اندرو گیلیگان، دارنده معتبرترین نشان در خبرنگاری چاپی انگلیس که به نشان مطبوعاتی خبرنگار برتر سال انگلستان معروف است طی گزارشی برای دیلی تلگراف به نقش انگلیس به عنوان صادرکننده اصلی ترور که طی هفته گذشته به شکل وحشتناکی آشکار شد، پرداخته و نوشت: ما نقاط ضعف کلیدی دولت و نیروهای امنیتی انگلیس که امکان رشد این افراط گرایان را فراهم کرد را بررسی کرده است.
گروگان ژاپنی به زمین شنی چسبیده و از دو بریدگی
بزرگ روی صورتش که شاید جای همان چاقویی باشد که بازجویان تروریست حالا به
سمتش گرفته اند، خون می آید. مرد به زبان انگلیسی فریاد می زند: «اهل
کجایی؟ دروغ نگو.» این به قول معروف «سرباز رژیم» در لباس غیرنظامی در
مقابل اسیرکنندگان خود با ناامیدی تکان می خورد در حالی که گلویش بریده
شده: این ویدئوی 18 دقیقه ای در حساب توئیتر آنجم چوداری، افراط گرای
انگلیسی منتشر شد.این
ویدئو که به اندازه ویدئوی قتل جیمز فولی، خبرنگار آمریکایی وحشتناک است،
به هیچ وجه بدترین ویدئویی نیست که توسط یک تروریست انگلیسی یا غربی طی
هفته گذشته در اینترنت منتشر شد. در نمایش وحشیگری این تروریست ها، انگلیسی
ها و غربی ها ماه ها است که بخش های اصلی کلامی را به عهده گرفته اند.
اهمیت
واقعی ویدئوی فولی که شاید به دلیل شوک عمومی ایجاد شده، به درستی درک
نشد، متفاوت است. تاکنون داعشی ها تمایل اندکی به تهدید غرب داشته اند. در
این ویدئو این روند رو به تغییر است و این عضو داعش به «ریختن خون مردم
شما» قسم می‌خورد.
قرار
بود جنگ افغانستان که جان بسیاری از افراد را گرفت، منکر این موضوع شود که
این تروریست ها یک پایگاه عملیاتی هستند. حال این افراط گرایان جدید
پایگاه به مراتب بهتری در عراق و سوریه دارند. از فوریه 2011 (آغاز بهار
عربی) بیش از دو هزار و 800 غربی به این منطقه سفر کرده اند و بر اساس
گزارش مرکز بین المللی تحقیقات افراط گرایی در دانشکده کینگز لندن این رقم
بیش از مجموع ارقام مربوط به حضور غربی ها در تمام مناطق جنگی تا قبل از
این بوده است.
حدود
500 تن از آنها انگلیسی (و یک هزار و 500 نفر شهروندان اروپایی با حق رفت و
آمد به انگلیس) بوده اند. اما انگلیس چطور به چنین منبعی برای افراط گرایی
و به یمن غرب تبدیل شد؟ و ما در قبال صدها شهروند تندرو، وحشی شده و آموزش
دیده ای که در حال بازگشت به کشورمان هستند، چکار می توانیم انجام دهیم؟
نقطه
ضعف اصلی انگلیس این است که در نقطه ای که باید لیبرال می بود، سرسختانه
عمل کرد و در جایی که باید سرسخت می بود، لیبرال عمل کرد. انگلیس بازداشت
بدون محاکمه را گسترش داد که این مسئله همه را تحت تاثیر قرار داد و
مسلمانانی که اکثرشان بی گناه بودند را در شرایطی قرار داد که حس می کردند
مورد حمله قرار گرفته اند. از سوی دیگر به شکل مسخره ای در مقابل اقلیت
کوچکی که تندرو بودند، صبوری می کرد.
اکثریت
قابل توجهی از مسلمانان انگلیسی افراطی نیستند اما کنترل بسیاری از
مهمترین موسسات مسلمانان انگلیس به دست افراط گرایان است: مساجد اصلی،
موسسات خیریه، ایستگاه های تلویزیونی مهم، جامعه دانشگاهی و مدارس
مسلمانان. این مسئله در بهترین شکل با رضایت دولت و در بدترین شکل با حمایت
دولت انگلیس صورت می گرفت. این باور ساده لوحانه وجود داشت که این مسئله
باعث می شود که بتوان از تندروهای خوب در مقابل تندروهای بد استفاده کرد.
در
واقع تعداد قابل توجهی از انگلیسی هایی که به عراق و سوریه سفر کرده اند
در مساجد تندروها یا گروه های تندرو شرکت داشته اند. البته عوامل شخصی نیز
در این قضیه دخیل بوده است. بسیاری از کسانی که به داعش پیوسته اند، یکدیگر
را به واسطه خانواده، خویشاوندان یا هم خانه های خود می شناختند. امکان
آسان برقراری تماس و سفر در این جهان جهانی شده، مسائل را ساده تر کرده
است.
یکی از
اعضای این گونه گروه ها می گوید: «بسیاری از کسانی که به سوریه و عراق می
روند در ابتدا هیچ احساسات ضدغربی ندارند. آنها به جنگ در سوریه می روند
چون غرب هیچ اقدامی در این زمینه صورت نمی دهد. زمانیکه به آنجا می رسند با
گروه های مختلف دیدار می کنند و می‌توانند جذب سیستمی با باورهای افراطی
تر شوند.»
این
نشان می‌دهد یکی از کارهایی که دولت انگلیس باید انجام دهد این است که
فریبندگی این گروه ها را کاهش دهد. شاید بخشی از رسانه ها بتوانند مانع از
آن شوند که یک جنگجوی داعشی مانند یک شیر پیروز تروریست جلوه کند و این
دقیقا همان اقدامی است که ویدئوهای اخیر انجام می دهند. البته این معنای
سرکوب حقیقت نیست.
در
میدان نبرد- که بیشترین اهمیت را دارد- داعش شکست سختی را تجربه کرد و به
واسطه حملات هوایی هفته گذشته نیروهای آمریکایی، کنترل سد موصل از دستش
خارج شد. اما این مسئله در رسانه ها به دلیل ویدئوی داعش از سربریدن فولی
کنار گذاشته شد.
کشورهای
اروپایی دیگر، از جمله هلند و دانمارک اقدامات به مراتب بهتری در پیگیری
فرآیند «استقرار مجدد» جنگجویان بازگشته به کشور داشته اند. ریچارد بارت،
رئیس سابق واحد عملیات‌های مبارزه با تروریسم سرویس اطلاعات خارجی انگلیس
موسوم به MI6 و ریچارد دیرلاو، رئیس این سرویس، هر دو هشدار داده اند که
رفتار خشونت آمیز با کسانی که باز می گردند، می تواند افراط گری بیشتر را
به دنبال داشته باشد.
هر
رویکردی که پیش گرفته شود و پیشروی داعش چه تهدید جدی برای غرب باشد چه
نباشد، کاملا آشکار است که این جنگ، جنگ تفکرات است. امروز بیش از هر زمانی
امکان ممانعت از گسترش یک ایده یا بازگرداندن آن کاهش یافته است. تنها راه
مبارزه با یک ایده بد، ارائه یک ایده بهتر است. دولت دیوید کامرون تحمل
گذشته خود در برابر تفکرات بد را نقض کرده است. اما در یک پیش زمینه
بزرگتر، کامرون نشان داده است که هیچ ایده ای در مورد اینکه خاورمیانه باید
به چه شکل باشد یا انگلیس در مبارزه با تروریسم باید چه نقشی ایفا کند،
ندارد.
منبع: فرارو
ارسال نظر
