نقش تغذیه در کوتاهی قد کودکان

متولیان سلامت در جهان برای اینکه رویکردی مناسب از شرایط رشد داشته باشند با انجام آزمون‌ها و تست‌های استاندارد به این مهم دست یافته‌اند. به‌طور مثال با بررسی قد و وزن کودک در هر شرایط سنی از تناسب رشد قدی و وزنی کودک اطمینان حاصل می‌کنند. حال اگر کودک با آن شرایط منطبق نبود توصیه‌های تغذیه‌ای را پیش می‌گیرند.

در ایران 800 هزار کودک زیر 5 سال دچار کوتاه قدی متوسط و شدید هستند. یعنی به دلیل عدم مصرف غذای کافی، دچار سوء تغذیه مزمن هستند. دریافت کم مواد غذایی ابتدا موجب کاهش وزن کودک می شود و اگر این کم غذایی ادامه یابد، به تدریج، کودک خود را با این وضع منطبق می کند. یعنی قد و قامت او کوچک می شود تا بتواند با غذای کم به بقای خود ادامه دهد. به همین دلیل کوتاه قدی تغذیه ای به عنوان یک شاخص ارزیابی توسعه، در جهان مطرح است.

سوء تغذیه عارضه ای است که سبب ابتلای کودکان به انواع عفونت‌ها از قبیل ذات الریه، اسهال‌های عفونی و عفونت‌های تنفسی می‌شوند.

سوء تغذیه کودکان به اشکال کم وزنی، کوتاهی قد، وزن کم برای قد (لاغری) تظاهر می‌کند که کوتاه قدی شایع‌ترین نوع آن در ایران است.

در کشورهای در حال توسعه، سوء تغذیه همه ساله با افزایش میزان ابتلای کودکان به بیماری های عفونی، تشدید عوارض و مرگ و میر همراه است.

در شیرخواران و کودکان دچار سوء تغذیه، از یک سو احتمال بستری شدن مکرر در بیمارستان و صرف هزینه های هنگفت و از سوی دیگر احتمال تاخیر تکاملی و آسیب های جبران ناپذیر تانوایی های شناختی و تحصیلی به شدت افزایش میابد.

پیشگری از بروز سوء تغذیه با توصیه های مناسب تغذیه ای و پایش ادواری رشد کودکان میسر است. آگاهی از علایم و نشانه های بالینی سوء تغذیه نیز به تشخیص زودرس آن کمک می کند.

شاخص های سوء تغذیه همگی به معنای مقایسه با منحنی های استاندارد سازمان جهانی بهداشت تعریف می شود. کمی وزنی( وزن بر حسب سن کمتر از منهای دو انحراف معیار)، لاغری (وزن برحسب قد کمتر از منهای دو انحراف معیار ) و کوتاهی قد(طول یا قد کمتر منهای دو انحراف معیار) ، شاخه های اصلی تعیین سوء تغذیه اطفال به شمار می روند.

از میان آنها به ویژه کوتاهی قد که نشانه ی محرومیت درازمدت تغذیه است، در صورت بروز در سال های نخست زندگی ممکن است برگشت ناپذیر باشد. آشنایی با منحنی های پایش رشد سازمان جهانی بهداشت و ثبت شاخص های رشد فیزیکی کودکان در هر نوبت پایش ضروری است.

توجه به ضخامت چربی زیر پوستی،نشانه های چشمی و پوستی کمبود ریز مغذی ها، تحلیل رفتن عضلات به ویژه در ناحیه سر و ملاحظه دقیق تکامل جسمی و توانایی های حرکتی و ارتباط همگی از اجزای ضروری معاینه کودکان و تشخیص سوء تغذیه هستندبا تعیین اندازه دور سر، وزن، طول (قد)، نسبت وزن به قد، سن قدی و آشنایی با معیارها نسبت سوء تغذیه کودک را ارزیابی می کنیم.

اخذ شرح حال دقیق، ثبت شاخص های رشد و معاینه کامل فیزیکی و درصورت لزوم برخی بررسی های آزمایشگاهی (نظیر شمارش کامل خون، بررسی کامل مدفوع، کامل و کشت ادرار و غیره) و تعیین سن استخوانی پزشک را در ارزیابی وضعیت تغذیه ای و یافتن علت زمینه ای سوء تغذیه ای رهنمون می شود.
درمان کودک مبتلا به سوء تغذیه حاد شدید شامل 10 گام است که به سه مرحله تثبیت وضعیت کودک،مرحله رشد جبرانی(انتقالی) و مرحله بازتوانی تقسیم می شود.

در ابتدا به درمان مشکلات شایع پزشکی تشخیص پرداخته می شود. بهبود اشتها، آغاز مجدد خورانش از مهم ترین اهداف درمانی این مرحله به حساب می آیند.

تغذیه و رژیم درمانی_ آغاز خورانش مجدد، در مرحله شروع مجدد خورانش ، به علت وضعیت فیزیولوژی حساس کودک، لازم است رویکردی محتاطانه داشته باشیم.

منبع :سینا نیوز