وزیراقتصاد:کاهش‌ دفعی‌ قیمت‌ ار‌ز گذراست

سوال قاسم جعفری نماینده بجنورد از طیب‌نیا درباره علت اظهارات رئیس بانک مرکزی در جهت تضعیف ارزش پول ملی بود.

طیب‌نیا در پاسخ به این سوال در جلسه علنی امروز (یکشنبه) با اشاره به این که حضور او در مجلس بعد از سه ماه اولین حضور از زمان رای اعتماد مجلس بوده، گفت: از رای اعتماد استثنائی نمایندگان به خود صمیمانه تشکر می‌کنم. این موضوع وظیفه من را در انجام وظایف قانونی سنگین‌تر می‌کند.

وی در ادامه سوال را حق طبیعی نمایندگان و پاسخگویی را وظیفه قانونی وزرا و مسئولین اجرایی خواند و افزود: به نظر می‌رسد اقتصاد کشور در مسیر مناسبی قرار گرفته، شاخص‌ها در شرایط مطلوب هستند و نشانه های امیدوارکننده‌ای از شرایط کشور مشاهده می‌شود.

وزیر اقتصاد ادامه داد: تورمی که در خرداد ماه به 45 درصد رسیده بود اکنون به 31.9 درصد رسیده و کاهش معنی‌داری را تجربه کرده است. ما این روزها شاهد آرامش در بازارهای مختلف به ویژه بازار ارز هستیم. بعد از چند سال جهش مکرر در نرخ ارز بخش عمده‌ای از سال جاری بازار ارز در آرامش نسبی و روند کاهشی قرار گرفته به نحوی که نرخ دلار که به رقم 3 هزار و 800 تومان هم رسیده بود به زیر 3000 تومان آمده است.

وی با بیان این که اقبال به بازار ارز برای سفته بازی کاهش یافته خاطرنشان کرد: بعد از مدت‌ها بازار روی آرامش را می‌بیند. البته هنوز مشکلاتی هست و ما از تبعات چند نرخی بودن ارز رنج می‌بریم.

طیب‌نیا با بیان این که یکسان سازی نرخ ارز در اوایل دهه 80 انجام شده بود، گفت: این یکی از دستاوردهای مهم نظام بود که زمینه رانتخواری را از بین برد اما حفظ این دستاورد مستلزم رعایت الزاماتی بود که انظباط بودجه‌ای، کنترل رشد نقدینگی و پایین نگه داشتن تورم از جمله این الزامات بود اما در عمل رعایت نشد.

طیب نیا ادامه داد: در سیستم شناور مدیریت شده لازم است که اقتصاد در مسیر مناسبی از جهت رشد و تورم باشد اما در دهه 80 ما شاهد رشد مستمر نقدینگی و تورم شتابان بودیم . در شرایطی که نرخ‌ها به صورت دو رقمی افزایش می‌یافت و پول ما ارزش خود را از دست می‌داد، نرخ برابری ریال با ارز‌های خارجی ثابت ماند.

وزیر اقتصاد تاکید کرد: در شرایط طبیعی تورم داخلی موجب کاهش ارزش پول ملی در برابر ارز می‌شود اما در ایران به دلیل عرضه درآمدهای سرشار نفتی، نرخ رسمی ارز ثابت ماند در حالی که تورم شتابان در جریان بود. نتیجه این که کالاهای خارجی برای ایرانی‌ها به طرز معنی داری کاهش یافت و زمینه واردات کالاهای خارجی به کشور فراهم شد که این موضوع به اقتصاد کشور آسیب زد.

وی یادآور شد: این روند ادامه داشت تا زمانی که تحریم‌ها شدت گرفت. تشدید تحریم‌ها عرضه ارز را در داخل با محدودیت مواجه کرد و زمینه انعکاس تورم بر نرخ ارز فراهم شد. بنابراین نرخ ارز که همانند فنر برای مدت طولانی فشرده شده بود تحت تاثیر کاهش درآمدهای ارزی و عرضه ارز به شدت افزایش یافت و ما شاهد افزایش جهش‌وار قیمت آن بودیم. در حالی که اگر در دهه گذشته شاهد افزایش بی‌تناسب حجم پول نبودیم تحریم‌ها و کاهش عرضه ارز موجب افزایش قیمت نمی‌شد.

وزیر اقتصاد همچنین تصریح کرد: دولت یازدهم در این مدت موفق شده جلوی رشد انفجاری بازار ارز را بگیرد و انتظارات تورمی را کنترل کند. من و همکارانم از این بابت خرسندیم ولی پایداری این تحولات مثبت را مهم‌تر می‌دانیم. برای دولت ثبات نرخ ارز و جلوگیری از نوسانات کوتاه مدت شدید و غیرقابل پیش بینی مهم‌تر است و اولویت ما این است که از تغییر پذیری ارز در میان‌ مدت بکاهیم.

وی با بیان این که مواضع و اقدامات بانک مرکزی در ماه‌های اخیر بر ثبات‌بخشی به بازار ارز متمرکز بوده، گفت: البته طی ماه‌های گذشته پول ملی چه به صورت اسمی و چه به صورت واقعی در حال تقویت بوده و امید است با تداوم کاهش تورم، حیثیت پول ملی اعاده شود. دولت هم به ساماندهی بازار ارز به مثابه یک اقدام جامع می‌نگرد و امیدوار است ظرف ماه‌های آینده زمینه گذار به نرخ واحد و یکسان ارزی فراهم شود.

طیب‌نیا با تاکید بر اهمیت برقراری ثبات و آرامش در بازار ارز به جلوگیری از تکان‌های شدید گذرا و ناپایدار در این حوزه یادآور شد: بانک مرکزی در حال حاضر دخالت مستقیمی در بازار ارز ندارد و با توجه به این که نرخ برابری پول ملی به صورت تدریجی و پایدار کاهش یافته، ما در آستانه برقراری سیستم نرخ واحد ارزی هستیم.

وی اضافه کرد:‌ تغییرات گذرا و موقتی در این حوزه جز تشدید عدم اطمینان و تاثیر منفی بر مردم حاصلی ندارد واین کاهش‌های دفعی و تند که ناشی از عوامل روانی و زودگذر است، کوتاه مدت است و آثار منفی برای خانواده‌ها و بنگاه‌ها دارد. اما در مقابل به سود سوداگران و سفته‌بازان است وگرنه دولت با تغییرات تدریجی و مستمر نرخ ارز در جهت کاهش آن و افزایش ارزش پول ملی موافق است.

وزیر اقتصاد در بخش دیگری از اظهارات خود اظهار کرد: آنچه برای دولت حائز اهمیت است این است که ما به یک مرحله ثبات، اطمینان و آرامش رسیده‌ایم ما هم به دنبال تقویت ارزش پول ملی هستیم و این موضوع را از طریق راهکارهای اقتصادی دنبال می‌کنیم اما آنچه از آن نگرانیم و پرهیز داریم تغییرات شدید، تند و گذرای نرخ ارز چه در جهت کاهش و چه افزایش آن است.

وی یادآور شد: در آستانه مذاکرات این نگرانی وجود داشت که برای دوره کوتاه مدت و به دلیل اثرات روانی شاهد کاهش شدیدی باشیم. اگر در نظر بگیرید که در سال‌های گذشته مردم ساده بخش قابل ملاحظه‌ای از سپرده‌های خود را به ارز تبدیل کرده‌اند این کاهش شدید می‌توانست به ضرر آن‌ها بینجامد وگرنه دولت قویا از کاهش پیوسته نرخ ارز و تقویت پول ملی استقبال می‌کند و آن را وظیفه خود می‌داند و سعی می‌کند با ابزارهای خود این هدف را محقق کند.

طیب‌نیا با ابراز امیدواری نسبت به کاهش مستمر و مداوم نرخ ارز، اضافه کرد: این که آقای جعفری در سوال خود به محل طرح اظهارات آقای سیف اشاره کردند به این دلیل است که مجلس در قوانین متعددی دولت را مکلف به حضور در شورای گفت و گو و مذاکره مستمر با اتاق بازرگانی و بخش خصوصی کرده است؛ این حضور هم به دلیل شناسایی مشکلات بخش خصوصی و رفع محدودیت‌ها و صادرات است.

وی حفظ ارزش پول ملی را از وظایف دولت و خاطرنشان کرد: آنچه موجب نگرانی تیم اقتصادی دولت بود تغییرات تند، سریع و موقت است وگرنه دولت از اعاده حیثیت پول ملی استقبال می‌کند و معتقد است همکاری با مجلس در این راستا کمک کار ما خواهد بود لذا امیدواریم مجلس به دولت اعتماد کند چرا که عملکرد دولت در این مدت کوتاه آثار مثبتی داشته و باعث شده اعتماد به بخش خصوصی به مردم بازگردد.

طیب نیا در پایان حمایت مجلس از دولت را ضمانتی برای نهادینه شدن اعتماد مردم و استفاده از ثمرات آن در آینده عنوان کرد.

به گزارش ایسنا، قاسم جعفری نیز در توضیح سوال خود گفت: من از تغییر موضع آقای وزیر متشکرم زیرا ایشان در کمیسیون گفت که پاسخ به این سوال مثل بازی در آفساید است اما به هر حال پذیرفتند که سوال را پاسخ بدهند. اگر چه ایشان تاریخچه‌ای از نوسانات ارز گفتند اما به سوال ما نپرداختند.

وی افزود: سوال ما این بود که علت اظهارات رئیس بانک مرکزی در اول مهر که گفت نرخ ارز به کف خود رسیده و نباید از این پایین‌تر بیاید، چه بوده که جو منفی ایجاد کرده است؟

وی افزود: اگر آن سخنان با مطالعه بوده چرا تغییرات مکرری در نظرات رئیس بانک مرکزی و اظهارات وزیر اقتصاد ایجاد شده است. آقای طیب‌نیا گفتند که اقتصاد روند مثبتی طی می‌کند اما من که رشته اقتصاد نخوانده‌ام می‌فهمم که کارهای اقتصادی نمی‌تواند انقدر زود به نتیجه برسد و اگر در سه ماه همه این کارها انجام شده معجزه بوده است.

نماینده مردم بجنورد در مجلس ادامه داد جهش یک باره در قیمت ارز، لازمه‌اش این بود که قیمت ارز کنترل شود. انتظار ما هم این بود که رئیس بانک مرکزی برای کنترل آن تمهیداتی بیاندیشند چرا که یکی از وظایف بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی است.

جعفری با اشاره به اظهارات وزیر اقتصاد در کمیسیون مربوطه یادآور شد: آقای وزیر گفتند فرض ما این است که 30 میلیارد تومان دست مردم است از کجا می‌گویید که این مبلغ دست مردم است، واقعا مردم کوچه و بازار اینقدر پول در دست دارند یا آن‌هایی که آقای سیف در اتاق بازرگانی برایشان صحبت کرده بود.

این نماینده اصولگرای مجلس ادامه داد: به نظر می‌رسد اظهارات آقای سیف جو مثبتی در پی نداشته و ایشان با آن صحبت خود کاراکتری را ارائه کردند که از نظر روانی معنایش این است که موافق پایین آمدن نرخ ارز نیستند و مصاحبه‌های بعدی ایشان هم دیگر جبران‌پذیر نیست. حتی ایشان با این صحبت‌ها اثر روانی منفی را هم به آن طرف مرز منتقل کردند.

وی تصریح کرد: آقای وزیر گفتند بنای‌مان این است که اقتصادیون دولت کمتر مصاحبه کنند اما در این دو سه ماه این اتفاق نافتاده و ما انتظار داریم تیم اقتصادی دولت همگرا و در مسیر هم باشند. ما به دنبال این بودیم که آقای وزیر سیاست‌های خود را توضیح بدهند تا ببینیم آیا نمایندگان و افکار عمومی قانع شده‌اند یا خیر. آنچه تا به حال دیده‌ایم این بوده که جو عمومی اظهارات اقای سیف را نپذیرفته است.

نماینده مردم بجنورد در مجلس همچنین تاکید کرد که نباید توسعه و پیشرفت کشور و گشایش در اقتصاد را صرفا به مذاکرات گره زد.

وی در ادامه گفت: سوال ما این بود که آقای وزیر با صراحت و شجاعت بگویند آیا نقطه‌نظر رئیس بانک مرکزی را قبول دارند یا خیر؟ که ایشان به این سوال پاسخ ندادند. این کار جالبی نیست که همه چیز را فرافکنی کنیم.

وی افزود: ما نظر صریح آقای وزیر را نداشتیم اگر واقعا حرف‌ آقای سیف درست بوده چرا در اصلاحیه و لایحه بودجه همان نرخ 3000 تومانی ارز را ارائه نکردید؟

وی در پایان با بیان این که پاسخ به سوال خود را در اظهارات وزیر دریافت نکرده، اعلام کرد که از پاسخ‌های طیب‌نیا قانع نشده و در نتیجه سوال را به رای نمایندگان موکول خواهد کرد.

نمایندگان در ادامه با 82 رای موافق، 101 رای مخالف و 10 رای ممتنع از مجموع 217 نماینده حاضر اعلام کردند که از پاسخ‌های وزیر قانع نشدند.

محمدرضا باهنر که اداره جلسه را برعهده داشت در این رابطه گفت: در دولت گذشته هرگاه در مورد رئیس بانک مرکزی و حوزه ارز از وزیر اقتصاد سوال می‌شد ایشان می‌گفت که این به من ارتباطی ندارد اما همین که دولت و اعضای آن احساس یکپارچگی می‌کنند ما تشکر می‌کنیم و امیدواریم همدلی‌هایشان روزافزون باشد و مجلس هم به این موضوع کمک کند.