«محرمانه ماندن» یا «نماندن» مذاکرات ژنو مساله‌ای است که این روزها خط میان تندروها با میانه‌روها را پررنگ کرده. میانه‌روها که می‌خواهند مذاکرات ژنو نتیجه‌اش بازی برد- برد باشد، جزییات را در طرحی با مهر «محرمانه» نگه داشته و از آن سو تندروها می‌خواهند تا قبل از رسیدن به نتیجه مهر محرمانه را بشکنند.
تندروها این روزها نگران هستند. آنچه در سیاست خارجی امروز رخ می‌دهد باد مخالفی است که دیر یا زود می‌تواند کمر میانه‌روها را خم کند؛ باد مخالفی که با شکستن قفل محرمانه از روی طرح مذاکرات و قرار گرفتن در پیچ تبلیغات رسانه‌ای می‌تواند جهت باد را به نفع آنان تغییر دهد.این مخالفت‌ها در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این رییس‌جمهوری به صراحت اعلام کرده بود که با «اختیارات کامل» وارد مذاکرات خواهد شد. اصولا مذاکرات حساس هسته‌ای به‌گونه‌ای است که جزییات آن در شورای‌عالی امنیت‌ملی مطرح می‌شود و مسئولان عالی نظام در جریان جزییات آن قرار دارند و موضوعی نیست که وزیر امورخارجه یا حتی رییس‌جمهوری به تنهایی درباره مفاد آن تصمیم گرفته باشند.
روزنامه کیهان به عنوان سردمدار مخالفان در «محرمانه» ماندن مذاکرات ژنو در صفحه یک خود تیتر می‌زند: «1+5 ذوق زده است، سهم مردم ایران چه بود؟»
کیهان می‌خواهد یک‌تنه به تیم مذاکره‌کننده بتازد و با تضعیف آن القا کند که سهم مردم در مذاکرات نادیده گرفته شده است.
کیهان بدون اشاره به این‌که طرح ارائه شده از سوی ایران در مذاکرات 1+5 پیش از رسیدن به ژنو در اختیار تمام مقامات عالی رتبه و دستگاه‌های ذی‌صلاح قرار گرفته و نظر مثبت درباره آن نیز گرفته شده است تنها می‌خواهد این‌گونه القا کند که این طرح هیچ سودی برای ملت نداشته است.
حتی حسین شریعتمداری در سرمقاله دیروز خود در این روزنامه می‌نویسد: «اگرچه آقای ظریف، وزیر محترم امور خارجه کشورمان تاکید کرده است مذاکرات ژنو محرمانه است! - که به آن خواهیم پرداخت- ولی ذوق‌زدگی بی‌سابقه حریف و اظهارنظر مقامات رسمی کشورهای طرف مذاکره که بعد از پایان دور دوم مذاکرات در بیانیه‌ها یا کنفرانس‌های خبری مطرح شده و حجم انبوهی از اخبار مربوط به مذاکرات ژنو را به خود اختصاص داده است، حکایت از آن دارد که در مقابل امتیازهایی که داده‌ایم یا قول داده‌ایم و قرار است بدهیم، هیچ امتیازی نگرفته‌ایم. این واقعیت تلخ واضح‌تر از آن است که «محرمانه» بماند!»
کیهان علاوه بر تیتر یک و سرمقاله خود، در ستون خبر ویژه هم بدون در نظر گرفتن نظر مقامات بلندپایه تیتر می‌زند: «شیطان بزرگ و کوچک محرمند، افکار عمومی ایران نامحرم؟!»
تلاش کیهان برای متهم کردن تیم مذاکره‌کننده و تضعیف آن در حالی است که این روزها غرب و آمریکایی‌ها می‌دانند اختلافات بر سر مواضع هسته‌ای میان اقلیت تندرو و اکثریت میانه‌ها خط‌قرمزی پررنگ شده است؛ به‌طوری‌که وال‌استریت‌ژورنال نشریه اقتصادی آمریکا با بررسی دیدگاه‌های گروه‌های سیاسی درون کشورمان در قبال مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+5 از وجود اختلافات بر سر این موضوع در داخل می‌نویسد: «از سرگیری مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای گروه 1+5 موجب ایجاد اختلاف‌نظر در بین گروه‌های سیاسی به‌خصوص در میان جریان‌های محافظه‌کار و تندرو شده است و اکنون آن‌ها در برابر گزینه قبول درخواست‌های غرب در مقابل رفع تحریم‌ها قرار گرفته‌اند. جریان اصلی محافظه‌کاران از دستیابی به توافق هسته‌ای بین ایران و غرب حمایت می‌کند.»
تحلیل وال‌استریت‌ژورنال در حالی است که در واقعیت هم اختلافات بر سر «محرمانه» ماندن یا نماندن مذاکرات اختلافات بین دو گروه را هر روز عمیق‌تر می‌کند. محمدجواد ظریف که تجربه ناخوشی از جلسات محرمانه دارد می‌گوید که با 1+5 برای رسیدن به نتیجه توافق کرده است که مذاکرات «محرمانه» بماند. او همچنین «محرمانه» ماندن جلسات مذاکره را امری عادی در عرف دیپلماتیک می‌داند که هر دو طرف برای نشان دادن حسن‌نیت‌شان بر آن تاکید کرده‌اند.
روحانی: چیزی برای پنهان کردن نداریم
حال وزیر «رازدار» این روزها تحت فشار تندروها قد علم کرده و شکستن قفل طرح پیشنهادی را که پیش از عزیمت به ژنو تاییدیه‌اش را از بالاترین مقامات گرفته تنها شکستن حسن‌نیت‌ها و کشیدن دوباره دیوار بی‌اعتمادی می‌داند. حسن روحانی هم که می‌داند تندروها این روزها چه در سر دارند در اظهارنظرهایش بر محرمانه ماندن این طرح پیشنهادی تاکید کرده و در دیدار با سفیر جدید سوییس می‌گوید: «در ژنو اراده سیاسی ایران برای طرفین آشکار شد و ما چیزی برای پنهان کردن نداریم.»
ظریف: محرمانه ماندن نشانه جدیت ماست
روحانی می‌گوید که چیزی برای پنهان کردن وجود ندارد و ظریف هم می‌گوید که محرمانه ماندن طرح پیشنهادی تنها راهی برای فرو ریختن دیوار بی‌اعتمادی و نشان دادن حسن‌نیت ما در مذاکرات است. وزیر امور خارجه در گفت‌وگو با المانیتور با اشاره به گزارش‌هایی درباره جزییات احتمالی پیشنهاد ارائه شده توسط ایران در مذاکرات با کشورهای گروه 1+5، صحت این گزارش‌ها را قویا رد کرد.
محمدجواد ظریف گفت که این‌ها گمانه‌زنی‌هایی است که نقطه اشتراکی با واقعیت ندارد و بر موضع خود مبنی بر این که خودداری ما برای افشا کردن جزییات پیشنهادمان نشانه صداقت و جدیت ماست، تاکید کرد. ظریف در پاسخ به محفوظ ماندن منبعی که مدعی است از جزییات پیشنهاد ایران آگاه است، گفت: «هیچ‌یک از مقامات دخیل در مذاکرات هسته‌ای به صورت غیرقابل انتشار، صحبت نکردند. ما فقط حرف‌هایی زدیم که قابل انتشار بود.»
ظریف چند ساعت بعد از این گفت‌وگو در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: « منابع قابل اعتماد رسانه‌ها خود طرح پیشنهادی را ندیده‌اند و بهتر است آن‌ها با ادعای آگاه بودن از جزییات پیشنهاد ارائه شده اعتبار خود را خدشه‌دار نکنند. محفوظ نگه‌داشتن جزییات مذاکرات به این مفهوم نیست که ما از افشای محتوای آن‌ها می‌هراسیم. می‌توانید مطمئن باشید که ما هیچ‌گونه نگرانی‌ای از علنی کردن آنچه در مذاکرات اتفاق افتاد نداریم. اما هدف این مذاکرات (به عقیده ما) رسیدن به یک درک است، نه پیروزی‌های (رسانه‌ای) موقتی.»
عراقچی: هدف تبلیغات نیست؛ به فضا‌سازی توجه نکنید
فضا‌سازی تیم تندورها برای افشا کردن مذاکرات محرمانه و تاکید حسن روحانی و ظریف بر محرمانه ماندن در حالی است که عباس عراقچی هم با تاکید بر محرمانه ماندن از مردم درخواست می‌کند که به فضا‌سازی رسانه‌ها توجهی نکنند. عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران گفت: «مذاکرات با جدیت انجام می‌شود و هدف آن تبلیغاتی نیست.»
وی دادن سهم از سوی ایران را تنها فضا‌سازی رسانه‌ای دانست و افزود: «مطالبی که مطرح شده حدس و گمان‌هایی هستند که افراد مختلف با انگیزه‌های مختلفی بیان کرده‌اند و به واقعیت نزدیک نیستند. هدف مذاکرات رسیدن به توافق جدی است. به همین دلیل مذاکرات با جدیت انجام می‌شود. هدف مذاکرات تبلیغاتی نیست.
قطعا تا رسیدن به نتیجه و برای رسیدن به این نتیجه بهتر است که محرمانه بماند. در زمان خود جزییات به اطلاع مردم شریف خواهد رسید و آن‌ها خواهند دید که ما چیزی برای پنهان کردن نداریم و مذاکرات با چه صلابتی صورت گرفته است.»
افخم: در احقاق حقوق ملت جدی هستیم
سخنگوی وزارت امور خارجه نیز فضا‌سازی رسانه‌ای را تنها حدس و گمان بعضی می‌داند و به مردم این اطمینان را می‌دهد که ایران کاملا جدی و منطقی مذاکرات را برای احقاق حقوق هسته‌ای خود و حفظ برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش آغاز کرده است.»
مرضیه افخم به «ایسنا» گفت: «با انجام مذاکرات ژنو فصل نوینی در مذاکرات ایران و 1+5 برای خروج از بن‌بست مذاکراتی پیشین آغاز شد. ایران به‌طور جدی برپایه اراده سیاسی وارد مذاکرات شده و هیات ایرانی هم در مذاکرات به دنبال جایگزینی طرح «مذاکره برای نتیجه» به جای «مذاکره برای مذاکره» بود و زمینه برای این‌که بازی با نتیجه برد- برد برای دو طرف شکل گیرد فراهم شده است.
طرح پیشنهادی ایران که تنظیم و به کشورهای 1+5 ارائه شد، طرح جامع و کاملی بود. طرح ایران دربرگیرنده حقوق کامل هسته‌ای کشورمان است و این فرصت را فراهم کرده که مذاکرات برای رسیدن به نتیجه‌ای شکل گیرد و شاهد باشیم راهبرد فشار و مذاکره که پیش از این از سوی غرب به نمایش گذاشته شده بود و مفسران غربی و تحلیلگران از آن به عنوان راهبرد بی‌نتیجه یاد کرده بودند، بی‌نتیجه بودنش ثابت شود.»
افخم اضافه کرد: «تبلیغات و گمانه‌زنی‌هایی در رسانه‌ها و محافل مختلف مطرح می‌شود که بیشتر از سوی جریان‌های تندرو و افراطی و به‌خصوص محافل صهیونیستی است که تلاش دارند رویکرد جدید شکست بخورد. از این رو سعی می‌کنند القا کنند که مذاکرات برد - برد عملا نمی‌تواند شکل بگیرد و می‌خواهند اساس آن را زیر سوال ببرند.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: «مطالب مختلفی درباره بندهای طرح ایران از سوی بعضی رسانه‌ها و محافل مختلف ارائه شده که همگی ساختگی و گمانه‌زنی است. به‌طور صریح اعلام می‌کنیم این گمانه‌زنی‌ها هیچ ارتباطی نه در شکل و نه در محتوا با پیشنهادهای ایران ندارد.»
تاکید تیم مذاکره‌کننده بر محرمانه ماندن و رابطه مستقیم آن بر منافع مردم در حالی است که آن‌سو‌تر بعضی نمی‌خواهند مذاکرات تا رسیدن به نتیجه محرمانه بماند. از این جهت است که با القا کردن این‌که ایران در مذاکرات به طرف غربی سهم داده تا منافع را در نظر گرفته باشد، گروهی را هماهنگ می‌کنند تا بعد از نمازجمعه شعار سر داده و خواستار علنی شدن مذاکرات و انتشار جزییات آن شوند.
وزارت خارجه با مردم شفاف سخن بگوید
کیهان که این جریان را هدایت می‌کند در روزنامه خود تیتر می‌زند که منافع ملت نادیده گرفته شده و کمیسیون امنیت از ظریف می‌خواهد که با حضور در این کمیسیون به سوالات رسایی و کریمی قدوسی پاسخ دهد. حقیقت‌پور نایب‌رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس همسو با کیهان، غنی‌سازی را خط‌قرمز مردم می‌داند و از وزارت خارجه می‌خواهد که مردم را به‌طور شفاف در جریان جزییات مذاکرات و علت محرمانه بودن آن قرار دهد.
منصور حقیقت‌پور بر این اعتقاد است که وزارت خارجه دلیل قانع‌کننده‌ای برای محرمانه ماندن مذاکرات ندارد. جوکار دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم بر این اعتقاد است که افشای جزییات جلسه و زیر پا گذاشتن وعده‌ها به دستگاه دیپلماسی توصیه می‌کند که با اطلاع‌رسانی مانع فرافکنی رسانه‌های غربی شود.
جوکار با بیان این‌که مناسب نیست که مردم جزییات مذاکره هسته‌ای را از رسانه‌های غربی بشنوند، گفت: «دستگاه دیپلماسی با اطلاع‌رسانی مانع فرافکنی رسانه‌های غربی شود.» حال در برابر تمام این فشارها و حتی فراخواندن ظریف به کمیسیون امنیت تیم مذاکره‌کننده همچنان بر سر عهد خود مانده و نمی‌خواهد در برابر فشارهای وارده منافع مردم را فدا کند.
منبع:روزنامه بهار
در همین زمینه بخوانید
ارسال نظر
