روان شناسی رنگ ها

تأثیر روانی سه رنگ اصلی قرمز ، زرد و آبی و برخی رنگ های متداول دیگر به شرح زیر است :

رنگ قرمز: قرمز رنگی است شاد و پر نیرو ، فعال ، گرم ، تحریک کننده که میل به حرکت ، کار و فعالیت را در انسان به وجود می آورد . این رنگ به سبب میل به فعالیتی که در انسان به وجود می آورد ، ضربان قلب را تند می کند و فشار خون و شدت تعریق را افزایش می دهد . قرمز رنگی سرشار از زندگی ، با حرارت و منقلب است و اشتها را تحریک می کند . رنگ عشق و خانواده ، شورش ، پیکار ، شهادت ، جهان متلاطم ، گرایش های زمینی و دنیوی ، نشاط جوانی ، سرزندگی ، حقیقت جویی ، غرور و خودخواهی است .

قرمز نارنجی، گرم ترین رنگ ها است و نماد حیات ، هیجان و عشق زمینی می باشد . این رنگ معرف رشد گیاهان و فعالیت حیاتی است . قرمز مایل به آبی ، معرف عشق روحانی است . قرمز ارغوانی رنگی پاک و آسمانی است . قرمز آلبالویی ، شهوت انگیز است و احساس قدرت ، هیجان ، نیرو ، خوشحالی و پیروزی را تداعی می کند . صورتی ، خجالتی است و دارای ملایمتی شیرین و شاعرانه و نماد زنانگی و محبت است و ملایمت و الفت را القا می کند .

رنگ زرد: رنگ زرد ، درخشش و نوری بیش از تمام رنگ ها دارد ، به ویژه اگر در کنار رنگ های تیره از جمله سیاه قرار گیرد . این رنگ شاد ، فعال و خونگرم است و مانند قرمز استفاده زیاد از آن اعصاب را تحریک می کند و برای افرادی که ناراحتی های عصبی دارند مضر است .

زرد نمادی از علم ، خرد ( دانش و اندیشه) ، مهربانی ، زودرنجی ، مهمان نوازی ، فهم و دانایی است و از نظر مزه ، رنگ ترشی است . زرد تیره نمادی از مفاهیم دروغ ، خیانت ، حسد ، اشتباه ، شک و بی اعتمادی است . زرد مایل به سبز حسی از مریض بودن را القا می کند . افزودن کمی قرمز به زرد برای چشم خوشایند تر می شود ، قلب را گرم می کند و احساس شادی و رضایت را به وجود می آورد .

رنگ آبی: رنگ آبی ژرف است و این ژرفا انسان را تا بی نهایت و جاودانگی می کشاند . رنگی است که حرکتی درونی دارد و به سبب این ویژگی ، روح انسان را به اعماق درون خود می برد .

آبی سمبل سردی ، درون ، ایمان ، عرفان ، روشنفکری ، آرامش ، وفاداری ، شکیبایی ، اعصاب (در مقابل قرمز که با خون تناسب و الفت دارد) ، فروتنی ، تحمل و معنویت است . آبی را رنگ هوش ، وضوح و منطق می دانند . مشاهده رنگ آبی احساس خنکی ، پاکیزگی و بهداشت را نیز تداعی می کند . آبی فیروزه ای قدرت عظیمی در خود نهفته دارد ، بیانی است از آتش ، ولی آتشی سرد و درونی .

رنگ سبز: رنگ سبز آرامش بخش است ولی آرامشی را که ایجاد می کند مانند آبی ، درونی و خواب آور نیست ، بلکه آرامشی است که از ایجاد صلح ، صفا ، امنیت و تعادل ایجاد می شود .

سبز بیانگر امنیت ، خوش قلبی ، رضایت و سمبل اسلام و رنگ بهشتی است . سبز سمبل بهار ، رویش ، امید ، تولد و زندگی دوباره ، خرد و ایمان ، رستاخیز ، سلامتی و امیدواری است . به نظر کاندینسکی نقاش نوگرای روسی رنگ سبز مطلق ، آرامش بخش ترین رنگ ها است .

در کارخانه ها ، برای ایجاد فضای آرام و با نشاط در آن فضای خشن و پر سرو صدا ، لباس کارگران و ماشین آلات را به رنگ سبز متوسط و سبز تیره انتخاب می کنند . سبز مایل به زرد ، رنگ کتابخانه ها است . سبز چرک از نظر حسی القا کننده رشک و حسد می باشد .

رنگ نارنجی: رنگ نارنجی که از ترکیب زرد و قرمز به وجود می آید رنگی فوق العاده گرم و درخشان است و یادآور درخشش و گرمای خورشید می باشد . سبک و پرتحرک است و برای افرادی که تحرک کمی دارند ، چه از نظر جسمی و چه از نظر روحی ، مفید می باشد.

رنگی شاد و جوان است . رنگ بلوغ و شادابی ، گرما ، فعالیت ، خودنمایی ، غرور ، هیجانات و احساسات بالا و رنگی سرخوش ، پرنشاط و وجدآور است . این رنگ در ترکیب با سفید ملایم می شود و شخصیتی زنانه می یابد.

رنگ بنفش: رنگ بنفش ، رنگی باوقار و تا حدی غمگین و محزون است و سالمندان علاقه بیشتری به آن دارند . بنفش رنگی است مرموز و اسرارآمیز.

بنفش چون از ترکیب آبی و قرمز (سرد و گرم) به وجود می آید ، رنگی است ولرم . زیرا گرم ترین و سردترین رنگ ها با هم مخلوط شده اند.کسانی که بنفش را دوست دارند با سرد و گرم روزگار می سازند و با آب و آتش کنار می آیند.

بنفش مساوی است با تعادل ، میانه و وسط و در درون خود جوهر اندوه و خودگرایی دارد . بنفش ظاهری زیبا و درونی غمناک دارد و نماد هرج و مرج ، مرگ ، توبه و پشیمانی ، ستایش و عظمت است . بنفش وقتی به ارغوانی میل می کند ، هراس انگیز و دهشت آور جلوه می کند ، ولی وقتی به آبی متمایل می شود ، خیال انگیز و اسرارآمیز می گردد . بنفش در ترکیب با سفید ، روشن می شود و حالتی زیبا و وجدآور پیدا می کند . بنفش قرمز نشان عشق یزدانی و سلطه ای روحانی است.

رنگ سیاه: رنگ سیاه اگر تیره و غلیظ باشد نشانه ای از اندوه و مرگ ، متانت ، ابهت ، گوشه گیری و اضطراب است . سیاه معرف جهل ، عدم آشنایی ، نبودن قدرت و سکون است.

این رنگ نشانه ای هم از اشرافیت دارد ، به ویژه وقتی که براق باشد مبیّن تشخص و فخیم بودن است . در بیشتر اجتماعات غربی ، رنگ سیاه به طور سنتی رنگ عزا به شمار می رود در حالیکه در تمدن های آفریقایی و شرق که رنگ سفید نشانه عزا است ، سیاه علامت و سمبل خوشی است.

رنگ سفید: سفید سمبول برف ، روز ، عفت ، تقوا ، درستی ، صداقت ، معصومیت ، بهداشت ، پاکیزگی ، حرکت ، زندگی ، فعالیت ، خورشید ، نور و وضوح است . سفید احساس پاکی و خلوص را در انسان به وجود می آورد . چه از جهت مادی و چه از جهت معنوی.

رنگ خاکستری: رنگ خاکستری نه مانند سفید سرشار از امکان و نه مشابه سیاه غیرفعال است. گویی نمی تواند هویت آشکار و مشخصی داشته باشد.

این رنگ بیان روحیه ای است مردد و بی طرف که نماد بی تصمیمی و عدم وجود نیرو است . هر چه خاکستری تاریک تر شود بیشتر یادآور ترس ، یکنواختی و غم بی دلیل است . خاکستری سکون را تداعی می کند ، ولی سکون آن با سبز فرق دارد و سکونی بدون امید است.

گذشته از تأثیر روانی رنگ ها بر افراد ، گروه های اجتماعی تأثیر پذیری های ویژه خود را دارند : کودکان به رنگ های زنده و خالص بیشتر توجه می کنند ولی بزرگسالان رنگ های پخته و ترکیبی را ترجیح می دهند . رنگ های سرد نزد شهرنشینان بیشتر از روستائیان مورد توجه اند و روستائیان رنگ های اشباع شده و طرح های رنگارنگ و شاد را ترجیح می دهند .