زادگاه تئاتر ملی ۴۸ساله شد

مراسم نکوداشت چهل و هشتمین سال تاسیس تماشاخانه سنگلج، عصر روز گذشته جمعه (۱۹ مهر) با حضور جمعی از هنرمندان پیشکسوت و علاقه‌مندان به هنر نمایش برگزار شد.

پیمان شیخی که اجرای این مراسم را برعهده داشت؛ ضمن زنده کردن یاد و خاطره هنرمندان صاحب نام کشور که از ابتدای تاسیس تماشاخانه سنگلج، آثار نمایشی خود را در این محل روی صحنه بردند، اظهار داشت: هنرمندانی همچون علی نصیریان، داوود رشیدی، عزت‌الله انتظامی با نمایش «بهترین بابای دنیا»، استاد رکن‌الدین خسروی با نمایش «کوروش پسر ماندانا»، عباس جوانمرد، جعفر والی، اسماعیل شنگله، محسن یلفانی، عباس جوانمرد، بهزاد فراهانی و استاد بهرام بیضایی ازجمله هنرمندانی بودند که آثار نمایشی خود را در این تماشاخانه به صحنه بردند و البته در این میان نباید نام استاد جمشید مشایخی را از یاد ببریم که برای ثبت شدن نام این تماشاخانه به نام "سنگلج" تلاش فراوانی انجام داد.

سپس طی مراسمی و در برابر هنرمندان و علاقه‌مندان مشتاق، کیکی که به همین مناسبت تهیه شده بود توسط داوود رشیدی بریده شد. «اِما هاشمی» فرزند خردسال هدایت هاشمی بازیگر تئا‌تر، تلویزیون و سینما به عنوان کوچک‌ترین فرد حاضر در جمع، کنار داوود رشیدی هنرمند پیشکسوت و قدیمی هنر نمایش کشور حضور داشت.

رشیدی پس از این مراسم در ارتباط با آنچه پس از گذشت این سال‌ها در خاطر دارد، بیان کرد: از فعالیت در تماشاخانه سنگلج همراه گروه تئا‌تر «امروز» خاطرات بسیار زیادی دارم. من جزو کارگردانانی هستم که چه پیش و چه پس از انقلاب مرتب کار کردم و متن‌هایی از نویسندگانی همچون غلام‌حسین ساعدی و بسیاری دیگر را روی صحنه بردم.

بهزاد فراهانی که با کارگردانی برنامه نمایش‌نامه خوانیِ نماش‌نامه «یزدگرد شاه» در این مراسم شرکت کرده بود، در ادامه صحبت‌های رشیدی اضافه کرد: رشیدی آن زمان نمایش «دیکته و زاویه»، یکی از سیاسی‌ترین آثار نمایشی اجرا شده در سنگلج را روی صحنه برد. اثری که تنها تئاتری‌ها می‌دانند این گروه بابت اجرای آن چه مشقت‌هایی کشید.

علاقه‌مندان به هنر نمایش پس اتمام صحبت‌های هنرمندان و صرف چای و شیرینی، برای تماشای جلسه نماش‌نامه خوانی «یزدگرد شاه» با نقش‌خوانی مهدی میامی، سیاوش چراغی‌پور، بهزاد فراهانی و با گویندگی نسرین صالح آبادی در سالن حضور یافتند.

در مراسم جشن چهل و هشتمین سالروز تاسیس تماشاخانه سنگلج، هنرمندانی همچون، داوود رشیدی، داریوش اسدزاده، صدیقه کیانفر، فرشید ابراهیمیان، رویا افشار، محمد ساربان، بهرام شاه ‌محمدلو، اسماعیل خلج، بهزاد فراهانی، کوروش سلیمانی، اصغر دشتی، هدایت هاشمی، هادی عامل هاشمی، علی هاشمی، مهدی میامی، پرستو گلستانی، سیاوش چراغی‌پور و علی بی‌غم حضور داشتند.

تماشاخانه سنگلج حدود سا‌ل‌های ۱۳۴۰ با زیربنایی به مساحت ۱۰۳۴ مترمربع در محله قدیمی و در کنار باغ قدیمی ‌سنگلج که امروز آنرا با نام پارک‌شهر می‌شناسیم؛ بنا شده است. زمین این مجموعه توسط یک بانوی نیک‌خواه و به منظور ساخت تئا‌تر به شهرداری پایتخت اهدا شده بود که توسط مهندس «بابائیان»، مجری و پیمانکار تالار وحدت، بنای آن احداث و پس از تکمیل و اتمام عملیات ساختمانی به وزارت فرهنگ و هنر وقت واگذار شد. این مجموعه با نام ۲۵ شهریور از مهرماه ۱۳۴۴ همزمان با آغاز اولین جشنواره‌ی نمایش‌های ایرانی افتتاح شد و کار خود را رسماً آغاز کرد.

تماشاخانه سنگلج در زمان خود به لحاظ فنی و تجهیزات نور و صدا و حتی آکوستیک سالن در نوع خود بی‌نظیر بوده است. وجود امکانات صحنه‌ای از قبیل سن‌گردان دستی، میله‌های بالابر پرده و دکور و...، این سالن را نسبت به سالن‌های موجود آن زمان در موقعیتی بر‌تر قرار داد.

در این سال‌ها گروه هنر ملی به سرپرستی «عباس جوانمرد» در سنگلج استقرار یافت و ۵گروه دیگر بنامهای «گروه تئا‌تر می‌ترا»، «گروه تئا‌تر امروز»، «گروه تئا‌تر شهر»، «گروه تئا‌تر جوان»، «گروه تئا‌تر مردم» که وابسته به اداره هنرهای دراماتیک بودند. برنامه‌های نمایشی تماشاخانه سنگلج را با کمک مالی وزارت فرهنگ و هنر وقت تأمین می‌کردند. در واقع برای اولین بار تئا‌تر حمایتی دولتی شکل گرفت و جمع کثیری از هنرمندان، بازیگران، کارگردانان، طراحان دکور و به استخدام دولت در آمده و در این مجموعه فعالیت خود را آغاز نمودند.

کارگردانانی که در این گروه‌ها به خلق نمایش پرداختند عبارت بودند از: «عباس جوانمرد، جعفروالی، علی نصیریان، داود رشیدی، عزت‌ا... انتظامی، بهرام بیضایی، رکن‌الدین خسروی، محمود استادمحمد و...» که اکثر این نمایشنامه‌ها را یا خود ایشان نگاشته بودند یا نمایشنامه‌هایی از «اکبر رادی، غلامحسین ساعدی، خلیل موحد دیلمقانی، نصرت‌ا... نویدی» وبسیاری دیگر را به روی صحنه بردند.

اجرای نمایش‌های ایرانی و نیز فعالیت گروه هنر ملی در این مجموعه باعث شد تا از تماشاخانه سنگلج بعنوان خاستگاه تئا‌تر ملی یاد شود.