رالی بابانوئلی در بازار نفت

  نفت در آخرین روزهای ۲۰۱۹ رشد آهسته و مداومی را تجربه می‌کند و به بیشترین سطح در بیش از ۱۰۰ روز اخیر رسیده است. برخی رشد قیمت طلای سیاه را همراستا با صعود بازارهای سهام و تحت تاثیر پدیده‌ای با عنوان «رشد قیمت بابانوئل» می‌دانند. باوری وجود دارد که در ۵ روز پایانی سال و ۲ روز اول سال جدید میلادی، قیمت‌ها در بازارهای جهانی در روند افزایشی قرار می‌گیرند. هرچند آمار تاریخی از چنین باوری حمایت می‌کند، با این حال هیچ استدلال منطقی و محکمی وجود چنین پدیده‌ای را تایید نمی‎کند.+

در آستانه سال نو میلادی، نفت مسیر رو به رشدی را طی می‌کند و در بیشترین سطح طی بیش از ۱۰۰ روز گذشته قرار دارد. به اعتقاد برخی تحلیلگران رشد قیمت نفت همراستا با رشد بورس‌های بین‌المللی و تحت‌تاثیر پدیده «رالی بابانوئلی» بازارها بوده است. در بازارهای جهانی باوری تحت عنوان «Santa Claus Rally» یا «رشد قیمت بابانوئلی» وجود دارد. براساس این باور در ۵ روز معاملاتی آخر سال میلادی و دو روز معاملاتی اول سال نو قیمت سهام در بازارهای جهانی افزایش می‌یابد. آمار نیز از این باور پشتیبانی می‌کند؛ آن‌طور که در گزارش اینوستوپدیا در این‌خصوص آمده است، در ۴۵ سال اخیر در این مقطع زمانی ۳۴ سال بازارهای سهام رشد قیمت را تجربه کرده‌اند. در توضیح چرایی چنین پدیده‌ای دلایل بیشماری از جمله عدم‌فروش به دلیل ملاحظات مالیاتی، افزایش خوش‌بینی عمومی و کاهش حجم معاملات به دلیل تعطیلی بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذار وجود دارد. با این حال هیچ‌کدام از این دلایل قطعی نیستند و ممکن است رشد قیمت‌ها در این بازه زمانی کاملا اتفاقی بوده باشد. هرچند روز چهارشنبه بازارها در اروپا و آمریکا به‌دلیل عید میلاد مسیح تعطیل بودند، اما روز پنج‌شنبه و جمعه (دو روز از ۵ روز معاملاتی پایانی سال) بازار نفت مانند بازارهای سهام رشد قیمت را به ثبت رساند، از این‌رو برخی رشد بازارها را مربوط به پدیده رالی بابانوئل دانستند.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، هربشکه نفت برنت روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۵ به وقت تهران) با ثبت صعود ۲۷ سنتی معادل ۴/ ۰ درصد به بیش از ۶۸ دلار بر بشکه رسید. نفت‌خام آمریکا نیز رشد قیمت مشابهی را تجربه کرد و به ۶۲ دلار بر بشکه نزدیک شد. طی هفته گذشته به غیر از تعطیلی کریسمسی بازارها در روز چهارشنبه، قیمت نفت رشد مداوم و آرامی را تجربه کرد. قیمت هر دو نفت شاخص درحال‌حاضر در بیشترین سطح از میانه‌های اکتبر یعنی نزدیک به سه ماه و نیم اخیر و از زمان حمله به تاسیسات نفتی آرامکو قرار دارد. به‌دنبال حمله به تاسیسات نفتی آرامکو حدود ۵۰ درصد از تولید نفت عربستان متوقف شد از این‌رو در اولین روز بازگشایی بازار بعد از این واقعه، قیمت نفت‌خام آمریکا بیش از ۸ دلار معادل ۵/ ۱۴ درصد افزایش یافت و به ۹/ ۶۲ دلار بر بشکه رسید. برنت نیز تا بیش از ۶۹ دلار بر بشکه رشد کرد. بر این اساس قیمت نفت درحال‌حاضر بسیار نزدیک به سطوح پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان قرار دارد و در صورتی که در روزهای آینده به رشد ادامه دهد، می‌تواند رکورد قیمتی خود را جابه‌جا کند.

جفری هلی، یکی از تحلیلگران ارشد بازار نفت بر این باور است که برنت درحال‌حاضر برای رسیدن به کانال ۷۰ خیز برداشته و محدوده ۵/ ۶۳ تا ۶۴ دلار بر بشکه بازه قیمتی‌ است که نفت‌خام آمریکا می‌تواند تا رسیدن به آن افزایش یابد. به گفته این تحلیلگر بازار نفت، رشد قیمت نفت با شیب محدودی در کوتاه‌مدت ادامه خواهد یافت.
آمار اقتصادی آمریکا

پلاتس افزایش قیمت نفت در بازارها را تحت‌تاثیر رشد بازارهای سهام عنوان می‌کند. یکی از دلایل رشد بورس نیز انتشار خبر رکوردشکنی مصرف‌کنندگان آمریکایی بود. براساس این خبر، افزایش خرید اینترنتی مصرف‌کنندگان آمریکایی در روز پنج‌شنبه به رکورد جدیدی دست یافته است. استفان اینز، استراتژیست بازارهای آسیا در این‌خصوص به رویترز گفته است، «مصرف‌کنندگان آمریکایی نشانه‌ای مبنی بر تلاش برای کاهش هزینه‌های خود نشان نمی‌دهند، این برای نفت نیز مثبت است.» آن‌طور که ساموئل سیو، تحلیلگر سرمایه‌گذاری نیز گفته است، «افزایش چشمگیر خرید آنلاین مصرف‌کنندگان آمریکایی، نشان‌دهنده بازگشت اعتماد از شرایط اقتصادی به عموم مردم است و همچنین تحت‌تاثیر افزایش خوش‌بینی‌ها در بازار به دلیل احتمال امضای فاز اول توافق تجاری بین چین و آمریکا بوده است.» به باور او، «تحت‌تاثیر تحولات مثبت یک ماه اخیر که به کاهش تردیدها و افزایش خوش‌بینی در بازارها منجر شده، انتظار می‌رود بازارهای جهانی آخرین روزهای سال را با افزایش قیمت به پایان برسانند.»

مهم‌ترین تحول یک ماه اخیر، کاهش اختلافات چین و آمریکا در مذاکرات تجاری و احتمال یک توافق جزئی بین دو کشور بوده است. هفته گذشته بار دیگر از سوی مقامات چین و آمریکا بر نزدیک بودن یک توافق تجاری تاکید شد. روز چهارشنبه، سخنگوی وزارت امورخارجه چین اعلام کرد که مقامات پکن و واشنگتن در ارتباط نزدیک درباره ترتیبات دقیق برای امضای این معامله و سایر کارها قرار دارند. در عین حال رئیس‌جمهور آمریکا نیز در شب کریسمس اعلام کرد که «معامله تجاری با چین انجام شده است و این توافق درحال‌حاضر در مرحله ترجمه قرار دارد.» به گفته دونالد ترامپ، او و رهبر چین، شی‌جین‌پینگ، می‌توانند در ماه ژانویه یک مراسم امضای توافقنامه تجارت جزئی داشته باشند.

علاوه بر این، آمار بیکاری آمریکا که روز پنج‌شنبه منتشر شد از رشد بازار سهام و نفت حمایت کرد. براساس این آمار، تعداد افرادی که در این کشور اعلام بیکاری کرده‌اند در هفته گذشته با ۱۳ هزار کاهش نسبت به هفته پیش از آن به ۲۲۲ هزار نفر رسیده است. این درحالی است که انتظار می‌رفت این مقدار ۲۲۴ هزار نفر باشند. از این رو تعداد افرادی که اعلام بیکاری کرده‌اند به کمترین سطح طی سه هفته اخیر رسیده است و این خود نشان از یک بازار کار قوی در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان دارد.

کاهش موجودی انبارهای نفتی؟

در عین حال بازار منتظر ارائه گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا از میزان ذخایر تجاری نفت این کشور در هفته منتهی به ۲۰ دسامبر(۲۹ آذر) است. این سازمان معمولا چهارشنبه هر هفته میزان موجودی انبارهای نفتی و فرآورده نفتی آمریکا را در هفته پیش از آن اعلام می‌کند. اما این هفته به‌دلیل تعطیلات کریسمس این آمار با دو روز تاخیر یعنی عصر روز جمعه منتشر می‌شود. در زمان تنظیم این گزارش این آمار هنوز منتشر نشده است، اما آنطور که از خبرها بر می‌آید معامله‌گران انتظار دارند که موجودی این ذخایر کاهش یابد. براساس نظرسنجی انجام شده توسط S&P Global Platts در روز دوشنبه، ذخایر تجاری نفت‌خام ایالات‌متحده طی هفته منتهی به ۲۰ دسامبر ۳ میلیون بشکه کاهش یافته و به حدود ۸/ ۴۴۳ میلیون بشکه رسیده است. نظرسنجی بلومبرگ اما از انتظار معامله‌گران برای کاهش ۵/ ۱ میلیون بشکه‌ای این ذخایر خبر می‌دهد. این درحالی است که آمار منتشر شده توسط موسسه نفت آمریکا(API) نشان از کاهش ۹/ ۷ میلیون بشکه‌ای این ذخایر دارد. درصورتی که برآورد API توسط اداره اطلاعات انرژی آمریکا به‌عنوان رسمی‌ترین منبع انتشار آمار موجودی تجاری ذخایر نفت این کشور، تایید شود، این بزرگ‌ترین کاهش در مقدار این ذخایر از ماه آگوست خواهد بود.

آن‌طور که پلاتس می‌گوید، معمولا در این روزهای سال موجودی ذخایر نفتی آمریکا کاهش می‎یابد، چراکه آن دسته از پالایشگاه‌های این کشور که پاییز وارد دوره تعمیر و نگهداری شده بودند، تولیدات خود را از سر می‌گیرند. با این حال امسال انتظار نمی‌رود رشد تقاضای چشمگیری از سوی پالایشگاه‌ها دیده شود. اما انتظار می‌رود افزایش صادرات نفت‌خام ضعف رشد تقاضای پالایشگاه‌ها را جبران کرده و به کاهش موجودی انبارهای نفتی آمریکا بینجامد.
اوپک‌پلاس؛ روی منفی بازار

در این میان اما اظهارات وزیر انرژی روسیه به‌عنوان یکی از اعضای مهم و بسیار اثرگذار در توافق نفتی اوپک‌پلاس درخصوص احتمال پایان یافتن توافق کاهش تولید در سال ۲۰۲۰ عامل منفی بازار نفت در روز گذشته بود و بر قیمت‌ها فشار آورد. به گزارش رویترز، الکساندر نواک در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی روسیه۲۴ با بیان اینکه توافق نفتی اوپک‌پلاس همیشگی نیست، اعلام کرد: روسیه ناچار است برای حفظ سهم خود در بازار جهانی نفت و تضمین سود شرکت‌های نفتی خود به تدریج از توافق خارج شود. به گفته وزیر انرژی روسیه، «درحال‌حاضر بازارهای جهانی نفت کم و بیش پایدار است. با این حال ممکن است تقاضای نفت در تابستان در بخش حمل‌ونقل افزایش یابد، در این صورت بازارها نیاز به سوخت بیشتری دارند.» از این رو نواک اعلام کرده است، «خروج از توافق نفتی را امسال بررسی خواهیم کرد.» با این حال او از تاثیر توافق نفتی بر بازار نفت حمایت کرده و گفته است: «سطح نوسانات بهای نفت کاهش یافته و سرمایه‌گذاری‌ها به طرح‌های نفتی بازگشته است. به اعتقاد من بهای کنونی نفت در بازار جهانی، رضایت تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت را فراهم می‌کند.»

توافق کاهش تولید اوپک‌پلاس در دسامبر سال ۲۰۱۶ امضا شد و تنها در مقطعی در میانه‌های سال ۲۰۱۸ به‌دنبال خروج ترامپ از برجام و چشم‌انداز کاهش تولید و صادرات نفت ایران متوقف شد. اما با کاهش قیمت نفت در فصل چهارم ۲۰۱۸ مجددا اوپک‌پلاس در دسامبر این سال تصمیم به کاهش روزانه ۲/ ۱ میلیون بشکه‌ای تولید گرفت. این گروه در نشستی که اوایل ماه جاری میلادی داشت، ضمن تایید اجرای این توافق تا پایان فصل اول ۲۰۲۰ میزان کاهش تولید را ۵۰۰ هزار بشکه افزایش داد و به ۷/ ۱ میلیون بشکه در روز رساند. قرار است اوپک‌پلاس در ماه مارس و پیش از پایان موعد توافق نفتی بار دیگر با یکدیگر دیدار کنند و شرایط بازار نفت را بسنجند. حال وزیر انرژی روسیه اعلام می‌کند که تصمیم برای پایان دادن به توافق نفتی یکی از گزینه‌های احتمالی نشست آینده اوپک‌پلاس خواهد بود. در صورتی که روسیه از توافق نفتی خارج شود کمتر کسی احتمال می‌دهد که این توافق بین دیگر کشورها برقرار بماند. پایان یافتن توافق نفتی حتی اگر به‌صورت تدریجی انجام شود، به معنای افزایش حداقل ۷/ ۱ میلیون بشکه از سوی اوپک و متحدانش به بازار نفت است؛ موضوعی که می‌تواند برای بازار نفت بسیار نگران‌کننده باشد.