روایت مشاور روحانی از ظهر 24 خرداد

محمد رضا صادق به عنوان یکی از رسانه ای ترین افراد نزدیک به رئیس جمهور شناخته شود که عمده رسانه ها پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات اخبار مربوط به دولت تدبیر و امید را از وی جویا می شدند، شاید به همین دلیل است که او را به عنوان مشاور رسانه ای رئیس جمهور می شناسند، البته او چندان هم با این مباحث بیگانه نیست چرا که پیشتر و در دوران هشت سال دفاع مقدس به عنوان یک فعال رسانه ای شناخته می شد و اکنون هم در کسوت تدریس دروس علوم ارتباطات قرار دارد.

صادق قبل از اعلام رسمی کاندیداتوری حسن روحانی به عنوان رئیس کمیته تبلیغات ستاد انتخاباتی آیت الله هاشمی رفسنجانی معرفی شد و با عدم احراز صلاحیت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از سوی شورای نگهبان به جمع یاران روحانی در ستاد انتخاباتی وی پیوست.

آنچه در ادامه می خوانید مشروح گفتگوی محمد رضا صادق، مشاور ارشد رئیس جمهور است:

 با توجه به حاکم بودن گفتمان های سازندگی، اصلاحات و دولت عدالت محور فکر می کنید مردم چه خلائی را احساس کردند که در نهایت به آقای روحانی رای دادند؟

صادق: اعتدال. به بیان دیگر اینکه عقلانیت مبتنی بر ارزش ها مورد توجه مردم قرار گرفت. پرهیز از افراطی گری  واتفاقاتی که افتاد سبب شد که مردم در انتخابات شورانگیز 24 خرداد به گفتمان اعتدال روی آورده و به آقای دکتر روحانی رای مثبت بدهند.

پیشتر رئیس جمهور در گفتگویی اعلام کرده بود که مردم برای پرهیز از افراطی گری به جریان اعتدال رای دادند که این موضوع حواشی زیادی ایجاد کرد و برخی اعلام کردند که آقای روحانی نظرش این است که جز دولت مابقی افراد و جریانات افراطی هستند. معنای سخن مردم برای پرهیز از افراطی گری به دولت اعتدال رای دادند، چیست؟

صادق:سخنان آقای رئیس جمهور در این خصوص روشن بود و نیازی به تفسیر من ندارد و اگر کسی  هم ابهامی دارد باید از او بپرسید که براساس چه ادله ای است.

درباره مشی اعتدالی دولت انتقادهایی مطرح می شود، به ویژه در عزل و نصب ها، به کارگیری مدیران و جابه جایی استانداران این انتقادها بیشتر است. اصولگرایان اعتقاد دارند که در این دولت از جریان اصلاح طلب در بین وزیران و مدیران بهره بیشتری گرفته شده است و این خلاف وعده فراجناحی عمل کردن رئیس جمهور است؟

صادق: آنچه آقای روحانی در ایام تبلیغات انتخاباتی مطرح کرد، پس از پیروزی ایشان در انتخابات به عنوان برنامه دولت به مجلس ارائه شد. رئیس جمهور معیارهایی را برای انتخاب افراد در مسئولیت های اجرایی ارائه کردند که بر اساس این معیارها هم تلاش شد تا افراد در مسئولیت ها مستقر شوند و رای خوب نمایندگان مجلس به وزیران پیشنهادی دولت که بی سابقه هم بود، نشان می دهد این حرف که گفته می شود دولت از جناح و جریان خاصی افراد مورد نظر خود را برگزیده است، مورد پذیرش نیست.


دولت بر اساس معیارهایی که مبتنی بر اعتدال و اعتدال گرایی بوده، مدیران مورد نظر خود را انتخاب کرده است و من این سخن که گفته می شود در انتخاب مسئولان اجرایی اعتدال از سوی دولت رعایت نشده است را قبول ندارم. بعضی مواقع سخنانی دال بر اینکه در انتخاب مدیران  به توانایی آنها توجهی نشده است، شنیده می شود که اگر  سوابق و رزومه مدیران منصوب از سوی دولت تدبیر وامید  رابررسی کنید برای شما هم  قابل پذیرش نیست.

 این درحالیست که از سویی دیگر  هم  گفته می شود که چرا دولت جابه جایی ها را زودتر، سریعتر و بیشتر انجام نمی دهد، پاسخ به این دوستان هم این است که دولت سعی می کند در همه زمینه ها مشی اعتدال و گفتمان رئیس جمهور مورد نظر باشد و بر اساس آن عمل کند.

 آیت الله جنتی در نماز جمعه تهران از جابه جایی های انجام شده و تغییرات صورت گرفته انتقاد کردند که این موضوع هم برمی گردد به همین عدم رعایت اعتدال در جابه جایی ها، نظر شما چیست؟

صادق: باید از ایشان سئوال کرد وایشان بفرمایند  که مصادیق مورد نظرشان در چه جابه جایی هایی و در کجا بوده است. نمی دانیم که چه گزارشی به ایشان رسیده است.

 بعضا در تغییرات استانداران شاهد اعتراض برخی نمایندگان و صاحبنظران استان ها هستیم، این موضوع تاکنون به دولت هم منعکس شده است یا خیر؟


صادق:  درحدی که من اطلاع دارم آنچه به دولت رسیده، انتقاد از تغییر استانداران نیست، در تغییر استانداران  بررسی های مختلفی صورت می پذیرد و دیدگاه های  اقشار مختلف مردم، ائمه جمعه استان ها، نمایندگان مجلس، شخصیت های استانی، و ... مورد توجه قرار می گیرد و تلاش این است که با همفکری های انجام شده، انتخاب صورت گیرد

 عده ای معتقدند که به کارگیری معنای اعتدال از سوی دولت به معنای تلفیق دو دیدگاه دولت های سازندگی و اصلاحات است، این موضوع در انتخاب وزیران و مدیران هم بعضا مشهود است. آیا اعتدال به معنای تلفیق این دو دیدگاه است یا دولت مشی دیگری جدای از این دو را دنبال می کند؟

صادق: این بحث، بحث مهمی است و شاید من در این مجال کوتاه نتوانم آن را به خوبی تشریح کرده و از عهده تبیین  آن برآیم. من شما را برای تشریح بهتر معنای اعتدال دولت ارجاع می دهم به سخنان آقای دکتر روحانی در این حوزه و فی الجمله عرض می کنم ؛همان طور که رئیس جمهور هم اشاره کرده اند، اعتدال در روش و مشی است.

فکر می کنید که در انتخابات آینده، اعتدال به عنوان یک جریان سیاسی سوم در کشور بتواند ظهور و بروز داشته باشد؟

صادق: به نظرمن گفتمان و دیدگاه هایی را که دکتر روحانی ارائه کرده است، مورد توجه جدی مردم قرار گرفته و اکثریت مردم به آن رای دادند تا فرصتی برای خدمتگزاری رئیس جمهور و کسانی که به گفتمان اعتدال  اعتقاد دارند، فراهم شود. آقای روحانی اعتقاد دارد و بر آن است تا به آنچه که به مردم وعده داده است، جامه عمل بپوشاند و تمام تلاش هم بر این خواهد بود. البته نتایج آن را هم مردم فهیم وعزیزمان ارزیابی می کنند و در نهایت انتخاب با مردم است.

دولت وظایف مشخص و تعریف شده ای دارد که در پی عمل به آنها به بهترین شکل ممکن است. تلاش دولت برای انجام وظایف در چارچوب قانون است تا در جهت کاهش ورفع  مشکلات و دشواری های به وجود آمده، قدم بردارد.

اجازه بدهید این سئوال را بهتر مطرح کنم، در دولت سازندگی شاهد شکل گیری حزب کارگزاران بودیم، در دولت اصلاحات حزب برآمده از دولت مشارکت تشکیل شد و در دولت احمدی نژاد شاهد شکل گیری تشکلی با عنوان رایحه خوش خدمت بودیم که همگی این احزاب و گروه های یاد شده، برآمده از دولت های مذکور بود. آیا این امکان وجود دارد که در دولت اعتدال شاهد شکل گیری حزبی برآمده از دولت باشیم؟


صادق: دولت تدبیر وامید برآمده از خواست مردم است و هر تشکل سیاسی که بخواهد  همسو باخواست مردم شکل بگیرد،  می تواند در خصوص نسبت خود باگفتمان این دولت  تصمیم بگیرد . به نظر من دولت تدبیر وامید مطلقا برنامه ای برای تشکیل حزب ندارد چون وظیفه دولت حزب درست کردن نیست.

 برخی از نمایندگان کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم از رفتار نماینده آقای روحانی که برخلاف رفتار نمایندگان برخی کاندیداها در انتخابات سال 88 بود و به رغم پیروزی ایشان منتظر شدند تا از مجاری رسمی نتایج اعلام شود، قدردانی کردند. شما نماینده آقای روحانی در شورای نگهبان بودید، آیا برای در پیش گرفتن چنین رویکردی و جلوگیری از رخ دادن اتفاقاتی شبیه آنچه در سال 88 شکل گرفت از قبل هماهنگی از سوی آقای روحانی با شماانجام شده بود یا خیر؟

صادق: آقای روحانی به عنوان شخصیتی که از سرمایه های کشور بوده و از اول انقلاب مسئولیت های بسیار مهمی برعهده داشته است، مصالح و منافع کشور برایشان اهمیت ویژه ای دارد، لذا حتما به کسانی که از سوی ایشان ماموریتی می گیرند و یا جایی می روند تذکرات و توصیه های لازم را می کنند.


بنده در زمانی که به عنوان نماینده آقای دکتر روحانی در شورای نگهبان حضور یافتم تلاشم این بود که بر اساس چارچوب های قانونی و نظراتی که ایشان داشت کارهایی که باید دنبال می کردم را دنبال کنم و اطلاعاتی که باید از سراسر کشور می گرفتم را اخذ کنم و در جریان امور  قرار بگیرم. بنده به عنوان نماینده یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری که در نهایت به عنوان رئیس جمهور مردم ایران انتخاب شد تلاش کردم در کنار نمایندگان سایر کاندیداهای حاضر در انتخابات به  وظایف خود را بر اساس تعریف های قانونی و شرعی که اعتقاد دارم، عمل کنم.

 در روز انتخابات از چه ساعتی می دانستید که آقای روحانی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده است. بعد از اطلاع یافتن از این موضوع چه رویکردی را در پیش گرفتید؟

 صادق: قبل از اینکه به شورای نگهبان بروم با توجه به رصد شرایط کشور بسیار خوشبین بودم که آنچه از سوی آقای روحانی مطرح شده است و به آن عقیده دارند همان چیزی است که مردم می خواهند و در پی آن هستند. لذا بنده با توکل به خدا  به شورای نگهبان رفتم.

از همان ساعات آغاز انتخابات اخباری که از نقاط مختلف کشور دریافت می کردم این گمان که آقای روحانی پیروز انتخابات خواهد بود را تقویت می کرد و شما هم ملاحظه کردید که از همان ساعات اولیه اخذ رای با توجه به شور و نشاطی که در شعبه های اخذ رای وجود داشت  برآورد در حال استخراج  روندی داشت که پیروزی آقای روحانی را  نوید می داد.


با توجه به این مسائل از ظهر روز برگزاری انتخابات که 24 خردادماه بود برای ما محرز و مسجل بود که آقای روحانی با اختلاف زیادی نسبت به سایر کاندیداهای حاضر در انتخابات پیش افتاده و پیروز انتخابات است.

 فکر می کنید چه مسائلی باعث شد که آقای روحانی که البته یک روحانی هستند از سوی مردم به عنوان رئیس جمهور آینده انتخاب شوند؟


صادق:  شخصیت آقای روحانی و حامیان او ، توانمندی و سابقه ای که در ذهن ها از ایشان و خدماتشان بود از یک سو و از سوی دیگر  گفتمانی که مطرح کرده بود و قدرت و خلاقیت ایشان درتبیین گفتمان برای مردم، بیانگر توانمندی های ایشان در اداره امور بود و بقیه امتیازاتی که مردم عزیز و رشید ما نسبت به آن آگاه بودند و یا شدند سبب شد که به آقای روحانی این فرصت را بدهند که ان شاء الله در این جایگاه خدمات موثرتر و مفیدتری به کشور ارائه کند.

عده ای اعتقاد دارند که دولت با ارائه گزارش صد روزه توقع و انتظار مردم را بالا برده است.

صادق: به نظر من برخی تلاش کردند که این کار را انجام بدهند، اما مردم فهیم و رشید ما توجه وارزیابی دقیق را خودشان دارند.

در مورد شهردار و استاندار تهران و حتی رئیس شورای شهر تهران صحبت هایی مبنی بر حضورشان در جلسات هیات دولت شنیده می شود، آیا این موضوع صحت دارد؟


صادق: اگر آنها برای حضور در جلسات هیات دولت درخواستی داده اند، بنده خبر ندارم. اما هیات وزیران آیین نامه دارد  و ترکیب واعضای آن مشخص است که مرکب از 18 وزیر ، رئیس جمهور، معاون اول و کسانی که رئیس جمهور از معاونان و مشاوران خود و دیگران که حضورشان را  مقتضی تشخیص بدهد و به اقتضا دعوت شوند ،می باشد و قبلا نیزهمین گونه بوده است.

شما به عنوان مشاور رسانه ای رئیس جمهور حجم انتقاداتی که نسبت به این دولت مطرح می شود را در مقایسه با دولت گذشته چطور ارزیابی می کنید؟

صادق: اگر منظور شما همان انتقاد "بماهو انتقاد" است خیلی هم چیز خوبی است و برای همه دولت ها مفید است. البته انتقاد سازنده و انتقادی که بر مبنای معیارهای صحیح نقد باشد. اگر نقاد از جایگاه واقعی نماینده افکار عمومی و بر مبنای اصول صحیح، نقد خود را مطرح کند برکت هم دارد و برای همه دولت ها هم قطعا مفید است. ای کاش همیشه این موضوع مطرح باشد یعنی نقد سازنده و عالمانه صورت گیرد.

گاهی در صورت و عنوان نقد با  مواردی مواجه هستیم که فی الواقع تخریب است و از اصول نقد خارج می باشد. البته من بررسی عمیق و دقیقی درباره میزان وحجم انتقادات در باره دولت های  فعلی و گذشته ندارم که بخواهم به شما ارائه بدهم اما در حالی که حدود سه ماه از فعالیت دولت تدبیر وامید می گذرد  قضاوت در این زمینه  نمی تواند قضاوت دقیقی باشد، لذا باید اجازه بدهیم کمی کار دولت جلوتر برود و البته  بررسی های لازم  هم در این خصوص انجام  شده باشد سپس درباره این موضوع اظهار نظر شود.


دولت تدبیر و امید تاکنون هیچ اقدامی برای جلوگیری از انجام نقد سازنده صورت نداده است ضمن اینکه نقد را هم مفید می داند البته نقدی که بر مبنای اصول صحیح نقد، سازنده و عالمانه باشد. ما معتقدیم افعالی که دولت انجام می دهد باید  نقد شود البته نقد صحیح  و بهترین معیار برای سنجش  و نقد عملکرد دولت هم قانون است که  مهمترین محک برای بررسی عملکرد است  و قضاوت افکار عمومی هم  بر همین بنیاد است .

آقای رئیس جمهور در سخنانش درباره کابینه و به ویژه شرایط سنی آن اعلام کرد که دولت حتما از ظرفیت بانوان و جوانان در رده های دوم و سوم مدیریتی بهره خواهد گرفت. در چه بخش هایی از دولت شاهد تحقق این وعده رئیس جمهور بوده ایم؟

صادق:  به نظر من  دولت با روش اعتدالی که  دارد  در سطوح مدیریتی که نیاز به تغییرات و جابه جایی است  براساس معیارهایی که دکتر روحانی وعده  داده است عمل کرده و خواهد کرد.

 چقدر زمان می برد که دولت تکمیل شود، به استقرار کامل برسد و با تمام ظرفیت کار خود را دنبال کند؟

صادق: به حمدلله ترکیب  هیات وزیران اخیرا  تکمیل شده و مقامات دولت ساماندهی مورد نظر دولت تدبیر وامید  را آغاز کرده و در حال انجام آن هستند.

گفته می شود که در رویکرد دولت اعتدال نسبت به انجام سفرهای استانی تغییرات زیادی نسبت به گذشته انجام خواهد شد به عنوان مثال شنیده شده است که دیدارهای مردمی و دریافت نامه های مردمی در کار نخواهد بود. جزئیات این تغییرات نسبت به گذشته چه خواهد بود؟


صادق: در حدی که اطلاع دارم  تفاوت هایی را حتما نسبت به گذشته شاهد خواهیم بود. رئیس دولت، اعضای دولت، کارگزاران مرکزی و دستگاههای اجرایی حتما رفت و آمد به استان ها و شهرستان های مختلف کشور خواهند داشت و برای دیدار  مردم عزیز و انجام امور آنها و هماهنگی مقامات محلی و اقدامات در حوزه های اجرایی، سفرهایی به نقاط مختلف کشور خواهند داشت امانه به آن گونه ای  که در خاطر شما هست .

گفته می شود که اولین سفر استانی دولت تدبیر و امید تا آخر ماه محرم به استان خراسان رضوی انجام خواهد شد.

صادق: تاجایی که خبر دارم هیچ مقام مسئولی که از طرف دولت در این زمینه ماموریت داشته باشد چنین موضوعی را اعلام نکرده است.

 آیا در این دولت همچون گذشته روند پاسخگویی به نامه های مردمی ادامه خواهد یافت یا خیر؟ چون در دولت گذشته دریافت نامه های مردمی رونق بسیاری پیدا کرده بود تا جایی که اکنون هر مسئولی از هر بخشی در بین مردم حاضر می شود، عده ای سعی می کنند نامه های خود را به دست آن مسئول برسانند. ضمن اینکه به نظر می رسد دولت اعتدال اعتقاد زیادی به این روش ندارد ،لذا سئوال من این است که دولت برنامه ای برای پیگیری این شیوه با اشکال دیگر و یا ساماندهی آن دارد یا خیر؟


صادق:  اینکه وضعیت کشور باید رصد شود و  معلوم شود که مشکلات و دشواری ها کجاست و مسائل اصلی چیست، ضرورت دارد و دولت اقداماتی در این خصوص انجام داده و در بخش هایی هم به جمع بندی رسیده است. موضوع بعدی ساز و کارهایی است که باید برای حل و فصل این مشکلات و دشواری ها مورد نظر  قرار گیرد که ان شاء الله با توجه به شناسایی هایی که دولت در این خصوص انجام داده است کم کم شاهد رتق و فتق بسیاری از موضوعات و معضلات خواهیم بود. این روش اصولی است که دولت به آن اعتقاد دارد و باید بر مبنای آن عمل کند.

اینکه  فقط مشکل کسانی که به مقامات دولت دسترسی بیابند را ببینیم و در صدد رفع  آن برآییم با توجه به جمعیت کشور و مشکلات متنوعی که وجود دارد منطقی وامکان پذیر نیست و دولت و کارگزاران دولت را از انجام یک کار اصولی، زیربنایی و نظام مند باز می دارد، لذا دولت برای اینکه کار اصولی، دوام دار و قاعده مند انجام دهد و راه را بر استمرار مشکلات و بقای آنها ببندد باید با مسائل و مشکلات به صورت ریشه ای برخورد کرده و آن را حل و فصل کند.


اینکه فقط یک تقاضا را بر اساس یک عریضه گرفتن و در صدد اجابت  آن برآمدن نه روش عادلانه ای  است و نه منجر به حل ریشه ای مشکلات خواهد شد. البته این هم در جای خود اگر وجود داشت حتما دولت به آن توجه خواهد داشت اما این بحث دیگری است و کار را بر این  مبنا تمرکز دادن درست نیست و این  سیستم قدیمی است که دشواری های آن را دیده ایم. دنبال کردن این روش باعث تلنبار شدن بسیاری از درخواست ها و مشکلات مردم خواهد شد .

 فکر می کنید که انتخاب دولت اعتدالگرا باعث تاثیر در ترکیب مجلس آینده و رای مردم در این انتخابات بشود یا خیر؟

صادق: ان شاء الله مردم  ثمرات انتخاب دولت اعتدالگرا را که ببینند  خودشان قضاوت خواهند کرد، البته به نظر من این امیدی که در بین مردم به وجود آمده و آرامشی که پدیدار شده است خود دستاورد بزرگی برای کشور است.

 شما خودتان ملاحظه می کنید  که در چند ماه گذشته رفق، آرامش، مدارا، ثبات و امید در جامعه بیشتر شده است و این خود یک ظرفیت برای آینده کشور است. تصور می کنم مردم متناسب با برکات و اثرات انتخاب اخیر خود در 24 خردادماه با استعانت الهی  آینده را می سازند.

در صورتی که جریانی در انتخابات آتی مجلس همسو با نوع نگاه دولت شکل گرفت و به فعالیت پرداخت نوع برخورد و تعامل دولت با این نگاه همسو به چه شکل خواهد بود؟

صادق: در پاسخ به سئوال قبلی  شما عرض کردم که دولت وظایف مشخصی دارد که بر مبنای آن عمل می کند . بر اساس قانون جایی که وظیفه دارد ظرفیت سازی می کند و آنجایی که لازم است صیانت و مراقبت. این موضوع درباره رسانه ها هم صدق می کند.

دولت باید کار خود را انجام دهد و در حال حاضر هم در همین مسیر حرکت می کند. شما ببینید که رئیس جمهور سریعتر از حد انتظار و برای اولین بار در طول تاریخ جمهوری اسلامی بلافاصله بعد از تحلیف کابینه را به مجلس معرفی و همکاران رده اول  خود را  انتخاب کرد. این موضوع به این خاطر بود که دولت بتواند هر چه سریعتر برای حل و فصل مشکلات وارد شده و تصمیم گیری کند. بر مبنای همین رویکرد اکثریت وزرایی که از مجلس رای اعتماد گرفتند بلافاصله عازم وزارتخانه محل خدمت خود شدند و حتی یک ساعت هم کار را به تعویق نینداختند.


در اسرع وقت جلسه هیات دولت تشکیل شد و تصمیم گیری هایی در خصوص رفع مشکلات مردم صورت گرفت. این رویکرد همچنان ادامه دارد؛ بنابراین دولت باید کار خود را انجام دهد و وظایف خود را دنبال کند نه اینکه به حواشی و موضوعات فرعی بپردازد. رئیس دولت یک روحانی حقوقدان، عالم و مطلع به مسائل کشور است ومورد عنایت مقام معظم رهبری است و مردم به او اعتماد دارند و ان شاء الله خداوند هم به او کمک می کند تا حل و فصل مشکلات مردم را شاهد باشیم .