درمان رايگان به جاي يارانه‌نقدي؟

معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری یکشنبه شب در برنامه پایش شبکه یک حضور یافت و به طور زنده برخی برنامه‌های دولت برای اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها را تشریح کرد. محمدباقر نوبخت در این برنامه زنده تلویزیونی به بیان چند رویکرد مهم دولت در اجرای قانون هدفمندی پرداخت و گفت: «ما می‌دانیم که یارانه 45 هزار  و500 تومانی مبلغ ناچیزی است ولی ارائه آن به 77 میلیون نفر هزینه کلانی است و اگر وضعیت موجود یارانه‌ها به همین روند بخواهد ادامه پیدا کند قابل استمرار نیست و باید قانون را هر چه زودتر تغییر دهیم.»

نوبخت با اشاره به اهداف قانون هدفمندی گفت: «باید قبول کنیم اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها نتیجه مثبتی برای قیمت حامل‌های انرژی نداشت. باید قیمت‌ حامل‌ها افزایش پیدا کند تا بخشی از یارانه ها به اقتصاد برگردد. این در شرایطی است که دولت اکنون باید نه تنها تمامی درآمد حاصل از اصلاح قیمت حامل‌های انرژی بلکه باید از منابع خزانه عمومی پول بهداشت و درمان مردم و منابع طرح‌های عمرانی را نیز برداشت کرده تا بتواند یارانه 45 هزار تومانی 77 میلیون ایرانی را هر ماه توزیع کند، بنابراین روش فعلی به هیچ عنوان مطلوب نیست.»

نوبخت بیان کرد: «بنابر قانون هدفمندسازی باید از منابع اجرای این قانون 50 درصد آن به مردم برمی‌گشت به‌طوری که بخشی از آن برای بهبود وضعیت بهداشت و درمان و مسکن صرف می‌شد. همچنین از سویی باید 30 درصد دیگر منابع برای ممانعت از افزایش فشار حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به تولید و 20 درصد به اجرای طرح‌های عمرانی فراوان موجود در کشور اختصاص می‌یافت، اما هیچ یک از این اهداف به درستی اجرایی نشد.»

سخنگوی دولت با بیان اینکه دولت قصد دارد یارانه افراد کم‌درآمد را افزایش دهد، گفت: «نه‌تنها یارانه نقدی اقشار کم‌درآمد کاهش نمی‌یابد بلکه در فاز دوم هدفمندی افزایش نیز خواهد یافت.»

او با بيان اینکه باید اقشاری را که از محل اصلاح قیمت آسیب می‌بینند دریابیم، گفت: «باید از محل درآمدهای حاصل شده تولیدمان را احیا کنیم و  قسمتی از درآمدها را به سمت تولید و کارخانه‌ها هدایت کنیم چون صلاح نیست افراد جوانی که در کارخانه‌ها مشغول هستند، بیکار شوند.»

نوبخت با تاکید بر اینکه نسبت به تولید کشور توجه ویژه‌ای خواهیم داشت، گفت: «آنچه که بین مردم تقسیم می‌شود، عدالت نیست و باید افراد کم‌درآمد یارانه بیشتری دریافت کنند.»

او با بیان اینکه مجموع یارانه‌ها هزینه کلانی است گفت: «اگر مقداری از همین هزینه صرف طرح‌های عمرانی شود می‌توانیم در احداث راه و تاسیس بیمارستان‌ها در کشور گام بزرگی برداریم اما بخش زیاد بودجه عمومی صرف تخصیص یارانه به مردم می‌شود.»

نوبخت درباره محور برنامه پایش که ارائه خدمات درمانی رایگان به مردم به جای یارانه نقدی بود، گفت: «نباید مردم هنگام بیماری با وجود دفترچه بیمه هزینه‌ای پرداخت کنند و بیمه باید تمامی هزینه را متقبل شود از این‌رو دولت باید اقدامی انجام دهد تا مردم به جز در حد فرانشیز متعارف، مبلغی پرداخت نکرده و هزینه‌های درمان آنها را بیمه‌ها تامین کنند.»

سخنگوی دولت با بیان اینکه همان‌طور که در تلاشیم طرح‌های عمرانی را توسعه دهیم حمایت از افراد کم‌درآمد کشور را در برنامه‌هایمان داریم، گفت: «بايد بگويم که هر هفته دو بار، از صبح تا ظهر با حضور رئیس‌جمهور و تیم اقتصادی به مسائل اساسی مردم و به‌ویژه هدفمندی یارانه‌ها فکر کردیم زیرا این قانون را بسیار مهم می‌دانیم.»

او با بیان اینکه فشار افزایش قیمت حامل‌های انرژی باعث شده بسیاری از کارخانه‌ها سودآوری خود را از دست بدهند و در حال تعطیلی هستند، گفت: «باید منابع به دست آمده از هدفمندی یارانه‌ها در این بخش‌ها سرمایه‌گذاری شود تا در شرایط رونق اقتصادی و با جذب نیروی انسانی بیشتر میزان اشتغال را افزایش داد و نرخ بیکاری کاهش یابد و از طرفی با تولید و عرضه‌ بیشتر تورم مهار شود.»

معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری افزود: «در حال حاضر هر کیلو وات ساعت برق تولیدی با قیمت 43 تومان برای مصرف‌کننده عرضه می‌شود که حداقل بهای تمام‌شده آن از 70 تومان نیز بالاتر است؛ اما باز هم منابع به دست آمده بار دیگر به‌عنوان یارانه بازمی‌گردد. از طرفی اگرچه سالانه 5/14 درصد از سهم منابع نفتی شرکت نفت پرداخت می‌شود، اما باید توجه داشت که هزینه‌ها نیز در این بخش بسیار بالا است.»

او با بیان اینکه اجرای هدفمندی یارانه‌ها در حدود سه سال گذشته در کنار معضلات عنوان شده نقاط مثبتی را نیز به همراه داشت، گفت: «باید منصفانه این موضوع را تایید کرد؛ چراکه با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و افزایش قیمت بنزین مصرف سوخت کاهش یافت. به‌طوری که در سال 1388 مصرف روزانه بنزین حدود 64 میلیون لیتر بود که در سال 1389 و با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها به 61 میلیون لیتر و در سال 1390 به 60 میلیون لیتر کاهش یافت، اما در ادامه با از میان رفتن آثار افزایش قیمت مصرف دوباره روند صعودی در پیش گرفت و در سال 1391 به 61 میلیون لیتر رسید و در حال حاضر روزانه 65 میلیون لیتر است.»

سخنگوی دولت گفت: «قول می‌دهم بعد از جمع‌بندی دولت درباره لایحه هدفمندی به تلویزیون بیایم و با مردم سخن بگویم.»

در پایان نظرسنجی برنامه پایش که حدود 850 هزار نفر شرکت‌کننده داشت، بیش از 91 درصد از شرکت‌کنندگان، خواستار قطع یارانه ثروتمندان و رایگان کردن دارو و درمان شدند.

واکنش به اظهارات نوبخت

اما نتیجه این نظرسنجی باعث شد که واکنش حسین راغفر اقتصاددان و استاد دانشگاه الزهرا را هم در این خصوص جویا شویم.

او درباره خدمات رایگان  درمانی گفت: «اگر دولت سناریو مطرح شده برنامه پایش را که در خصوص ارائه خدمات درمانی رایگان است، در برنامه‌هایش قرار دهد، اقدام درستی است. مخصوصا در این شرایط فعلی کشور که جامعه نیازمند خدمات آموزشی، خدمات حمل و نقل ارزان و خدمات درمانی رایگان است. این حرکتی است که اقشار سطح پایین که توانایی فراهم کردن این خدمات را ندارند، حمایت می‌شوند.»

وی افزود: «این خدمات می‌تواند در قالب کمک هزینه پرداخت مسکن به جوانانی که می‌خواهند ازدواج کنند باشد یا حتی مشکل کمبود تغذیه را برای اقشار کم‌درآمد حل کند.» راغفر بیان کرد: «هدف یارانه حمایت از گروه‌های محروم جامعه است. در حال حاضر منابع کشور صرف مصارف روزمره مردم است و این ظلمی به نسل‌های بعدی محسوب می‌شود.»

او با بیان اینکه شاید علت اینکه یارانه همه‌گیر شد این بود که تا حدودی صدا و سیما در این موضوع نقش داشت، گفت: «وظیفه دولت این است که سهم نفت مردم را بر سر سفره‌هایشان بیاورد، پس بهتر است این ارمغان نفتی به صورت خدمات رایگان درمانی باشد.»

این اقتصاددان با بیان اینکه به نظر می‌رسد دولت برای هدفمندی یارانه‌ها فعلا برنامه خاصی ندارد، می‌گوید: «یارانه حرف از حمایت می‌زند و اجرای آن در قالب فاز دوم دلیلی ندارد و بهتر است ارائه خدمات درمانی رایگان جایگزین یارانه نقدی شود. البته این حمایت بهتر است از گروه خاص جامعه باشد تا منابع دولت همه هزینه‌هایش تباه نشود.»

زمان قطعی ارائه لایحه هدفمندی مشخص نیست

همچنين در اين رابطه معاون پارلمانی رئیس‌جمهور گفت: امیدواریم بتوانیم، لایحه هدفمندسازی یارانه‌ها را طوری تنظیم کنیم که به زودی تقدیم مجلس شود.

به گزارش خبرگزاری خانه ملت، مجید انصاری در حاشیه دومین همایش ملی نقش پژوهش در قانون‌گذاری افزود: «زمان قطعی ارائه لایحه مشخص نیست، اما دولت کارگروهی را تعیین کرده که به طور جدی مشغول کار هستند، به طور حتم برای رسیدن به نظر نهایی نظر نمایندگان و سایر صاحبنظران کسب خواهد شد.»

به گفته انصاری دولت در تهیه این لایحه سعی خواهد کرد پیشاپیش از نظارت نمایندگان و دیگر کارشناسان استفاده کند، امیدواریم این لایحه به‌گونه‌ای تهیه شود که هرچه زودتر تقدیم مجلس شود.

نوبخت در حالی یکشنبه شب به بیان برخی سیاست‌های دولت در خصوص هدفمندی پرداخت که وزیر امور اقتصادی و دارایی دوشنبه هفته گذشته در شورای گفت‌و گو ضمن اینکه از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها خبر داده، گفته بود: «در صورت اجرای این فاز به‌رغم اینکه قیمت حامل‌های انرژی افزایش می‌یابد، پرداخت یارانه نقدی به همه اقشار مردم یکسان نخواهد بود و این روند تا زمانی که لایحه بودجه هدفمندی را اعلام می‌کنیم، ادامه می‌یابد.»

در همین راستا، چهارشنبه گذشته نیز سخنگوی دولت اظهارات طیب‌نیا را تایید کرد و گفت من و همکارانم این هفته در رسانه ملی در این خصوص صحبت خواهیم کرد.

منبع:روزنامه دنیای اقتصاد