رای نیاوردن دلیل اصلی اعتراض بود

عضو گيري در انجمن براساس اساسنامه صورت مي گرفت. افراد بايد با مستنداتي و در واقع معرف هايي بتوانند اثبات كنند كه فعاليت حرفه اي در طول حداقل يك سال منتهي به انتخابات داشته اند. آيين نامه داخلي، عضوهاي پيوسته وابسته و افتخاري را كامل تعريف كرده است و براساس آن عمل شده است. عضو اول، وابسته است كه بعد از سه سال پيوسته مي شده است.

ما اصلاتخلفي نداشتيم هيچ مرجع قضايي هم نتوانسته حكم براي انحلال و ابطال مجوز انجمن صادر كند زيرا تمام فعاليت هاي ما در چارچوب قوانين انجمن و وزارت كار بوده است و هميشه از بازرسان آنها براي جلسات هم دعوت مي كرديم حتي فراخوان هايي كه ارائه مي شد هم به صورت قانوني بود

«پس از گذشت يك و نيم سال از تعطيلي خانه سينما، سرانجام درهاي اين تشكل صنفي همزمان با روز ملي سينما 21 شهريور ماه به روي سينماگران باز شد.» اين خبري است كه خيلي از روزنامه نگاران را خوشحال و اميدوار كرد. روزنامه نگاراني كه براي بازگشايي خانه سينما تلاش هاي زيادي انجام دادند اما همچنان وضعيت خودشان نامعلوم است. شايد آنها هم توقع داشتند در همان زماني كه خانه سينما بازگشايي شد، انجمن صنفي روزنامه نگاران هم مجددا فعاليت خود را آغاز مي كرد. تا اين روزهاي سختي كه در سال هاي گذشته بر روزنامه نگاران گذشته است، تمام شود. اعضاي هيات مديره انجمن تا سال 88 رجبعلي مزروعي، ماشاء الله شمس الواعظين، كريم ارغنده پور، بهروز گرانپايه و خانم بدرالسادات مفيدي بودند، اما اعضايي كه با كارشكني هاي وزارت كار دولت دهم رسميت پيدا نكردند، رجبعلي مزروعي ، ماشاالله شمس الواعظين ، ابوالحسن مختاباد، بهروزگرانپايه و خانم فراهاني بودند.

از ميان اين اعضا تنها كسي كه حاضر به گفت وگو درباره شرايط گذشته و تازه انجمن صنفي شد بهروز گرانپايه بود. وي در آستانه سالگرد تصرف سفارت امريكا به اتهام جاسوسي به حكم سعيد مرتضوي بازداشت شد. گرانپايه، عضو هيات مديره موسسه پژوهشي «آينده» بود و در كنار ساير اعضاي اين موسسه از جمله دكتر قاضيان و عباس عبدي دستگير شدند. اما اين مساله هيچ خللي در كار انجمن صنفي روزنامه نگاران ايجاد نكرد و حتي انجمن براي او از نظر حقوقي كاري انجام نداد. انجمن صنفي روزنامه نگاران ايران در چهارم تير 1387 توسط ديوان عدالت اداري به علت «سست بودن پايه هاي تاسيس» واجد انحلال اعلام شد.

دفتر اداري انجمن صنفي روزنامه نگاران ايران كه از 14 مردادماه 1388 توسط دادستاني تهران و با حكم سعيد مرتضوي پلمب شده بود روز هشتم آذر 1389 فك پلمب شد تا تعاوني مسكن انجمن فعاليت اداري خود را استمرار دهد. با اين حال طبق بيانيه هيات مديره اين انجمن، «فعاليت انجمن صنفي روزنامه نگاران ايران به ويژه امور دبيرخانه يي آن، از قبيل تمديد اعتبار كارت عضويت داخلي و بين المللي اعضا، امور بيمه بيكاري و فعاليت كميته هاي عضوگيري و رفاهي تا اطلاع ثانوي همچنان ميسر نيست. با بهروز گرانپايه از نخستين روزهاي شروع به كار انجمن در سال 76 تا روزهاي سخت تابستان 88 صحبت كرديم. از روزنامه نگاراني كه امروز بدون هيچ نهاد صنفي كار مي كنند و هرروز به اميد خواندن خبر دستور بازگشايي انجمن از خواب بيدار مي شوند. خوابي كه چهار سال طول كشيده است. شايد بعضي از خودخواهي هاي جناح هاي سياسي تاثير فراواني روي انجمن صنفي روزنامه نگاران داشته است، بعضي از تعبيرهاي غلطي كه تا امروز هم ادامه دارد. بهروز گرانپايه درباره تمامي مشكلات و حرف هايي كه در چهارسال گذشته درباره انجمن صنفي روزنامه نگاران زده شده است به سوالات ما پاسخ داد.
    
از آخرين جلسات و دلايل پلمب انجمن براي ما بگوييد، در رسانه ها خوانديم كه مسوولان وزارت كار به حد نصاب نرسيدن جلسات را بهانه كردند، آخرين روزها تا پلمب چگونه گذشت؟

رويدادهاي انجمن صنفي و تشكيل مجامع اش به اين صورت بود كه ما طبق روال عادي كه در سال هاي قبلش كه در سال 77- 76 بودند اقدام به برگزاري مجمع عمومي سالانه براي تشكيل هيات مديره جديد كرديم، هيات مديره قبلي سال 82 انتخاب شده بود كه بايد در اواخر 85 هيات مديره جديد انتخاب مي شد. در مراحل پيگيري اين قضيه در قانون بايد از بازرسان وزارت كار دعوت كرد. ما هم از آنها دعوت كرديم. اما آنها شروع كردند به كارشكني. علتش اين بود كه براساس اساسنامه انتخاب اعضاي هيات مديره انجمن بايد در مجمع عمومي و با بيش از 50درصد اعضايش صورت بگيرد. اگر در مجمع عمومي اول به حد نصاب نرسد بايد فراخوان دومي داده شود كه فكر مي كنم بايد در دومي 30درصد اعضا شركت كنند.

معمولابه دليل اينكه هم تعداد اعضا زياد نبود هم خبرنگاران در مجمع فاقد انگيزه حضور براي راي گيري بودند به حدنصاب نمي رسيد. يك رويه يي در وزارت كشور و برگزاري مجامع ساير انجمن هاست كه در فراخوان سوم با هر ميزان از اعضا قانوني است و رسميت پيدا مي كند و انتخابات برگزار مي شود. در انتخاباتي كه بازرسان وزارت كار شركت نكردند، عنوان كردند كه چون در اساسنامه تان قيد نشده است كه فراخوان سوم را مي توانيد برگزار كنيد پس الزاما بايد به حدنصاب برسد. گفت وگو ها و رايزني هاي ما با وزير وقت كار به نتيجه نرسيد. به نظرم مشكل آنها اين جنبه رسمي نبود، آنها معتقد بودند كه تركيب هيات مديره بايد شامل جريان هاي اصولگرا باشد. ما هم اين را پذيرفتيم كه بيايند و در انتخابات ثبت نام كنند، افرادي از آن جريان براي هيات مديره ثبت نام كردند كه در ساعت هاي پاياني راي نياوردند. ما به وزارت كار گفتيم كه سازوكار به صورت راي آوردن است و ما نمي توانيم دموكراسي را بر هم بزنيم. اما آنها از ما مي خواستند كه با ارائه ليست هاي تركيبي و فشار به خبرنگاران كاري كنيد كه به جريان هاي اصولگرا راي بدهند. اين كار از نظر ما خلاف دموكراسي بود و از همه مهم تر بي قانوني و ما قبول نكرديم.
    
از رسانه يا خبرنگاران خاصي هم اسم آوردند؟

از رسانه نه، اما خب تا حدودي مشخص بود كه دقيقا درباره چه گروهي صحبت مي كنند. تصور آنها اين بود كه هيات مديره اين كار را مي تواند انجام دهد ولي ما سازوكاري جز دموكراسي را نمي توانستيم انتخاب كنيم. به همين دليل كار به شكايت به ديوان عدالت كشيد. ديوان عدالت هم مكاتبات ما با وزارت كار را به رسميت نشناخت اما هيچ حكمي درباره پلمب ما صادر نكرد. ما همچنان فعاليت خودمان را ادامه مي داديم و خدماتي را كه بايد به خبرنگاران مي داديم پيگيري مي كرديم اين موضوع ادامه داشت تا سال 88، در اين سال به دليل اتفاقاتي كه كمي شرايط آشفته بود، ما دوباره فراخوان داديم براي برگزاري مجمع، روز خبرنگار را انتخاب كرديم تا انگيزه براي حضور خبرنگاران وجود داشته باشد كه متاسفانه با حكم دادستاني شب قبل انتخابات مجمع عمومي، حكم پلمب دفتر انجمن بدون ذكر دليلي صادر شد.

جرايم يا اتهامي كه به انجمن صنفي زده اند دقيقا چه بوده است مثلاما شنيديم كه گفتند انجمن صنفي، خبرنگار براي رسانه هاي خارجي تربيت كرده يا خيلي حرف هاي ديگر، به نظر شما تركيب مديراني كه در انجمن صنفي فعاليت مي كردند، متعلق به يك جناح سياسي خاصي بوده اند، شايد به همين خاطر اين گونه درباره انجمن قضاوت شده است.

الان روشن شد كه در واقع وضعيت انتخابات و فعاليت هيات مديره در سال 84تا88 چگونه بوده و علت پلمب انجمن چه بوده است. دفتر انجمن فقط پلمب شده است، از همان زمان گلايه هايي به انجمن صنفي مطرح شد، نخستين اتهام سياسي بودن اعضاست، دوم افرادي كه در هيات مديره بودند به خارج رفته اند، سوم فعاليت هاي سياسي. اگر واقع بينانه و مستند به اين اتهامات نگاه كنيم، متوجه مي شويم هيچ كدام اينها مصداقي ندارد. ببينيد مي گويند اعضا سياسي بودند، خيلي از افرادي كه در هيات مديره ما بودند نقش هاي مختلفي داشتند، يعني هم خبرنگار و هم عضو حزب يا سازمان هاي مردم نهاد بوده اند، به لحاظ حقوقي براي حضور در هيات مديره انجمن قيدي كه مانع فعاليت در احزاب يا فعاليت هاي ديگر باشد، وجود ندارد. مهم اين بوده كه در اين انجمن كار سياسي انجام نشود.

ما مستندات زيادي داريم كه نشان مي دهد هيات مديره اين مرزها را رعايت كرده است. اگر فردي به دلايلي غير از دلايل صنفي بازداشت مي شد، انجمن هيچ گونه موضع گيري براي او انجام نمي داد. وقتي آقاي عبدي يا خود بازداشت شديم هيات مديره هيچ واكنشي نشان نداد. ولي در مقابل اگر نشريه توقيف مي شد يا فشار خاصي به خبرنگاران وارد مي شد ما موضع گيري مي كرديم زيرا وظيفه ما بود، بايد اين كار را انجام مي داديم. عده يي اين رفتار ها و موضع گيري انجمن را فعاليت سياسي اطلاق كردند، طبيعي است كه هر كنشي در برابر دولت ممكن است بار سياسي داشته باشد ولي جريان سياسي در كار نبوده است، اين كار فقط براي رعايت حقوق خبرنگاران بوده است و در چارچوب حركت صنفي بوده است. موضوع پيوستن بعضي اعضاي انجمن به رسانه هاي بيگانه، يك موضوع شخصي است و بايد خود افراد پاسخگو باشند و نبايد با يك تصميم شخصي، فعاليت هاي يك انجمن سنجيده شود. در نهايت مي بينيد كه اينها بهانه جويي هاي گروه اقليت اصولگرايان مطبوعات است، زيرا در راي گيري انجمن با شكست مواجه شدند پس به اين دلايل متوسل شدند.
    
اما از سال 88تا92 به همراه فشارهاي بيشتر شاهد راه اندازي انجمن هاي موازي هم بوده ايم، نظر شما چيست؟

 ما اصلاتخلفي نداشتيم هيچ مرجع قضايي هم نتوانسته حكم براي انحلال و ابطال مجوز انجمن صادر كند. زيرا تمام فعاليت هاي ما در چارچوب قوانين انجمن و وزارت كار بوده است و هميشه از بازرسان آنها براي جلسات هم دعوت مي كرديم، حتي فراخوان هايي كه ارائه مي شد هم به صورت قانوني بود. اگر هم خبرنگاراني در خارج از چارچوب حرفه يي خود مرتكب خطايي مي شدند انجمن هيچ گونه فعاليتي براي آنها انجام نمي داد. زياد اتفاق افتاده بود كه براي بچه ها مشكلاتي پيش مي آمد ولي اگر درباره فعاليت هاي حرفه يي خودشان و صنف روزنامه نگاران بود، انجمن اعلام موضع مي كرد ولي در غير اين صورت انجمن فعاليتي انجام نمي داد.

البته دوستان بعد از پلمب انجمن، انجمن صنفي روزنامه نگاران و خبرنگاران را راه اندازي كردند كه اگر در وزارت كار ثبت شده باشد، كار غيرقانوني است، تشكل هاي صنفي لزوما بايد در وزارت كار ثبت شوند. از نظر قانون هيچ نهادي نمي تواند بيشتر از يك انجمن داشته باشد. روزنامه نگاران يك مفهوم اعم است، يعني هم خبرنگاران، هم روزنامه نگاران. پس اگر امروز چند انجمن روزنامه نگاران در وزارت كار داريم كار غيرقانوني است زيرا مجوز انجمن لغو نشده است.
    
شيوه عضو گيري انجمن چگونه بود؟

عضو گيري در انجمن براساس اساسنامه صورت مي گرفت. افراد بايد با مستنداتي و در واقع معرف هايي بتوانند اثبات كنند كه فعاليت حرفه يي در طول حداقل يك سال منتهي به انتخابات داشته اند. آيين نامه داخلي عضوهاي پيوسته، وابسته و افتخاري را كامل تعريف كرده است و براساس آن عمل شده است. عضو اول، وابسته است كه بعد از سه سال پيوسته مي شده است. تمديد عضويت هم براساس استمرار فعاليت در روزنامه ها و نشريات شكل مي گرفته است. خود انجمن عضوهاي حقوق بگير هم داشت يعني فردي مثل حسابدار و منشي كه بيشتر به صورت اداري بودند افراد ثابت انجمن بودند ولي بقيه به صورت داوطلبانه فعاليت مي كردند. زيرا قرار نبود كه براي انجمن فعاليت خاصي انجام دهند اينجا مثل خانه شان بود كه به امور آنها رسيدگي مي كردند به همين خاطر به صورت داوطلبانه حضور داشتند.
    
بعد از پلمب جلساتي را برگزار كرده ايد؟

اعضاي هيات مديره انجمن بعد از پلمب هر چهار ماه يك بار جلساتي را تشكيل مي دادند و از انتخاب آقاي روحاني به اين سمت هم هر هفته جلسه خودمان را برگزار مي كنيم. بيشتر درباره مسائل رفاهي بچه ها صحبت مي كنيم كه بايد پيگيري هاي اداري صورت گيرد و از سمت ديگر درخواست هايي هم به وزير كار و رييس جمهور ارسال مي كنيم كه هر چه زودتر همان طور كه خودشان گفتند انجمن صنفي روزنامه نگاران را باز كنند تا هر صنفي خودش به مسائلش رسيدگي كند. در واقع تنها خواسته يي كه امروز انجمن از وزير كار و رييس جمهور دارد، به سروسامان رسيدن روزنامه نگاران بعد از چهارسال است. البته به دليل مشكلاتي هميشه اعضا به صورت كامل حضور نداشتند و مثلايكي از عضو هاي هيات مديره كه آقاي مزروعي بودند به دليل اقامت در خارج از كشور در جلسات حضور نداشتند.
    
الان تصور كنيد كه حكم فعاليت مجدد انجمن صادر شده است و به شما مي گويند كه مي توانيد از فردا فعاليت هاي خود را شروع كنيد چه تغييراتي ايجاد شده است و چه برنامه هاي تازه يي داريد؟

نخستين اقدام انجمن پس از فك پلمب، فراخوان مجمع عمومي براي انتخاب هيات مديره جديد است زيرا دوره ما تمام شده است و نخستين كار بايد برگزاري انتخابات با حضور ناظران وزارت كار باشد، بيشتر از اين نمي توانيم فعلاچيزي بگوييم اما برنامه هاي جديد، همين ادامه فعاليت هاي گذشته است. ما دانشگاه هم داريم كه الان چهارسال مي شود كه وزارت علوم به ما دانشجو نمي دهد، انجمن هم براي تامين هزينه هاي ملي مجبور شد ساختمان دانشكده را اجاره بدهد. وقتي وزارت علوم وظيفه اين كار را دارد ولي انجام نمي دهد، انجمن هم تصميم به بستن دانشكده گرفت و حتي ديگر نتوانستيم كلاس هاي آموزشي كه خود انجمن برگزار مي كرد را داشته باشيم. يكي از نكات مهمي كه مي توان گفت حضور افرادي در هيات مديره انجمن بود كه زمينه اقتصادي داشتند، كسي مثل آقاي مزروعي كه با توجه به سياسي بودن و هوش اقتصادي اش توانست كمك هاي بزرگي از نظر مالي به انجمن داشته باشد. همين ساختمان دانشكده يا دفتر انجمن از كارهاي بزرگ ايشان بود. بايد در تركيب هيات مديره جديد اين مساله كاملادر نظر گرفته شود كه هيات مديره بايد از تمام كساني كه مي توانند به خبرنگاران كمك كنند، تشكيل شود.
    
قطعا برنامه هايي براي روزنامه نگاران بوده است كه امروز با بسته شدن انجمن خيلي از آنها به حالت تعليق در آمده است در مدت زمان فعاليت انجمن چه برنامه ها و فعاليت هايي براي اعضاي اين صنف انجام شده است؟ چيزي از برنامه هاي آينده مشخص نشده است؟

 ما چون الان در مقام مسوول براي آينده نيستيم اگر در اين باره صحبت كنيم حالت تبليغاتي خواهد گرفت. انجمن چارچوب مشخصي دارد كه بايد كارهايش را دنبال كند. درباره كارهايي كه انجمن در گذشته انجام داده است، مي توانم بگويم كه مهم ترين كار انجمن هويت بخشي به صنف روزنامه نگار بوده است. احقاق حقوق آنها و خدمات رساني به روزنامه نگاران بوده است كه انجمن كميته هايي را تشكيل داده بود و كارهاي آنها را دنبال مي كرد. بحث هاي مختلفي در اين كميته ها انجام مي شد، مثلادرباره بيمه خبرنگاران به ويژه خبرنگاران مستقل يا منازعاتي كه با مديران خودشان داشتند، انجمن در اين مواقع وارد شده است. اگر اعضا مشكل حقوقي برايشان پيش آمده، انجمن برايشان وكيل گرفته و هزينه آنها را هم حساب كرده است. وام هايي براي زندگي آسان تر و بهتر به خبرنگاران داده شده است. برگزار كننده جشنواره مطبوعات در چند سال بوده ايم. از ديگر كارها حمايت هاي حقوقي، رفاهي و حرفه يي از روزنامه نگاران و خبرنگاران بوده است. حتي انجمن كلاس هاي آموزشي در زمينه خبرنويسي، گزارش نويسي و گرافيك مطبوعات هم برگزار كرده است. حالابايد منتظر باشيم تا بازگشايي مجدد انجمن افرادي كه دوباره در هيات مديره قرار مي گيرند با چه برنامه هاي جديدي وارد مي شوند كه اين كارها ادامه پيدا كند، زيرا مهم ترين وظيفه انجمن همان طور كه گفتم هويت بخشي به روزنامه نگاران است به همين خاطر افراد جديد بايد اين عامل مهم را حفظ كنند.
    
با توجه به انتخاب آقاي انتظامي به عنوان معاون امور مطبوعاتي وزارت ارشاد، انجمن چه درخواستي از وي دارد؟ به نظر شما چه كمكي مي توانند به انجمن داشته باشند؟

كمك به استقلال صنف روزنامه نگاران بايد از مهم ترين كارهاي معاون مطبوعاتي باشد، ايشان نزديك به يك دهه است كه با اين صنف آشنا هستند و توقع مي رود كه كمك به تنوع مطبوعات داشته باشند، افزايش سايت هاي خبري و شبكه هاي تلويزيوني خبري مي تواند كمك بزرگي به اين صنف باشد.

فضاي رسانه ها بايد باز باشد و محدوديت هايي كه طي چهارسال گذشته به ناحق به مطبوعات وارد شده است را از بين ببرند و با فضاي باز رسانه يي اجازه رساندن خبر به مخاطب و مسوولان را فراهم كنند. البته ما شنيده ايم كه اين انجمن صنفي روزنامه نگاران و خبرنگاران از كارهاي ايشان است اما امروز آقاي انتظامي بايد به فكر انجمن واقعي باشند زيرا نخستين انجمن صنفي روزنامه نگاران ثبت شده در وزارت كار است.
   
منبع: اعتماد