صادرات کود شیمیایی به انحصار پتروشیمی درآمد

مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی به‌عنوان نهاد مسوول در زمینه تامین نهاده‌های مورد نیاز کشاورزان از تحقق 86‌درصدی اهداف تامین و توزیع کود در سال 91 خبر داده و افزایش 66‌درصدی سهمیه تولیدکنندگان در سال‌جاری را نوید می‌دهد. «حبیب‌الله امیرخانی» که شش‌ماه است به‌جای «احمد طمراسبی» مدیرعامل سابق، مدیریت توزیع نهاده‌های کشاورزان را برعهده گرفته است، افزایش 75‌درصدی قیمت کود اوره را طبق مصوبه ابلاغ‌شده دولت از شهریور سال‌جاری قابل اجرا دانسته و به پاره‌ای از مشکلات که ممکن است منجر به افزایش صددرصدی قیمت شود هم اشاره می‌کند. 

هزینه حمل این نهاده از عسلویه به بنادر جنوب و از آنجا به استان‌های مختلف کشور، رقمی بالغ بر 105‌هزارریال بر قیمت هر کیسه کود می‌افزاید که در صورت عدم پرداخت از سوی دولت، این هزینه بر دوش کشاورزان سنگینی خواهد کرد.  مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی در بخشی از صحبت‌های خود به انحصاری‌شدن صادرات کود شیمیایی از سوی صنایع پتروشیمی نیز اشاره کرده و ادعای برخی از مسوولان این صنعت درخصوص صادرات کود توسط شرکت خدمات حمایتی را کذب عنوان می‌کند. مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی درحالی بر تحقق برنامه‌های سال گذشته و توزیع 700‌هزارتنی کود در شش‌ماهه نخست امسال تاکید می‌کند که کشاورزان اغلب مدعی هستند کود مورد نیازشان را دریافت نمی‌کنند. مشروح گفت‌وگو با «حبیب‌الله امیرخانی» مدیرعامل شرکت خدمات حمایتی که به بهانه شایعات مطرح‌شده در بازار کود انجام شد را در ادامه می‌خوانید.

‌ مدتی است، اخباری مبنی بر عدم توزیع به‌موقع و در حد نیاز کود شیمیایی توسط شرکت خدمات حمایتی مطرح شده است و البته به این اخبار باید گله کشاورزان از نحوه توزیع نهاده‌های مورد نیاز و ادعای برخی منابع مبنی بر صادرات کود به‌جای عرضه به کشاورزان توسط شرکت شما را هم اضافه کرد. آیا این اخبار را قبول دارید؟

طبق ابلاغیه شرکت خدمات حمایتی، وظیفه ما تامین، تدارک و توزیع نهاده‌های مورد نیاز کشاورزان در داخل کشور است. این شرکت از بدو تاسیس یعنی از 40سال گذشته تاکنون تنها خدمات‌رسانی به کشاورزان را به انجام رسانده و تا این لحظه که با شما صحبت می‌کنم حتی یک کیلو کود هم توسط این مجموعه صادر نشده است.

‌ یعنی در فهرستی که گمرک از صادرات کود شیمیایی منتشر کرده، شرکت خدمات حمایتی هیچ سهمی نداشته است؟

صادرات کود توسط شرکت خدمات حمایتی کذب محض است. ضمن آنکه از تاریخ اول اردیبهشت سال‌جاری، انحصار صادرات این کالا به شرکت ملی پتروشیمی ایران واگذار شده و عملا احتمال چنین اتفاقی از اساس وجود ندارد.

‌ پس توضیح دهید علت نرسیدن کود کشاورزان در موقع و اندازه مورد نیاز آنها چیست و گلایه تولیدکنندگان چه مفهومی دارد؟

از سهمیه یک‌میلیون‌و500‌هزار تنی سال گذشته، یک‌میلیون‌و295‌هزارتن کود بین کشاورزان توزیع شد. اینکه کشاورزان به عدم تحویل نهاده‌ها در حد و اندازه مورد تقاضایشان اعتراض می‌کنند به دلیل آن است که بیش از نیاز خود درخواست دریافت نهاده دارند. اما شرکت خدمات حمایتی کشاورزی، طبق میزان تعریف شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی کود بین کشاورزان توزیع کرده است. مصرف کود یک حد نرمال دارد که توسط مرکز خدمات حمایتی تعیین می‌شود و شرکت ما دخالتی در این موضوع ندارد.

‌ برخی مسوولان پتروشیمی معتقدند شما کود را با قیمت‌های یارانه‌ای تحویل گرفته و با قیمت‌هایی بیش از ارقام تعیین‌شده به کشاورزان فروخته یا با قیمت آزاد در بورس عرضه می‌کنید.

طبق مصوبه هفتم مهرماه سال گذشته، قیمت خرید هر کیسه کود شیمیایی توسط شرکت 175‌هزارریال و قیمت فروش به کشاورزان هر کیسه 200‌هزارریال تعیین شده و شرکت هم مطابق این مصوبه کود شیمیایی را تحویل کشاورزان داده است. مستندات فروش نیز موجود است.
این قیمت‌ها تا ابلاغیه تاریخ 18 تیر سال‌جاری بر همین منوال بود. اما در ابلاغیه تیرماه معاون اول رییس‌جمهور، خرید کود به ازای هر کیسه به 306‌هزارو250تومان و قیمت فروش به 350‌هزارریال افزایش یافت. با وجود تصویب این قیمت‌ها ولی این مصوبه تا تاریخ دوم شهریور 92 به ما ابلاغ نشد و ما برای تامین کود مورد نیاز کشاورزان ناگزیر به استفاده از موجودی انبارها البته با همان قیمت‌های گذشته شدیم.

‌ با این توضیح گفته برخی از فعالان حوزه پتروشیمی مبنی بر اینکه کود 350‌هزارریالی به کشاورزان تحویل داده‌اید را رد می‌کنید؟

مصوبه افزایش قیمت از تاریخ 18 تیر قابل اجرا بود اما تا شهریور از موجودی 130‌هزار تنی انبارهایمان در سراسر کشور با قیمت‌های قبل استفاده کرده‌ایم.

‌ بنابراین از ابتدای شهریورماه کود شیمیایی با افزایش 75‌درصدی قیمت مواجه شده است. با وجود این افزایش قیمت‌ها باز هم کشاورزان از نرسیدن کود حتی با قیمت 350‌هزارریال صحبت می‌کنند. در این مدت طبق مدارک و مستندات موجود حداقل روزانه چهار‌هزارتن به‌طور متوسط کود اوره توزیع شده است.

‌ از موضوع قیمت‌های فروش هم که بگذریم، صنایع پتروشیمی مدعی است طلب خود را از تحویل کود شیمیایی به شرکت خدمات حمایتی تحویل نگرفته است. این ادعا هم اشتباه است؟

به جرات می‌گویم تا این تاریخ تمام طلب صنایع پتروشیمی پرداخت شده است. اگر تنها یک شرکت هم طلبکار است با اسناد برای دریافت مطالباتش به ما مراجعه کند.

با وجود آنکه تا شهریور ماه مصوبه افزایش قیمت کود به ما ابلاغ نشده و با همان قیمت‌های گذشته به کشاورزان کود فروخته‌ایم اما شرکت‌های پتروشیمی با ارسال پیش فاکتورهایی دریافت مابه‌التفاوت کود 175‌هزارریالی تا 306‌هزارو250ریالی را مطالبه کرده‌اند.

‌ در ابتدای صحبت خود به انحصاری شدن صادرات کود شیمیایی اشاره کردید، آیا این به منزله آن است که از این به بعد به غیر از صنایع پتروشیمی، هیچ ارگان و بخش دیگری اجازه صادرات نخواهد داشت؟

خیر. به این مفهوم که صادرات از این پس تنها با مجوز صنایع پتروشیمی صورت خواهد گرفت.

‌ صادرات کود شیمیایی توسط چه بخش‌هایی انجام می‌شود؟

برخی شرکت‌های پتروشیمی ‌درصد قابل توجهی از تولیدات خود را از طریق حمل زمینی به بنادر جنوبی رسانده و به وسیله کشتی صادر می‌کنند. این صنایع معمولا در بنادر انبارهای اختصاصی برای محموله‌های خود دارند و کالاها را از این محل‌ها ارسال می‌کنند. حمل زمینی تا بنادر در حالی است که معمولا محموله‌ها پس از تولید از عسلویه به استان‌های مختلف برده شده و از آنجا دوباره به بنادر بازمی‌گردد. این یعنی هزینه مضاعف.

‌ نحوه تحویل کود به شما چگونه است؟

بیش از 50‌درصد کود مورد نیاز را باید از عسلویه تحویل بگیریم. حمل زمینی از عسلویه تنها به مناطق محدودی صورت می‌گیرد بنابراین لزوما باید قسمت عمده‌ای از آن توسط کشتی به بندرعباس و بندر امام خمینی ارسال و از آنجا به وسیله حمل زمینی به استان‌های مختلف فرستاده شود که این دورزدن‌ها باعث افزایش هزینه حمل و در نهایت قیمت کود شیمیایی می‌شود.

‌ هزینه حمل هم به قیمت 350‌هزارریالی کود کشاورزان اضافه می‌شود؟

هزینه حمل بالغ بر 105‌هزارریال به قیمت هر کیسه کود اضافه می‌شود که یا باید دولت پرداخت این هزینه را عهده‌دار شده یا بر قیمت کود کشاورزان افزوده شود. این افزایش قیمت حمل از ابتدای سال صورت گرفته و تاکنون شرکت خدمات حمایتی پرداخت آن را متقبل شده است.