خلع سلاح اتمی معانی مشخصی دارد

کارشناس مسائل بین المللی، مذاکرات خلع سلاح در شبه جزیره کره را شکننده توصیف کرد و گفت: پیونگ یانگ با خرید زمان به دنبال مدیریت بحران در شبه جزیره کره است تا از فشارهایی که بر این کشور وارد می شود، رهایی یابد.

 در ماه ها و هفته های اخیر برخی تحلیلگران عهد شکنی آمریکایی ها در قبال توافق هسته ای با ایران را در مذاکرات آمریکا و کره شمالی موثر ارزیابی می کردند و اعتقاد داشتند کارشکنی ها و خروج احتمالی آمریکا از برجام مانع از کسب نتیجه مذاکرات خلع سلاح در شبه جزیره کره می شود.

نوذرشفیعی روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا در پاسخ به این سوال که آیا مذاکرات رهبران دو کره چنین تحلیل هایی را خدشه دار کرده است، اظهارداشت:توافق های جدی هم در سال 1994 و هم 2006 بین دو طرف صورت گرفت ولی هیچ کدام این توافق ها از طرف آمریکایی ها به اجرا درنیامد بنابراین کره شمالی چنین تجربه ای را دارد.

وی ادامه داد: کره ای ها حتما به برجام هم نگاه می کنند، کیم جونگ اون رهبر کره شمالی پیش از این گفت که آمریکایی که به برجام پایبند نیست چگونه می خواهد توافق مشابه با ما داشته باشد و به آن متعهد باشد.

این استاد دانشگاه با بیان این که کره شمالی در مذاکرات خیلی محرمانه و محتاطانه گام برمی دارد، خاطرنشان کرد:زمینه های شکنندگی مذاکرات و توافق ها بسیار بیشتر از زمینه های استحکام و پایداری وماندگاری آنها است و طرفین همیشه با بی اعتمادی به روند مذاکرات نگاه می کنند.

شفیعی اظهار داشت: مذاکراتی که بین رهبران دو کره با این شدت و شتاب و با آن محتوا اتفاق می افتد کاملا غیرمنتظره است و اتفاقا همین غیرمنتظره بودن این مذاکرات هر تحلیلگری را نسبت به آینده آن به تردید وا می دارد.

وی افزود:حداقل تا سه ماه قبل ما در آستانه جنگ در شبه جزیره کره بودیم. در حالی که تغییر پاردایمی فضای جنگی حاکم بر شبه جزیره را به فضای دوستی تبدیل کرده به گونه ای که پیمان ترک مخاصمه هم کنار گذاشته شده و پیمان صلح جایگزین آن شده است.

عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی افزود: فراموش نکنیم بعد از جنگ1953 تا الان بین دو کره پیمان « ترک مخاصمه » وجود داشت نه صلح، علاوه بر این که خود این پیمان ترک مخاصمه از نقاط عطف است باید توجه داشته باشیم که خلع سلاح اتمی معانی مشخصی دارد و باید دید آیا در پیونگ یانگ، سئول، واشنگتن، پکن و ژاپن برداشت یکسانی از این مسئله وجود دارد؟

این استاد دانشگاه اضافه کرد: خلع سلاح کامل هسته ای یعنی نه تنها بمب های هسته ای که در شبه جزیره کره هست کنار گذاشته شود، بلکه هر تاسیساتی که بتواند به ساخت بمب اتم کمک کند آنها هم باید کنار گذاشته شود. اگر قرار است چنین اتفاقی بیفتد از اختیار رییس جمهوری دو کره خارج است.

شفیعی گفت:در کره شمالی کیم جونگ اون تصمیم می گیرد که خلع سلاح کامل هسته ای انجام شود البته وی هم باید به سوالاتی پاسخ دهد مبنی بر این که اگر قرار بود چنین خلع سلاحی اتفاق بیفتد چرا تلاش شد به این درجه از سلاح اتمی با این همه هزینه دست یابیم و آیا فقط قصد این بود که ما توانمندی موشکی و هسته ای خود را به رخ جهانیان بکشیم و بعد به نقطه صفر برگردیم.

این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: در سوی دیگر این کره جنوبی نیست که درباره خلع سلاح هسته ای باید تصمیم بگیرد چرا که این کشور فاقد تسلیحات اتمی است، این تسلیحات شامل تسلیحات اتمی کره شمالی و آمریکا است.

شفیعی یادآور شد: سوالاتی مبنی بر این که رابطه این دو کشور در حوزه نظامی و هسته ای چگونه خواهد شد و آیا کره جنوبی می پذیرد و می تواند اطمینان داشته باشد که نیروها و تسلیحات آمریکایی را از کره جنوبی خارج کند و پیمان دفاعی با آمریکا را به حالت تعلیق درآورد و آیا اساسا کره جنوبی می تواند یک جانبه چنین تصمیمی بگیرد سوالاتی است که در سوی دیگر توافق باید به آنها پاسخ داد.

وی خاطرنشان کرد: ابهام دیگر این است که مسئله شبه جزیره بخشی از یک بازی بزرگ در حوزه اقیانوس آرام و آسیا - پاسیفیک است، جایی که رقابت چین و آمریکا در حال وقوع است و باید حتما آنچه در شبه جزیره کره اتفاق می افتد در ارتباط با روابط چین- آمریکا و مناسبات روسیه- آمریکا هم تعریف شود.

وی با بیان این که شاهد تغییر پارادایمی به سمت صلح در شبه جزیره کره هستیم، اظهار داشت: اینکه این تغییر تا چه حد واقعی است، بسیار مهم است.کلمه « واقعی » کلمه ای است که رسانه های خبری بر آن تاکید زیادی دارند.

این استاد دانشگاه یادآورشد: برخی معتقدند این اتفاقات بازی پیونگ یانگ است به طوری که هم بحران را با آزمایشات اتمی شروع کرده و هم خودش بحران را از طریق خرید زمان مدیریت می کند با هدف این ه فعلا از زیر فشارهایی که بر این کشور سنگینی می کند،رهایی پیدا کند.

شفیعی با بیان این که انتظار می رود این مذاکرات طولانی باشد، گفت:این مذاکرات طرف های مختلف دارد نظر چینی ها، روس ها، آمریکا ،ژاپن ،کره جنوبی و شمالی در کل این فرآیند باید مد نظر قرار بگیرد مگر این که دو کشور بخواهند بر خلاف واقعیت های استراتژیک موجود به صورت دوجانبه و بدون توجه به محیط منطقه ای و بین المللی حرکت کنند.

وی افزود:چنین اتفاقی در خارج از چهارچوب تحلیل های موجود است و در مقوله مدل های تصمیم گیری جزو مدل های تصمیم گیری « بینش فوق العاده » قابل تحلیل است، چیزی است که فقط در مخیله رهبری کره شمالی و جنوبی می گنجد.

این تحلیلگر مسائل بین الملل درباره نقش چین در مدیریت اتفاقات اخیر شبه جزیره کره، گفت: تحلیل هایی وجود دارد مبنی بر این که آنچه کره شمالی می گوید چیزهایی است که چین می گوید یا به تعبیر دیگر کره شمالی در مقابل آمریکا دندان های چین است.

شفیعی ادامه داد:البته تحلیل ضعیف دیگری هم وجود دارد مبنی براین که که کره شمالی مستقل تصمیم می گیرد چرا که از زمان جنگ کره و جنگ سرد چینی ها به حمایت از کره شمالی پرداختند و در فعال کردن برنامه هسته ای کره شمالی هم موثر بودند.

وی خاطرنشان کرد: بعید است کره شمالی بخواهد بدون چین گامی بردارد به ویژه این که قبل از مذاکرات رهبر کره شمالی به چین سفر کرد و رهبران دو کشور مذاکراتی داشتند. اگر چنین چیزی بوده باشد باید در پیچیدگی موضوعات بیشتر تعمق کرد.

این استاد دانشگاه یادآورشد: به احتمال زیاد کره شمالی همه سناریوها را در اختیار چینی ها قرار نمی دهد، چینی ها هم چیزهایی که مد نظرشان است در اختیار کره شمالی قرار نمی دهند و این دو هم از نقش و جایگاه هم در راستای منافع ملی خودشان استفاده می کنند.

شفیعی با بیان این که تشنج زدایی در شبه جزیره در صورتی که به خلع سلاح کره شمالی و آمریکا در منطقه شرق آسیا منجر شود، می تواند به نفع چین باشد، اظهارداشت: در صورت تحقق خلع سلاح در شبه جزیره کره، ژاپن، کره جنوبی وایالات متحده آمریکا خلع سلاح می شوند در حالی که توانمندی هسته ای چین به قوت خود باقی می ماند و در شرایط استثنایی هم اگر لازم باشد چین می تواند کره شمالی را به سلاح هسته ای مسلح کند.

وی تصریح کرد: چنین اتفاقی با منافع چین سازگار است، چراکه مانع از شکل گیری یک کره واحد اتمی می شود و با وحدت دو کره بهانه لازم برای تسلیحات اتمی آمریکا در شبه جزیره کره از بین می رود.

 دیدار سران دو کره روز جمعه هفتم اردیبهشت با حضور «مون جائه این» رییس جمهوری کره جنوبی و «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی در بخش کره جنوبی روستای مرزی «پانمونجوم» موسوم به خانه صلح برگزار شد.

رهبران دو کره در این دیدار در مورد «خلع سلاح کامل شبه جزیره کره» به توافق رسیدند و موافقت کردند «توافق متارکه جنگ به معاهده صلح تبدیل شود و هر اقدام خصمانه علیه یکدیگر را از این به بعد خاتمه دهند».

مون جائه این رییس جمهوری کره جنوبی و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی همچنین در بیانیه پایانی نشست سران به صورت مشترک موافقت کردند خلع سلاح هسته ای را محقق و برای این هدف با جامعه بین المللی همکاری کنند.

همچنین در پایان این اجلاس مقرر شد برای رسیدن به «معاهده صلح» گفت و گو های سه جانبه با حضور آمریکا و چهارجانبه با حضور چین برگزار شود.