آیا می‌توان به راحتی بر مفهوم ارتباطات چشم بست؟

امروز روز جهانی ارتباطات است. شاید در دید اول چنین روزی از نگاه برخی مناسبتی کلیشه ای مانند بسیاری از مناسبت‌های تقویمی باشد اما آیا واقعا می توان در عصر ارتباط به این راحتی بر مفهوم ارتباطات چشم بست؟

 ایسنا نوشت:فقط کافی است تصور کنید یک روز و تنها یک روز تلفن همراه خود را در محلی جا بگذارید یا برای مدت 24 ساعت به اینترنت و تلفن دسترسی نداشته باشید. شکی نیست که در چنین شرایطی قطعا بخشی از امور روزانه شما مختل شده و با مشکلات متعدد مواجه می‌شود اصلا حتی شاید مجبور شوید قبل از نیمه روز به هر ترتیبی شده بازگشته و تلفن همراه خود را بردارید یا راه‌های مختلف را برای دسترسی حتی کوتاه مدت به اینترنت امتحان کنید.

امسال 150 سال از زمان تشکیل اتحادیه بین المللی ارتباطات می‌گذرد و عمر این اتحادیه وارد شانزدهمین دهه زندگی خود می‌شود زمانی که بی شک برای تبدیل شدن به بخشی مهم از زندگی مردم جهان کفایت می‌کند.

حال دیگر بحث ارتباطات آنقدر گسترش یافته که موضوع دسترسی به موبایل و تلفن و اینترنت محدود نشده و در سراسر دنیا بحث از شهرهای هوشمند و اینترنت اشیاء است. رویدادهایی که شاید زمان چندان زیادی تا تجربه کردن آنها باقی نمانده باشد و زمانی نه چندان دور زندگی ما را بیش از آنچه هست به بخش فاوا گره بزنند به گونه‌ای که بررسی‌های موسسه تحقیقاتی گارتنر نشان می‌دهد تا سال 2020، بیش از 25 میلیارد وسیله مختلف در جهان از طریق خدمات مبتنی بر اینترنت اشیا به شبکه‌های اطلاع‌رسانی متصل هستند.

اما در ایران اگرچه پیشرفت‌های حوزه ارتباطات با تاخیری چندین ساله نسبت به سایر کشورهای دنیا رخ‌ می دهد اما تا پایان آذر ماه سال 1394 به استناد آمارهای رسمی تعداد خطوط تلفن ثابت دایری کشور بالغ بر 30 میلیون شماره، تعداد سیم کارت واگذار شده تلفن همراه بیش از 147 میلیون و تعداد سیم‌کارت‌های فعال بالغ بر 74 میلیون بوده است.

نیاز به توضیح ندارد که هنوز پای برخی تکنولوژی‌های جدید دنیا به ایران باز نشده و بهره‌گیری از ارتباطات و فناوری اطلاعات برای عموم مردم به همین موارد محدود می شود.

همچنین اگرچه هنوز در کشور به طور گسترده باجه ای برای دسترسی به اینترنت در معابر شهری قرار ندارد اما حداقل هنوز با وجود قلع و قمع‌های مختلف حدود 139 هزار باجه تلفن عمومی در کشور به حیات خود ادامه می ‌دهند و تعداد روستاهای دارای تلفن خانگی به نزدیک 48 روستا رسیده است.

ضریب نفوذ تلفن ثابت هم در این سال‌ها به 19/ 38 درصد، ضریب نفوذ مشترکین فعال تلفن همراه کشور 94/22 درصد، تعداد خطوط پرسرعت اینترنت منصوبه ( ثابت) 9،750،821 خط، عداد خطوط پرسرعت اینترنت دایری ( ثابت ) 8،633،861 خط، تعداد مشترکین اینترنت پرسرعت ( متحرک ) به 15،913،352 مشترک رسیده است.

همچنین طی سال‌های گذشته پس از سال‌ها تاخیر برخی طرح‌های فناورانه در کشور پیاده شده و به یمن آنها اکنون مشترکان تلفن همراه می‌توانند با اما و اگرهای متعدد از رومینگ دست و پا شکسته اپراتورهای همراه استفاده کنند یا بر روی خط‌های تلفن همراه خود با فاصله‌ای چند ساله از دنیا به اینترنت 3G دسترسی داشته باشند. حتی در برخی نقاط کلانشهرها به شرط دسترسی به دستگاه‌های پشتیبانی کننده 4G امکان استفاده از اینترنت نسل چهار نیز وجود دارد.

البته با این اوصاف همچنان اپراتورهای تلفن همراه از ارائه قانونی خدماتی مانند تماس های تصویری منع شده‌اند و مردم به شیوه‌های مختلف در حال جایگزینی خدمات شبکه‌های اجتماعی موبایل نسبت به خدمات اپراتوری هستند.

از سوی دیگر با گذشت بیش از 10 سال امسال مسئولان وعده رونمایی از فاز اول شبکه ملی اطلاعات را داده اند تا شاید با آغاز به کار این شبکه دسترسی به محتوای داخلی برای کاربران با کیفیت بیشتر و هزینه کمتر همراه شود.

علاوه بر این طی ماه‌ها و هفته‌های گذشته این طور اعلام شده که تا چندی دیگر طرح ترابردپذیری شماره‌ها که از جمله طرح‌های باقی مانده از سال‌های پیش است هم اجرایی خواهد شد تا بدین ترتیب مشترکان بتوانند در صورت نیاز با حفظ شماره خود از خدمات اپراتورهای دیگر بهره بگیرند.

در حوزه‌های دیگر نیز از سوی وزارت ارتباطات بارها اینگونه اعلام شده که این وزارتخانه در تلاش است تا در این حوزه به ایجاد اشتغال 100 هزار نفری بپردازد.

هولین ژائو، دبیر کل اتحادیه بین‌المللی ارتباطات (ITU) هم چندی پیش در پیامی به مناسبت روز جهانی ارتباطات و جامعه اطلاعاتی، شعار امسال این اتحادیه را "کارآفرینی ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تاثیر اجتماعی"اعلام کرده و با تاکید بر اینکه ITU همچنان به دنبال پیشرفت‌های آتی در حوزه ارتباطات است متذکر شده بود: امسال توجه خود را بر «کارآفرینی فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تاثیر اجتماعی» متمرکز می‌کنیم.

در بخش‌های دیگری از این پیام نیز اینگونه اعلام شده بود که بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله سودآورترین و موفق ترین بخش‌ها است که شیوه برقراری ارتباطات جهانی را متحول ساخته است. با آمیزه ای از سیاست‌های پیشرو دولتی و اصلاحات رگولاتوری،‌ استانداردهای بین‌المللی،‌ نوآوری صنعتی و سرمایه گذاری در زیر ساخت‌ها و خدمات جدید،‌ میلیاردها نفر از مردم جهان در دوره کوتاه قابل توجهی به جامعه اطلاعاتی پیوسته‌اند. این دستاورد مشترکی است که همه می‌توانیم به آن افتخار کنیم.

بر این اساس،‌ ما اکنون در یک شبکه محیطی هوشمند که شامل رایانش ابری،‌ ابر داده‌ها، و برنامه‌های کاربردی جدید در زمینه‌های مختلف از حوزه سلامت گرفته تا امور مالی، قرار داریم و در حال حرکت به سوی آینده سیستم‌های حمل و نقل هوشمند و شهرهای هوشمند هستیم. با پیشرفت گسترده زیرساخت و ارتباطات، نقش خدمات و برنامه‌های کاربردی، پتانسیل رشد برای بسیاری از نقش‌آفرینان مبتکر کوچکتر برای ورود به بازار با راه حل‌های پاسخگویی به نیازهای محلی، افزایش یافته است.

صنایع کوچک و متوسط (SMEs)، استارتاپ‌ها و مراکز فناوری پیش برندگان نوآوری و راه حل‌های عملی برای تسریع فرایندها بویژه در کشورهای در حال توسعه هستند. صنایع کوچک و متوسط بیش از ۹۰ درصد کسب و کار جهانی را تشکیل می‌دهند و مبیّن مسیر برون رفت از فقر برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه هستند.

نقش اساسی نوآوران فناوری اطلاعات و ارتباطات و صنایع کوچک و متوسط در نتایج اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی (WSIS) منعکس شده است. رهبران جهان پتانسیل اقتصادی فناوری اطلاعات و ارتباطات را برای صنایع کوچک و متوسط، هم‌چنین نیازهای خاص آنان مثل افزایش رقابت پذیری خود با بالا بردن ارزش تولیدات و خدمات آنها، ساده کردن مراحل اداری، تسهیل دسترسی‌ آنها به سرمایه، و افزایش ظرفیت‌ آنها جهت مشارکت در پروژه های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات را دریافته‌اند.

اجلاس سران جامعه اطلاعاتی (WSIS) نیز یک سری اقدامات مرتبط از جمله طرح‌های سرمایه گذاری، سرمایه‌گذاری وجوه دولتی، راهبردهای ارتقای سرمایه‌گذاری، پشتیبانی از شبکه‌های تحقیق و توسعه و فعالیت‌های صادرات نرم افزار، و هم‌چنین پارک‌های نرم افزاری را تشویق و حمایت کرده است.

به عنوان آژانس‌های تخصصی سازمان ملل متحد مرتبط با فناوری های مدرن ارتباطات و اطلاعات، اینجانب شرکایمان- دولت‌ها، صنایع، دانشگاه‌ها و کارشناسان فنی- را دعوت می‌کنم که نقش شرکت‌های کوچک، جوان، مبتکردر بخش ICT را ارتقاء دهند؛ گسترش نوآوری اجتماعی دیجیتال را تشویق کنند؛ سیاست‌های اقتصادی که نوآوری را ترویج می‌کند را اولویت بدهند؛ از دسترسی به ظرفیت لازم نیروی انسانی اطمینان حاصل کنند؛ از ایجاد اکوسیستم جامع کارآفرینی حمایت کنند و هم‌چنین به کارآفرینان در حرکت از ایده ونوآوری به فروش و کسب درآمد کمک کنند.

بگذارید منابع‌مان را با هم برای مهار نقش کاتالیزوری ICTs در دستیابی به توسعه پایدار و رسیدن به رشد اقتصادی، که شامل تعادل اجتماعی و محیطی می شود، به کار بندیم.