يك مشت ترسوي بزدل در سخان مصباح

 عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم گفت: اگر كسي بخواهد مرتبه اي از وظايف انبياء و اولياء را عهده دار شود، و مرتبه اي از «يبلّغون رسالات الله» را تحقق بخشد، و مجراي فيض و هدايت الهي شود، بايد براي تحصيل خشيت الهي هم تلاشي داشته باشد؛ لذا بايد ببينيم آيا برنامه هاي ما به گونه اي است كه اين شرط را تحقق ببخشد؛ اگر برنامه هاي ما در اين جهت نقصي دارد، جا دارد كه تجديد نظري در برنامه ها انجام شود.

رئيس مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) در ديدار با جمعی از اساتيد بسيجی در مشهد مقدس، با اشاره به آيه اي از قرآن كريم، اظهار داشت: اراده خداوند متعال در عالم، بر اين تعلق گرفته كه انسان‌هايي به وجود آيند، و چنان ظرفيتي داشته باشند كه بتوانند حياتشان را از مبدأ نزديك به صفر آغاز كرده و به سمت مقصد بي‌نهايت قرب الهي حركت كنند؛ هرچند ما از حقيقت قرب الهي خبر نداريم.

آيت الله مصباح يزدي با اشاره به اين كه براي انسان، مفهومي زيباتر از قرب الهي متصور نيست، ادامه داد: آسیه، همسر فرعون، كه در قرآن به عنوان الگوي مؤمنان معرفي مي‌شود، نهايت خواسته خود را رسيدن به «مقام عندالله» عنوان مي‌كند و از خدا مي‌خواهد براي او خانه‌اي نزد خودش بنا کند.

وي ادامه داد: آنچه انسان را از ديگر مخلوقات ممتاز كرده و لياقت خليفة اللهي را به او داده، اين است كه انسان مرتبه‌اي از اختيار را دارد كه مي تواند برخلاف ديگر موجودات، سرنوشت خودش را تعيين كند؛ لذا مي تواند از ملائكه بالاتر و يا از حيوانات پست تر شود.

وي با اشاره به تفاوت استعداد انسان ها ادامه داد: عده اي مانند پیامبر اکرم (ص) به مقام عصمت و نبوت رسيدند و وحي بر آن ها نازل مي شد، برخي ديگر مانند ائمه (ع)، هر چند به نبوت نرسيدند، اما بر آنها وحي – البته نه به عنوان نبوت –نازل مي شد، و همين طوربر اساس استعدادها، افراد ديگري مانند سلمان در مرتبه پايين تر از ائمه (ع) قرار دارند، و اين سير ادامه دارد.

استاد تفسير قرآن با اشاره به آیه شریفه «الذين يبلّغون رسالات الله و يخشونه و لايخشون احداً الا الله» گفت: خداي متعال چنان توفيق عظيمي به اهل علم داده است كه از ميان ميلياردها انساني كه روي زمين زندگي مي كنند، كمتر كسي چنين توفيقي نصيبش مي شود؛ چرا كه اين افراد از انبيائي نيابت مي كنند كه واسطه فيض الهي‌اند؛ اين مقام كجا و كساني كه خدا آن ها را غافل و چون چارپايان مي داند، كجا؟!

وي اين توفيق را عنايتی الهي دانست و ادامه داد: مقدمات اين توفيق را نيز خداوند متعال براي ما فراهم كرده تا به دنبال كسب علم برويم؛ يكي از بهترين كمك هايي كه خداوند در اين عصر به انسان ها فرمود تا در اين راه قدم بگذارند، قيام حضرت امام (ره) بود. اگر اين قيام اتفاق نيفتاده بود، معلوم نبود من و شما كجا بوديم و آيندگان ما كارشان به كجا مي‌انجاميد؛ خداوند بر ما منت نهاد و امام (ره) را به ما عطا كرد. او با بصيرتی الهي و نوري كه خدا در سينه او گذاشته بود، و با صلابتي كه هيچ شكي در مسير خودش نداشت و در برابر هيچ عاملي به زانو در نيامد؛ چيزي شبيه به يك معجزه بود.

علامه مصباح يزدي ادامه داد: اگر بخواهيم از توفيقي كه خدا به ما داده است، استفاده كنيم و تبليغ رسالات الهي را داشته باشيم و شكر اسلام و انقلاب اسلامي را به جاي آوريم، دو شرط دارد كه در همين آيه ذكر شده است؛ اول خشيت الهي است و دومي نترسيدن از هيچ كس جز خداوند متعال.

وي با طرح این سؤال که چرا اين همه بر خشيت و ترس از خدا تأكيد شده، و چرا بر اميد نسبت به خدا اين همه تكيه نشده است، افرود: راز اين مطلب هر چه باشد، معلوم مي شود كه تكامل و ترقي انسان بدون خشيت ممكن نيست؛ وگرنه انبياء و اولياء خداترس نبودند، و چنين نبود كه علي (ع) شبانه در نخلستان ها به قدري گريه كند كه از هوش برود؛ چرا كه او مهرباني خداوند را از همه ما بيشتر درك مي كرد.

علامه مصباح يزدي با اشاره به اينكه حتي اگر راز تأكيد بر خشيت الهي را نفهميم، بايد به عنوان يك اصل از خداوند متعال بپذيريم، ادامه داد: سعي كنيم اين خشيت را در خود ايجاد كنيم و البته چه بسا زماني راز خشيت را نيز دريافتيم؛ نتيجه اين كه تا فردي خودش خداترس نباشد، نمي تواند تبليغ رسالت الهي كند؛ البته دومين شرط آن دشوارتر است و آن عدم ترس از ديگران است؛ يعني اگر همه جن و انس پشت در پشت هم در مقابل ما ايستادند، نهراسيم.

استاد اخلاق حوزه علميه قم حضرت امام (ره) را مصداق بارز اين امر برشمرد و افزود: امام (ره) از هيچ كس جز خدا نمي ترسيد؛ حتي نقل شده وقتي در قم ايشان را گرفته و به تهران مي بردند، مسئول نظامي كه ايشان را گرفته بود، مي ترسيد، چرا كه كار خود را خطرناك مي دانست، اما امام (ره) ذره اي ترس نداشت، بلكه حتي به وي دلداري مي داد. هنگامی که امام از پاريس كه به سمت تهران حركت مي كردند و احتمال انفجار هواپيما قبل از رسيدن به ايران وجود داشت، وقتي از ايشان در مورد احساسشان سئوال شد، به سادگي و راحتي پاسخي دادند مبني بر اينكه براي انجام وظيفه مي‌روند و نتيجه به دست خداست.

وي ادامه داد: خداوند مي فرمايد «انما يخشی الله من عباده العلماء»؛ علما خشيت من الله دارند؛ اما علما كساني هستند كه عالم بالله باشند، و در اين صورت خشيت من الله هم مي آيد؛ ولی ساير علوم ملازمه اي با خشيت الهي ندارند، هر چند ممكن است در علوم ديگر هم علم به نشانه هايي از خدا حاصل شود.

استاد اخلاق حوزه علميه قم ادامه داد: حال اگر كسي بخواهد مرتبه اي از وظايف انبياء و اولياء را عهده دار شود و مرتبه اي از «يبلّغون رسالات الله» را تحقق بخشد، و مجراي فيض و هدايت الهي شود، بايد براي تحصيل خشيت الهي هم تلاشي داشته باشد؛ لذا بايد ببينيم آيا برنامه هاي ما به گونه اي است كه اين شرط را تحقق ببخشد؛ اگر برنامه هاي ما در اين جهت نقصي دارد، جا دارد كه تجديد نظري در برنامه ها انجام شود.

وي با اشاره به وجود شرايط سلبي و ايجابي براي كسب خشيت الهي ادامه داد: به نظر مي رسد شرط ايجابي، اخلاص و شرط سلبي، حب دنياست؛ و اگر اخلاص حاصل شود و حب دنيا از وجود آدمي رخت بربندد، اين خشيت الهي در آدمي ايجاد خواهد شد.

استاد تفسير قرآن كريم با اشاره به آيات متعددي از قرآن كريم اظهار داشت: اين دو شرط به نوعي با هم متلازمند؛ يعني تا حب به دنيا باشد، اخلاص حاصل نمي شود؛ اما گر اين دو شرط حاصل شد، خشيت الهي هم به دنبال آن مي آيد. حتي مي توان گفت: علت تامه خشيت الهي، اخلاص و عدم حب به دنياست.

وي ادامه داد: اگر ترس از خدا در انسان ايجاد شد، عدم ترس از غير خدا را نيز به دنبال دارد، زیرا خدا وعده داده است كه اگر كسي از خداوند ترسيد، خداوند ترس از او را در همه قرار دهد؛ لذا نقل شده: وقتي امام (ره) سخنراني مي كرد، رئيس جمهور آمريكا برنامه هايش را قطع مي كرد و به صورت مستقيم ترجمه سخنان امام (ره) را گوش مي داد.

علامه مصباح يزدي افزود: گاه گفته مي شود همه كشورهاي غربي، و حتي شرقي جايي كه پاي منافعشان در ميان باشد، قرار نيست از ما حمايت كنند، پس بايد از آمريكا ترسيد! اما بايد در پاسخ گفت: «حسبنا الله و نعم الوكيل»؛ اين آيه صريح قرآن است؛ خداوند مي خواهد انسان‌ها را اين طور تربيت كند؛ نه يك مشت ترسوي بزدل كه با يك «پخ» دشمن عقب نشيني مي كنند!

آيت الله مصباح با اشاره به آيه 22 سوره احزاب گفت: مؤمنان راستين با ديدن احزاب و كثرت دشمن، نه تنها نترسيدند، بلكه گفتند: اين همان چيزي است كه خدا و رسولش به ما وعده داده اند، و نه تنها ايمانشان را نباختند، بلكه بر ايمانشان هم افزوده شد. بايد سعي كنيم ترس از خدا را در خود ايجاد كنيم و گاهي نيمه شبي اشكي بريزيم و بر خدا توكل كنيم تا از هيچ چيز نترسيم.

استاد اخلاق حوزه علميه افزود: اگر به آيات قرآن باور داريم و آن ها را افسانه نمي دانيم، بايد ببينيم كجاي كار قرار داريم؛ و آيا برنامه هاي ما همين جهت را دارد و ما را به اين مقصود مي رساند يا خير؟

وي در پايان اظهار داشت: بايد شكر اين انقلاب و امام (ره) و اين رهبري عظيم الشأن را به جاي آوريم تا مشمول نعماتي بيشتر از سوي خداوند شويم.