ایوبی:لاله فرزند ناقص‌الخلقه‌ی بدنیا آمده است

حجت‌الله ایوبی درباره وضعیت فیلم «لاله» بیان کرد: ما هیچ دشمنی با پروژه و طرحی نداریم اما فضای کلی و بررسی‌های اولیه درباره‌ی پروژه «لاله» امیدوارکننده نیست. قرارداد این فیلم به درستی تنظیم نشده است‌، مسائل مالی درباره‌ی آن شفاف نیست و هیچ چیز درباره‌ی این پروژه مثبت نیست. اما اگر بررسی‌هایمان به نتیجه برسد که این فیلم ادامه پیدا کند،‌ ادامه پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: ما بیانیه یا اطلاعی هم درباره‌ی این فیلم نداده‌ایم ولی در مورد این سوالی که جامعه سینمایی از مرکز گسترش سینمای تجربی داشته است، مرکز گسترش هم باید به آن جواب می‌داد و اگر رسانه‌ها اجازه دهند این موضوع با نظر منطقی و معقول پروژه را مورد بررسی قرار دهد.

ایوبی تصریح کرد: هیچ پروژه‌ای را به خاطر حاشیه‌ها و حامیان آن نفی نمی‌کنیم؛ ضمن اینکه شمقدری به عنوان مدیری که چهار سال زحمت کشید برای ما قابل احترام است و به دلیل آنکه از برخی کارها حمایت کردند ما نیز آنها را ادامه می‌دهیم. در دوران آقای شمقدری هم عده‌ای موافق و بسیار هم مخالف این پروژه بودند.

رییس سازمان سینمایی بیان کرد: در شرایط تنگدستی سینمای ایران‌، این هزینه‌ها برای پروژه «لاله» زیاد بود و در مجموع «لاله» فرزندی ناقص‌الخلقه است که متولد شده است. ما هیچ حساسیت منفی نسبت به نیک‌نژاد نداریم و می‌دانیم که عوامل پروژه در فضای سخت و پر استرسی کار را شروع کرده‌اند؛ بنابراین باید شفاف‌سازی و ابهامات در این زمینه برطرف شود.

مساله اصلی مدیریت در سینمای ایران و مدیریت فرهنگی است

مدیر مرکز مستند تجربی نیز درباره پروژه‌ی «لاله» گفت: سه نکته درباره پروژه «لاله» وجود دارد؛ چرا «لاله» باید در سینمای گسترش و مستند تجربی تولید شود؟ آیا این فیلم تجربی است یا به اعتبار اینکه کار اول فیلمسازش است به این مرکز انتقال داده شده است؟ که باید به آن‌ها پاسخ داده شود.

سید محمد طباطبایی‌نژاد ادامه داد: موضوع تهیه‌کنندگی این فیلم و مساله‌ای که به نظام تهیه و تولید مربوط است و حوزه مدیریت آن، از سوال‌های دیگری است که باید به آن پاسخ داده شود و دلم می‌خواهد در رابطه با این موضوعات با آقامحمدیان صحبت کنم و نظر او را بشنوم.

وی ادامه داد: در حال حاضر حدود هفت میلیارد برای این فیلم هزینه شده است و خوب یا بد باید تصمیم عاقلانه‌ای درباره آن گرفت و قرار شد طی جلساتی که با اسدالله نیک نژاد و خانم پرتو می‌گذاریم، این موضوع حل شود اما در جلسه دوم برای اینکه چه میزان بودجه لازم است تا ساخت فیلم تمام شود و آیا می‌توانیم شریک خارجی داشته باشیم، صحبتی از سوی نیک‌نژاد مطرح شد که موضوع را به کلی عوض کرد.

طباطبایی‌نژاد تصریح کرد: نیک‌نژاد در این جلسه گفت، اساسا مالکیت پروژه «لاله» در اختیار مرکز مستند تجربی نیست و پروژه متعلق به شرکت کانادایی «درایو» است و به اعتبار اینکه سه رایت فیلمنامه‌، کارگردان و کپی رایت لاله صدیق توسط مرکز خریداری نشده است، این موضوع در سطح بین المللی مشکل ایجاد می‌کند تا تصمیم قاطع گرفته نشود و اساسا موضوع مالکیت لغو شود.

مدیر مرکز گسترش مستند تجربی اضافه کرد: من به نیک‌نژاد گفتم درست است که فیلمنامه خریداری نشده است اما برای بازنویسی آن قراردادی با عرفان منش بسته شده است و پول آن نیز پرداخت شده؛ بنابراین فیلمنامه از حیث بازنویسی خریداری شده است. در مورد رایت هم گفتم که شما قراردادی تا پایان فیلمبرداری به مبلغ 275 میلیون تومان دارید که 215 میلیون تومان در این چند ماه دریافت کردید و حدود 60 میلیون از دستمزدتان تا پایان فیلمبرداری باقی مانده است. همه حقوق را هم اسقاط کرده‌اید پس چرا این ادعا را دارید؟

او ادامه داد: نیک‌نژاد به من گفت که این قرارداد را مطلقا قبول نداشته و هرچقدر درباره این موضوع صحبت کرده است کسی آن را نپذیرفته است؛ بنابراین او هم با دست چپ قرارداد را امضاء کرده که بگوید این قرارداد معتبر نیست که در ابتدا من فکر کردم مزاح می‌کند و خندیدم اما با برخورد ایشان مواجه شدم.

طباطبایی‌نژاد اظهار کرد: به نیک‌نژاد گفتم پس موضوع خانم لاله صدیقی و تکلیف مبالغی که برای ساخت فیلم پرداخته شده چه می‌شود؟ او گفت، با ساختمانی که در زمین دیگران بنا می‌کنند چه باید کرد؟ اما به عقیده من از نظر فقه اسلامی اگر درختی را در زمین غصبی بکاریم میوه آن درخت متعلق به صاحب ملک است، یا مالک می‌تواند درخت را از زمین خودش دور بیندازد؛ بنابراین تا تعیین مالکیت پروژه هیچ هزینه‌ای را معقول نمی‌دانم و تا مشخص شدن تکلیف آن جلسه‌ای نخواهیم داشت؛ جلسه‌ی بعدی نیز با موضوع مالکیت و حضور نماینده شرکت کانادایی برگزار می‌شود که خانم پرتو از این موضوع ابراز ناخشنودی کرد و گفت، پرداخت هزینه هواپیما و هتل برای دعوت نماینده شرکت کانادایی به ایران اضافی است.

مدیر مرکز گسترش مستند تجربی اذعان کرد: به اعتبار ادعاهای مطرح شده که هیچ کدام واحی نیست و به دلیل بی‌توجهی مدیریت، برخورد منطقی در این زمینه صورت نگرفته است. به عقیده من مساله اصلی سینمای ما که «لاله» مصداقی از آن است، موضوع مدیریت در سینمای ایران و مدیریت فرهنگی است و تا مشخص نشود که مدیر ما تا چه اندازه در این زمینه درست عمل کرده مشکلی را حل نمی‌کند. تصمیم مدیریتی که درباره این موضوع گرفته شده است نسبت پروژه «لاله» با مرکز گسترش مستند تجربی در چیست؟ اگر چه در قرارداد از عنوان فیلم تجربی استفاده شده است.

فیلم «لاله» با مقاومت‌های جدی بنیاد فارابی مواجه شد

او تصریح کرد: نکته اصلی این است که فیلم «لاله» با مقاومت‌های جدی مجموعه فارابی مواجه شد و قرار نبود در مرکز گسترش تولید شود اما مقاومت خسته‌کننده دوستان شمقدری در بنیاد فارابی یعنی آقایان میرعلایی،‌ نجاریان و پژمان لشگرپور‌ و سیستم مدیریتی، آنها را از ادامه موضوع در فارابی منصرف کرد.

طباطبایی‌نژاد با اشاره به مصاحبه‌ای که آقامحمدیان در شهریور سال 91 درباره‌ی تولید فیلم «لاله» داشته است، بیان کرد: ادعای آقامحمدیان در مصاحبه‌ای که در جشنواره فیلم رضوی و حقیقت انجام داد این است که «پیش تولید فیلم «لاله» را در هوا قاپیدیم»؛ یعنی فیلم مدت‌ها مسیر خود را در فارابی می‌رفت و اساسا ربطی به تجربی بودن یا نبودن آن ندارد. موضوع واقع‌بینانه اینجاست که قرار بود این فیلم در فارابی تولید شود اما دوستان ما در فارابی زیر بار آن نرفتند و چوب لای چرخ تولید آن گذاشتند تا این کار را انجام ندهند.

مدیر مرکز گسترش مستند تجربی تاکید کرد: درباره‌ی پرداخت مبلغ 350 میلیون تومان باید بگویم که طی تماس آقای شمقدری با فارابی، مطرح می‌شود که مبلغ یک میلیون دلار به حساب نیک‌نژاد پرداخت شود تا ایشان دو روز بعد این مبلغ را از دفتر آقای مشایی به حساب فارابی پرداخت کنند؛ دوستان فارابی هم که در جریان موضوع نبودند 50 میلیون تومان به نیک‌نژاد می‌دهند و این مسیر یک ماه طول می‌کشد که با جنجال آقای شمقدری به 700 هزار دلار می‌رسد که آن را هم پرداخت نمی‌کنند یا نمی‌خواهند پرداخت کنند؛ در هر صورت ممانعت‌هایی صورت می‌گیرد.

طباطبایی‌نژاد ادامه داد: حسن نجاریان در جشنواره فیلم کودک در اصفهان کل ماجرا را برای من شرح داد و دلیل استعفایش را همین موضوع اعلام کرد. او به من گفت، مبلغ 350 میلیون تومان در ماه آخر و با برخورد شمقدری پرداخت می‌شود و فکر نمی‌کنم مدارکی از پرداخت این مبلغ در فارابی وجود داشته باشد که طی تماس تلفنی با فارابی متوجه شدیم کپی چک و رسید آن در این مرکز موجود است و من خواهش کردم که آن را برای من بفرستند.

او تاکید کرد: سیر اتفاقی که برای این فیلم رخ داده است، صرفا به دلیل تجربی بودن آن نیست و ما با دادن عنوان تجربی می‌خواهیم آن را توجیه کنیم. هر کس که می‌خواهد یک فیلم تازه‌ای بسازد می‌گوید تجربی است! از ساخت فیلم تجربی دو تعریف در مرکز وجود دارد؛ اول اینکه تجربه اول فیلمساز باشد و دیگر آنکه فیلم آوانگارد، ساختارشکن‌، پیشرو و ... باشد.

طباطبایی‌نژاد درباره‌ی فیلم «آناهیتا» گفت: این فیلم مضمون دینی داشت و با یک کارگردان صاحب نام معتبر در مرکز گسترش، مجوز خودش را از هیات‌ امنا دریافت کرد.

مدیر مرکز گسترش مستند تجربی گفت: آقامحمدیان بارها گفته است اگر مساله سیاسی رخ نمی‌داد و حاشیه‌ها به وجود نمی‌آمد، پروژه «لاله» با سه میلیارد تومان تمام می‌شد. چه اتفاقی افتاده است که از مهر سال گذشته برآورد این پروژه در مرکز که مبلغ آن دو میلیارد و 470 میلیون تومان تا تحویل رافکات برآورد شده بود، اکنون به هشت میلیارد تومان رسیده است؟

او ادامه داد: چطور می‌شود در سینمای ایران دستمزد تهیه‌کننده فیلمی 200 میلیون تومان و دستمزد مشاور آن 100 میلیون تومان باشد؟ تمام هزینه‌ها از جمله حق ماموریت‌ها‌یی که آقامحمدیان به همراه نیک‌نژاد به ترکیه سفر داشتند، به صورت یورو پرداخت شده است.

اصلاً مشخص نیست برخی افراد در این پروژه چه کار می‌کردند؟

طباطبایی‌نژاد بیان کرد: اصلاً مشخص نیست برخی افراد در این پروژه چه کسانی هستند و چه کار می‌کردند؟ ماشین‌ها را چه کسی و چطور خریداری کرده است؟ چیزهایی در برآورده‌ها وجود دارد که من متوجه آن نمی‌شوم.

به مجموعه «لاله» چند نمره می‌دهید؟

مدیر مرکز گسترش مستند تجربی که در برنامه تلویزیونی «هفت» حاضر شده بود، هزینه برآورد شده در این پروژه را تاکنون هفت میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: تاکنون مبلغ 6 میلیارد و 800 میلیون تومان به طور مستقیم در این پروژه هزینه شده است که البته پرداخت‌های غیر مستقیم بسیاری هم در این زمینه وجود دارد.

او درباره بخشی از حق مالکیت پروژه «لاله» به نیک‌نژاد بیان کرد: نیک‌نژاد در روز معارفه من کاغذی را نشان داد که مصوب مالکیت فیلم بود که به تایید شمقدری نیز رسیده بود. او در نامه‌ای که به شمقدری نوشته بود، عنوان کرده که بارها و بارها درباره مالکیت این اثر با شما صحبت کردم و شما به آن توجه نکردید؟

طباطبایی‌نژاد خطاب به آقا محمدیان بیان کرد: کارگردان این فیلم دائماً نگران سهم خودش است و شما هم نگران سرقت رفتن فیلم هستید. این چه مدیریتی‌ است؟ شما خودتان به این مجموعه چه نمره‌ای می‌دهید؟

بالاخره یک نفر هم پیدا می‌شود که مخالفت کند

مدیر سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز درباره پروژه «لاله» گفت: طی صحبتی که بین وزیر ارشاد وقت آن زمان و شمقدری با کمیسیون فرهنگی انجام شد،‌ قرار شد این مساله به صحن علنی مجلس کشیده شود که بعد از دیدارهایی، رفتن به صحن علنی کنسل شد.

شفیع آقامحمدیان ادامه داد: نظر دوستان در رابطه با این پروژه محترم است اما بالاخره یک نفر هم پیدا می‌شود که مخالفت جدی در این رابطه داشته باشد و هنگامی که این موضوع به صحن علنی کشیده نشده است یعنی دوستان متقاعد شدند. من معتقدم همه مدیران نظام جمهوری اسلامی قابل احترام هستند و باید مدتی بگذرد و بعد‌ آنها را آزمایش و درباره آنها بحث کرد.

او اضافه کرد: آقای طباطبایی‌نژاد اخیرا مصاحبه‌ای با نشریات نداشتند و مطلب چاپ شده مربوط به پنج ماه گذشته است، بعضی از نشریات به این موضوع دامن می‌زنند.

آقامحمدیان درباره‌ی تجربی بودن فیلم «لاله» گفت: لاله تماماً به زبان انگلیسی است و بازیگرانی که برای این فیلم دعوت شده‌اند کسانی بودند که تسلط خوبی به زبان انگلیسی دارند و از طرفی به لحاظ پروداکشن سنگین است و به نوعی تجربه کاری تازه محسوب می‌شود.

«آناهیتا» تجربی بود؟

مدیر سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با اشاره به فیلم «آناهیتا» و پاسخ به این پرسش که آیا فیلمی تجربی بود؟ بیان کرد: این سوال مطرح می‌شود که آیا فیلم آناهیتا که در زمان طباطبایی‌نژاد ساخته شد، یک فیلم تجربی بوده است؟ در آن زمان، ما برای فیلم «آناهیتا» متمم تمام زدیم چون معتقد بودیم این کار تجربی است. منظم نشان دادن مولکول‌های آب همراه با موسیقی محتوای این فیلم است.

آقامحمدیان گفت: از زمانی که سازمان سینمایی در شرف راه انداختن بود کمیته‌ای تحت عنوان حمایت از آثار تشکیل شد که بعدها تبدیل به معاونت آثار شد و فیلمنامه‌ای را که مورد حمایت قرار می‌داد بررسی می‌کردند تا کدام فیلم را در فارابی یا مرکز مستند بسازند و بودجه آن را هم بپردازند.

«لاله» برای سینمای ایران یک تجربه است

او ادامه داد: هنگامی که من وارد کار شدم متوجه شدم فیلم «لاله» برای سینمای ایران یک تجربه است به عنوان مثال، نیک نژاد نیاز به دوربین «شات مِیکر» داشت و طی تحقیقات به عمل آمده و سفر به لبنان، این دستگاه را پیدا کردیم و همین موضوع موجب شد یک ابزار جدید وارد سینمای ایران شود.

مدیر سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی اعلام کرد: این فیلم بیشتر با خارج از کشور ارتباط برقرار می‌کرد که تجربه خوبی در بخش بین‌الملل می‌شد و برای همین به زبان انگلیسی است و حدود 120 بازیگر در آن تست دادند. آیا نمی‌توان گفت همه‌ این‌ها تجربه در سینمای ایران محسوب می‌شود در اساسنامه مرکز هم آمده است،‌ فیلم‌هایی که ساخته می‌شوند باید به نفع نظام جمهوری اسلامی باشد. هنگامی که یک فیلم وارد حاشیه‌ غیرخودی می‌شود و حاشیه‌های جانبی برای آن ساخته می‌شود، موجب سیاسی شدن می‌شود.

آقامحمدیان خطاب به طباطبایی‌نژاد گفت: شما نبودید که ببینید چه اتفاقاتی برای تولید این فیلم افتاد، بسیاری از بازیگران به محض اینکه به پای قرار داد می‌رسیدند تهدید می‌شدند و قرارداد نمی‌بستند، فیلمبردار هم که با این فیلم کار می‌کرد آن را رها کرد بنابراین کار یک ماه عقب افتاد.

ساخت این پروژه با افزایش نرخ ارز روبرو شد

او تصریح کرد: ساخت این پروژه با افزایش نرخ ارز روبرو شد، تهیه کننده عوض شد و همه این تغییرات موجب افزایش هزینه‌ها شد. عواملی هم که در این کار استخدام هستند و با توجه به اینکه فیلم در حال تعلیق درآمده است نیاز به حقوق دارند. کار پروداکشن آن نیز سنگین بود و برای خریداری و نگهداری ماشین‌ها نیز باید مبالغی پرداخت می‌شد. قرار بود بخشی از فیلم نیز در خارج از ایران و پیست اتومبیل رانی در خارج از کشور فیلمبرداری شود که بعد از سفر من به ترکیه با توجه به هزینه‌های سرسام‌آور به نتیجه رسیدیم که فیلم خارج از ایران ساخته نشود.

آقامحمدیان گفت: در سینمای ایران کارگردان قرارداد می‌بندد و فیلمنامه نویس هم با آن موافقت می‌کند، اینکه کس دیگری با فیلمنامه نویس شریک است به ما ربطی ندارد. ما از کسی که نویسنده این فیلم است نامه‌ی واگذاری داریم.

او تاکید کرد: ما کار غیرقانونی انجام نداده‌ایم.