کتایون شهابی از 19 سالگی تهیه کننده سینماست و یکی از دو کمپانی خصوصی توزیع فیلم در ایران را تاسیس کرده است. او سابقه همکاری با بزرگترین فیلمسازان ایران از جمله عباس کیارستمی، اصغر فرهادی، ... را در کارنامه دارد. این زن مستقل یک عاشق سینمای واقعی است که امسال به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران بخش رقابتی کن انتخاب شده است. کتایون شهابی در گفتوگو با سایت رسمی جشنواره کن از تجربه حضور در کن که با تمام وجود ان را پذیرفته سخن میگوید.
نقش خود را به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران بخش رقابتی چگونه میبینید؟
بسیار خوشحال و مفتخرم و دعوت جشنواره کن را پس از 30 سال فعالیت در صنعت سینما یک جایزه شخصی میدانم که یک تجربه غنی و ارزشمند برای من است و تلاش میکنم عضو خوبی از هیئت داوران باشم و اجازه ندهم تحت تاثیر احساسات و سلایق شخصیام قرار بگیرم.
اتمسفر موجود در میان هیئت داوران جشنواره فیلم کن 2016 را چگونه توصیف میکنید؟
اتمسفر فوقالعادهای وجود دارد. خیلی زود با دیگر اعضای هیئت داوران صمیمی
شدم و احساس نزدیکی کردم. حتی اگر همه ما شغل و سابقه متفاوتی در صنعت
سینما داشته باشیم اما این عشق به سینماست که ما را متحد میکند. «جورج
میلر» کار فوقالعادهای انجام میدهد و بدون این که نشان دهد ما را
کارگردانی میکند.
موضوع فیلمهایی که به عنوان تهیهکننده قصد دارید روی آنها کار کنید را چگونه انتخاب میکنید؟
من به ژانر واقعگرا علاقه دارم و تاکنون تعداد زیادی مستند تهیهکنندگی کردهام. فیلمهایی را دوست دارم که شما را وادار به تفکر و مخاطبان را به کار گیرد و از این که منفعل در مقابل پرده سینما بنشینم بیزارم. علاقه ویژهای به موضوعات اجتماعی دارم و گرچه یک فمینیست واقعی نیستم اما خیلی درباره زنان صحبت میکنم. معتقدم وظیفه دارم از فیلمها برای انتقال پیام استفاده کنم.
در ایران تعداد زیادی بازیگر زن و تعداد کمی تهیه کننده زن فعالیت میکنند. فکر میکنید دلیل آن چیست؟
تقریبا میتوان گفت به همان اندازه که در آمریکا تهیهکننده زن داریم در ایران هم داریم و این مربوط به تمام جنبههای کاری چون تدوین، تهیهکنندگی و غیره میشود. زنان زیادی در صنعت سینمای ایران مشغولند.
سرمایه ساخت فیلم در ایران چگونه به دست میآید؟
من عمدتا با شبکههای تلویزیونی و وجوه خارجی کار میکنم که همیشه تولید مشترک است. این برای صنعت سینما بسیار پیچیده است بویژه برای کسی که اولین فیلم و یا فیلمی مستقل میسازد. بنابراین اکثر کارگردانانی که با آنها کار میکنم خودشان سرمایهگذاری میکنند، بازیگران نیز سرمایهگذاری میکنند: آنها دستمزد نمیگیرند اما بخشی از سود فروش فیلم را دریافت میکنند. میتوان گفت که ما به یکدیگر کمک میکنیم.
در مورد فیلمهای مستند، هیچ شبکه تلویزیونی در ایران خریدار آنها نیست. تقریبا پیدا کردن سرمایه گذار برای نوع فیلمهایی که من کار میکنم غیرممکن است. آخرین مستند من درباره واکنش ایرانیها به برنده شدن اصغر فرهادی در جوایز اسکار بود که اکران شد و به موفقیت بزرگی دست یافت اما این اتفاق نادری بود.
مردم ایران عاشق سینما هستند، این موضوع دلیل خاصی دارد؟
ایران واقعا یک کشور سینمادوست است و از معدود کشورهایی است که میتوانید در آن مردمی را ببنید که خارج از سالن سینما برای تماشای فیلم صف کشیدهاند. بلیتهای جشنواره فیلم ما که در زمستان برگزار میشود علی رغم هوای سرد فورا به فروش میرسد و مردم بیرون از سالن سینما انتظار میکشند.
فکر میکنم این علاقه به سینما نشات گرفته از تاریخ ایران است. فرهنگ پارسی داری سنتهای شعر، ادبیات، موسیقی و نقاشی است و شما میتوانید نسخهای از قرآن را درخانه تمامی ایرانیها پیدا کنید اما همچنین میتوانید کتاب حافظ شاعر معروف قرن 14 را نیز در این خانه ببینید. گالری هنرهای معاصر در ایران برای دو سال آینده کاملا رزرو شدهاند: ایران کشور جوانی است که میخواهد خود را ابراز کند و دارای تولیدات فرهنگی و هنری فراوانی است.
نقش خود به عنوان یک تهیهکننده را چگونه می بینید؟
من کمپانی توزیع فیلم خودم را تحت عنوان «نوری پیکچرز» در ایران راهاندازی کردم اما واقعا احساس کردن باید از مراحل اولیهتری روی فیلمها کار کنم. هر سال به خود میگویم دیگر فیلم توزیع نخواهم کرد اما تنها دو کمپانی توزیع بینالمللی فیلم در ایران وجود دارد و نمیتوانم به این موضوع فکر نکنم که اگر دیگر فیلم تهیهکنندگی نکنم چه اتفاقی خواهد افتاد؟
همیشه تسلیم میشوم و این من را ناراحت میکند. به عنوان مثال اگر وارد عمل نشده بودم فیلم «ناهید» ساخته آیدا پناهنده که سال گذشته در بخش نوعی نگاه کن حضور داشت توزیع نمیشد. حتی اگر تهیه کنندگی نکنم مشاوره میدهم و افراد برای این کار نزد من میآیند. در واقع هنگامی که توزیع فیلم را بر عهده دارم به عنوان تهیه کننده نیز کار میکنم چرا که کارگردانان جوان تجربه کافی ندارند.
میتوانید چند کلمه درباره جشنواره کن بگویید؟
قدرت سینما برگرفته از مخاطبان آن است و از این لحاظ فکر میکنم جشنواره با توجه به اهمیت بازار فیلم کن واقعا تغییر کرده است. بازار کن این امکان را فراهم میکند تا فیلمها دیده شوند و فیلمها نیز برای دیده شدن ساخته میشوند و این اصل اساسی در صنعت سینماست.