صبح دیروز کیفیت هوای پایتخت با شاخص ١١٠ ناسالم برای گروه‌های حساس بود و عصر روی شاخص ٩٥ قرار گرفت و سالم شد. پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران برای ٢٤ ساعت آینده این است: ناسالم برای گروه‌های حساس.تداوم آلودگی هوا مسئولان شهری را چنان به تکاپو انداخته که دیروز معاون استانداری تهران از افزایش عوارض محدوده طرح ترافیک و نیم‌بهاشدن بلیت حمل‌ونقل عمومی خبر داد و رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران خواستار بازنگری در طرح کاهش آلودگی هوا شد. علاوه بر این با توجه به افزایش آلاینده‌های هوا تا پایان هفته، زنگ ورزش مدارس اجرایی نخواهد شد و احتمال می‌رود با ادامه این روند مدارس هم تعطیل شود. دیروز در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای شهر تهران مصوباتی دراین‌باره به تصویب رسید. محمد تقی‌زاده، معاون عمرانی استانداری در این جلسه گفت: «بلیت اتوبوس و مترو از روز دوشنبه تا زمان تصمیم جدید از سوی این کارگروه، نیم‌بها خواهد شد و در مقابل هزینه عوارض ورود به طرح ترافیک ٥٠درصد افزایش خواهد یافت.» این راهکارها البته تا امروز به تنهایی نتوانسته‌اند گرهی از مشکلات کیفیت هوای تهران بگشایند.
ارزان کردن قیمت حمل‌ونقل عمومی، راهی موقت
حال و هوای بحرانی این روزها، علی پیرحسینلو، مشاور معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران را به یاد روزهای بحرانی‌سال ٩١ و ٩٢ می‌اندازد. روزهایی که در آن سوخت‌های ناسالم عاملی شد تا روزهای ناسالم زیاد شوند: «شرایط بحرانی درحال حاضر محدود به تهران نیست. شهرهای بزرگ کشور و منطقه به علت ایستایی هوا با این وضع مواجهند، اما آنچه در اختیار ماست این است که تا حد امکان تولید آلودگی در هوا را کاهش دهیم.» او در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید براساس مطالعات بیش از ٧٠درصد تولید آلودگی هوا به ذرات آلاینده از خودروها برمی‌گردد و برای این مورد هم می‌توان راه‌حل موقت داشت و هم راه‌حل طولانی‌مدت: «راه‌حل‌های موقت مثل ارزان کردن قیمت حمل‌ونقل عمومی، مقابله با ورود خودروها به طرح، جلوگیری از ورود کامیون و ... مهم‌اند، اما کافی نیستند و حتی در بعضی موارد عاملی شده که از اصل موضوع غافل شویم. اصل موضوع درباره شهر تهران این است که کیفیت خودروها، سوخت و رفتار مصرفی خودروسواران مثلث معیوبی را شکل داد‌ه‌اند که نمی‌توانیم از آن خارج شویم.»
به گفته پیرحسینلو هم میل به استفاده از خودرو شخصی بالاست و هم حمل‌ونقل عمومی آسان در دسترس نیست: «باید در سطح حاکمیتی حرکتی رخ دهد. راه اول که از همه فوری‌تر است این است که منابعی در حد بضاعت برای تجهیز حمل‌ونقل عمومی تجهیز شود. این تصور که پایتخت بهره‌مندترین شهر است خیلی اشتباه است، چرا که بیش از ١٠سال است نوسازی شکل نگرفته و سال‌های متمادی دولت تعهدات مکرر داشته، اما عملی نشده است.» او می‌گوید به متروی تهران هیچ ناوگان مهمی اضافه نشده و مردم انتظار دارند مترو از وضع ازدحام فعلی خارج شود. «متروی فعلی تمیز و منظم است، اما همچنان شایسته مردم تهران نیست. باید واگن‌های جدید اضافه شود. دولت هزینه کند و مردم هم عوارضی برای این مهم پرداخت کنند.» صحبت‌های پیرحسینلو درباره مترو درحالی است که محسن‌هاشمی، رئیس شورای شهر تهران هم وضع متروی تهران را حاد دانسته و در جلسه روز گذشته شورا گفته است: «مشکل مترو تهران حاد است. بارها تذکر داده‌ام که باید فکر اساسی به حال آن کرد؛ چرا که درحال حاضر ١٣٠٠ واگن در مترو فعال‌ا‌ند که برخی از آنها بیش از یک‌میلیون کیلومتر کارکرد داشته و حدود ٣٠ درصدشان نیز باید اورهال شوند؛ اما اجبارا باید از این قطارها استفاده کنیم که ممکن است در حین سرویس‌دهی دچار حادثه یا خرابی شوند.»
برای طرح کاهش آلودگی هوا از ما نظر نخواستند
محمد رستگاری، معاون پایش و نظارت اداره کل محیط‌زیست استان تهران که خودش هم عضو کارگروه کاهش آلودگی هوای شهر تهران است و در جلسه روز گذشته این کارگروه حضور داشته، به «شهروند» می‌گوید اسم کمیته اضطرار مشخص است و حالا شرایط آن‌قدر اضطراری است که امیدواریم تشکیل این جلسه بتواند کمک کند: «آلودگی هوا تابع دو پارامتر است؛ شرایط اقلیمی و میزان انتشار آلاینده‌ها و باید بدانیم این وضع فقط مختص شهری چون تهران نیست. شهرهای بزرگ دیگر در دنیا هم چنین شرایطی دارند، برای مثال پاریس هم شرایط وارونگی هوا را تجربه می‌کند.» او می‌گوید نقدها به برگزاری جلسات اضطراری، نقد درستی نیست، چراکه در همین کارهای اندک هم می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند: «میزان انتشار آلاینده‌ها نیازمند اقدامات بلندمدت و میان‌مدت است. بهبود کیفیت سوخت و ارتقای کیفیت خودرو در بلندمدت جا می‌گیرد و این نکاتی است که در این سال‌ها مغفول مانده و در نتیجه مجبوریم در شرایط فعلی به همین اقدامات اضطراری رضایت دهیم.» او درباره طرح کاهش آلودگی هوای پایتخت هم حرف‌هایی دارد، طرحی که از ابتدای تیرماه عملیاتی و براساس آن قرار شد همه خودروهای پلاک تهران ۲۰ روز و خودروهای پلاک غیرتهران ۱۵روز در هر فصل اجازه تردد رایگان در محدوده طرح ترفیک داشته باشند و برای تردد بیش از سهمیه خود در محدوده کنترل آلودگی هوا باید نصف عوارض طرح ترافیک را پرداخت کنند. این طرح همان زمان هم منتقدان زیادی داشت و ابتدای مهرماه امسال محمدرضا مهماندار، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ گفت این طرح به بازنگری‌هایی برای تردد افراد ساکن در این محدوده نیاز دارد و روز گذشته هم سید آرش حسینی میلانی، عضو کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران کسی بود که این طرح را نیازمند بازنگری دانست و گفت: «با توجه به محدودیت شدید شرایط مالی و فرسودگی هشداردهنده ناوگان اتوبوس، ون و تاکسی لازم است طرح کاهش آلودگی هوا بازنگری فوری شود.» حالا رستگاری می‌گوید برای شکل‌گیری این طرح از اداره کل محیط‌زیست نظری خواسته نشد، شهرداری تهران برابر قانون از اختیاراتش استفاده و در شورای ترافیک این طرح را تصویب کرد: «نه می‌توانم این طرح را رد کنم و نه می‌شود تاییدش کرد. این طرح نیازمند زمان بیشتری است و بعد از گذشت چند ماه نمی‌توان درباره‌اش نظر داد.»
او می‌گوید برای مطالعه اثربخشی این طرح باید تحقیق کرد و نمی‌توان به اخباری که ارایه می‌شود و می‌گویند مونوکسیدهوا بعد از اجرایی شدن این طرح کم شده است، اکتفا کرد: «رسیدن به این اعداد و ارقام در مناطق مرکزی شهر نیازمند بررسی دقیق است، اما شهرداری براساس قانون هوای پاک موظف است فکری به حال حمل‌ونقل درست مردم بکند تا آسیب‌های زندگی‌شان کم شود و اگر این اتفاق نیفتد با قانون مغایرت خواهد داشت. این درحالی است که همچنان تأکید می‌کنم راه‌اندازی طرح‌هایی از این دست بدون مشورت با ما بوده است.»
هوای خرم آباد در شرایط اضطرار نیست
همزمان با صحبت درباره آلودگی هوای تهران، دیروز خبر آمد که هوای خرم‌آباد با شاخص بالاتر از ۳۰۰ در شرایط خطرناک قرار دارد. با این حال با پیگیری‌های «شهروند» مشخص شد که این خبر صحت ندارد. با اینکه شهرام سپهرنیا، رئیس گروه پایش آلودگی هوا و صدا محیط سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با ایرنا از این موضوع خبر داده بود، اما الهام برنا، معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان لرستان با تکذیب این خبر به «شهروند» گفت: «هوای لرستان در شرایط سالم قرار دارد و آنچه از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام شده به دلیل به روز نشدن سامانه تجمعی اطلاعات است.»
به گفته رئیس گروه پایش آلودگی هوا و صدا محیط سازمان حفاظت محیط‌زیست دیروز درحالی هوای اهواز با شاخص ۱۵۸ ناسالم برای تمام گروه‌ها تشخیص داده شد که شهرهای زابل با شاخص ۱۶، قم ۱۶، بجنورد ۱۸، بیرجند ۲۴، شیراز ۲۹، ساری ۳۲، سنندج ۳۷، گرگان ۳۸، اردبیل ۴۰، شهرکرد ۴۵، یزد ۴۷، ایلام ۴۹ و یاسوج ۴۹ در شرایط پاک قرار داشتند. همچنین هوای کرمانشاه با شاخص ۵۰، تبریز ۶۰، بندر عباس ۶۳، زنجان ۶۵، کرمان ۶۵، اراک ۶۸، گناوه ۷۲، کرج ۸۶، اصفهان ۸۷، ارومیه ۸۸، قزوین ۸۸، مشهد ۹۱ و همدان ۹۶ قابل قبول عنوان شدند.
توصیه‌های وزارت بهداشت
این حکایت تا سرما و ناپایداری هوا پابرجاست و اگر طرح‌های کنترلی به درستی اجرا نشود، در کلانشهرهای دیگر هم تکرار خواهد شد، مثل اهواز که دیروز هوایش برای تمام گروه‌ها ناسالم بود. پیش‌بینی‌ها هم از تداوم آلودگی هوا خبر می‌دهد. براساس نتایج حاصل از پیش‌بینی‌های انجام‌شده در شرکت کنترل کیفیت هوا، با کاهش سرعت باد و برقراری جو آرام و پایدار تا صبحگاه روز دوشنبه (٢٠ آبان ٩٨) همزمان با آغاز تردد خودروها غلظت ذرات معلق افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود در بیشتر مناطق کیفیت هوا در وضع ناسالم برای گروه‌های حساس قرار بگیرد. در طول روز با برقراری وارونگی دمایی هوا، شرایط برای پراکندگی آلاینده‌ها محدود شده و احتمال می‌رود مشابه روز یکشنبه، در مناطق پرتردد کیفیت هوا در شرایط نامطلوب باقی بماند و اواخر وقت با ازدیاد تردد خودروها و انباشت آلاینده‌ها، احتمالا در بیشتر مناطق پایتخت کیفیت هوا در محدوده ناسالم (به‌ویژه برای گروه‌های حساس) خواهد بود؛ هرچند این پیش‌بینی است که با وزش نسبی باد در ساعات پایانی دوشنبه تا حدودی از غلظت آلاینده‌ها کاسته خواهد شد.
همه اینها باعث شده رئیس گروه سلامت هوای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت به شهروندان توصیه کرده از ماسک‌هایp٢ و n٩٥ مورد تایید وزارت بهداشت استفاده کنند: «اگر ماسک استانداردی که مورد تایید وزارت بهداشت است، در این شرایط آلودگی استفاده شود، موثر خواهد بود. ماسک‌های N۹۵ و P۲ که مورد تایید وزارت بوده، دارای فیلتر قابل شست‌وشو بوده و از مراکز مجاز خریداری می‌شوند و در وهله دوم اگر درست استفاده شوند، موثر هستند. باید توجه کرد که صرف وجود ماسک ورود آلاینده‌ها را کاهش نمی‌دهد، بلکه باید درست از ماسک استفاده کنیم، ماسک به خوبی بر روی صورت کیپ‌شود و از کناره‌های آن هوا وارد نشود. در صورتی که به درستی از این ماسک‌ها استفاده شود، موثرند.» ماسک‌هایی که البته قیمت‌شان در بازار چندان هم ارزان نیست. شاهسونی این را هم گفت که «در شرایطی که هوا برای گروه‌های حساس ناسالم است، توصیه‌می‌شود بیماران تنفسی، افرادی که مشکل ریوی، قلبی و عروقی دارند و زنان باردار، کودکان، به‌ویژه کودکانی که مبتلا به بیماری‌های تنفسی و . .. هستند و کسانی که مشکل نقص ایمنی دارند، سالمندان و ... که جزو گروه‌های حساسند، در این شرایط، در هوای آزاد حضور پیدا نکنند. سایر افراد هم باید حضور در فضای آزاد را به حداقل ممکن برسانند.»
منبع:روزنامه شهروند
ارسال نظر
