شوک ژنو به بازار ارز و سکه

سکه بازار داخلی نیز با تاخیری چند ساعته نسبت به دلار 40 هزار تومان افت کرد و روی 850 هزار تومان ‌ایستاد. کاهش 40 هزارتومانی طی یک روز برای سکه طی هفته‌های اخیر بی‌سابقه بوده است و موجب نگرانی بیشتر سرمایه گذاران بازار طلا شد.

قیمت دلار در بازار داخلی دیروز به مقدار قابل توجهی کاهش یافت و کار خود را با 2 هزار و 950 تومان شروع کرد. دلار صبح دیروز نرخی را تجربه کرد که در اولین روزهای مهرماه از آن گذشته بود و تا دیروز تنها در محدوده بالای آن نوسان داشت. بازار تهران در روز یکشنبه، سوم آذر ماه در حالی کار خود را شروع کرد که تقریبا همه صرافی‌ها در مورد نرخ دلار توافق داشتند. به‌رغم روزهای معمولی که صرافی‌ها در مورد قیمت روی تابلوهای‌شان توافق کاملی ندارند واختلافات حدود 5 تومانی بین نرخ‌های صرافی‌های مختلف امری معمول است، در دومین روز هفته جاری، عمده صرافی‌ها به گونه‌ای هماهنگ روز کاری خود را با دلار 2 هزار و 950 تومانی شروع کردند. البته خرید و فروش دلار در بازار بسیار محدود بود و مردم فقط قیمت دلار را از صرافی‌ها جویا می‌شدند. به اعتقاد صراف‌ها‌این امر از آن جا نشات می‌گیرد که هیچ کس راجع به باقی ماندن دلار در حدود‌این نرخ یا بازگشت آن به کانال 3هزار تومانی اطلاع دقیقی ندارد. کارشناسان علت افت قیمتی را که دلار متحمل شده، توافقاتی می‌دانند که بامداد دیروز، پیرامون مسائل هسته‌ای ‌ایران با کشورهای 1+5 حاصل شد. صرافان و کارشناسان اقتصادی راجع به رابطه علّی ذکر شده توافق نظر دارند، اما سفته بازان به طرق مختلفی از خود واکنش نشان می‌دهند.

راسته بازار دیروز سایه مذاکرات ژنو را بر خود احساس می‌کرد. همه روزنامه‌ها راجع به نتایج مثبت مذاکرات هسته‌ای تیتر زده بودند. عمده عابرین راسته بازار ارتباط بین نرخ جدید دلار بر تابلوها و عکس‌های دوستانه صفحات اول روزنامه‌ها را درک می‌کردند. البته دلار تنها ارزی نبود که افت شدیدی را تجربه کرد و برخی از ارزهای اروپایی نیز تغییرات وسیعی رامتحمل شده بودند. از نظر کارشناسان اقتصادی واکنش سایر ارزها نه با نتیجه مذاکرات، بلکه با تحول قیمتی دلار در ارتباط بوده است. در واقع دلار به همراه خود، بعضی از ارزهای دیگر را نیز پایین کشید و امکان اتخاذ مواضع متنوع را از سوی دلالان فراهم آورد. دیروز دلالان در گوشه‌ای از بازار گرد هم آمده بودند و با پیش‌بینی‌هایی که در اذهان خود از آینده ارز داشتند تلاش داشتند به بازار، گرمی دهند.

گروه دلالان دیروز بسیار پر شور‌تر گرد هم آمده بودند وحتی تعدادی از پرسنل نیروی انتظامی نیز در نزدیکی آنها مشاهده می‌شدند. از فریادها و پیشنهادهای خرید و فروش دلالان، می‌شد به دو موضع کلی در مقابل تغییرات نرخ ارز پی برد. گروهی از آنها تمایل زیادی به خرید دلار داشتند. ‌این گروه قیمت 2 هزار و 950 تومان را به منزله یک سطح حمایتی برای دلار می‌دیدند و معتقد بودند که‌این نرخ از قیمت واقعی دلار کمتر است. بنابراین، مبادله دلار با‌این نرخ خیلی دوام نمی‌آورد و قیمت آن به‌زودی به مقادیر واقعی خود باز خواهد گشت. ‌این گروه پیش‌بینی‌های‌شان را درست انگاشته و تمایل داشتند که دلار بیشتری خریداری کنند و از افزایش قیمتی که به اعتقاد آنها دلار به زودی تجربه خواهد کرد سودی به دست آورند.

 در مقابل این گروه، دسته دیگری بودند که اعتقادی به بازگشت قابل‌توجه قیمت دلار نداشتند، اما نسبت به تغییر قیمت سایر ارزها خوش‌بین بودند. ‌این گروه مبادلاتشان را بر اساس این فرض تنظیم می‌کردند: کاهش نرخ دلار، قیمت برخی از ارزهای دیگر را همراه خود پایین کشید، ‌این ارزها دلیلی برای باقی ماندن روی این قیمت‌های جدید ندارند و بعد از ‌اینکه تاثیر اتفاق مزبور بر بازار تمام شد، به نرخ‌های قبلی خود بازخواهند گشت.‌ این گروه با تعویض دلارهایی که در دست داشتند با ارزهایی مانند پوند انگلیس و یورو، که به مقدار قابل‌توجهی افت قیمت داشتند راهی برای سوداندوزی یافته بودند.

به هر حال مذاکرات 1+5 که معمولا فقط دلار را به طور جدی تحت‌تاثیر قرار می‌داد، ‌این بار سکه را نیز با ضربه خود پایین کشید. سکه در بازار تهران دیروز مجددا 40 هزار تومان کاهش قیمت را تجربه کرد و با قیمت 850 هزار تومان به فروش رسید. ‌این در حالی است که قیمت هر اونس طلای جهانی به خاطر تعطیلی بازارهای جهانی در روز یکشنبه هیچ تغییری نکرد و همچنان روی 1244 دلار باقی ماند.

 محمد کشتی آرای رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران در خصوص اوضاع بازار طلاو سکه اظهار کرد: طی چند روز گذشته قیمت جهانی طلا کاهش داشته و ‌این کاهش در بازار داخل کشور ‌ایران نیز تاثیر گذاشته و قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی به کمتر از 900 هزار تومان رسیده است. وی افزود: با توجه به توافق صورت‌گرفته بین ایران و گروه 1+5 احتمالا تغییرات قیمتی را در بهای طلا و سکه خواهیم داشت. او که در ابتدای کار بازار‌ها با خبرگزاری‌ها گفت‌وگو کرده بود تحلیل دقیق روند آتی بازار را نیازمند گذشت زمان دانسته بود. روند معاملات تا ساعت 14 می‌توانست تصویر بهتری از موقعیت قیمت‌ها نشان دهد، اما گذشت زمان نیز موقعیت بازار را تغییر نداد.

قیمت سکه بعد از ساعت 14 نیز کاهشی را که متحمل شده بود جبران نکرد و در حوالی 985 هزار تومان نوسان خود را ادامه داد.

سکه معمولا تاثیرات عمده قیمتی خود را از طلای جهانی می‌گرفت و صرافان نیز تاثیراتی را که سکه از رویدادهای سیاسی از قبیل توافقات هسته‌ای می‌گیرد برای بازار‌ این فلز گرانبها مضر می‌دانند. به اعتقاد آنها افت قیمت سکه در حالی که قیمت طلای جهانی ثابت است، می‌تواند حباب قیمتی منفی سکه را بزرگ کند و مشکلات بیشتر سرمایه‌گذاران داخلی طلا را موجب شود. آنها اظهار امیدواری کردند که کاهش‌هایی مانند ‌این در نرخ سکه هرچه زودتر بازگشت کنند. در مقابل تاثیراتی که نتایج مثبت مذاکرات بر سکه گذاشت، انتظار می‌رود تحقق وعده‌های کشورهای 1+5 به بهبود وضعیت بازار داخل کمک کند. از جمله توافقات به عمل آمده در صبح دیروز برداشته شدن محدودیت‌هایی است که به واسطه تحریم، ایران را در برگرفته بود. بر‌این اساس قرار است که بخشی از تحریم‌های مربوط به واردات بعضی فلزات از جمله طلا برداشته شود. در صورت محقق شدن این وعده ایران راه دیگری پیدا خواهد کرد تا دارایی‌های خود در کشورهای دیگر را بازپس گیرد و به‌علاوه تضعیف ذخایر طلای خود راجبران کند. ‌ایران پیش از‌این به خاطر پیش فروش سکه ذخایر طلای خود را تضعیف کرده بود و این فرصتی خواهد بود تا تضعیف حادث شده جبران شود. 

به اعتقاد کارشناسان توافقات حاصل شده در ژنو احتمالا تاثیرات مثبتی بر عملکرد بازار‌ ایران نیز خواهد داشت. با شروع سال جدید و فرا رسیدن جشن نوروز نیازهای مردم به برخی از کالاهای ضروری و نیمه ضروری افزایش می‌یابد. پوشش دادن این افزایش تقاضا افزایش واردات را در هفته‌های پایانی سال طلب می‌کند. وعده‌هایی که در خصوص آزاد شدن 2/4 میلیارد دلار از دارایی‌های ‌ایران داده شده است، چنانچه تحقق یابند، بخشی از ارز مورد نیاز برای انجام واردات مورد نیاز ذکرشده را فراهم خواهد آورد و کمکی برای گسترش واردات محسوب می‌شود. بعضی از کارشناسان معتقدند آزاد شدن‌ این دارایی‌ها و کمکی که به اقتصاد ‌ایران می‌کند، می‌تواند در حکم گشایشی برای اقتصاد داخلی باشد.

به هر حال نگاه کلی بازار و فعالان اقتصادی به نتایج مذاکرات مثبت است و کارشناسان اقتصادی اظهار امیدواری کردند که تعدیل تحریم‌ها و گسترش روابط خارجی‌ایران، اوضاع اقتصادی کشور را بهبود بخشد.

منبع:دنیای اقتصاد