پیش از آغاز طرح اهدای عضو؛ پیوند کلیه در ایران نخستین بار در سال ۱۳۴۷ انجام شد و تا زمان انقلاب ا سلامی، ۸۰ مورد پیوند کلیه در کشور صورت گرفت.
چند روزی است که تبلیغات، بنرها و آگهی‌های تلویزیونی با محتوای "اهدای عضو" را بیش از گذشته در سطح شهر و رسانه‌ها شاهد هستیم؛ طرحی که هدف اصلی آن فرهنگسازی بیشتر برای افزایش آمار اهدای عضو است.پیش از آغاز طرح اهدای عضو؛ پیوند کلیه در ایران نخستین بار در سال ۱۳۴۷ انجام شد و تا زمان انقلاب ا سلامی، ۸۰ مورد پیوند کلیه در کشور صورت گرفت.
پس از انقلاب نیز دکتر ایرج فاضل که به عنوان پدر اهدای عضو ایران شناخته می‌شود، در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۳۶۸ موفق شد نخستین فتوای پیوند ارگان از فرد مرگ مغزی به بیماران نیازمند را از امام خمینی (ره) دریافت کند؛ فتوایی که بالاخره پس از ۱۱ سال در سال ۷۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و به این ترتیب قانون پیوند اعضا از فرد مرگ مغزی تصویب شد.
به تدریج نیز آئین نامه اجرایی پیوند اعضا از افراد مرگ مغزی توسط هیئت دولت در سال ۸۱ نوشته و در سال ۸۲ اولین شبکه اهدای عضو کشور در ایران دایر شد. لازم به ذکر است که شاخص جهانی اهدای عضو که تعداد اهدای عضو در میلیون نفر است (pmp) در سال ۱۳۷۹ با چند پیوند عضو از افراد مرگ مغزی به بیماران نیازمند، ۲/۰ بود و مجموع پیوند زنده و مرگ مغزی به کمتر از ۱۵۰۰ مورد می‌رسید.
شاخص اهدای عضو در ایران
بنابر اعلام انجمن اهدای عضو ایران، اکنون نیز به دنبال اقدامات انجام شده در کشور خوشبختانه شاخص اهدای عضو به بالای ۱۱ رسیده که نشان‌دهنده رشد حدوداً ۶۰ برابری در طول این سال‌هاست و این رشد مدیون فرهنگسازی در این زمینه است؛ به طوری که در سال ۹۷ بالغ بر ۴ هزار پیوند از فرد زنده و فرد مرگ مغزی در کشور انجام شده که تعداد بسیار زیادی از این پیوندها مربوط به اهدای عضو کلیه است. نکته جالب توجه این است که از شروع انجام پیوند کلیه در کشور بیش از ۹۰ درصد پیوندها از فرد زنده صورت می‌گرفت، اما در حال حاضر بالغ بر ۶۰ درصد پیوند کلیه‌ها از افراد مرگ مغزی است.
فاصله رتبه اهدای عضو ایران با دنیا
ایران در سال ۲۰۱۶ جایگاه ۲۶ اهدای عضو جهان را به خود اختصاص داد؛ در سال ۲۰۱۷ با وجود افزایش تعداد اهدای عضو رتبه ایران به ۳۷، در دنیا نزول کرد که دلیل آن عملکرد قوی سایر کشورها در نهادینه‌سازی برنامه اهدای عضو بود. به طور خلاصه می‌توان گفت با اینکه زمان کمی از عمر پیوند اعضا از افراد مرگ مغزی در کشور ما می‌گذرد، رشد بسیار خوبی در این زمینه داشتیم، اما هنوز با عدد قابل قبول شاخص اهدای عضو جهانی که ۴۰ است، فاصله زیادی داریم.
سالانه ۵ تا ۸هزار ایرانی، "مرگ مغزی" می‌شوند
از طرف دیگر سالانه ۱۶ هزار مرگ ناشی از تصادفات اتفاق می‌افتد که شایع‌ترین علت مرگ مغزی در کشور محسوب می‌شود؛ در نتیجه حدوداً ۵ تا ۸ هزار نفر در سال به علت مرگ مغزی فوت می‌کنند که نیمی از آنها یعنی حدود ۳ هزار نفر قابلیت اهدای عضو دارند؛ ولی از این تعداد در سال گذشته کمتر از هزار نفر به اهدا رسیدند که برای به اهدا نرسیدن بقیه دلایل متعددی وجود دارد؛ اما باید بدانیم که مهم‌ترین دلیل آن عدم رضایت خانواده‌ها و نیاز به فرهنگسازی بیشتر توسط نهادهای ذی ربط، اصحاب رسانه و نام‌آوران کشور است.
۲۷هزار تن در لیست انتظار پیوند عضو
مرگ روزانه ۱۰ بیمار نیازمند عضو پیوندی
در حال حاضر در ایران ۲۷ هزار نفر در لیست انتظار پیوند ثبت شده‌اند و قطعاً تعداد قابل توجهی هم وجود دارند که قبل از ورود به لیست متأسفانه از دنیا می‌روند. از تعداد ثبت‌نام شده در لیست انتظار، با کمال تأسف، هر دو تا سه ساعت یک نفر، یعنی روزی هفت تا ۱۰ نفر و یا به عبارت دیگر، سالیانه حدود ۳ هزار نفر به دلیل نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست می‌دهند.
هر فرد مرگ مغزی، می‌تواند جان چند بیمار را نجات دهد؟
بنابر اعلام انجمن اهدای عضو ایران، هر فرد مرگ مغزی می‌تواند با اهدای یک تا هشت ارگان شامل دو کلیه، قلب، دو ریه، کبد و لوزالمعده افرادی را از مرگ و با اهدای یک تا ۵۳ نسج تعدادی دیگر را از بیماری نجات دهد. حال اگر فرض کنیم ۲ هزار نفری که به اهدا نرسیدند هر کدام حداقل سه ارگان قابل پیوند داشتند، سال گذشته حدود ۶ هزار ارگان به خاک سپرده شده است. بنابراین با وجود پیشرفت‌های شایان ذکر و قابل توجه در این زمینه، هنوز نیاز به تلاش بالا و برنامه‌ریزی زیرساختی است.
یکی از اقداماتی که بر اساس تصمیم انجمن اهدای عضو و دست اندرکاران حوزه پیوند صورت گرفت، اجرای طرح شهر نفس به جای جشن نفس بود که از این طریق بتوان تعداد افراد بیشتری را با خود همراه کرده و کمک شایانی به فرهنگ سازی امر اهدای عضو کرد. بنابراین امسال به جای برگزاری شانزدهمین مراسم بزرگداشت اهدای عضو (جشن نفس)، برای همدردی با کسانی که قهر طبیعت خانه و کاشانه آنان را به آب سپرده و همچنین با توجه به وضعیت اقتصادی بسیاری از مردم به دلیل تحریم‌های تحمیلی، جشن نفس برگزار نشد و در عوض تلاش شد با حمایت از خانواده‌های اهداکننده، گیرندگان اعضا و بیماران نیازمند پیوندی که در این حادثه بی‌خانمان شده‌اند، مرهمی بر درد اهدا و پیوند اعضای کشور گذاشته شود.
پخش تیزر تلویزیونی مرتبط با فرایند اهدای عضو از صدا و سیما، پخش تیزر در پردیس‌های سینمایی، برپایی غرفه صدور کارت اهدای عضو در چهار ایستگاه متروی تهران و هفت فرهنگسرا و پخش پوسترهای مرتبط با دریافت کارت اهدای عضو در سطح شهر تهران از جمله فعالیت‌ها برای تحقق هدف اجرای شهر نفس است.
سامانه‌های انجمن اهدای عضو ایرانیان برای دریافت کارت اهدای عضو عبارتند از:
- ارسال پیامک به سامانه ۳۴۳۲
- ارسال کد دستوری #۳۴۳۲*۳*
- از طریق سایت انجمن اهدای عضو ایرانیان به نشانی ehda.center
ارسال نظر
