چرا زن سیاهپوست مسلمان دبیرکل فیفا شد؟

 انتخاب یک زن رنگین‌پوست مسلمان‌زاده و بدون سابقه فوتبال حرفه‌ای به عنوان دبیرکل فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) در نوع خود انتخابی بسیار غریب و غیرمنتظره بود که از جهات مختلف قابل تحلیل است.

جیانی اینفانتینو، رئیس جدید فیفا که پس از طوفانی عظیم ریاست این کشتی بزرگ و پر زرق و برق را در اختیار گرفته، در مکزیکوسیتی اعلام کرد که فاطما سامورا، دبیرکل جدید فیفا است و از او به عنوان «نسیم تازه» در فوتبال دنیا یاد کرد.


شاید بسیاری از این خبر شگفت زده شده و در جست و جوهای اینترنتی به دنبال سابقه فعالیت او بودند اما تمام آنچه سامورای سنگالی در سابقه خود داشته است، تنها مشارکت و مدیریت در حوزه فعالیت‌های بشر دوستانه سازمان ملل بوده و در کشورهای مختلف آفریقایی مسئولیت دفتر سازمان ملل را برعهده داشته است. بدین ترتیب در این انتخاب دو نکته بسیار حایز اهمیت نهفته است. نخست اینکه چرا فیفا از میان نام‌های بزرگ و مدیران توانمندی که در این ورزش بسیار ثروتمند بودند، سراغ چنین گزینه‌ای برای دبیرکلی رفته و پیامدهای این انتخاب تاریخی چیست؟

فیفا در پی ترمیم چهره مخدوش شده

افشای فسادهای متعدد در فیفا طی یک سال اخیر را می‌توان همچون یک زمین‌لرزه بزرگ در ورزش قلمداد کرد. زمین لرزه‌ای که ویرانی‌های بسیاری از خود برجای گذاشت و قربانی‌های زیادی گرفت. اتفاق‌های صورت گرفته در فیفا به قدری وسیع بود که رهبران دنیا نیز در نشست مبارزه با فساد که چند روز پیش در لندن برگزار شد واکنش نشان داده و از دولت‌ها و سازمان‌های ورزشی خواستند در برابر فسادهای ورزشی ایستاده و با آن مبارزه کنند. بدون شک اشاره به موضوع مبارزه با فسادهای ورزشی در این اجلاس بزرگ، بدون ربط به افشاگری‌های صورت گرفته در فیفا نیست و تمام این اتفاق‌ها باعث شده اکنون فیفا دارای چهره‌ای مخدوش در جهان باشد. پس در این شرایط بی سابقه در یکی از بزرگترین سازمان‌های ورزشی دنیا، اقدامات زیربنایی و اصلاح طلبانه می‌تواند راهگشای بازگشت اعتماد به این نهاد عظیم باشد.

 چرا این زن سیاهپوست دبیرکل فیفا شد؟

بدین ترتیب انتخاب فاطما سامورا به عنوان دبیرکل فیفا نه تنها پیام برابری جنسیتی، نژادی و مذهبی را به دنیا می‌دهد بلکه به قول اینفانتینو این انتخاب را می‌توان به عنوان نسیمی تازه در فوتبال قلمداد کرد که می‌تواند غبار آلودگی‌ها را از بین ببرد.

از زاویه‌ای دیگر، انتخاب فردی خارج از خانواده فوتبال به عنوان مدیرارشد اجرایی در فیفا، نشان از این دارد که رئیس جدید در دیدگاهای اصلاح طلبانه خود سعی در تغییرات بنیادی در این ورزش دارد. «مدیریت سازمان‌های بزرگ»، «صرف بهینه بودجه‌های کلان» و «بهره‌وری از نیروهای انسانی و منابع مالی» از جمله ویژگی‌های ذکر شده اینفانتینو در مورد سامورا بوده و از او به عنوان «نسیمی تازه که از خارج به داخل فوتبال می‌وزد»، یاد کرده که ربطی به گذشته این ورزش نداشته و می تواند به اصلاح مدیریت در فوتبال کمک کند.


پیامدهای یک تصمیم تاریخی

در این میان چند نکته به صورت مشهود وجود دارد. نخست اینکه همگان باور دارند فیفا امروز دارای یک چهره مخدوش و نامعتبر در دنیا است و رئیس جدید در پی ایجاد تغییرات زیربنایی در این ورزش گام بر می‌دارد. او با این انتخاب بزرگ نشان داده که از تغییرات بزرگ هراس ندارد و در این راه با جرات قدم بر می‌دارد. از طرفی سامورا در 21 سال حضورش در مسئولیت‌های مختلف سازمان ملل نشان داده زنی مدیر و توانمند است و شاید با عملکرد مثبتش در آینده بتواند نخستین «زن آهنی» در جامعه ورزش دنیا باشد. همچون تاچر و مرکل در عالم سیاست.

اولین پیام‌های این تصمیم از جمله برابری جنسیتی، نژادی و مذهبی و مبارزه جدی با فساد در فوتبال با انتخاب سامورا به جهان مخابره شد اما اکنون مستطیل سبز آماده هنرنمایی اوست تا فیفا را به سمت هدف هایی که دارد سوق دهد.