نطقهاي نمايندگان و مسأله عدم التزام
طيبه سياوشي نماينده اصلاحطلب تهران در مجلس دهم، در خصوص رد صلاحيت خود پس از بازنگري دوباره توسط شوراي نگهبان به «آرمان ملي» گفت: حق نمايندگان در مجلس غير از بحث قانونگذاري از بعد نظارت هم قابل دفاع است. اين بدان معناست که نمايندگان ميتوانند جداي از قانونگذاري در خصوص مسائل کشور سوال و يا مسئولان مربوط را استيضاح کنند. وي با بيان اينکه اختيارات نمايندگان روزبهروز کاهش پيدا ميکند، تاکيد کرد: وقتي نمايندگان حتي در مورد وظايف قانوني که دارند هم مورد سوال قرار ميگيرند چه ميشود گفت؟ وقتي موارد اين چنيني هم توسط برخي نهادها مورد سوال قرار ميگيرد و شوراي نگهبان در حيطه وظايف خود ميداند که در خصوص مواردي که سوال شده يا تذکر داده شده يا نطق و استيضاح شده است نماينده را مورد سوال قراربدهد قاعدتا دايره وظايف نمايندگي را کاهش ميدهد و اين درحالي است که در حال حاضر هم مردم و هم فعالان سياسي معتقد هستند که نمايندگان تاثير سياسي به خصوصي ندارند و وظايف خود را در قالب نماينده انجام ندادهاند. در کل در حال حاضر اقدامات نمايندگان در مجلس از ديدگاه مردم حداقلي بوده است. هرچند که همين اقدامات حداقلي هم مورد ايدهآل مردم واقع شده است. نماينده تهران در مجلس معتقد است: بايد تکليف مشخص شود و بايد ديد که برخي نهادها به چه صورتي ميخواهند اين دوگانگي را رفع کنند چراکه يا بايد قانون باز تعريف شود يا به روشي ديگر اين موضوع به سرانجام برسد. درواقع ضروري است که مصاديق به يک شکلي تعريف شود که نطقها تذکرات و وظايف قانوني يک نماينده عدم التزام او به نظام تعريف نشود. او اضافه کرد: در هر صورت يا قانون بايد اصلاح شود يا اينکه در مورد مصاديقي که عدم التزام مينامند واضحتر و دقيقتر توضيح بدهند. به عنوان مثال مورد رد صلاحيت من عدم التزام به جمهوري اسلامي بود که من نميدانم به چه دلايلي مطرح شده است. حداقل بايد بدانم خط قرمزها کجاست چون من جزو نمايندگاني بودم که تقريبا 90 درصد موارد و حوزههايي که کار کردم را به هيچ عنوان رسانهاي نکردم و تمام اقدامات من در تعامل با وزارتخانهها و قوه قضائيه بوده است. من همواره تلاش داشتم از اين طريق مسائل را حل و فصل کنم. اما مثل اينکه به اين شکل کار کردن هم توسط شوراي نگهبان مورد سوال قرار ميگيرد. به همين دليل من نميدانم عدم التزام به چه معناست؟ مردم هم نميدانند شاخصهاي عدم التزام به نظام و اسلام چيست. سياوشي تاکيد دارد شاخص مشخصي براي اتهامات فعلي به نمايندگان وجود ندارد، او تاکيد کرد: برعکس اينکه حوزه وظايف ما کوچک تعريف ميشود اما حوزهاي که ميخواهند مارا به آن طريق مورد اتهام قرار بدهند بسيار موسع تعريف شده است. نماينده اصلاحطلب مجلس با بيان اينکه بايد دست نمايندگان را بازتر بگذاريم گفت: از ديدگاه من خوب است براي شاخصها بازبيني صورت بگيرد و ابتکار عمل نمايندهها بيشتر بشود براي اينکه نماينده بتواند راحتتر به وظايف خود در مقابل مردم عمل کند. شوراي نگهبان براي رد صلاحيت دوباره من هيچ توضيحي نداده است و من اصلا نميتوانم درک کنم که چگونه ميشود به دليل سوال و تذکر رد صلاحيت شد؟ به من بازهم گفتند دليل رد صلاحيتم همان اتهام قبلي و عدم التزام است.
قضاوت تاريخ
اما موضوع ابعاد ديگري هم دارد و نمايندگان ديگري که رد صلاحيت شدند نسبت به دلايل رد صلاحيت خود اعتراض دارند. غلامرضا حيدري در خصوص دلايل رد صلاحيت خود به «آرمان ملي» ميگويد: من دلايل رد صلاحيت خودم را خلاف اصول ميدانم. قانون اساسي نمايندگان را در مقام بيان و اظهارات آنها قابل تعقيب نميداند و آنها را در اين موضوع مصون دانسته است. اين عضو فراکسيون اميد با اشاره به اينکه هيات نظارت بر رفتار نمايندگان توسط برخي نهادها خيلي جدي انگاشته نميشود گفت: در قانون اساسي براي رسيدگي به موضوعات اين چنيني نمايندگان مجلس، هيات نظارت مشخص شده است. دلايل رد صلاحيت من نطقهاي من بوده اما من در مورد نطقها و تذکراتم در مجلس، به مسئولان در شوراي نگهبان توضيح دادم که دادستان در مورد نطق من اعلام جرم کرده و هيات نظارت بر رفتار نمايندگان هم مرا تبرئه کرده است. من طي جلسه با شوراي نگهبان صراحتا مطرح کردم همان قانوني که شوراي نگهبان را رسميت ميدهد، هيات نظارت بر رفتار نمايندگان را هم رسميت ميبخشد. نماينده اصلاحطلب مجلس دهم تاکيد دارد: جايگاه قانون اساسي که ميثاق همه ملت ايران است نبايد تنزل پيداکند. او با اشاره به اختيارات برخي مديران تصريح ميکند: با خواندن تاريخ متوجه برخي مسائل ميشويم، در کشورهاي ديگر در فراز و نشيبها هم اين موارد همواره بوده است، به عنوان مثال در يک مقطع زماني در کشور انگليس تشکيل مجلس سنگ بنايي شد براي حاکميت قانون و برابري همه در برابر قانون. در ايران هم مجلس از زمان مشروطه به وجود آمد. حيدري با بيان اينکه اگر تصميمات تک جناحي باشد به نفع منافع ملي نيست، گفت: اگر کمي درازمدت به موضوعات نگاه شود...
.درمييابيم که چه کساني لطمه زدند و اگر بخواهيم دنبال مقصران اصلي بگرديم کساني که به هر نوعي موجب محدود کردن طرح مطالبات عمومي مردم توسط تاريخ قضاوت خواهند شد و تاريخ مشخص ميکند.
مراجع چهارگانه؛ معيار اصلي
موضوع رد صلاحيت نمايندگان به دليل نطقها و تذکرات آنها در مجلس ابعاد حقوقي هم دارد، در اين خصوص نعمت احمدي به «آرمان ملي» گفت: سالهاست که در خصوص اين موضوع صحبت ميشود حداقل از سال 1370 که شوراي نگهبان واژهاي به نام نظارت استصوابي را در تفسير وارد قانون اساسي کرد هر دورهاي از انتخابات اين موضوعات اتفاق ميافتد و شوراي نگهبان هم مسير خودش را طي ميکند. او تاکيد کرد: ظاهرا شبهاتي که مطرح شده و حاکي از آن است که برخي نمايندگان به دليل نطقها و تذکرات در مجلس رد صلاحيت شدند البته بر اساس اصل 84 قانون اساسي نمايندگان در مورد تمام ملت مسئول هستند و در اظهار نظر هم بايد آزاد باشند. اصل 86 قانون اساسي هم مطرح ميکند که نميتوان نمايندگان را تعقيب کرد. اصل هم بر برائت است. نمايندگان بر اساس اصل 84 و 86 در نظردهي آزاد هستند. هنوز پاسخ ندادهاند که چگونه موضوع نظارت بر انتخابات که موضوعي اجرايي است را به رد صلاحيت که امري قضايي است وصل ميکنند. نمايندگان بايد در اين خصوص از مراجع 4گانه سوال کنند.
منبع:روزنامه آرمان ملی