واردات رسمی 5 میوه ممنوع‌الورود

سال گذشته 9 قلم میوه با وزن 717‌ هزار و 500 تن به صورت رسمی به کشور وارد شد که فقط چهار قلم آن مجوز واردات داشته و مشخص نیست در حالی که وزارت جهاد کشاورزی بارها مجاز بودن واردات چهار قلم میوه را بیشتر اعلام نکرده، چگونه و با کدام مجوز میوه‌های دیگر از قبیل گلابی هندی و مگنوتین وارد شده‌اند.

سال گذشته 717 هزار و 500 تن انواع میوه به ارزش 567 میلیون و 700 هزار دلار به کشور وارد شد که از نظر وزنی 41.4 درصد و از نظر ارزشی 25.5 درصد نسبت به سال 1393 افزایش داشته است اما جالب‌تر از افزایش وزنی و پولی واردات میوه، بد نیست نگاهی به فهرست واردات بیندازیم تا ببینیم کدام میوه‌ها به کشور وارد شده اند یا به عبارت دیگر میوه‌های وارداتی رسمی کدامند؟

گرچه وزارت جهاد کشاورزی بارها اعلام کرده است که به غیر از چهار قلم میوه نارگیل، آناناس، موز و انبه هیچ میوه‌ای برای واردات مجوز ندارد اما جالب است که بیش از 9 قلم میوه در سال گذشته به کشور وارد شده است؛ آن‌هم از طریق مبادی رسمی و گمرکات کشور، نه قاچاق و واردات غیرقانونی!

و جالب‌تر اینکه برخی میوه‌ها و محصولات کشاورزی وارداتی مجوزی ندارند. برخی دیگر جزو محصولات صادراتی به شمار می‌روند و دسته‌ دیگر حتی در فهرست میوه‌های قاچاق قرار دارند و از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال گذشته امحاء شدند.

موز، نارگیل، آناناس، انبه،‌گلابی هندی، منگوتین، پاپایا و ... از میوه های وارداتی رسمی پارسال بوده اند که 567 میلیون و 700 هزار دلار آب خورده‌اند.

اما مشخص نیست چرا این محصولات باید به کشور وارد شود؟ ایران چه نیازی به گلابی هندی و پاپایا دارد که کشورهایی مانند تایلند، پاکستان و امارات باید آن را برای ما تامین کنند؟

موز، در صدر میوه‌های وارداتی
یکی از میوه‌هایی که هر ساله با مجوز وزارت جهاد کشاورزی وارد می‌شود، موز است و پارسال هم اولین میوه وارداتی از حیث میزان و ارزش اقتصادی لقب گرفت، چرا که در سال گذشته 669 هزار و 253 تن موز از 13 کشور مختلف به ارزش 515 میلیون و 328 هزار دلار وارد شد.

با این حساب موز از نظر وزنی سهمی بیش از 93 درصد و از نظر ارزشی سهمی حدود 90 درصد واردات میوه را از آن خود کرده است.

ترکیه امارات و چین به ترتیب بیشترین موز را برای ایرانی‌ها تامین کرده اند و پس از آن‌ها هند، پاکستان، گواتمالا، اکوادور، تایوان، سریلانکا، سومالی، فیلیپین، کلمبیا و ویتنام فروشندگان موز به ایران به شمار می‌روند.

سریلانکا هند و امارات فروشندگان عمده نارگیل
نارگیل دیگر میوه وارداتی مجوز دار به شمار می رود که سال گذشته 22 هزار تن از 10 کشور امارات، اندونزی، تایلند، کره جنوبی، سریلانکا، سنگاپور، فلیپین، مالزی، هند و ویتنام به ارزش بیش از 30 میلیون دلار وارد شد.

به ترتیب سریلانکا، هند و امارات تقریبا همه نارگیل بازار ایران را تامین کردند و باقیمانده اندک این محصول را هفت کشور دیگر تامین کردند.

آناناس یک دلاری در رتبه سوم
آناناس جزو دیگر میوه‌هایی است که مجوز واردات رسمی از وزارت جهاد کشاورزی به دلیل نبود تولید در داخل کشور دارد و بر اساس آمار رسمی منتشر شده سال گذشته بیش از 13 هزار تن آناناس به ارزش 13 میلیون دلار از 9 کشور امارات، چین، تایلند، ترکیه، سریلانکا، فیلیپین، مالزی، هند و پاکستان وارد شد که در این میان بزرگترین وارد کنندگان این محصول به ترتیب فیلیپین، امارات و مالزی بودند.

قیمت هر کیلو گرم آناناس وارداتی در سال گذشته یک دلار بود که حتی اگر برای واردات آن نرخ ارز آزاد 3400 تومانی را نیز در نظر بگیریم، فاصله زیادی با بازار مصرف دارد که به هیچ وجه منطقی به نظر نمی‌رسد.

انبه مجازی که با گلابی هندی و مگنوتین وارد شد!
انبه یکی از میوه‌هایی است که طی سال‌های گذشته ممنوع بوده و پارسال از سوی وزارت جهاد کشاورزی و با هدف جلوگیری از قاچاق این محصول که مشتری خود را نیز در بازار ایران پیدا کرده بود، آزاد و مشروط به تاییدیه‌های بهداشتی سازمان حفظ نباتات شد.

البته انبه در سیستان و بلوچستان تولید می‌شود اما کفاف نیاز داخلی را نمی‌دهد که بر این اساس سال گذشته هم این محصول وارد شد اما مشکل اینجاست که کد تعرفه محصولاتی مانند گلابی هندی و منگوتین هم که مجوزی از وزارت جهاد کشاورزی ندارند، با انبه یکی است.

با این وضعیت نمی توان متوجه شد از 12 هزار تن وارداتی که در سال گذشته به ارزش 8 میلیون دلار انجام شده سهم هر یک از این میوه‌ها چقدر است؟ و اصولا اینکه چرا باید میوه‌هایی به کشور وارد شوند و از مبادی رسمی گمرکات کشور عبور کنند که مجوزی ندارند؟

پاپایا میوه‌ ممنوعه دیگری که وارد شد!
یکی دیگر از میوه‌های ممنوعه که به صورت رسمی به کشور وارد شد و مشخص نیست مجوزش را از کدام دستگاه متولی دریافت کرده، پاپایاست، پاپایا میوه‌ای است با درخت بومی مناطق حاره‌ای قاره آمریکا که اکنون در بسیاری مناطق حاره‌ای از جمله هند، آفریقای جنوبی، سریلانکا و فیلیپین تولید می‌شود و حالا این میوه بدون مجوز که جزو محصولات قاچاق به شمار می‌رود، در فهرست محصولات وارداتی گمرک هم دیده می‌شود.

شاید کمترین میزان واردات شاید مختص پاپایا باشد، چرا که در سال گذشته 100 کیلوگرم از این محصول از تایلند به ارزش 420 دلار به کشور وارد شده است که معادل ریالی آن حدود یک میلیون و 200 هزار تومان می‌شود، اما باید به این نکته توجه کرد که حتی یک کیلوگرم میوه ممنوعه نباید به کشور وارد شود، چرا که می‌تواند زمینه‌ساز واردات بی‌رویه و بی حساب و کتاب میوه در سال‌های آینده یا قاچاق آن‌ها شود.

سایر میوه‌های غیر مذکور هم وارد شدند!
جالب‌تر از همه یکی از کدهای تعرفه به نام "سایر میوه‌هایی که مذکور نبوده باشد" است و شاید مسئولان گمرک این استدلال را برای این کد تعرفه مطرح کنند که نام کدهای تعرفه بین‌المللی است اما باید پرسید همه میوه‌های وارداتی و مجوز دار کد تعرفه جداگانه دارند و نیازی به کد تعرفه‌ای به نام سایر میوه‌های غیر مذکور نیست.

اما به هر حال سال گذشته 390 تن میوه با این نام و کد تعرفه به کشور وارد شد که مشخص نیست مجری قانون از این کد چه میوه‌ای است و اصولا مگر نه اینکه بارها وزارت جهاد کشاورزی نام میوه‌های مجاز واردانی را اعلام نکرده است که 733 هزار دلار را صرف سایر آن‌ها کنیم؟

وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تامین و تنظیم بازار محصولات کشاورزی باید نسبت به اینگونه مسائل که می‌تواند بازار داخلی را کاملا تحت تاثیر قرار دهد، حساسیت بیشتری به خرج دهد تا به گفته حجتی روزی فرا نرسد که قبح واردات میوه شکسته شود و به امری طبیعی و ضروری تبدیل شود.