کدام بخش‌ها ارزان‌ترین و بیشترین شغل را دارند؟

در حالی که ایجاد یک شغل در ایران بین ۱۰۰ میلیون تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه می برد و در برخی شغل‌های تخصصی نظیر نفت و پتروشیمی این رقم تا ۲ میلیارد تومان هم می‌رسد، معاون وزیر تعاون می‌گوید با ۵۰ میلیون تومان می‌توان یک شغل پایدار ایجاد کرد.

 درحال حاضر شناسایی کسب و کارهای ارزان به دغدغه‌ای اساسی برای کارآفرینان و فارغ التحصیلان دانشگاهی تبدیل شده و مهم‌ترین چالش دولت تدبیر و امید از زمان آغاز فعالیت، کاهش نرخ بیکاری، ایجاد فرصتهای شغلی پایدار و حمایت از بنگاههای کوچک و متوسط بوده است.

دولت تلاش کرده با اقدامات متعدد از جمله تخصیص منابع، تامین ارز مورد نیاز تولیدکنندگان و اتخاذ راهکارهای عملی و علمی در جهت ایجاد اشتغال پایدار و کاهش بیکاری گام بردارد. بر همین اساس وزارت تعاون، ‌کار و رفاه اجتماعی نیز برنامه‌های خود را به تحقق این هدف معطوف کرده و ضمن جلوگیری‌ از ریزش نیروهای کار، طرح‌های مختلفی همچون تکاپو، حرکت و ساماندهی دانش آموختگان و متقاضیان شغل را در دستور کار قرار داده است.

کارشناسان می‌گویند در گذشته به طور متوسط با ۷۰ میلیون تومان امکان ایجاد یک شغل و با ۱۲۰ میلیون تومان امکان ایجاد یک شغل خوب و پایدار وجود داشت، ولی امروزه برای ایجاد شغل در بخشهای مختلف باید ارقام متفاوتی هزینه کرد، به نحوی که پیش‌بینی می‌شود حداقل ۱۵۰ میلیون تومان و حداکثر ۴۰۰ میلیون تومان برای ایجاد یک شغل نیاز باشد.

در همین رابطه سیدحمید کلانتری  - معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی - از ایجاد بیش از ۱۵۰ هزار شغل جدید در سال ۱۳۹۵ با استفاده از ظرفیت تعاونی‌ها خبر داده است.

او می‌گوید هزینه ایجاد شغل در بخش خصوصی بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان است، در حالی که این هزینه در تعاونی‌ها بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان برآورد می‌شود.

کلانتری همچنین از تدوین و ارائه طرحی به صندوق توسعه ملی خبر داده که بر اساس آن، این صندوق ۲۰ درصد تسهیلات خود را به صورت ریالی در اختیار متقاضیان مشاغل تعاونی قرار می دهد.

آن طور که معاون وزیر تعاون گفته، در این طرح پیشنهادی، اختصاص ۱۰۰۰ میلیارد تومان وام برای متقاضیان فعالیت در تشکل‌های تعاونی درخواست شده و متقاضیان باید تلاش کنند هزینه ایجاد یک شغل بیش از ۳۰ میلیون تومان نشود.

چندی قبل معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی نیز از اختصاص ۵۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای ایجاد ۱۴۰ هزار شغل در بخش گردشگری و صنایع دستی خبر داده بود.

بهمن نامور مطلق، هزینه ایجاد یک شغل در صنایع دستی را ۲۰ میلیون تومان و در گردشگری ۷۰ میلیون تومان اعلام کرده و گفته بود که برنامه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با هدف حمایت از طرح هایی اجرا می‌شود که کمتر از ۵۰ درصد عملیات اجرایی آنها باقی مانده است و دولت باید برای ایجاد اشتغال در این بخش اعتبار کافی در نظر بگیرد.

به گفته معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در بخش صنایع دستی ۲۰۰ تا ۳۰۰ عنوان شغل وجود دارد که اشتغالزایی آنها بالاست و بازار فروش خوبی برای محصولاتی نظیر گلیم، سفال، زیورآلات و آبگینه وجود دارد.

وی همچنین از طراحی پروژه‌ای با مشارکت وزارت ارتباطات و شرکت پست خبر داده که در صورت اجرا، کارگاه‌های صنایع دستی می‌توانند محصول خود را به طور مستقیم به دست مصرف کننده برسانند.

تحلیلگران بازار کار بر این باورند که در ایجاد یک شغل عوامل متعددی نظیر آموزش، مهارت، تخصص و سرمایه نقش بسزایی دارد.

توصیه آنان به کارجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی این است که با درک شرایط موجود وارد بازار کار شوند و مهارتهای لازم برای داشتن یک شغل را کسب کنند، زیرا شاید شغلی در ابتدا جذابیت لازم را برای آنان نداشته باشد ولی با ورود به آن حرفه و داشتن مهارتهای مرتبط با آن قطعا بازار کار بهتری فراهم می شود.

هم اکنون مزیتهای اشتغال در بخش تعاون - صرفنظر از ارزان بودن - بیش از سایر بخشها است، زیرا ویژگی مشارکت مردمی و تجمیع سرمایه‌های خرد در این بخش بیشتر به چشم می‌خورد و دو وجه ماندگاری شغل و کم هزینه بودن به صورت منطقی در کنار هم وجود دارد. از این رو با در نظر گرفتن گرایش‌های مختلف تعاونی، مشاغل این بخش با هزینه کمتری راه‌اندازی می‌شوند و در قالب شبکه‌های تعاونی رابطه تولید و اشتغال بهتر شکل می‌گیرد. از سوی دیگر صنایع دستی به جهت تنوع رسته‌ها و رشته‌های موجود در آن از بازار کار و فروش خوبی برخوردار است.

با توجه به بالا بودن هزینه ایجاد شغل در ایران، در صورتی که دولت مصمم به ایجاد سالانه یک میلیون شغل باشد، منابع مالی بالایی برای تحقق این هدف نیاز است؛ از این رو تامین اعتبار از جمله چالش‌های پیش روی دولت خواهد بود.

کارشناسان با توجه به مزیتهای رقابتی دو بخش تعاونی و صنایع دستی و ویژگی ارزان و متنوع بودن، پیشنهاد می‌کنند که دولت برای توسعه اشتغال بر این دو بخش متمرکز شود. به نظر می‌رسد دستاورد اتحاد این دو بخش، ارزان‌ترین و بیشترین میزان اشتغال را به دنبال داشته باشد.