در سال‌هاي اخير بعضي از مجموعه‌هاي توليدي و اقتصادي با درك
نقش مهم هنر در اجتماع، با برگزاري مسابقات يا خريد آثار هنري تلاش
كرده‌اند تا از هنر و هنرمندان ايراني حمايت كنند. نمايشگاه هنري ورسوس نيز
از چهار سال پيش با هدف حمايت از جوانان هنرمند و با تمركز بر شناسايي
استعدادهاي نسل جوان و معرفي آنها به جامعه هنرهاي تجسمي، فعاليت خود را
آغاز كرد تا در نهايت چهره‌هايي نامدار در طول دوره‌هاي گذشته اين آثار را
انتخاب و داوري كنند. آيدين آغداشلو يكي از داوران نخستين دوره ورسوس بود
كه به هنرمندان نقاش جوان زير ٣٠ سال اختصاص داشت و خرداد ماه سال ١٣٩٣ در
خانه هنرمندان ايران برگزار شد. گفت‌وگو با اين هنرمند را به بهانه نزديك
شدن به سومين دوره نمايشگاه ورسوس در ادامه بخوانيد.
تجربه حضور در ورسوس و انتخاب آثار نقاشان جوان براي شما چگونه بود؟
در هر نمايشگاهي كه براي آن فراخوان اعلام مي‌شود بايد منتظر ديدن همه نوع كاري باشيد. از تكراري و ساده گرفته تا اصيل و قابل توجه. كار بسيار سختي هم هست چون تعداد آثار بسيار زياد است و حوصله و نيروي زيادي مي‌خواهد تا انتخاب‌كننده دچار بي‌اعتنايي نشود و با صرف وقت كارها را انتخاب كند. من بارها چنين تجربه‌اي را داشتم و به عنوان داور يا انتخاب‌كننده با كوهي از آثار مواجه شدم. هميشه سعي كردم انضباط داشته باشم و حوصله‌ام را نگه دارم تا به دليل تكرارِ تماشاي آثار دچار حالت‌هاي زودگذر نشوم و بتوانم روي هر كاري درنگ كنم. معمولا كاري كه بايد جدا شود و جاي درنگ بيشتري دارد را با علامتي مشخص مي‌كنم و كار خود را تمام شده فرض مي‌كنم. البته هميشه در اين رويدادها چند نفر همكار حضور دارند كه هر كدام انتخاب‌هاي متفاوتي دارند.
با توجه به اينكه آثار هنرمندان زير ٣٠ سال شركت‌كننده در اين رويداد را مي‌توان نماينده نسل جوان هنرمندان دانست، نظر شما در مورد آثاري كه بررسي كرديد، چيست؟
هر بار وقتي در مقابل تعداد زيادي از آثار نقاشان جوان قرار مي‌گيرم اميدوارتر مي‌شوم. چون گذشته از كارهايي كه كپي يا تحت تاثير ديگران هستند، با نسل جواني مواجه مي‌شوم كه خيلي بااستعداد و كاري است و آثار بسيار قابل توجهي خلق مي‌كند كه در مقابل آن احساس آسودگي و خوشحالي مي‌كنم. در هركدام از اين رويدادها آثار پيشتاز و اصيل زيادي ديدم و بر اساس سليقه خودم آنها را انتخاب كردم. هرچند در مقابل سليقه داوران ديگر ممكن است اين آثار امتياز لازم را كسب نكرده باشند.
جامعه ما چه نيازي به برگزاري چنين رويدادهايي دارد و آيا افزايش تعداد چنين مسابقه‌هايي مي‌تواند تاثير منفي داشته باشد؟
خير، هيچ نكته منفي‌اي وجود ندارد. چون جوانان ما در آغاز راه خود و بعد از پايان دانشگاه قرار دارند و جدا از اينكه چه نبوغي دارند يا چه چيزي عرضه مي‌كنند و ارزش كيفي كار آنها چيست، مانند همه نقاشان اين مساله را دارند كه آثارشان ابتدا عرضه شده و سپس مورد توجه قرار گرفته و خريداري شود. يك اثر هنري هرقدر هم كه عالي باشد باز نياز به مخاطب دارد. پس براي اين شور و اشتياق هنرمند بايد مخاطبي فراهم شود و اين كار بسيار مهمي است. بنابراين هرچه تعداد چنين رويدادهايي بيشتر باشد تعداد مخاطب هم بيشتر مي‌شود. هنرمند در زمان خلق اثر تنهاست و پس از آن مي‌خواهد ببيند اثر او كجا مي‌رود و با چه واكنشي مواجه مي‌شود. همه نهادهاي دولتي و خصوصي وظيفه دارند چنين كاري را انجام دهند و همان طور كه ورسوس و دامون‌فر اين كار را كرده‌اند، هرچه تعداد آنها بيشتر باشد بهتر است.
هنرمند جواني كه در چنين مسابقاتي برگزيده مي‌شود بايد پس از پايان نمايشگاه نيز مورد حمايت قرار گيرد يا ادامه مسير به عهده خود اوست؟
اين مراسم طولاني از زمان دريافت آثار تا انتخاب، امتيازدهي، نمايشگاه و در نهايت خريد آثار، هنرمند را درگير مي‌كند، اما پس از آن هنرمند است و خودش. نمي‌شود هميشه زيربغل هنرمند را گرفت و دنبالش بود. البته اين يك وظيفه كلي براي دولت و بخش خصوصي است كه به خود بقبولانند بايد از هنرمند حمايت كنند. اگر چنين حمايتي وجود داشته باشد با پايان يك رويداد، هنرمند دچار نااميدي نمي‌شود، چون مي‌داند هميشه فرصت‌هاي ديگري هست كه بتواند در آنها حاضر شود و مخاطب خود را پيدا كند. ولي هنرمند تنهاست. بايد بين خلوت و جست‌وجوگري او، با حمايت و پشتيباني ديگران تعادل وجود داشته باشد. نمي‌توان انتظار داشت فقط هنرمند مداومت و استقامت به خرج دهد يا فقط حمايت و پشتيباني ديگران وجود داشته باشد. بايد تعادلي بين اين رويدادها و كار هنرمند وجود داشته باشد. هميشه بايد فرصت‌هايي وجود داشته باشد تا هنرمند در آنها شركت كند و اميدوار باشد كه جايي براي حضور او هست. ممكن است در يك دوره اول شود در يكي پنجم و در دوره ديگر هيچ مقامي نداشته باشد. هيچ اشكالي ندارد چون مسابقه فقط براي اول شدن نيست. دنياي هنر حوزه‌اي پر جنب و جوش و پر از اميد و نااميدي است. پس هر جشنواره‌اي كه تمام مي‌شود هنرمند بايد آماده باشد خودش را جاي ديگري نشان دهد. اين ساحتي گسترده و پرتلاش و پرماجرا براي همه هنرمندان است. اگر فكر كنيم همه كارها براي هنرمند بايد سهل و ساده باشد ديگر نمي‌توان انتطار داشت او تلاش كند. اين كار ممكن است باعث شود او تنبل شود. در هيچ جاي دنيا حمايت هميشگي وجود ندارد، اما نبايد هنرمند را به حال خود رها كرد.
در زمان حضور خود در داوري و ديدن نمايشگاه نقاشان جوان با نكاتي مواجه شديد كه نياز به تغيير يا بهبود داشته باشد؟
به نظر من همه مراحل ورسوس خوب بود و تنها نكته مهم اين است كه بايد در هر دوره اين مسابقه‌ها، انتخاب‌كننده‌ها و داوران متفاوتي حضور داشته باشند تا تفاوت سليقه و نگاه آنها باعث شود هر بار اتفاق نويي بيفتد. اين تفاوت براي هنرمندان جوان هم فرصتي ايجاد مي‌كند كه افرادي با سلايق متفاوت، آثار آنها را بررسي كنند.
منبع:اعتماد
