دو پیام سفر دکتر روحانی به نیویورک/ منتقدان برجام نگاهی هم به گذشته داشته باشند

مهدی محتشمی گفت : این روزها بسیار سخن از توافق بین المللی ایران و قدرت های جهانی به گوش می رسد، در این راستا باید اذعان داشت برجام جایگاه بسیار ویژه ای هم در مناسبات بین الملل و هم در چارچوب ملی و فضای داخلی کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا دارد.

سفیر سابق ایران در یونان در گفت و گو با شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید گفت: لازم به ذکر است که نمی‌توان تاثیر این سند بین المللی را در سایر مناطق با اهمیت به ویژه منطقه حساس خاورمیانه نادیده انگاشت. بالطبع موضوعی با این ابعاد بسیار گسترده و عمیق که می تواند ابستن تحولات عمده و شگرفی در آینده باشد، محلی است که نسبت به آن اختلاف نظرهای فراوانی وجود دارد و این، امری طبیعی و بدیهی است.

 به هر صورت موضوعات سیاست خارجی و بین المللی متناسب با دیدگاه ها و چارچوب نگرش به مسائل بر اساس منافع ملی می تواند از زوایای مختلفی مورد نظر قرار بگیرد. بنابراین تا بدین جا می توان تمام مباحثی که امروزه مطرح می شود  را امری طبیعی قلمداد کرد و بالطبع همه کشور ها و همه افکار عمومی نسبت به موضوعاتی از قبیل برجام نظری یک سو و یکجانبه ندارند.

وی افزود:  نکته  دیگر آنکه در مذاکراتی با این درجه از حساسیت و دشواری که به جرات می توان از آن به عنوان پر اهمیت ترین مذاکرات قرن یاد کرد، ماهیت گفت و گو ها نمی تواند به گونه ای باشد که یک طرف قادر باشد خواسته های حداکثری خود را به کرسی بنشاند. بر این اساس با روحیه تفاهم که به نظر می رسد تا حدود زیادی در برجام حاکم بود چنانچه اراده مبتنی بر رسیدن به یک نقطه مشترک باشد لازم است طرفین از خواسته های حداکثری خود فاصله بگیرند و منطقی تر به مسئله نگاه کنند تا در سایه ی این نوع نگرش، یک راه حل بینابین سنجیده شود در غیر این صورت این احتمال وجود دارد چنانچه راه حلی از مسیر مذاکره و گفت و گو و راه های مسالمت آمیز دست پیدا نشود، گزینه های سخت تری در راه باشد که قطعا مطلوب نیست و شاید با مصالح و منافع کشورها در تعارض و تضاد جدی باشد.

 نباید فراموش کرد روحیه و افکار عمومی جهان خسته از مخاصمه و نزاع است و این افکار عمومی است که تقاضا دارد مسائل بر پایه فهم، خرد و مذاکره به پیش رود و حل و فصل گردد.

سفیر سابق ایران در یونان بیان داشت : موضوع پرونده هسته ای ایران و مسئله برجام مصداق روشن و بارزی است که بر اساس آن این حقیقت آشکار می شود که می توان با یک اراده مثبت سیاسی بسیاری از اختلافات که ریشه در جاه طلبی ها و یا خواسته های حداکثری بود را به سرانجام رساند و این می تواند الگویی برای سایر مسائل باشد.

 لذا بر اساس این منطق که باید خواسته ها را به نوعی هدف گیری کرد که طرف مقابل بازنده نباشد بالطبع می توان به برجام ایراداتی گرفت؛ به عبارت دیگر برجام در امریکا محل اختلاف است و در کنگره آمریکا عده ای به شدت به دستآوردهای اوباما و تیم وزارت خارجه اعتراض می کنند، چرا که گمان می کنند بر اساس روش های گذشته که تماما بر پایه جاه طلبی ها بوده است می توانند تمام خواسته ها را به طرف مقابل تحمیل نمایند؛ حال اینکه این اتفاق رخ نداده است و برجام با سایر موضوعاتی که در سیاست خارجی آمریکا رواج داشته است متفاوت است .

لذا وقتی از این منظر نگاه می شود که خواسته های حداکثری آمریکا براورده نشده است می توان دلیل مخالفت جمهوریخواهان را درک کرد.مهدی محتشمی با اشاره به موضع گیری های داخلی گفت : از سوی دیگر موضوع مخالفت ها در طرف های دیگر هم بر همین مبنا می باشد .

البته در این راستا لازم است که سیاسیون ایرانی حداقل در موضع گیری های خود نگاه ی هم به گذشته داشته باشند به گونه ای که برآورد کنند که در ظرف شش سال گذشته چه چیزهایی را از دست داده ایم و چطور شد که در یک فاصله زمانی کوتاه 6 قطعنامه بر علیه کشور به تصویب رسید.

تحریم های بسیار شدیدی تحمیل شد که شاید اگر مقداری با تامل و تعمق و به کارگیری خرد جمعی و مذاکره به آن می پرداختیم  امروز در این شرایط قرار نمی گرفتیم. از این رو باید پذیرفت که برای رسیدن به خواسته بزرگتر باید از برخی خواسته ها گذشت کرد ؛بر این اساس هیچ فردی نمی تواند ادعا کند برجام تمام آنچه را که ایران می خواسته است تامین کرده، اما بدیهی است که باید با یک نگاه مقایسه ای به این نتیجه رسید که شرایط پیش از توافق چگونه بوده است و قطعنامه ها چه فضای امنیتی، سیاسی ،اقتصادی و ... به کشور تحمیل کرده است و اثرات تحریم در کشور ما چگونه بوده است و امروز با اجرای برجام چه تغییراتی در سپهر سیاسی ایران به وجود خواهد آمد.

 لذا چنانچه با نگرشی فارغ از تعصبات گروهی و سیاسی، با یک نگاه ملی به موضوع برجام که با منافع ملی ایران گره خورده است نگریسته شود قطعا می توان ارزیابی دقیق تری از اوضاع داشت.  به نظر می رسد اگر مولفه سیاست داخلی و جناحی را از موضوع برجام حذف کنیم دستاوردهای بسیار بزرگی داشته ایم که مسئله برجام می تواند تحولات بسیار عمده ای را در اینده سیاسی کشورما و معادلات جهانی داشته باشد و می تواند مناسبات جمهوری اسلامی ایران را در عرصه جهانی وارد یک فضا و مدار جدیدی قرار دهد. وی در پاسخ به این سوال که سومین سفر آقای روحانی به نیویورک در مسئله برجام چه تاثیری می تواند داشته باشد گفت : به نظر می رسد آنچه اتفاق افتاده است آن است که طرفین تمام خطوط را مشخص کرده اند و نوع مسئولیت ها و تعهدات کاملا آشکار است تا آنجا که مربوط به ایران می شود این دولت خود را موظف کرده است که تمام تعهداتی که در برجام به عهده جمهوری اسلامی ایران می باشد  را به منصه ظهور برساند و اجرا کند متقابلا چنانچه از سوی طرف دیگر هرگونه کوتاهی صورت گیرد بر اساس متن و مندرجات برجام ایران می تواند اجرای تعهدات را متوقف کند و به شرایط پیش از توافق بازگردد این مقدمه برای تاکید بر این نکته بود که موضوع اجرای برجام کاملا مشخص می باشد و تنها موضوع مبهم آن است که طرفین تا چه حد برای اجرای توا فق جدی هستند در این راستا سفر دکتر روحانی بعد از این تحول بزرگ چند پیام خواهد داشت :

اول اینکه جمهوری اسلامی ایران به تعهدات پذیرفته شده پایبند است، مضاف برآنکه ایران همواره بر این نکته اصرار داشته است که موضوعات باید از طریق راه حل های مسالمت آمیز و در فضای برد - برد حل و فصل شود . دوم آنکه این مسئله نه تنها دستاوردی برای ایران است بلکه موفقیتی برای تمام دولتهای حامی دیپلماسی محسوب می‌شود و این سفر گویای ان خواهد بود که سخنرانی سال گذشته دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل که "این راه طی خواهد شد"، به حقیقت پیوست و خوشبختانه این راه طی شد و آن تعهد به اثبات رسید و تنها سیاهی زغال برای  دولت ها و کشورهایی باقی ماند؛ که تمام تلاش خود را به کار بسته بودند تا مانع پیشرفت مذاکرات شود که اسرائیل و شخص نتانیاهو و کشورهای دیگر از جمله عربستان نمونه بارز ان بودند.

 در این مسیر با وجود تمام تلاش ها لابی های اسرائیل راه به جایی نبردند و این امر یک موفقیت برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود .