وی افزود: من زیادهروی نمیکنم و نمیگویم ما در سال میلادی جاری دستاوردی را در زمینه سوریه و ایران به دست آوردیم. اول اینکه توافقات برای نابود کردن زرادخانه شیمیایی سوریه و برگزاری کنفرانس ژنو 2 و همینطور توافق اولیه در زمینه گامهای بیشتر برای حل موضوع هستهیی ایران نتیجه تلاشهای چندین ساله است. حداقل تا جایی که به سوریه مربوط میشود، ما درباره سه سال تلاشهای منسجم روسیه برای دفاع از حقوق بینالملل صحبت میکنیم. همین امر درباره برنامه هستهیی ایران نیز صدق میکند.
لاوروف در ادامه گفت: ما به مدت بیش از سه سال به دنبال دو چیز بودیم: اول اینکه همه کشورهای دخیل در مذاکرات را متقاعد کنیم که قبول کنند که ایران در نهایت باید حق به رسمیت شناخته شدهای برای توسعه برنامه هستهیی صلحآمیزش داشته باشد و اورانیوم را برای تولید سوخت نیروگاههای هستهییاش غنیسازی کند و در عین حال اطمینان حاصل کنیم که این برنامه ابعاد نظامی ندارد و تحت کنترل کامل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارد و امنیت همه بازیکنان منطقه از جمله اسرائیل را تامین کنیم. اما مدتها طول کشید تا شرکای غربی ما به چنین استدلالی برسند، استدلالی منصفانه و جامع که منافع جامعه بینالمللی یعنی کشورهای غربی، کشورهای منطقهای و ایران را در نظر میگیرد و علاوه بر آن رژیم منع اشاعه هستهیی را تقویت میکند.
وزیر امور خارجه روسیه در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: بنابراین ما در پایان سال میلادی جاری توانستیم به این توافق دست یابیم. یک نقطه دیگر این است که ما چندین سال تاکید داشتیم که لازم است یک نقشه راه به دست آید زیرا نمیتوان درگیری را یک شبه حل کرد. بنابراین پیشنهاد دادیم که گام به گام و بر اساس مقابله به مثل پیش برویم و این یعنی ایران باید به درخواستهایی که آژانس بینالمللی انرژی اتمی مطرح کرده است و شورای امنیت سازمان ملل از آنها حمایت کرده است عمل کند و در ازای آن لغو تحریمها علیه ایران آغاز میشود. این امر تا زمانی که ایران به طور کامل به همه الزامات عمل کرده است ادامه مییابد و آنگاه همه تحریمها لغو میشود. ما چندین سال از دو چیز حمایت کردیم: آنچه بهاصطلاح پایان بازی خوانده میشود و همینطور روند گفتوگوها و نیز ارتقای حل سیاسی بحران سوریه. بنابراین این دستاورد، البته اگر بشود نامش را دستاورد گذاشت، نتیجه تلاشها و بردباری درازمدت روسیه بود.
لاوروف در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اینکه احتیاطش در استفاده از کلمه «دستاورد» به آینده ربط دارد، گفت: تصمیماتی که در زمینه سوریه و ایران گرفته شده است فاصله زیادی با اجرایی شدن کامل دارد. درباره نابود کردن ذخایر سلاحهای شیمیایی سوریه همه چیز طبق برنامه پیش میرود. درباره ژنو 2 هم هنوز راه زیادی در پیش داریم. مطمئن نیستیم که این کنفرانس موفقیتآمیز باشد. درباره برنامه هستهای ایران نیز فقط درباره فاز اول به توافق رسیدهایم. ما یک برنامه تفصیلی داریم و کارشناسان فنی در حال حاضر مشغول کار روی یک جدول زمانی هستند که به طور مشخص همه گامهایی را که ایران و جامعه بینالمللی به صورت متقابل بر میدارند توضیح میدهد. پس از آن باید به سراغ فاز دوم برویم که نیازمند یک برنامه تفصیلی از گامهای دوجانبه توسط دو طرف است تا اینکه سرانجام به مرحله نهایی برسیم بنابراین ما در مرحله مقدماتی قرار داریم. کارهای زیادی صورت گرفته است، ولی هنوز برای جشن گرفتن زود است. کارهای سختی را پیشرو داریم. بنابراین به جای جشن گرفتن باید به این فکر کنیم که چطور میتوان دو پروسه بسیار مهم را به سرانجام رساند.
وزیر امور خارجه روسیه در پاسخ به اینکه «مساله دعوت کردن یا نکردن ایران به کنفرانس ژنو 2 همچنان یک مانع است. غرب تاکید دارد که ایران نباید به این کنفرانس بپیوندد، آیا فکر میکنید این کنفرانس میتواند بدون ایران برگزار شود؟» گفت: این مساله هنوز حل نشده است. اگر به فهرست شرکتکنندگان که مذاکره درباره آنها ادامه دارد نگاه کنید میبینید که نام ایران داخل پرانتز است. ما متقاعد شدهایم که همه کشورهایی که تاثیری در این وضعیت دارند باید در کنفرانس شرکت داشته باشند. در این مورد این کشورها شامل همسایههای سوریه و سایر بازیکنان کلیدی به ویژه ایران و عربستان است. این دو کشور به یک تهدید بسیار جدی پیوند خوردهاند. منظور من درگیریهایی است که بین شیعه و سنی جریان دارد. ما نمیتوانیم اجازه دهیم این اتفاق بیفتد. در حال حاضر تنشهایی حتی در بین سنیها وجود دارد و این بسیار خطرناک است. به همین دلیل عربستان و ایران هر دو باید در کنفرانس حضور داشته باشند. آنها در هر صورت روی این وضعیت تاثیر خواهند گذاشت، بنابراین بهتر است که آنها را در گفتوگوهای کلی دخیل کنیم و اجازه دهیم به نظرات همه شرکتکنندگان به ویژه دولت سوریه و اپوزیسیون سوریه گوش دهند. تظاهر به اینکه آنها نفوذی ندارند غیرعملی است. این یک رویکرد ایدهآل است که به این پروسه آسیب میرساند.
لاوروف در بخش دیگری از اظهاراتش، گفت: برخی میگویند که ایران تاثیر منفی دارد و هنوز بیانیه ژنو سال گذشته را امضا نکرده است. ولی برخی از کشورها که غرب با شرکت کردنشان در این کنفرانس مخالفت نکرده است نه تنها با اصول بیانیه ژنو مخالفت کردهاند، بلکه در حال سنگاندازی برای تشکیل کنفرانس ژنو 2 هستند. همه این را میدانند. بنابراین برای ما آشکار است که ایران باید در این کنفرانس شرکت داشته باشد و این برای همگان آشکار است. کشورهای اروپایی خواستار این اتفاق هستند، کشورهای عربی از آن حمایت میکنند و دبیرکل سازمان ملل و همینطور اخضر ابراهیمی نماینده ویژهاش از این اتفاق حمایت کردهاند. آمریکا مخالفتهایی دارد، ولی زمان هنوز باقی است و ما بیشتر در این باره گفتوگو خواهیم کرد. هر چه باشد در گذشته هنگامی کهآمریکا با مشکلاتی در عراق یا افغانستان روبرو شده بود واشنگتن بدون یک لحظه تردید ارتباط مستقیم با ایران برقرار کرد و کاری به کار ایدئولوژی نداشت بنابراین اگر زمانی که پای منافع آمریکا وسط بود این کار امکانپذیر بود، چرا اکنون که پای منافع سوریه وسط است با ایران گفتوگو نمیکنند؟ هنگامی که طالبان بر افغانستان حکومت میکرد ما یک گروه 2+6 داشتیم یعنی شش کشور همسایه افغانستان به علاوه روسیه و ایران. ایران بخشی از آن گروه بود و توانایی همکاری در یک چارچوب چند کشوری را به عنوان بخشی از راهحل داشت، نه به عنوان بخشی از مشکل.