عراقچی‌وارد‌وین‌شد/زمان‌مذاکره‌با‌آمانو

عراقچی قرار است تا ساعاتی دیگر با ˈیوکیو آمانوˈ مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی دیدار و رویکرد جدید ایران در مذاکره با این نهاد بین المللی را ترسیم کند.

معاون وزیر خارجه ایران همچنین قرار است در دیدار با آمانو، در خصوص ادامه همکاری ها و حل و فصل ابهامات و سوالات فیمابین ایران و آژانس به گفت وگو بنشیند.

عراقچی، اعلام کرده است که در این دیدار، همچنین درباره آخرین وضعیت مذاکرات ایران و گروه 1+5 بحث خواهد شد.

آنگونه که آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است آمانو ساعت 13 امروز به وقت محلی (ساعت 15 و 30 دقیقه به وقت تهران) پذیرای معاون وزیر خارجه ایران در مقر آژانس خواهد بود.

دیپلمات ها در وین با اشاره به نقش مهم عراقچی در مذاکرات ایران و گروه 1+5، مذاکرات وی را با آمانو مهم توصیف می کنند.

معاون وزیر خارجه ایران در آستانه سفرش به وین با اشاره به رویکرد جدید ایران و گروه 1+5 برای ورود به مذاکرات جدی و واقعی در ژنو، اظهار امیدواری کرده است که ایران و آژانس نیز با یک رویکرد جدید و همراه با حسن نیت، در مدت زمان کوتاهی به حل و فصل ابهامات باقیمانده از گذشته پرداخته و بیش از پیش بر همکاری های آتی برای مقابله با اشاعه هسته ای و تضمین جهانی عاری از سلاح های هسته یی متمرکز شوند.

آخرین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 دو هفته پیش در ژنو برگزار شد.

ˈمحمد جواد ظریفˈ وزیر خارجه و رییس تیم مذاکرات هسته ای ایران در این دور از مذاکرات، پیشنهاد جدید ایران با عنوان ˈپایانی بریک بحران غیر ضروری ؛ آغازی برای افق های جدیدˈ را روی میز گذاشت.

سپس مذاکرات دو روزه ایران و گروه 1+5 با مسوولیت ˈعباس عراقچیˈ معاون حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه ایران و ˈهلگا اشمیدˈ معاون ˈکاترین اشتونˈ مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه یافت.

طرفین در این دو روز، چهار دور با یکدیگر گفت و گو کردند و در دور آخر مذاکرات، ظریف و اشتون به جمع مذاکره کنندگان پیوستند.

مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رییس تیم مذاکره کننده گروه 1+5، این دور از مذاکرات را مثبت خواند و تاکید کرد که برای نخستین بار روی یک بیانیه مشترک توافق شد.

اشتون، همچنین با اشاره به طرح ارایه شده توسط ایران درمذاکرات، تصریح کرد که کامل ترین طرح ایران را در ژنو دیدیم.

ظریف، نیز پس از پایان مذاکرات گفت: مذاکرات پرثمری پشت سر گذاشتیم؛ امیدواریم این مذاکرات آغازی برای فاز جدید در روابط باشد تا بحران غیرضروری را خاتمه داده و افق های جدیدی باز کند.



از ˈنقشه راه ژنوˈ تا ˈمدالیته جدید وینˈ

ایران و گروه 1+5 در حالی حرکت در مسیر توافق بر سر یک ˈنقشه راهˈ را از دو هفته گذشته در ژنو سوییس آغاز کرده اند که کمی این طرف تر و در همسایگی سوییس، یعنی در وین پایتخت اتریش، ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در حال برداشتن گام های نهایی برای تدوین یک ˈمدالیته جدیدˈ می باشند.

هدف تدوین نقشه راه و مدالیته این است که ابتدا تا انتهای مسیر برای طرفین روشن و گام های متقابل، تعریف شده باشد.

البته نقشه راه ژنو کلی تر و فراتر از مدالیته ایران و آژانس است و حتی می توان گفت که مدالیته ایران و آژانس در دل آن قرار می گیرد.

به تعبیر دیگر چون مذاکرات ایران و آژانس فنی و حقوقی است، بنابر این مدالیته نیز بر این اساس تنظیم خواهد شد؛ ولی باید در دایره ای فراتر، یعنی مذاکرات ایران و گروه 1+5 که مذاکرات سیاسی است، مسیر اصلی و گام های متقابل طرفین در یک نقشه راه تعیین شود.

در مذاکرات ایران و گروه 1+5 است که می توان ما به ازاها و امتیازهای متقابل را مطرح و در خصوص آن تصمیم گیری کرد.

اکنون عراقچی با این نقشه راه به وین آمده تا برای مدیرکل آژانس توضیح دهد که همکاری های متقابل ایران و آژانس در کجای این نقشه راه قرار می گیرد.

عراقچی، قرار است بعد از ظهر امروز و پیش از آغاز دور جدید مذاکرات ایران و آژانس با آمانو دیدار و گفت وگو کند.

آنگونه که آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است، پس از دیدار مدیرکل آژانس با معاون وزیر خارجه ایران، دور جدید مذاکرات ایران و آژانس در ساعت 15 (ساعت 17 و 30 دقیقه به وقت تهران) امروز در محل این نهاد بین المللی آغاز خواهد شد.

دور جدید مذاکرات ایران و آژانس در حالی قرار است برگزار شود که ˈعلی اکبر صالحیˈ معاون رییس جمهوری و رییس سازمان انرژی اتمی ایران ابراز امیدواری کرده است که ایران و آژانس در این دور از مذاکرات در خصوص مدالیته جدید به توافق برسند.

آنگونه که ˈرضا نجفیˈ سفیر و نماینده ایران در آژانس اعلام کرده است ، طرفین در این دور از مذاکرات وارد مباحث جزئی و محتوایی خواهند شد.

نخستین دور مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از روی کارآمدن دولت جدید در ایران، روز پنجم مهرماه در فضایی مثبت در وین برگزار شد.

این مذاکرات 10 روز پس از مذاکرات وزیران خارجه ایران و گروه 1+5 در نیویورک، در محل نمایندگی دائمی ایران در وین برگزار شد.

در این دور از مذاکرات ˈرضا نجفیˈ سفیر و نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی ریاست تیم مذاکره کننده ایرانی و ˈهرمان ناکارتسˈ معاون مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی ریاست تیم آژانس را برعهده داشتند.

روسای دو تیم مذاکره کننده، پس از حدود شش ساعت مذاکره، این دور از مذاکرات را بسیار مثبت توصیف کردند.

امروز دوشنبه نیز قرار است 11 روز پس از مذاکرات ایران و گروه 1+5 در ژنو، دور جدید مذاکرات ایران و آژانس برگزار شود.

ایران و آژانس تاکنون 11 دور جهت دست یافتن به مدالیته ای برای پاسخ به پرسش های باقی مانده درباره آنچه آژانس ابعاد احتمالی نظامی در گذشته برنامه هسته ای ایران می نامد، با هم گفت و گو کرده اند.

صالحی در سال 1390 و زمانی که مسوولیت وزارت امور خارجه را برعهده داشت در راستای همکاری ایران و آژانس، پیشنهاد تدوین مدالیته جدیدی را به آمانو ارائه کرد که سنگ بنای دور جدید مذاکرات شد.

طبق مدالیته قبلی یا برنامه عمل سال 2007 یا همان سند INFCIRC/711 ، شش مساله باقیمانده آزمایشات پلوتونیوم، سانتریفوژهای پی یک و پی دو، منشاء آلودگی، سند اورانیوم فلزی، پلونیوم 110 و معدن گچین در سال 2008 حل و فصل شد و محمد البرادعی مدیرکل قبلی آن را به شورای حکام گزارش کرد.

هر چند جانشین البرادعی یعنی آمانو، مدالیته 2007 را کامل اعلام نکرد، ولی ایران برای نشان دادن حسن نیت خود وارد مذاکراتی شد که هدف آن دستیابی به مدالیته جدید بود.

یک ماه پس از طرح این پیشنهاد از سوی صالحی، ناکارتس معاون پادمان مدیرکل آژانس که معمولا ریاست تیم مذاکره کننده این نهاد با تهران را برعهده دارد، به دعوت جمهوری اسلامی در یک سفر پنج روزه از تاسیسات هسته ای ایران بازدید کرد.

ناکارتس در آن سفر همراه معاونین خود از نیروگاه اتمی بوشهر، تاسیسات غنی سازی نطنز و فردو، تاسیسات اصفهان شامل کارخانه تولید میله های سوخت و نیز رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک و کارخانه تولید آب سنگین اراک بازدید کرد.

در آن سفر، جمهوری اسلامی ایران برای نشان دادن حسن نظر خود در اقدامی بی سابقه حتی اجازه بازدید از سایت تحقیق و توسعه سانتریفوژهای پیشرفته را نیز به معاون مدیر کل داد.

ناکارتس در آن سفر، دو دستور کار مذاکراتی اعمال ترتیبات پادمان در تاسیسات فردو و دیگری پیگیری موضوع مطالعات ادعایی را داشت.

وی بهمن ماه سال 1390 نیز به عنوان رییس گروه مذاکره کننده آژانس برای حضور در دور اول گفت وگوها، سفر سه روزه ای به تهران داشت.

سه هفته پس از آن نیز (اول اسفنده ماه 1390)، ناکارتس برای حضور در دور دوم گفت و گوهای ایران و آژانس سفری دو روزه به تهران انجام داد.

پس از آن، چند دور مذاکرات در وین برگزار شد تا اینکه اول خرداد ماه سال گذشته آمانو سفری یک روزه به تهران داشت که ناکارتس نیز در این سفر وی را همراهی کرد.

مذاکرات برای دستیابی به مدالیته جدید در وین و تهران ادامه یافت، ولی از نشست شورای حکام در آذر ماه سال گذشته این گفت وگوها وارد مرحله جدیدی شد.

مدیرکل آژانس در آن نشست تاکید کرد که این نهاد در پی توافق با ایران در مورد یک مدالیته برای حل و فصل موضوعات باقی مانده است.

آمانو با اشاره به اینکه آژانس قویا مصمم به گفت وگو است، تصریح کرد: فرصت حل و فصل دیپلماتیک موضوع هسته ای ایران فراهم شده است و همه باید از آن استفاده کنیم.

در پی این اظهار نظر آمانو، هفتمین دور مذاکرات در تهران برگزار شد.

ناکارتس که ریاست تیم هفت نفره آژانس در این دور از مذاکرات را برعهده داشت، هنگام بازگشت به وین تاکید کرد که انتظار داریم دیدگاه شکل یافته در مذاکرات را نهایی و بلافاصله اجرایی کنیم و همچنین ابراز امیدواری کرد مذاکرات آتی به تدوین مدالیته حل و فصل موضوع منجر شود.

بر اساس توافق طرفین، دور هشتم مذاکرات 27 دی ماه سال گذشته در تهران برگزار شد، ولی باز هم توافق نهایی مدالیته جدید عملی نشد.

هرچند ناکارتس هنگام بازگشت به وین اعلام کرد که مذاکرات ادامه می یابد، ولی در عین حال گفت که با توجه به برخی اختلاف نظرها در این دور گفت وگوها، نتوانستیم مدالیته جدید را نهایی کنیم.

نهمین دور مذاکرات ایران و آژانس اتمی بهمن ماه سال گذشته در تهران برگزار شد، ولی باز هم مدالیته جدید نهایی نشد و دهمین دور مذاکرات نیز 25 اردیبهشت در وین برگزار شد که نتیجه ای نداشت.

در پی آن، آمانو در نشست شورای حکام در خرداد ماه سال جاری تاکید کرد که مذاکرات به یک دور باطل افتاده است، موضوعی که ˈعلی اصغر سلطانیهˈ نماینده پیشین ایران در آژانس نیز بر آن صحه گذاشت.

هنوز چند روز از این اظهار نظر آمانو نگذشته بود که با پیروزی ˈحسن روحانیˈ در انتخابات ریاست جمهوری ایران، تغییر در معادلات ظاهر شد.

آمانو، در نخستین اظهار نظر پس از انتخابات ایران تصریح کرد که مدیریت آژانس متعهد به ادامه مذاکرات با رییس جمهوری آینده ایران است.

مدیرکل آژانس حدود یک ماه و نیم پیش در نشست فصلی شورای حکام نیز تاکید کرد که ˈآژانس به همکاری سازنده با دولت جدید ایران برای حل و فصل مسایل باقی مانده از طریق دیپلماتیک متعهد استˈ.

آمانو همچنین در گزارش جدید خود آمادگی آژانس را برای تدوین مدالیته ای شفاف با هدف کاهش هرگونه سوء تفاهم احتمالی با ایران اعلام کرد.

بر این اساس، دور یازدهم مذاکرات ایران و آژانس پنجم مهر ماه در فضایی مثبت در وین برگزار شد و طرفین توافق کردند که در دور آینده مذاکرات که امروز ششم آبان ماه برگزار می شود، وارد جزئیات شوند.

ریاست هیات فنی مذاکره کننده ایران با آژانس برعهده ˈرضا نجفیˈ سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد آژانس بین المللی انرژی اتمی است و ریاست هیات آژانس نیز بر عهده ˈهرمان ناکارتسˈ معاون پادمان های این نهاد بین المللی است.

پیش بینی می شود که مذاکرات ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی که از عصر امروز دوشنبه آغاز می شود به روز سه شنبه نیز کشیده شود.

معاون وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده است که مذاکرات تیم های کارشناسی ایران و 1+5 متشکل از کارشناسان هسته ای، علمی و امور تحریم ، روزهای چهارشنبه و پنجشنبه (هشتم و نهم آبان ماه) یعنی پس از مذاکرات ایران و آژانس، در وین برگزار خواهد شد.

عراقچی همچنین گفته است که کارشناسانی از سه وزارتخانه ˈنفتˈ، ˈصنعت، معدن و تجارتˈ و ˈراه و شهرسازیˈ و نیز ˈبانک مرکزیˈ و ˈسازمان انرژی اتمیˈ در مذاکرات کارشناسی ایران و 1+5 حضور دارند.

به گفته وی، ریاست هیات کارشناسی کشورمان با گروه 1+5را ˈحمید بعیدی نژادˈ مدیرکل سیاسی و بین المللی وزارت خارجه به عهده دارد.

ایران و گروه 1+5 متشکل از آمریکا، روسیه، انگلیس، فرانسه، چین و آلمان در مذاکرات 23 و 24 مهر ماه در ژنو سوییس توافق کردند تا پیش از آغاز دور بعدی مذاکراتشان در روزهای 16 و 17 آبان، کمیته های کارشناسی هسته ای، علمی و امور تحریم برای رفع اختلاف نظرها تشکیل و نتایج این گفت و گوها را در اختیار مذاکره کنندگان اصلی قرار دهند.

دیپلمات ها در وین امیدوارند در فرصت جدیدی که با روی کار آمدن دولت ˈتدبیر و امیدˈ فراهم شده است، ایران و گروه 1+5 و همچنین ایران و آژانس بتوانند به توافقات مهمی دست یابند.