بحرانی بزرگ در راه تركيه!

 بسیاری از تحلیلگران معتقدند دعواهای قدیمی که مدت‌ها بود در ترکیه سروصدای آن‌ها خوابیده بود مجدداً از زیر خاکستر بیرون آمده است. به نظر می‌رسد آتش درگیری قدیمی مذهبی‌ها و سکولارها در ترکیه بار دیگر شعله‌ور شده باشد.

اگر از من بپرسید پرشورترین جشن ملی در ترکیه چه روزی است، پاسخ خواهم داد "روز پیروزی" که هر ساله در روز 30 اوت در سالگرد اتفاقی مهم برای ترکیه‌ای‌ها جشن گرفته می‌شود. در 30 اوت 1922 مصطفی کمال آتاتورک دستور داد که حمله بزرگی علیه نیروهای اشغالگر یونانی صورت بگیرد و از آن زمان این روز به‌عنوان روز ارتش شناخته می‌شود.
 
المانیتور نوشت: در سال‌های اخیر، نیروهای مسلح ترکیه (TSK) از یک هفته قبل برای این روز تدارک می‌بینند و در طول این هفته مراسمات بزرگی را برگزار می‌کنند. مراسم فارغ‌التحصیلی نیروی زمینی، نیروی دریایی و نیروی هوایی ارتش، رژه در شهرستان‌ها، امکان بازدید از تأسیسات نظامی برای مردم، نمایشگاه معرفی سلاح‌های جدید، کنسرت گروه‌های موسیقی نظامی و مانورهای نمایشی هواپیماهای ارتش در این هفته برگزار می‌شود. ارتش ترکیه این برنامه‌ها را برای نمایش اقتدار و افزایش نفوذ و محبوبیت خود در میان مردم به اجرا می‌گذارد.

اما مراسم 30 اوت امسال در ترکیه کسل‌کننده بود. روزنامه حریت در شماره روز 31 اوت گزارشی از این برنامه‌ها منعکس کرد و نوشت که این شرایط درواقع از نتایج کودتای اخیر در ترکیه است.

عکس‌هایی که از این رژه مخابره شده است بسیار تعجب‌برانگیز است. تمام افسران ارتش حتی مقامات ارشد و رده‌بالای نظامی در گیت‌های نظارتی و توسط اشعه ایکس بازرسی بدنی شدند. پلیس یک دیوار انسانی بزرگ میان رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان و نیروهای نظامی ایجاد کرده بود. به غیر از پلیس به هیچ یک از سربازان ارتش اجازه حمل اسلحه داده نشد. همه حضار متوجه سلاح‌های حفاظتی و موشک‌های زمین به هوا شده بودند که برای حفاظت مراسم از حملات احتمالی هواپیماهای مهاجم تدارک دیده شده بودند.

این رژه هر ساله فرصتی برای ارتش ترکیه بود تا جدیدترین سلاح‌های سنگین خود را به نمایش بگذارد ولی امسال به دلیل نگرانی‌های امنیتی این امکان نیز منتفی شد. بسیاری از تحلیل گران از این اتفاقات در رژه سالانه ترکیه متعجب‌اند و به‌طورکلی دو دلیل عمده برای این مسئله ذکر می‌شود.

1-    اولین دلیل بدون شک مشکلات امنیتی بود. در آنکارا بسیاری از مردم ترور انور سادات رئیس‌جمهور مصر را به خاطر دارند که در رژه ارتش ترور شد. همچنین هشدار سازمان‌های امنیتی ترکیه مبنی بر احتمال بالای ترور مقامات عالی‌رتبه باعث نگرانی بیشتر در ترکیه شده است. این‌ها نشانه‌های مهمی هست از اینکه بحران بی‌اعتمادی میان ارتش و دولت ترکیه به میزان زیادی افزایش ‌یافته است و حزب عدالت و توسعه هنوز نتوانسته است بر این بحران غلبه کند.

2-    دلیل دیگر سوت‌وکور بودن این مراسم این بود که حزب اعتدال و توسعه پس از کودتا اقداماتی علیه مطالبات آزادی‌خواهانه مردم ترکیه انجام داده بود و مردم برای برگزاری پرشور این مراسم علاقه‌ای نشان ندادند چرا که نگران بودند حزب حاکم از احساسات مردم در این روز به نفع مقاصد سرکوبگرانه خود بهره‌برداری کند.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند دعواهای قدیمی که مدت‌ها بود در ترکیه سروصدای آن‌ها خوابیده بود مجدداً از زیر خاکستر بیرون آمده است. به نظر می‌رسد آتش درگیری قدیمی مذهبی‌ها و سکولارها در ترکیه بار دیگر شعله‌ور شده باشد.

ازنظر سکولارها که خود را پیروان مصطفی کمال آتاتورک می‌دانند، این کودتا توسط خود حزب اعتدال و توسعه طرح‌ریزی شد تا با سرکوب مدیریت‌شده و بهره‌برداری از فضای پس از آن بتواند نفوذ دینی خود را گسترش دهند و مطالبات سکولارها را به حاشیه برانند.

به گزارش انتخاب؛ از طرف دیگر طرفداران حزب عدالت و توسعه معتقدند آن‌ها بوده‌اند که از جان خود مایه گذاشتند و در برابر کودتاچیان نظامی ایستادند و از دموکراسی دفاع کردند و کسانی که چنین ازخودگذشتگی‌ای داشته‌اند حق دارند که دولت را دست داشته باشند. همچنین آن‌ها معتقدند که مسلمانان سال‌ها در ترکیه بوده‌اند و در روزهای سخت در این کشور ایستادگی کرده‌اند اما سکولارها می‌خواهند فقط از مواهب دوران خوشی و آسودگی بهره‌مند گردند.

حوادث اخیر در ترکیه نشان می‌دهد که این شکاف میان سکولارها و مسلمانان جدی‌تر شده است و می‌تواند در آینده بحران‌های جدیدتری را در ترکیه ایجاد کند.