مجلس نهم هم با همه فراز و فرودهایش گذشت و تا چند ساعت دیگر، صندلیهای سبز بهارستان از مستاجران چهار سال اخیر آن گرفته میشود تا روز شنبه به ۲۸۷ منتخب دوره دهم سپرده شود.
صرفنظر از همه گفتهها و شنیدهها درباره مجلس نهم و همه اخمها و لبخندها به آن، نگاه خود مجلسیها به این دوره از فعالیت پارلمان، خالی از لطف نیست. نگاهی که با برشماری نقاط ضعف و قوت و یک نمره همراه است.
در گفتگو با ۱۰ نفر از نمایندگان شاخص مجلس نهم که برخی از آنها دردوره دهم نیز حضور خواهند داشت، سه سوال را از آنها مطرح کرده است؛
۱. مهمترین نقطه قوت یا نقاط قوت مجلس نهم چه بود؟
۲. مهمترین نقطه ضعف یا نقاط ضعف مجلس نهم را در چه میدانید؟
۳. به عملکرد مجلس نهم از یک تا ۲۰ چه نمرهای میدهید؟
آنچه در ادامه میآید، پاسخ ۱۰ نماینده به این سه پرسش است که با تحلیلهایی نیز همراه است.
اللهیار ملکشاهی، نماینده مردم کوهدشت و رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر، مهمترین نقطه قوت مجلس نهم را پرهیز از حواشی سیاسی میداند و معتقد است: مجلس نهم بیش از آنکه به حواشی توجه کند، به متن توجه کرد. یعنی موضوعات اقتصادی و معیشتی را که مشکل اصلی مردم است، از همان ابتدا وجهه همت خود قرار داد.
وی ورود مناسب به موضوع فناوری هستهای و حقوق ملت ایران را از دیگر نقاط قوت مجلس نهم میداند و ادامه میدهد: علاوه بر این، نظم و انضباط مجلس نیز نسبتا خوب بود و هیچ جلسهای را سراغ نداشتیم که مجلس یا کمیسیونها بهخاطر نداشتن حدنصاب، تشکیل نشده باشد.
نماینده مردم کوهدشت، مهمترین نقطه ضعف مجلس نهم را که به گفته وی در تمام مجالس مشاهده شده است، اولویتبندی نکردن نیازها و ضرورتهای قانونگذاری عنوان کرده و معتقد است: عدم نظارت دقیق به عنوان یکی از وظایف مجلس، مهمترین نقطه ضعف مجلس نهم بوده است.
ملکشاهی نمره مجلس نهم را ۱۵ تا ۱۷ میدهد.
اسماعیل جلیلی، نماینده مردم مسجدسلیمان و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز تمرکز بر مسائل اقتصادی را مهمترین نقطه قوت کارنامه مجلس نهم میداند.
وی ادامه میدهد: مهمترین نقطه ضعف این مجلس نیز اقداماتی بود که شاید جنبه جناحی و سیاسی داشت و چندان کمکی به کشور نمیکرد. از جمله شاید بعضی از استیضاحها یا برخی مسائل در موضوع هستهای تنشهایی را ایجاد میکرد که میشد بهتر از این اقدام کرد.
نماینده مردم مسجدسلیمان به جای نمره عددی، عبارت توصیفی «نسبتا خوب» را بهعنوان نمره مجلس نهم اعلام میکند و میگوید: اگر بخواهیم نمره عددی بدهیم باید تمام شاخصهای کار مجلس را یک به یک بررسی کنیم.
محمدصالح جوکار نماینده مردم یزد و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز مهمترین نقطه قوت مجلس نهم را روحیه استکبارستیزی میداند و اظهار میدارد: فضای استکبارستیزی در مجلس نهم کاملا مشهود و مناسب بود.
وی نقطه ضعف مجلس را هم حوزه نظارت میداند و تاکید میکند: تحقیق و تفحصها و سوالها که ابزار نظارتی مجلس است، به خوبی دنبال نشد.
این نماینده مجلس نهم به عملکرد این دوره مجلس نمره ۱۸ میدهد.
مهدی دواتگری نماینده مردم مراغه و عجبشیر و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نقطه قوت مجلس نهم را پایبندی به اصول و ارزشها و توجه به حقوق مردم میداند و ادامه میدهد: نقطه ضعف این مجلس نیز مانند دورههای قبلی مجالس، این بوده است که بهخاطر کثرت مشکلات حوزههای انتخابیه، نمایندگان چندان فرصتی برای قانونگذاری و نظارت نداشتهاند و بیشتر درگیر مسائل منطقهای شدهاند.
نماینده مردم مراغه و عجبشیر با بیان اینکه نمره دادن به مجلس سخت است، میگوید: شاید بتوان به این دوره مجلس، نمره ۱۵ داد.
حجتالاسلام محمد رجایی باغ سیائی، نماینده مردم گناباد و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس مهمترین نقطه قوت دوره نهم مجلس را اینگونه توضیح میدهد: اکثر نمایندگان افراد مسئولیتشناسی بودند و تا جایی که من میشناختم، به دنبال حل مشکلات بودند.
وی مهمترین نقطه ضعف مجلس نهم را ضعف در حوزه نظارتی میداند و اظهار میدارد: مجلس آنقدر درگیر قانونگذاری میشود که دیگر فرصتی برای نظارت بر کارها باقی نمیماند.
رجایی ادامه میدهد: متاسفانه نظام اداری ما بهگونهای سامان یافته است که اگر نمایندهای مخصوصا در شهرهای کوچک دنبال کارهای حوزه انتخابیه خود نباشد، آن شهرستان از حق خود محروم میشود. امیدوارم بزرگان در مجلس و دولت بنشینند و کمک کنند تا مجلس جایگاه اصلی خود را پیدا کند.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نهم در نهایت به عملکرد این دوره مجلس، نمره ۱۵ میدهد.
فاطمه رهبر، نماینده مردم تهران و رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس نیز نقطه ضعف مجلس نهم را اینگونه توضیح میدهد؛ در مجلس انتظار میرود که هر چقدر جلوتر میرویم، همگرایی نمایندگانی که در اهداف عالی با هم مشترک هستند، بیشتر شود. اما میبینیم نیروهای ولایی در این مجلس با هم اختلاف نظر داشتهاند. یعنی واگرایی نیروهای همسو مهمترین مشکل این دوره مجلس بود که دیدیم در نهایت چیز عجیب و غریبی مانند فراکسیون رهروان ولایت از آن درآمد.
وی درباره نقطه قوت مجلس نهم نیز اظهار میدارد: هر جایی که لازم بود مجلسیها به اهداف خودشان با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری و منافع ملی بپردازند، با قدرت وارد عمل شدند.
رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس نمره ۱۷ را به عملکرد مجلس نهم میدهد و خاطرنشان میکند که شرایط مجالس هفتم و هشتم به مراتب بهتر از مجلس نهم بود.
نوذر شفیعی، نماینده مردم ممسنی و رستم و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز درباره مهمترین نقطه قوت مجلس نهم میگوید: به نظر من، نقاط قوت این دوره مجلس خیلی زیاد بود، اما مهمترین آن کمک و همراهی با دولت بود؛ یعنی بر خلاف تصور بعضیها، مجلس نهم در همه حوزهها کمک خوبی به دولت کرد.
وی ادامه میدهد: نقطه ضعف مجلس نیز این بود که چون اوضاع و احوال اقتصادی کشور خوب نیست، نتوانست آنطور که باید و شاید در حوزههای عمرانی و برنامهای خوب عمل کند.
شفیعی در پاسخ به این سوال که چه نمرهای به عملکرد مجلس نهم میدهید، از پاسخ به این سوال امتناع میکند و میگوید: نمره نمیدهم.
داوود محمدی، نماینده مردم قزوین و عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نقطه ضعف تمام ادوار مجلس از جمله مجلس نهم را تورم قانونگذاری میداند و میگوید: هفتهای سه جلسه علنی و مدام قانونگذاریکردن، مشکلات را مضاعف میکند؛ من معتقدم به جای آنکه مدام به تصویب قوانین جدید بپردازیم، باید قوانین موجود را پالایش کنیم و بیشتر کارهای تخصصی در کمیسیونها صورت بگیرد تا از تورم قوانین جلوگیری شود؛ چراکه این مسئله باعث ایجاد قوانین متناقض و دست و پاگیر میشود.
وی مهمترین نقطه قوت مجلس نهم را نیز رویکرد آن نسبت به حل مشکلات اقتصادی میداند و خاطرنشان میکند: تصویب قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و اختصاص بودجه کافی به وزارت بهداشت و درمان برای اجرای طرح تحول نظام سلامت، از جمله نقاط قوت مجلس نهم بود.
نماینده مردم قزوین با بیان اینکه در مجموع تلاش مجلس این بود که مشکلات مردم را حل کند، اظهار میدارد: به دلیل قرار گرفتن مجلس نهم در میان دولت آقایان احمدینژاد و روحانی، با مضیقههای بسیاری روبهرو بودیم؛ به قول آقای مهندس باهنر، بدشانسترین مجالس، مجلس نهمیها بودند که در بین دو دولت واقع شدند و کشور نیز با تنگناهای مالی و اعتباری مواجه بود.
محمدی درباره نمره عملکرد مجلس نهم نیز میگوید: در مجموع معدل کار «قابل قبول» بود.
سیدمحمد بیاتیان، نماینده مردم بیجار و دبیر کمیسیون صنایع و معادن مجلس مهمترین نقطه قوت مجلس نهم را پایبندی بر اصول در عین تعقل میداند و میگوید: نقطه ضعف ما در تمام دورههای مجلس از جمله در مجلس نهم نیز، ضعف نظارت بود.
وی ادامه میدهد: قانونگذاری و نظارت، دو وظیفه مجلس است، اما نظارت همیشه قربانی قانونگذاری شده است.
بیاتیان در نهایت به عملکرد مجلس نهم نمره ۱۶ میدهد.
غلامعلی جعفرزاده، نماینده مردم رشت و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نهم مهمترین نقطه ضعف این دوره مجلس را سیاسی بودن آن عنوان میکند و میافزاید: مهمترین نقطه قوت این دوره نیز وجود رجال سیاسی بزرگ در مجلس بود.
وی در توضیح این مسئله ادامه میدهد: اینکه عامه جامعه ۲۰ تا ۳۰ درصد مجلس را میشناختند، یکی از افتخارات این دوره مجلس بود که آدمهای بزرگی در آن بودند.
نماینده مردم رشت در نهایت درباره نمره عملکرد مجلس نهم با ارفاق عدد ۱۶ را اعلام میکند.
نماینده/ دیدگاه |
نقطه قوت مجلس نهم |
نقطه ضعف مجلس نهم |
نمره عملکرد |
اللهیار ملکشاهی |
توجه به معیشت مردم و موضوع هستهای |
ضعف نظارت |
۱۵ تا ۱۷ |
اسماعیل جلیلی |
تمرکز بر مسائل اقتصادی |
برخی رفتارهای جناحی و سیاسی |
نسبتاً خوب |
محمدصالح جوکار |
روحیه استکبارستیزی |
ضعف نظارت |
۱۸ |
مهدی دواتگری |
پایبندی به اصول و ارزشها |
درگیر شدن زیاد با مسائل حوزه های انتخابیه |
۱۵ |
محمد رجایی باغ سیائی |
روحیه مسئولیتشناسی نمایندگان |
ضعف نظارت |
۱۵ |
فاطمه رهبر |
توجه به فرمایشات رهبری |
واگرایی نیروهای ارزشی که منجر به تولید فراکسیون رهروان شد |
۱۷ |
نوذر شفیعی |
همراهی خوب با دولت |
عملکرد ضعیف عمرانی و برنامهای |
نمره نمیدهم |
داوود محمدی |
تمرکز بر حل مشکلات اقتصادی و بهداشت و درمان |
تورم قانونگذاری |
قابل قبول |
سیدمحمد بیاتیان |
پایبندی به اصول در عین تعقل |
ضعف نظارت |
۱۶ |
غلامعلی جعفرزاده |
وجود رجال بزرگ سیاسی |
سیاسی بودن مجلس |
با ارفاق ۱۶ |