دستگاه تصویربرداری از قلب رونمایی شد

یک شرکت دانش بنیان در دانشگاه علوم پزشکی تهران موفق به ساخت سیستم تصویر برداری قلبی شد. این دستگاه از ۵ نمونه ساخته شده در کشور های دیگر متمایز بوده و کپی برداری نشده است.

 سیستم تصویر برداری اختصاصی از قلب «Robo SPECT»، یک سیستم تصویربرداری پزشکی هسته ای است که برای تصویربرداری توموگرافیک از قلب مورد استفاده قرار می گیرد.

هدف از استفاده از این سیستم، آشکارسازی و تعیین موقعیت رادیودارویی است که پیش تر به بدن تزریق شده و در بافت قلب و دیگر ارگان ها نفوذ کرده است. این سیستم دارای بخش های مجزا شامل هدهای آشکارسازی، گانتری، ترولی و کنسول پردازش و آنالیز تصاویر است.

هدهای آشکار سازی که از اصلی ترین و حساس ترین بخش های سیستم شامل کریستال و PMT است مسئول آشکار سازی پرتوهای گسیلی از بدن بیمار هستند. هر هد شامل یک کریستال (NAI T۱) و ۲۴ عدد PMT مربعی  است.

هر پرتو خروجی از بدن بیمار بعد از ورود به کریستال (سوسوزن) تبدیل به نور شده و نور حاصله بعد از ورود به« PMT » به صفحه فوتوکاتد ورودی برخورد کرده و به الکترون تبدیل می شود و در اینجا با چندین مرحله تقویت، نور به سیگنال قابل قبول تبدیل می شود، سپس سیگنال هر «PMT» که به صورت آنالوگ است به کمک ۲۴ عدد کابل سیگنال به بورد ADC وارد می شود و بعد از تقویت سیگنال ورودی در بوردهای PreAmp، که به همین منظور تعبیه شده است.

سیگنال آنالوگ تقویت شده هر «PMT» به دیجیتال تبدیل شده و جهت پردازش و آنالیز موقعیت یابی به بورد FPGA ارسال می شود و سپس از آنجا با استفاده از کابل شبکه به کامپیوتر جمع آوری داده واقع در ترولی ارسال می می شود.

جهت تقویت سیگنال در داخل هر «PMT» باید ولتاژی بالایی در حدود ۹۰۰ ولت به آن اعمال گردد که این مهم از طریق بورد HV صورت می گیرد  که دارای چهار ماژول ولتاژ بالا می باشد که هر ماژول تامین کننده ولتاژ شش «PMT» است. از آنجایی که قطع و وصل شدن ولتاژ بالای دو سر هر «PMT» می تواند موجب آسیب به آنها و یا اختلال در عملکرد آنها شود این ولتاژ به صورت مجزا تامین شده و به ندرت قطع می شود.

قسمت دیگر دستگاه که گانتری است را می توان بیشتر مسئول تامین حرکات مکانیکی سیستم دانست. بخش های عمده گانتری شامل بیس، سه بازوی گردشی و تخت  می شود. بازوهای گردشی که تجهیزات مستحکم مکانیکی  تضمین کننده حرکات در سه بخش متفاوت هستند.

جهت کلیه حرکات چرخشی از موتورهای سروو استفاده شده است. در قسمت چرخش گانتری که چرخش اصلی سیستم است و به دلیل بازوی بلندتر فشار بیشتری را تحمل می کند از موتور ۱.۵ کیلووات استفاده شده است (این موتور به همراه دو گیربکس با نسبت ۳۰ و ۵۱ در داخل بیس قرار گرفته اند).

در بخش های چرخش های میانی و چرخش هد نیز به ترتیب از موتورهای با توان ۷۵۰ و ۶۰۰ وات استفاده شده است. همچنین جهت موقعیت یابی دقیق تر این موتورها علاوه بر انکودرهای «Incremental» که به هر موتور متصل است، از انکودرهای «Absolute» نیز استفاده شده است. در بخش بیس گانتری، موتور و ریل و واگن تخت، موتور و گیربکس چرخش اصلی و جعبه تجهیزات الکترونیکی سیستم قرار گرفته است.

از ترولی دو ورودی ۲۲۰ ولت به بیس گانتری وارد می شود. یکی از این ورودی ها مستقیما وارد سوئیچینگ +۱۷ ولت که مسئول تامین ولتاژ ورودی بورد HV در بخش هدهای آشکارسازی است، می شود. ورودی دیگر وارد بورد کوچک AC شده و از آنجا به سوئیچینگ +۷،۷ و نیز به ورودی کنتاکتور می رود.

خروجی این کنتاکتور به بورد مقسم ولتاژ می رود و از آنجا به ورودی درایور تک تک موتورها و سوئیچینگ +۱۲ ولت، که مسئول تامین ولتاژ موتور DC تخت است، می رود. کنتاکتور ۲۴ ولت استفاده شده در اینجا، جهت قطع کردن ولتاژ بخش های حرکتی سیستم در واقع اضطراری است.

بورد DRIVER نیز که مسئول کنترل گانتریدر این بخش قرار گرفته است. این بورد سیگنال مربوط به صفحات «Safety Pad» را نیز دریافت کرده و در مواقع اضطراری کلیه حرکات سیستم را متوقف می کند. این صفحات به گونه ای طراحی شده که به کوچک ترین برخورد حساس هستند. بورد «DRIVER» از طریق کابل« Comport» کلیه دستورات حرکتی از کامپیوتر جمع آوری داده وقاع در ترولی را دریافت و به موتورهای حرکتی ارسال می کند.

ترولی نیز شامل کامپیوتر جمع آوری داده، ترانس ایزوله و کنتاکتور است. ورودی ترولی که از برق شهر گرفته می شود مستقیما وارد ترانس ایزوله شده و از آنجا به کیس و مانیتور کامپیوتر، سوئیچینگ تغذیه کننده بورد « HV » و ورودی کنتاکتور ۲۲۰ ولت می شود. خروجی کانتاکتور کلید پاور گانتری و از آنجا وارد بیس خواهد شد. سر راه تغذیه کامپیوتر نیز از کلید استفاده شده است.

کلیه تجهیزات مکانیکی و الکترونیکی جهت فراهم کردن امکان جمع آوری پرتوهای گسیلی از بدن بیمار در موقعیت های مختلف (نزدیک ترین فاصله تا بدن بیمار) و تبدیل آن به تصویر حاوی اطلاعات توزیع رادیودارو و در نهایت آنالیز تصاویر حاصله و ارایه گزارشی از نارسایی قلبی است.

آنالیز و پردازش تصاویر به دست آمده به کمک کنسول آنالیز صورت می گیرد. این کنسول شامل یک کامپیوتر مجهز به نرم افزار پردازش و آنالیز تصاویر قلبی Cedars است. این نرم افزار استاندارد طلایی در زمینه آنالیز تصاویر قلبی محسوب می شود.

محمد رضا آی، مدیر عامل  یک شرکت دانش بنیان  در اولین همایش و نمایشگاه فناوری در سلات دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: این دستگاه از پیشرفته ترین تجهیزات الکترونیکی هسته ای است و اکنون به ثبت اختراع رسیده است.

وی افزود: طراحی و ساخت این دستگاه چهار سال زمان برد و دوماه گذشته برای انجام تست های جدید در بیمارستان امام خمینی(ره) نصب شده است.

به گزارش مهر، این دستگاه امروز، دراولین همایش و نمایشگاه فناوری در سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران با حضور وزیر بهداشت، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری رونمایی شد.