قرار نیست،تمام تئاتر ما در چهارراه ولیعصر خلاصه شود

نشست نمایش «من که دا نیستم» با حضور رحمت امینی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری ، حسین پارسایی کارگردان نمایش و مرتضی مصطفی‌نژاد تهیه‌کننده 31 شهریورماه در حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای این نشست، رحمت امینی درباره رویکرد جدید حوزه هنری در زمینه تئاتر در سخنانی گفت: رویکرد تازه‌ای که حوزه هنری از ابتدای مسئولیت بنده تا به امروز دنبال کرده است، اقتباس از آثار مختلف از جمله آثار دفاع مقدس است. این اتفاق تا قبل از این به طور شاخص و ویژه انجام نشده است، در این نمایش هم ما رمان «دا» را که در میان آثار دفاع مقدس یکی از پرمخاطب‌ترین آثار بوده برای اجرا انتخاب کردیم. همان‌طوری که در اخبار و گزارش‌های مربوط به این کتاب مشاهده شده تاکنون هنرمندان مختلفی درباره این رمان صحبت کرده‌اند و نکات مثبتی را بیان کردند.

او ادامه داد: اساسا اقتباس در دنیا یک جریان پویا و پرمخاطب در سینما است اما در حوزه تئاتر هم مقوله اقتباس در دنیا مطرح است، اینکه چگونه از اثر مبدأ به اثر مقصد برسیم. در مورد این کار هم متن نمایش حدود یک سال پیش توسط آقای رایانی مخصوص نوشته شد و بعد از آن آقای پارسایی اعلام آمادگی کرد که متن را کارگردانی کند، من قبلا هم به این نکته اشاره کردم که اگر قرار است نمایشی در ایام خاصی مثل هفته دفاع مقدس اجرا شود باید دارای کیفیت ویژه‌ای باشد. ما می‌خواهیم با این نمایش نشان دهیم که حوزه هنری در آینده قرار است به این گونه کارها توجه داشته باشد. البته در حوزه تئاتر کاربردی و پژوهشی هم اقدامات تازه‌ای در حال انجام است که درباره آن‌ها در زمان مناسبی توضیح خواهیم داد.

حسین پارسایی کارگردان نمایش «من که دا نیستم» درباره این اثر نمایشی، یادآور شد: من حدود دو سال پیش رمان «دا» را خواندم و این انگیزه برای کارکردن نمایشی براساس این رمان در من ایجاد شد. نکته قابل توجه برای من در این رمان حضور یک قهرمان زن است، به نظر من هر کسی با هر رویکردی این رمان را بخواند متوجه می‌شود که چه اتفاقاتی در دوران دفاع مقدس به وقوع پیوسته است و اینکه چه آدم‌هایی برای آرمان‌ها و اعتقاداتشان سینه سپر کردند. دراین رمان فارغ از هر گونه مسائلی که پیرامون دفاع مقدس وجود دارد به روابط انسانی هم توجه ویژه‌ای شده است.

او افزود: دراین نمایش سعی شده از بزنگاه‌های نمایشی همراه با خلاقیت استفاده شود و من طبق گفتگویی که با نویسنده نمایش داشتم به این نتیجه رسیدم که شخصیت اصلی یعنی«دا» و برخی وقایعی که در رمان وجود دارد، می‌تواند قصه نمایش ما را شکل دهد.

پارسایی با اشاره به بازنویسی متن ادامه داد: ما ابتدا نام «شهسواران» را برای نمایش انتخاب کردیم اما بعد دوباره متن را بازنویسی شد و بعد از آن تصمیم گرفتیم نام نمایش را به «من که دا نیستم» تغییر دهیم. قرار نیست هر آنچه در کتاب رخ می‌دهد در صحنه‌های نمایش هم وجود داشته باشد. این عنوان در واقع ذهن تماشاگر را برای دیدن یک «دا»ی جدید آماده می‌کند. ریشه لغوی این کلمه به معنی مادر است و خانم حسینی که این رمان را نوشتند، در واقع رمان را ادای دینی به مادرشان می‌دانند و ما در نمایشمان تصمیم گرفتیم که «دا» شخصیت اصلی قصه باشد.

این کارگردان درباره قصه نمایش گفت: نمایش «دا» به گذشته برنمی‌گردد و میل به آینده دارد. ما در زمان متوقف نمی‌شویم و با گذر از وقایع و استفاده از نقاط عطف برگرفته از رمان به شکل شبه مستند و ترکیب نقالانه کار را به صحنه می‌بریم. وقتی تماشاگر وارد سالن نمایش می‌شود پرده با او صحبت می‌کند. درواقع نمایش ما به آینده سفر می‌کند و شخصیت‌هایی که همگی اصرار دارند «دا» را معرفی کنند.

این کارگردان با اشاره به برخی مفاهیم این نمایش، تصریح کرد: در این نمایش دو ایدئولوژی مطرح می‌شود که در مقابل هم‌ هستند، یکی از آن‌ها مساله توسعه است. ما سال‌ها از جنگ فاصله گرفتیم و قرار است ویرانی‌ها را برطرف کنیم و همه چیز را سروسامان بدهیم تا دوباره سایه آرامش برگردد اما در مقابل این ایدئولوژی مطرح می‌شود که این اتفاق باید به چه قیمتی بیافتد؟ آیا میراث معنوی و فرهنگی دوران جنگ در پناه این سایه قرار می گیرد؟ و یا قرار است با ساختن پل و اتوبان از روی این میراث عبور شود؟

کارگردان نمایش «سردار مهر و ماه» با اشاره به نحوه انتخاب بازیگران و همچنین استفاده از موسیقی ادامه داد: من زمانی که متن کار را می‌خواندم، تمام بازیگران برای شخصیت‌های مختلف در ذهنم شکل گرفت و همه را در نگاه تصویری که در ذهنم بود از ابتدا می‌دیدم و الان هم خوشحالم که انتخاب‌هایی صورت گرفته که می‌تواند مفهوم اثر را به خوبی منتقل کند، از موسیقی هم به عنوان عنصری برای کمک به فضاسازی قصه و نمایش استفاده کرده‌ایم.

او با اشاره به همزمانی اجرای این نمایش با هفته دفاع مقدس گفت: از قبل برنامه‌ریزی برای اینکه نمایش «من که دا نیستم» در هفته دفاع مقدس اجرا شود، وجود نداشت اما ما افتخار می‌کنیم که نمایش ما در این ایام اجرا می‌شود. ما سعی‌مان این بوده که رویکردی اجتماعی در کار داشته باشیم. نمایشی که شخصیت‌هایش مربوط به دفاع مقدس می‌شود اما می‌تواند در هر زمان دیگری هم اجرا شود.
در بخش دیگری از این نشست مرتضی مصطفی‌نژاد تهیه‌کننده نمایش «من که دا نیستم» با اشاره به تهیه این اثر گفت: مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری تهیه‌کننده اصلی این کار است و انجمن تئاتر دفاع مقدس هم حمایت خود را برای این کار اعلام کرده است. ما برای این کار بلیت‌ها را به سازمان‌ها و نهادهای مختلف اختصاص داده‌ایم و آن‌ها هم قرار است حمایت‌های خود را از نمایش داشته باشند.

حسین پارسایی هم ادامه داد: ما در مرکز نمایش‌های حوزه هنری به اقتصاد هنر توجه ویژه‌ای داریم. روش ما این است که ارگان‌های مختلف را به تئاتر تشویق کنیم. اینکه بیایند بلیت نمایش را به شکل نیم‌بها بخرند و کار را ببینند. من دنبال دایره محدودی از مخاطبان تئاتر نیستم چون ما به طور معمول هفت‌ هشت هزار تماشاگر داریم که به تئاتر می‌روند اما من وظیفه خود می‌دانم که به همه افراد برای نمایشم اطلاع‌رسانی کنم و در این روش از نهادها، ادارات، فرهنگسراها، کتابخانه‌ها و مراکز فرهنگی مختلف دعوت می‌کنم تا این کار را ببینند. اگر قرار است تمام تئاتر ما در چهارراه ولیعصر (عج) خلاصه شود ما راه به جایی نمی‌بریم. تئاتر باید فراگیر شود و به عنوان یک پدیده جذاب معرفی شود تا آدم‌ها درگیرش شوند و آن را به عنوان یک نیاز احساس کنند و آن زمان است که بابت تئاتر پول می‌دهند. تمام نهادها و سازمان‌ها موظفند که از آثار و تولیدات فرهنگی و هنری حمایت کنند. حالا یک ارگانی خوش‌ذوق است و خودش تهیه‌کننده می‌شود اما در مواردی هم باید آن‌ها را بیدار کرد.

رحمت امینی هم با اشاره به این روش جذب تماشاگر توضیح داد: ما می‌خواهیم اتفاق تازه‌ای را در حوزه هنری رقم بزنیم. تماشاگران تئاتر، فقط تماشاگران ایرانشهر و تئاترشهر نیستند و حوزه هنری می‌خواهد مخاطب تازه‌ای را برای تئاتر بیابد.

نمایش «من که دا نیستم» از روز چهارشنبه 3 مهرماه ساعت 19 به مدت یک ماه در حوزه هنری اجرا می‌شود.