صداوسیما فرهنگِ سیاسی شدن مداحان را ترویج داده

عبدالله ناصری با بیان اینکه "مدیحه‌سرایی بخشی از تاریخ تشیع است که در چهارصد سال اخیر بسیار پررنگ شده است"، خاطرنشان کرد: مداحان همواره مورد اقبال جامعه بوده‌اند و معمولا میانگین سنی آنها نیز بالاست.

وی افزود: تا پیش از این مداحان هیچگاه وارد عرصه سیاسی نشده بودند و در حالیکه در دوره پهلوی برخی وعاظ به عرصه سیاسی وارد می‌شدند، مداحان به این اقدام دست نزدند. در دهه اول انقلاب نیز این سنت در میان مداحان باقی ماند اما در دو دهه اخیر این سنت تغییر یافت و سازوکارهای رسمی در کشور برای آن تعریف شد و مورد بهره‌برداری گسترده قرار گرفت.

به گفته این فعال سیاسی، امام(ره) نسبت به پدیده مدیحه‌سرایی حساسیت زیادی داشت و مدیحه‌سرایی سنتی را با نماد مرحوم آقای کوثری تعقیب می‌کرد؛ البته مواردی هم پیش آمد که مداحان دیگری نیز مورد توجه قرار گرفتند.

این عضو بنیاد باران همچنین با اشاره به اینکه "مداحان در سال‌های اخیر مورد توجه برخی جریان‌های سیاسی قرار گرفته‌اند و وارد سازوکارهای سیاسی شده‌اند"، تصریح کرد: این پدیده مشکلاتی را ایجاد کرده و موجب شده است که مخاطبان این مداحان کاهش یابد ولی همزمان، آنها مورد توجه بخشی از ارکان حکومتی قرار گرفتند.

ناصری اضافه کرد: از دو دهه قبل و بویژه از سال‌های 76 به بعد صداوسیما در حوزه‌های رفتارهای سیاسی و اجتماعی با باورهای مردم دچار اختلاف شد و جریان مدیحه‌سرایی را تقویت کرد.

وی در ادامه اظهار کرد: مداحان سیاسی بخش کوچکی از جامعه مداحان هستند ولی چون به عنوان گروه‌های مرجع محسوب می‌شوند، رفتارهای آنها در میان دیگر مداحان تأثیرگذار است.

این عضو بنیاد باران، مداحان سیاسی را بخشی از گروه‌های فشار اجتماعی دانست که در دهه اخیر قدرت گرفته‌اند و در ادامه خاطرنشان کرد: هنگامی که کانون‌های قدرت فشار اجتماعی شکل می‌گیرد، به تدریج از اختیار مؤسسان خارج می‌شود و آنها می‌توانند برای خود آن مؤسسان هم مشکل درست کنند.

ناصری افزود: معتقدم به راحتی نمی‌توان فضایی را که این مداحان بوجود آوردند، با توصیه یا دستورالعمل تغییر داد و چون اراده‌ای برای برخورد قانونی با آنها وجود ندارد، هتاکی‌های آنها هم ادامه می‌یابد اما باید این مداحان توجه کنند که اگر از عرصه سیاسی خارج شده و به مدیحه‌سرایی روی بیاورند تأثیر بیشتری می‌توانند داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه "سیاسی شدن مراسم مذهبی به این شکل، تأثیر منفی بر جامعه می‌گذارد"، اظهار کرد: مداحی یک جریان اصیل سنتی است که مورد توجه عموم افراد جامعه است. بخش عظیمی از مردم که علاقه‌مند به مذهب هستند به این مداحان توجه نکرده و اکنون هم بسیاری از هیأت‌ها و حسینیه‌ها پرهیز دارند که از برخی مداحان دعوت کنند.

این عضو بنیاد باران در پایان با بیان اینکه "صدای برخی مداحان باعث جذابیت آنها شده است"، خاطرنشان کرد: از این مداحان که بخش محدودی از جامعه مداحان هستند، نباید در مراسم رسمی استفاده کرد تا بدین وسیله آنها در کانون‌های خودساخته خود محدود شوند.