آیا ناطق نوری به میدان می‌آید؟

"میانه‌روها در دقیقه نود احساس خطر کرده و به میدان می‌آیند." یک کارشناس مسائل سیاسی بابیان این مطلب گفت: اگر یک جبهه مشترک قوی سازمان‌دهی شود، ناطق نوری با آن جریان هماهنگ خواهد بود و حتی اگر مستقیماً وارد سر لیست‌های انتخاباتی نشود هم از آن حمایت خواهد کرد.

اصولگرایان و اصلاح‌طلبان بیش از هر وقت دیگری سرگرم کارهای تشکیلاتی و انتخاباتی هستند، جلسه برگزار می‌کنند، سفر می‌روند، سخنرانی می‌کنند و... . هر یک از دو جریان در درون خود نقاط ضعف و قدرتی دارد لذا سعی می‌کند با استفاده از مشکلات و موانع رقیب، پیروز میدان این رقابت‌ها باشد. در این میان استفاده از تجربیات گذشته نقش حائز اهمیتی دارد و از همین رو است که انتظار می‌رود مجلس آتی، پارلمانی متشکل از چهره‌های میانه‌رو دو جریان باشد زیرا فعالان سیاسی به خود دریافته‌اند که با افراطی‌گری کاری از پیش نخواهد رفت و مردم از این رویکرد خسته‌اند.

تجربه نشان داده است حضور چهر‌های شاخص و سرشناسی که به مشی اعتدالی شهره هستند در این انتخابات مؤثر خواهد بود.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی‌اکبر ناطق‌ نوری یکی از این چهره‌ها است که هر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا مایل هستند از حمایت او برخوردار شوند.

به گفته فعالان سیاسی و خود ناطق نوری از هر دو جریان سراغ او می‌روند اما هنوز مشخص نیست که در کنار اصولگرایان قرار می‌گیرد یا اصلاح‌طلبان. این در حالی است که برخی اعتقاددارند حضور ناطق در انتخابات مجلس محور شکل‌گیری گفتمان اعتدال‌گرا و قانون محور در قوه مقننه خواهد بود. این همان نقشی است که حسن روحانی در انتخابات سال 92 بازی کرد.

اگرچه ناطق نوری چند سال قبل اعلام کرده بود که از فضای انتخابات کنار رفته است اما اکنون با ایجاد تغییراتی در آرایش سیاسی کشور در آستانه تغییر مرزبندی‌های سیاسی هستیم و گمان می‌رود که چهره‌هایی همچون او بتوانند محور شکل‌گیری یک جریان منسجم سیاسی با محوریت اعتدال‌گرایی و قانون مداری باشند.

اظهارات اخیر ناطق در دیدار برخی از مدیران سایت‌های خبری و دانشجویان ارشد و دکترای علوم سیاسی را می‌توان نشانه‌ای از آغاز شکل‌گیری این جریان تلقی کرد.

او در این جلسه گفته است: «من از ابتدا در درون جریان‌های سیاسی کشور حضور داشتم و کار بلد این کار هستم؛ بنابراین معتقدم در شرایط فعلی نه اصلاح‌طلبان و نه اصولگرایان معتدل برنامه مشخصی برای انتخابات نداشته و ندارند. زمانی که بنده مسئولیت داشتم یک سال و نیم مانده به انتخابات اجاق انتخابات را روشن می‌کردیم و شش ماه مانده به انتخابات کاندیداها را نیز اعلام می‌کردیم. من اعتقاددارم هنوز چنین چیزی در جریان‌های سیاسی شکل نگرفته است، همه گروه‌ها برای مشورت سراغ من می‌آیند و من به آن‌ها گفته‌ام سلانه‌سلانه می‌روید، این‌طور نمی‌شود؛ بنابراین این انتقاد به جریان‌های معتدل سیاسی کشور وارد است که هیچ برنامه مشخصی برای انتخابات ندارند. این در حالی است که من شنیده‌ام و از نشانه‌هایش هم مشخص است که برخی جریان‌های تندرو و افراطی که من آن‌ها را قبول ندارم در برخی گروه‌های سیاسی با برنامه‌ریزی منسجم‌تری می‌خواهند در انتخابات مجلس آتی شرکت کنند.»

ناطق نوری همچنین درباره حضور خود در عرصه سیاسی کشور گفت «من هیچ‌گاه از عرصه سیاسی کشور قهر نکرده‌ام و اصلاً اهل قهر نیستم شما روش من را در برخورد با جریان‌های سیاسی در همان دوم خرداد 76 دیده‌اید؛ آن پیام تبریکی که گفتم آبی بود که بر آتش ریخته شد. روز بعد از انتخابات هم اعلام کردم که تا دیروز رقابت بود و از امروز رفاقت است. آقای خاتمی هم همواره از مجلس پنجم به‌خوبی یاد می‌کند؛ اما همچنان بنده در عرصه سیاسی هستم ولی متأسفانه مطلبی که توسط رسانه به‌درستی منعکس نشده بود این بحث است؛ من هیچ‌گاه نگفتم از عرصه سیاسی کشور خارج‌شده‌ام. لکن من از عرصه سیاست‌های اجرایی کشور با تحلیل خودم از همان مجلس پنجم کنار رفتم. من از سال 78 اعلام کردم که دیگر در انتخابات شرکت نمی‌کنم. با این تحلیل که من 20 سال است که در انتخابات و کار اجرایی حضورداشته‌ام اکنون باید فرصت برای حضور جوانان مهیا شود متأسفانه این بحث باید در کشور ما جا بیفتد که افسوس این‌گونه نشده است. در دنیا رجال سیاسی برای کار سیاسی عمری را تعریف می‌کنند، بعد از این‌که عمر کار سیاسی به پایان رسید آن‌ها به اتاق‌های فکر می‌روند. در آمریکا هنوز از کارتر استفاده می‌شود و او در اتاق فکر حضور دارد ولی ما می‌خواهیم مدام بیاییم تا موتور بسوزانیم این غلط است، باید با فرصتی را فراهم می‌کنیم زمینه حضور جوانان به وجود آید.»

گفتنی است که کارشناسان مسائل سیاسی و تحلیل‌گران نیز بر این باورند که گسترش فعالیت‌های سیاسی منجر به حضور میانه‌روها در دقیقه نود خواهد شد و افرادی همچون ناطق در صورت شکل‌گیری جریان‌های میانه‌رو و عقل‌گرا نقش قابل‌توجه و محوری خواهند داشت لذا می‌توان اظهارات اخیر او را آغاز کنشگری در انتخابات مجلس دهم دانست.

حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل سیاسی اصولگرا در گفت‌وگو با فرارو در این خصوص گفت: به اعتقاد من ناطق نوری تاکنون هم بیکار نبوده و در پارکینگ سیاسی قرار نگرفته است که حالا بخواهیم از آغاز کنش گری او در انتخابات سخن‌گوییم.

وی افزود: شخصیت ناطق نوری به‌گونه‌ای است که نمی‌توان او را در میان اصولگرایان و یا اصلاح‌طلبان افراطی قرارداد. در حقیقت یک مشی اصولگرایی عقل‌گرا دارد و در مقاطع زمانی مختلف نیز ثابت کرده است که از روش‌های رقابتی به‌جای روش‌های تخریبی برای به درکردن رقبا از صحنه بهره می‌گیرد.

دبیر کل حزب سبز ادامه داد: من در ملاقات‌هایی که با ایشان داشته‌ام برداشت کرده‌ام اگر یک جریان تشکیلاتی منسجم و قوی بامشی حضرت امام و رویکرد مقام معظم رهبری در میان جریان‌های سیاسی کشور ایجاد شود، آقای ناطق هم به کار تشکیلاتی تمایل خواهند داشت زیرا او همیشه خواسته و تلاش کرده است که جریان‌های سیاسی در کشور به‌جای مشکل‌ساز بودن، مشکل‌گشا باشند.

به گفته وی اگر چنین جبهه مشترک قوی سازمان‌دهی شود، ناطق نوری با آن جریان اصولگرای عقل‌گرا هماهنگ خواهد بود و حتی اگر مستقیماً وارد سر لیست‌های انتخاباتی نشود، از آن حمایت خواهد کرد.

کنعانی مقدم در پاسخ به این پرسش که آیا امکان همراهی ناطق نوری با طیف میانه‌رو اصلاح‌طلب نیست، گفت: ناطق نوری اساساً به تندروی تعلق ندارد خواه این تندروی در اصلاح‌طلبان باشد و خواه در اصولگرایان لذا اگر یک جریان مسلمان اعتدال‌گرا وارد میدان شود باید منتظر حضور او هم بود.

وی افزود: به اعتقاد من در انتخابات پیش رو گفتمانی پیروز می‌شود که قانون‌گرا و عقل‌گرا باشد زیرا در هر دو رویکرد قانون‌گرایی و عقل‌گرایی، مشی اعتدال وجود دارد.

این کارشناس مسائل سیاسی اصولگرا در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا در آرایش انتخاباتی جریان‌های سیاسی همان‌طور که ناطق گفته است، شاهد انسجام تندروها و عدم برنامه‌ریزی میانه‌روها هستیم؟ گفت: همین‌طور است زیرا جریانات افراطی عمدتاً به جریان‌های قدرت وابسته هستند و سازمان‌دهی تشکیلاتی دارند. طبیعی است که در فصل انتخابات از این قدرت و تشکیلات خود برای پیروزی در انتخابات بهره می‌گیرند اما در مقابل آنها طیف‌های میانه‌رو هستند که اغلب از قدرت گریزان بوده و بیشتر تبع اعتدال‌گرایی دارند.

وی ادامه داد: گروه‌های میانه‌روی چندان پیگیر ایجاد سازمان‌دهی و تشکیلات منسجم نیستند مگر آنکه در شرایط نسبت به قدرت گرفتن افراطیون در کشور احساس خطر کنند. در این مرحله است که وارد عمل خواهند شد. تجربه نیز نشان داده است که این گروه‌ها معمولاً در دقیقه نود انگیزه پیداکرده، به میدان می‌آیند و موفق نیز می‌شوند زیرا تبع مردم در کشور ما تبع اعتدال‌گرایی است.

کنعانی مقدم در خصوص انتخابات مجلس آتی و حضور میانه‌روها نیز پیش‌بینی کرد: به اعتقاد من اصولگراها و اصلاح‌طلبان افراطی در مجلس آتی در اقلیت هستند و کسانی که مشی اعتدالی و قانون‌گرایی دارند پیروز خواهند شد.

وی افزود: حال اگر کسی بتواند در گفتمان سیاسی خود علاوه بر قانون‌گرایی، مبارزه با فساد را هم تعریف کند در رقابت‌های انتخاباتی آتی شانس پیروزی بیشتری خواهد داشت.