برنامه صداوسیما برای حضور بهتر در فضای مجازی

 معاون امور استان‌های صداوسیما گفت: پژوهش، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی به منظور تحقق راهبرد حضور موثر در فضای مجازی و تدارک آرایش رسانه‌ای در فضای جدید یکی از مهمترین الزامات آینده‌پژوهانه رسانه ملی است.

 به نقل از روابط عمومی معاونت امور استان‌های سازمان صداوسیما، علی دارابی در گردهمایی معاونان فضای مجازی صداوسیمای مراکز که در مجتمع آموزشی زیباکنار برگزار شد، با اشاره به مفاهیم اساسی و بنیان‌های معرفتی آینده‌پژوهی، اظهار کرد: در این زمینه باید ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که چگونه در مورد آینده بیاندیشیم و چه عواملی در آینده تاثیرگذار هستند. ضمن اینکه باید چگونگی تعیین مطلوبیت آینده را بشناسیم و بدانیم که در هر زمانی چه کاری را باید انجام دهیم و پیامد آن چیست؟

او افزود: آینده‌پژوهی دانشی خردمندانه است که با کمک روش‌های علمی و ایجاد گفتمان معطوف به آینده، و ترسیم تصویرهای بزرگ آینده، رفتار امروز را تقریر می‌کند، آینده‌پژوهی دانش تصمیم‌گیری پیش‌دستانه است. همچنین آینده‌پژوهی دانشی است که به انسان می‌آموزد چگونه به مصاف آینده‌های مبهم برود و در این رویارویی دستخوش کمترین دشواری شده و بیشترین سود را به چنگ آورد.

معاون امور استان‌های سازمان صداوسیما با بیان اینکه آینده‌پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش‌هایی است که با واکاوی منابع، الگوها، و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسّم آینده‌های بالقوّه و برنامه‌ریزی برای آن‌ها می‌پردازد، گفت: پیش‌بینی روندها، فرصت‌ها و چالش‌ها، چشم‌اندازها، آینده‌نگاری، جهت‌گیری‌های استراتژیک، ایده‌های نو، نظریه‌های نو و راه حل‌های نو، خروجی علم آینده‌پژوهی هستند. در بیان کارکرد آینده‌پژوهی باید به مواردی همچون توصیف هدف‌ها و ارزش‌ها، توصیف روندها، تبیین شرایط حاکم، تصویرپردازی آینده‌های ممکن و محتمل با توجه به ادامه شرایط و ابداع، ارزیابی و گزینش سیاست‌های بدیل با هدف دستیابی به آینده مطلوب اشاره کرد.

دارابی خاطرنشان کرد: ایجاد آمادگی در مدیران و سیاست گذاران نظام اسلامی و ضرورت هوشمندی آنها برای برنامه‌ریزی به منظور حفظ نظم اسلامی و حرکت به سمت کمال یکی از مهمترین دلایل توجه به آینده‌پژوهی است. همچنین این دانش به عنوان ضرورتی استراتژیک برای استمرار انقلاب اسلامی و کارآمدی همه جانبه آن باید مورد تاکید قرار گیرد. نظریه پردازان غربی هم نظریات گوناگونی درباره آینده جهان دارند و روش‌های مختلفی را برای رصد تحولات آینده و چگونگی رخداد آنها در پیش گرفته‌اند که می‌توان با مراجعه به کتاب‌هایشان، به بررسی آنها پرداخت.

او گفت: جهانی شدن سیاست و تشدید فعالیت جنبش‌های اجتماعی جدید همچون حقوق شهروندی، حقوق بشر، فمینیسم، محیط زیست‌گرایی و ... در کنار کمرنگ شدن احزاب سنتی و پیدایش جنبش‌های اجتماعی جدید و گسترش عمده نظارت فراکشوری به وسیله نهادهای وابسته به حاکمیت جهانی، از مواردی هستند که در آینده‌پژوهی سیاسی جهان مورد توجه قرار گرفته‌اند.

دارابی در ادامه به نتایج بررسی‌های آینده‌پژوهانه اقتصادی در سطح بین‌المللی پرداخت و افزود: تشدید روند جهانی شدن اقتصاد، تعمیق شکاف کشورهای شمال و جنوب، تداوم کنترل جهانی سرمایه و منابع مادی توسط شرکت‌های فراملی و تداوم هژمونی دلار به رغم چالش‌های اقتصادی از جانب پول‌های رقیب، از جمله این موارد هستند. در نهایت باید به آینده‌پژوهی در حوزه رسانه اشاره کنیم و بگوییم نمی‌توان فضای مجازی را مترادف با ‌اینترنت دانست، اما اینترنت ابزار ورود به فضای مجازی است؛ اینترنت سامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای به‌هم پیوسته است که از «مجموعه پروتکل اینترنت»  برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند، به عبارت دیگر، اینترنت شبکه‌ شبکه‌هاست که از میلیون‌ها شبکه‌ خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه‌های محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شده است که با آرایه‌ وسیعی از فناوری‌های الکترونیکی و نوری به‌هم متصل شده‌اند.

او به ویژگی‌های فضای مجازی از جمله پویایی زمان، فشردگی مکان، تکثر و تنوع عددی، فردگرایی و گمنامی هویت اشاره و تصریح کرد: فضای مجازی بسیار گسترده است، به‌ خصوص از زمانی که به تلفن‌های همراه انتقال پیدا کرده و همیشه و همه ‌جا در دسترس است. گسترش سطح و سرعت دسترسی به شبکه ها، افزایش سهولت دسترسی به شبکه‌ها، گسترش شبکه‌های تصویرگرا به جای متن گرا و گسترش ارتباطات در لحظه و در مکان، برخی از مواردی هستند که در آینده‌پژوهی شبکه‌های مجازی به آنها می‌رسیم.

دارابی به مواردی از آینده‌پژوهی انقلاب اسلامی در حوزه فرهنگ، اجتماع، رسانه و فضای مجازی اشاره کرد و گفت: در این زمینه باید به فرمایشات امام و رهبری و نیز نقاط قوت و فرصت‌های فرهنگی، اجتماعی جامعه ایرانی توجه کافی داشته باشیم؛ چراکه چالش‌ها و تهدیدات فرهنگی و اجتماعی فراروری جمهوری اسلامی بسیار هستند و تنها در پرتو آینده‌پژوهی است که می‌توانیم به الزامات فرهنگی و اجتماعی جامعه خود دست یابیم و درصدد اجرایی کردن آنها برآییم. پژوهش، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی به منظور تحقق راهبرد حضور موثر در فضای مجازی و تدارک آرایش رسانه‌ای در فضای جدید، شناخت محیط تولید فضای مجازی، نیازها و الزامات حاکم بر آن، رصد مدون فضای مجازی، ورود برنامه‌ریزی‌شده و پیشرو برای در دست گرفتن ابتکار عمل در این فضا، تنظیم منظومه محتوایی براساس سیاست‌های کلان محتوایی ابلاغی، اقتضائات فضای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و تعیین دقیق تعهدات تولید و توزیع در این منظومه برای پرهیز از موازی‌کاری و دستیابی به تولید محتوای جذاب با توزیع گسترده مدیریت داشته‌ها از آرشیو و استفاده خلاقانه از آن در تولید و انتشار محتوای طراز انقلاب اسلامی در فضای مجازی و ایجاد بانک سوژه و ایده و لحاظ آن در فرایند تولید محتوا به صورت مستمر بخشی از این الزامات هستند.