ورود بخش خصوصی به واردات طلا

اما برخوردار می‌گوید: ورود بخش خصوصی به ماجرای دور زدن تحریم‏ها در باب تسهیل انتقال پول و طلا قابل پیش‏بینی بود و اتفاقا بخش خصوصی در این موضوعات به‏صورت فعال وارد عمل شده است.

صنف طلافروشی هم واردات این حوزه را در دست دارد. در واقع واردکننده‏ها هم بیشتر در قالب صنف طلا و جواهرفروشی طلا را وارد می‏کنند. وی در گفت‌وگویی علاوه بر اعلام ورود بخش خصوصی به عرصه واردات طلا، از پول‌های نفت بلوکه شده ایران در چند کشور هند، چین، کره و ترکیه نیز خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: پس از مذاکراتی که ایران در سطح جهانی در حال انجام آنهاست دیگر نه هند و نه کره نخواهند توانست شرایطی را به ما تحمیل کنند.

این عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی تهران که در مورد موضع سیاسی خود می‌گوید: خطم «اهدنا الصراط المستقیم» و پیرو عقلانیت است، در مورد شبهات وجود انحصار در برخی واردات نیز توضیح می‌دهد: فکر نمی‏کنم واردات شکر انحصاری باشد اما در مورد موز این‏که چرا انحصاری شده، شاید به‏دلیل توانایی یک فرد برای واردات آن باشد. با این حال وجود انحصار را رد می‏کنم، مجمع واردات تشکیل شده تا ما واردکننده‏ها را جمع کنیم و جلوی انحصار را بگیریم و قیمت‏ها را کنترل کنیم که مبادا قیمت خارج از عرف باشد. متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید:

اخیرا اخبار لغو برخی تحریم‏ها منتشر شد. در عمل آیا در واردات به کشور ما گشایشی ملموس رخ داده است؟

برای لغو تحریم‏ها مرحله مقدماتی وجود دارد که دادگاه‏های اروپایی رای صادر می‏کنند و به مرحله بعد فرستاده می‏شود و اگر آنجا شکایتی وجود نداشته باشد تحریم‏ها لغو می‏شود.به نظر می‏رسد با جوی که در روابط بین ایران و آمریکا به وجود آمده، آنها مصر نباشند که این تحریم‏ها را به دادگاه‏های تجدیدنظر ارجاع دهند. دادگاه مقدماتی اروپا لغو تحریم‏ها را به ‏سبب غیرقانونی بودن آنها پذیرفته است. بالاخره به حرف ما که غیرقانونی بودن این تحریم‏هاست رسیدند و توانستیم با ابزار حقوقی به غیر از ابزار رسانه‏ای به مردم دنیا تفهیم کنیم که ما مردم صلح‏دوستی هستیم. اما در مجموع هنوز مشخص نیست اما به نظر می‏رسد که آثار مذاکرات مثبت بوده و این پرونده به دادگاه تجدیدنظر فرستاده نخواهد شد.

با وجود این گشایش‌ها حداقل در سطح رسانه‌ها اما اخیرا شما در مورد لوازم خانگی گفتید که به زودی انبارها خالی می‏شوند.

من در مورد لوازم خانگی نگفتم. گفتم کارخانه‏ هایی در ایران راه ‏اندازی شده است. برخی هم صحبت کردند که چنین چیزی نیست اما خب ما نمی‏توانیم به همه نشان دهیم که چنین کارخانه‏هایی وجود دارد. مسئولان ذی‏ربط در کشور در جریان هستند که خطوط جدیدی برای لوازم خانگی در کشور راه‏اندازی شده است.

آقای طحان‏پور، رئیس اتحادیه صنف لوازم خانگی هم به این مسئله اشاره داشته‏ اند. در حال حاضر برخی از کارخانه‏ ها با برندهای مختلف آغاز به کار کرده ‏اند و برخی در مرحله نصب خطوط تولیدی هستند که با سرمایه اولیه برای نصب این خطوط و تجهیزات لازم آنها بسته به نوع سرمایه تا 20میلیون دلار هم می‏رسد.

مردم منتظر باشند که ماحصل نصب این خطوط که از ابتدا هم می‏گفتیم این کالاها دارای ارزش افزوده هستند و می‏توان در داخل ایران هم بر روی آنها سرمایه‏ گذاری کرد به ثمر رسیده است و مسئولان وزارت صنایع هر استان نیز در جریان این امر هستند.

با توجه به بوروکراسی‌های اداری ما آیا برای راه‏ اندازی این کارخانه‏ ها مشکلی ایجاد نشده است؟

تولیدکننده در ایران به‏ شدت مظلوم واقع می‏شود. همیشه این بحث در بین تولیدکنندگان وجود دارد که تولیدکننده اگر پول خود را در بانک سرمایه‏ گذاری کند نه در کارخانه، حتما برد خواهد کرد. در بیشتر کشورها به سرمایه‏ گذاران بخش تولید کمک می‏کنند، به جز کشور ما که متاسفانه تا به حال آنچنان کاری نشده است. هرچند وعده داده ‏اند که در این زمینه فعالیت‏هایی صورت خواهد گرفت.

البته یکی از اهداف و برنامه ‏های دولت تدبیر و امید حمایت از بخش تولید است. تولید کشور با شرایط حاضر به سختی روزگار می‏گذراند. مسائل بیمه‏ای، نیازهای سرمایه در گردش و بهره‏ های بانکی که اصلا قابل قیاس با جهان نیست.

بهره بانکی که یک تولیدکننده در ایران می‏پردازد بالای 365 روز کاری است، در حالی‏که در ایران بیش از 221 تا 250 روز کار نمی‏شود. تمامی این مشکلات مسئولیت سنگینی بر دوش کارفرما می‏گذارد اما حمایتی در این خصوص وجود ندارد؛ در حالی که انتظاراتی وجود دارد که به ‏عنوان مثال کالاهای شما باید صادرات‏ محور باشند. تا به حال شاهد سنگ ‏اندازی بوده‌ایم که امیدوار هستیم این مسئله هرچه زودتر رفع شود.

در برخی اقلام وارداتی مانند موز و شکر معمولا مباحثی مبنی بر وجود انحصار مطرح می‌شود. می‏خواهم بدانم آیا برای واردات این جنس اقلام هرکسی می‌تواند اقدام کند؟

موز را من در جریان نیستم اما در مورد شکر، گویا خیلی‏ ها واردکننده هستند.

یعنی انحصاری نیست؟

فکر نمی‏کنم واردات شکر انحصاری باشد. اما در مورد موز این‏که چرا انحصاری شده، شاید به ‏دلیل توانایی یک فرد برای واردات آن باشد. قیمتی که برای موز در تهران وجود دارد در اقصی نقاط کشور هم وجود دارد، بدون در نظر گرفتن هزینه‏ های حمل‌و‌نقل و ... . اگر کسی چنین توانایی را دارد نباید به آن انحصار گفت مگر این‏که در قیمت با قیمت‏های جهانی رقابت نکند.

در مورد واردات موز شنیده شده که هرکسی نمی‌تواند وارد این حوزه شده است...

اگر اینطور باشد ما کاملا رد می‏کنیم. این افرادی که می‏گویید در حوزه ما نیستند. نه شکر و نه موز. مجمع واردات تشکیل شده تا ما واردکننده‏ها را جمع کنیم و جلوی انحصار را بگیریم و قیمت‏ها را کنترل کنیم که مبادا قیمت خارج از عرف باشد.

مثلا یک زمان تا می‏دیدند قیمت گوشت بالا رفته همه برای واردات آن وارد می‌شدند و قیمت گوشت را بالا می‏بردند، طوری‏که آرژانتین هم شاکی شده بود که قیمت گوشت مصرفی در کشور ما هم بالا رفته است! از آنجا بود که این مجمع تشکیل شد تا گروه‏های واردکننده دور هم جمع شوند تا سهمیه‏ ها و توانایی‏ ها مشخص شود. در مورد این 2 نوعی که می‏گویید اگر چنین چیزی وجود داشته باشد بسیار کار قبیحی است و ما آن را رد می‏کنیم.

در بخش‏های دیگر چطور، چنین انحصاری در واردات اقلام وجود ندارد؟

معمولا در جنگ انحصار به وجود می‏آید. برخی هم به دنبال این هستند که این انحصارها ادامه پیدا کند برایشان منفعت دارد.

این افراد مشخص هستند؟

هر کسی که باشد فرقی نمی‏کند. اگر کسی دنبال این نوع رفتار باشد کار او را تقبیح می‏کنیم.

آیا در حال حاضر چنین افرادی هستند؟

در حال حاضر به دلیل فساد اقتصادی 3 ‏هزار میلیاردی، سرمایه در گردش واردکننده‏های کالاهای اساسی کم آمد و جی‏تی‏سی(شرکت بازرگانی دولتی) برای واردات کالاهای اساسی اقدام کرد، در باقی جاها چنین چیزی را ندیده ‏ام.

این موز و شکر هم که شما می‏گویید من خیلی خیلی تعجب کردم! شما به ‏عنوان رسانه باید این موضوع را پیگیری کنید تا انجمن ‏ها و مجامع بتوانند چنین امری را پیگیری کنند. در حال حاضر ما در مجمع چنین چیزی را ندیده ‏ایم. در بین آنهایی که در مجمع هستند چون باید شرایط خاصی داشته‏ باشند و 3 سال واردکننده باشند و برگ سبز را نشان دهند تا در این مجمع شناخته شوند، چنین مواردی مشاهده نشده است. ممکن است خارج از محدوده ما این اتفاقات بیفتد اما من اظهار بی‏اطلاعی می‏کنم.

در مورد طلا چطور؟ آیا همچنان واردات طلا در انحصار دولت است یا بخش خصوصی می‏تواند در این حیطه وارد شود؟

در زمان تحریم‏ها وقتی آمریکا‏یی ‏ها فشار آورده بودند که شما نباید دلار جابه‏ جا کنید از گزینه طلا استفاده و طلا را از ترکیه وارد می‏کردیم که آمریکا جلوی آن را هم گرفت.

بعد چه کردید؟

طلا وارد دوبی می‏شد و آن را به پول تبدیل و سپس آن را وارد کشور می‏کردیم.

در حال حاضر آیا بخش خصوصی می‏تواند وارد این حوزه شود؟

بله می‏تواند. ورود بخش خصوصی به ماجرای دور زدن تحریم‏ ها در باب تسهیل انتقال پول و طلا قابل پیش ‏بینی بود و اتفاقا بخش خصوصی در این موضوعات به‏ صورت فعال وارد عمل شده است. صنف طلافروشی هم واردات این حوزه را در دست دارد. در واقع واردکننده‏ ها هم بیشتر در قالب صنف طلا و جواهرفروشی طلا را وارد می‏کنند.

در حال حاضر چنین اتفاقی می‏افتد؟

بله. این صنف طلا را تبدیل به پول کرده و وارد کشور می‏کند و شاید صادرات هم داشته باشد. چراکه ارزش افزوده‌ای را به آن می‏افزایند.

در زمان دولت آقای احمدی‏ نژاد با وجود محدودیت‏ها و ممنوعیت‏هایی که اعمال شده بود، میزان واردات کشور ما با افزایش شدیدی روبه‌رو بود. این نشان‏دهنده سیستم رانتی در آن دوره نیست که با وجود محدودیت‌های تجاری میزان واردات افزایش یافت؟

درست در زمانی که این محدودیت ها ایجاد شد و با تحریم‏ها نیز مواجه شدیم، مجمع واردات آغاز به کار کرد. ما به این علت که فعالان کف بازار بودیم همان موقع اعلام کردیم بانک مرکزی باید مراقب کاسه ارزی‏ و هزینه‏ هایش باشد. به‏ دلیل پایین بودن ارزش پول ملی در مقابل دلار، مسافرت‏ های خارجی علی الخصوص دوبی و ترکیه به‏ مراتب از مسافرت‏های داخلی ارزان‏تر تمام می‏شد و اقبال در این زمینه بالا بود.

ما به اختصاص ارز مسافرتی به مسافران اخطار دادیم که کشور را دچار مشکل می‏کند. جواب‏هایی آمد که ما آنقدر ارز داریم که در سوپرمارکت ‏ها هم ارز ارائه می‏دهیم و مشکلی پیش نخواهد آمد اما یک‏ مرتبه متوجه شدند که حلقه تحریم‏ ها تنگ‏ تر می‏شود و میزان ارز موجود در کشور جوابگوی واردات نخواهد بود.

از موقعی که بانک مرکزی متوجه شد کاسه ارزی متناسب با مقدار مصرف ارزی مملکت نیست گروه‏بندی کالا و اولویت‏ بندی‏ ها را شروع کرد. اولویت یک تا 10 را در نظر گرفتند که سرانجام اولویت 10 نیز حذف شد. دستورالعمل‏ ها از آن موقع شتابزده شروع شد؛ آن هم به آن دلیل که پیشنهادی که از سوی بخش خصوصی مبنی بر حضور در این زمینه به بانک مرکزی داده شد مورد توجه واقع نشد.

من جواب سوالم را نگرفتم. چرا پس از این محدودیت‏ ها با افزایش واردات مواجه بودیم؟

این مسئله که شما می‏گویید قبل از این اتفاق بود.

یعنی بعد از این اولویت‏ بندی ‏ها افزایش واردات نداشتیم؟

خیر. پس از این دستورالعمل‏ها واردات سیر نزولی به خود گرفت.

یعنی برای گروهی خاص از اقلام وارداتِ بیشتر امکان‏پذیر نبود؟

خیر. مگر این‏که در اولویت 10 به ‏علت خشکسالی مجبور بودیم گندم بیشتری نسبت به سال‏های قبل وارد کنیم. مثلا تا قبل از سال 91 معادل 6 تن گندم وارد می‏کردیم اما در سال 91 مجبور شدیم 13 تن گندم وارد کنیم اما زمانی‏که دلارهای نفتی ما خیلی بالا رفت و قصد کردیم پول نفت را سر سفره مردم بیاوریم، این مسئله به بیماری هلندی تبدیل شد. یعنی واردات بیشتر انجام دادیم.

با توجه به این‏که آن موقع دلار 960 تومان بود، دلار برای تولید داخل 3000 تومان تمام می‏شد و شرایط به نحوی پیش رفت که حتی قطعه‏سازان از تولید داخلی دست کشیدند و از چین وارد کردند و وقتی که درآمدهای ارزی کشور هم کم شد، حتی آن کار را هم نتوانستیم انجام دهیم که سبب شد سطح تولید صنعت خودروسازی و دیگر صنایع پایین بیاید. یعنی آن دلارهای ارزان باعث از بین رفتن صنعت شد که نباید این‏طور در بین مردم تزریق می‏شد.

گویا در کشورهایی مانند چین میزانی پول نفت بلوکه شده داریم که کالایی در مقابل آن هنوز وارد نشده. این درست است؟

ببینید، هر کشوری به فکر منافع خودش است. به دلیل این است که ما به دنبال مذاکره هستیم. با این‏که تحریم ها به کشور فشار آورد اما ما را فلج نکرد. الان مذاکره‏ای که همراه با عزت ملت ایران باشد در حال صورت گرفتن است و ما به صورت مساوی در شرایطی برابر در حال مذاکره هستیم.

هرچند برخی از کشورها در پی این هستند که چهره صلح ‏دوست ایران در جهان اشاعه پیدا نکند اما کشورهایی که ما واردات از آنها داشتیم از این مسئله سوءاستفاده کردند.

در حال حاضر در چه کشورهایی نقدینگی بلوکه شده داریم و قرار است با آن چه کنیم؟

در کشورهای هند، چین و کره نقدینگی بلوکه شده داریم و همینطور در ترکیه. هالک‏بانک که داروهای ما از آن طریق از سوی آمریکا و اروپا وارد می‏شود و حدودا 12درصد قیمت‏ها را بالا می‏برد و کارمزد می‏گرفت، الان بهانه می‏آورد که ما فقط می‏توانیم داروهایی را به شما بدهیم که تولید ترکیه باشد.

یعنی در واقع همه به فکر دلال‏ بازی و سوءاستفاده از شرایط به نفع کشور خودشان هستند. اما در مقابل من اقتدار وزیر نفت را دیدم که وقتی هند گفت پول نفت را فقط به روپیه می‏دهد با صراحت گفت که فقط دلار در مقابل نفت می‏گیریم. این‏ها نشانه مذاکرات و قوت ایران است. حتما 2 روز دیگر هالک‏بانک هم کوتاه می‏آید.

چون می‏داند که سوئیفت باز خواهد شد و ما احتیاج به این دلال‏ ها نخواهیم داشت. من یکسال پیش هم گفتم که ملت ایران فراموش نخواهد کرد که در این دوران سخت چه کسانی همراهی انسانی با ملت ایران کردند و چه کسانی دلال بودند و یک تجارت موقت را در نظر گرفته بودند.

در واقع مذاکراتی برای رفع مشکل بلوکه‌شدن نقدینگی در این کشورها در حال انجام است؟

بله. البته این مسئله پس از مذاکراتی که ایران در سطح جهانی در حال انجام آنهاست خود جاری و ساری خواهد شد. دیگر نه هند و نه کره نخواهند توانست با تحمیل شرایط خود از قبیل خرید از کشور خود یا با پول آن کشور به تجارت یکسویه بپردازند.

همانطور که اخیرا خبری مبنی بر آزاد شدن تجارت آی‏تی با آمریکا منتشر شد، سیگنال ‏های خوبی در راه است و ما از حصاری که یک عده برای ما به وجود آوردند رهایی پیدا خواهیم کرد. اینجا بگویم که پیشنهاد مجمع واردات نیز در خصوص آی‏تی آن است که آمریکا به‏منظور بازآفرینی اعتماد فی‏مابین 2 کشور بهتر است در خصوص اقلام آی‏تی و رایانه‏ای که دارای تکنولوژی بالا هستند، نمایندگی‏ های خود را در اختیار شرکت‏های ایرانی قرار دهد.

دولت حاضر از شما خواسته که در این زمینه با این کشورها وارد مذاکره شوید؟ مثلا با چین و هند؟

آن زمان که نفت خریداری نمی‏شد ما با همکاری دولت مذاکراتی با مسئولان تجاری آن کشورها انجام دادیم که شروع کردند به نخریدن نفت و ما سیگنال‏هایی برایشان فرستادیم که این تحریم‏ها موقت است و اگر نفت ایران را بایکوت کنید در آینده دچار مشکل خواهید شد و آنها هم زود فهمیدند که نباید نفت ما را بایکوت کنند.

هرچند بهانه‏ هایی می‏آوردند. مثلا این‏که ما کشتی‏ها را بیمه نمی‏کنیم ولی خب این دوران دیگر تمام شد و همانطور که گفتم ما دوباره به حالت یک سر و گردن بالا بودن قبل بازخواهیم گشت.

حالا که شما بر رابطه با آمریکا اینقدر تاکید دارید، آیا جز آی‏تی در بخش‏های دیگری هم با این کشور تجارت داریم؟

من تاکید بر نتیجه مذاکره درست با آمریکا دارم. وقتی رهبر ما بر این‏که ما نه قصد ساخت و نه استفاده از سلاح‏های اتمی را داریم تاکید دارند، دلیلی ندارد که در مذاکرات حرف‌های دیگری را مطرح کنیم.

منظورتان کدام حرف‏هاست؟

مذاکرات دوره قبل را می‏گویم. حرف‏های درستی زده نمی‏شد. ما نمی‏توانیم بدون ارائه صلح ‏دوستی خودمان در مذاکرات و نشست‏های مختلف به جهان این موضوع را انتقال دهیم. در نهایت این‏که مسئولان پس از مذاکرات اگر گفت‏ و‏ گو ها موفق هم نبود به ملت می‏گویند که تمام تلاششان را کردند اما موفق نشدند و آن موقع ملت تما‏م‏قد پشت مسئولان خواهند ایستاد.

شما در حالت کلی فکر می‏کنید رابطه با آمریکا چه تاثیری روی تجارت و بالاخص واردات کشور خواهد داشت؟

رفت‌و‌برگشت تجارت خارجی آمریکا بسیار بالاست. موقعی که آمریکا می‏گوید با کشوری مثل ایران که 100میلیارد دلار یا 120 میلیارد دلار حجم تجارت آن بوده، تجارت نداشته باش، کشور سوم چنین کاری را انجام خواهد داد. در تمام دنیا و در تمامی کشورها بحث اقتصادی و رفاه کشور در درجه اول قرار می‏گیرد.

وقتی می‏بینند که تجارت آنها در مقابل تجارت بزرگ آمریکا کوچک است حتما حرف آن را می‏پذیرند و مثلا اجازه رفت‌وآمد به کشتی‏های ایران را نمی‏دهند و حتی دارو و غذا را هم در اختیار ما قرار نمی‏دهند. جای خوشحالی است که مردم ایران و دولت یازدهم البته با اجازه حکومتی، طوری این جریان را هدایت کرد که ما همانند کشورهایی مانند عراق نشویم.

در واقع شما موافق هستید که روابط با آمریکا تاثیر مثبت بر تجارت و واردات ما خواهد گذاشت؟

البته اگر رابطه با آمریکا رابطه ارباب و رعیتی نباشد و رابطه مساوی برقرار شود، حتما بلامانع خواهد بود. در خصوص رابطه با آمریکا توجه به این نکته ضروری است که هرگونه فعالیت دیپلماسی در چارچوب آرمان‏های انقلاب و مبتنی بر منافع ملی به‏شرط حفظ عزت و مصلحت کشور، مورد استقبال فعالان بخش اقتصادی است؛ چراکه طبیعتا در دنیای اقتصاد همه چیز در هم تنیده است و مسلما بهبود فضای دیپلماسی نقش تاثیرگذاری بر  شتاب رشد اقتصادی کشور خواهد داشت. در مجموع کشور باید برای بازآفرینی قدرت اقتصادی خود رویکرد تنش‏زدایی را در پیش بگیرد.

فکر می‌کنید اتاق مشترک ایران و آمریکا چه زمان تشکیل شود؟

در این باب سخنانی شنیده‏ام اما فکر نمی‏کنم به این زودی تشکیل شود. یخی که بین روابط ایران و آمریکا وجود دارد زمان مصدق وجود داشته که به راحتی آب نخواهد شد. البته من چندان در جریان نیستم. چون باید در دستور کار 2 دولت ایران و آمریکا قرار گیرد تا بعد به بخش خصوصی فرمان دهند که این اتاق را تشکیل دهد.

با توجه به این‏که روابط ایران و آمریکا در بخش سیاسی مخدوش بوده، آیا در بخش اقتصادی هم به صورت غیرمستقیم روابطی نداشتیم؟

از طریق 2 شرکت بزرگ بنکر و کارگیل داروها و بخشی از کالاهای اساسی مثل گندم و سویای کنجاله از آمریکا وارد می‏شد چنانچه ما نیز هرچند به‏صورت غیرمستقیم از طریق آمریکای شمالی به آمریکا صادرات پسته و فرش داشتیم. به هر حال این اتفاق می‏افتاد اما در حاشیه بوده و به‏صورت پررنگ به آن اشاره نمی‏شد.

در واقع ما با تمام کشورها رابطه تجاری داشتیم و هیچ کشوری استثنا نبوده است؟

ما با تمام کشورهای جهان روابط تجاری داشتیم حتی با آمریکا. هرچند به صورتی که بیان کردم، البته به جز رژیم صهیونیستی.

منبع:روزنامه آرمان