محمد سرافراز تاوان چه چیزی را داد؟

 درباره دلایل کنار رفتن محمد سرافراز گمانه‌زنی‌های بسیاری می‌شود، تحلیل‌هایی که یا برآمده از حاشیه‌های ریز و درشت دوران مدیریت اوست یا ناشی از تغییرات عمده‌ای که در رسانه ملی به وجود آورد

از سه ماه قبل تا امروز که تغییر در مدیریت سازمان صدا و سیما قطعی شده، مدام شنیده می‌شد که فضای پیرامون نفر نخست جام جم، فضایی مه‌آلود و پرحاشیه است و  جایگاه او  کاملا سست و معلق به نظر می‌رسد.

امروز که سرافراز جای خود را به علی عسگری داده می‌توان دوران مدیریت او را کوتاه‌ترین دوران مدیران این سازمان عریض و طویل طی سی سال گذشته - جدا از سال‌های اول انقلاب - دانست.

محمد سرافراز چیزی حدود ۱۸ ماه در راس کار بود اما در این دوران چالش‌ها و حاشیه‌های زیادی پیرامون او شنیده شد تا جایی که بار‌ها بحث استعفای او به گوش رسید و حتی در مقطعی شنیده شد که برای چند روز متوالی در محل کارش حاضر نشده است. اتفاقات دوران ریاست سرافراز طی این ۱۸ ماه آنقدر در رسانه‌ها بازتاب یافت که می‌توان از هر کدام مثنوی هفتادمن کاغذ نوشت اما بدون شک منبع اصلی مهم‌ترین حاشیه‌ها کمبود بودجه این سازمان و چالش آشکار جام جمی‌ها با دولت روحانی بود.

از چالش با دولت تا برون‌سپاری


سرافراز که بار‌ها به کمبود بودجه و ضعف مالی تاکید داشت حتی با استمداد از نمایندگان همسوی خط مشی سیاسی‌اش در مجلس باز هم در این چالش بزرگ ناکام ماند و به تبع محدودیت‌های مالی مجبور به طرح‌های پر سر و صدای چابک سازی و برون سپاری شد. او که برای برون سپاری، چاره‌ای جز تن دادن به این کار و نظارت، برنامه ریزی و پشتیبانی بر ساخته‌های بیرون از نهاد متبوعش نداشت. در کنار‌ این سرافراز تمام آنچه در دوره ضرغامی به وجود آمده بود را یکساله زیر و رو کرد. او در راستای چابکسازی و کوچک سازی سازمان مجبور به ادغام برخی شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی شد که این اتفاق با انتقاد بسیاری از مدیران سازمان روبه‌رو شد و حاشیه‌های زیادی به‌وجود آورد.

برخی از کارشناسان هم البته معتقدند مشکل اصلی که گریبان سرافراز را گرفت این بود که او میراث‌دار اتفاقاتی بود که در زمان ضرغامی رخ‌داد و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را به سازمانی فربه تبدیل کرد که نیاز به اصلاح داشت اما هر اصلاحی هم با موج مخالفت‌ها در درون و بیرون این سازمان مواجه می‌شد.

در کنار این اتفاق، اختلاف برخی مدیران سازمان با پورمحمدی معاون سیمای سرافراز و تعدیل‌هایی که در آستانه سال نو منجر به اعتراض بسیاری از کارمندان و اعضای شبکه‌های تعطیل شده رخ داد نیز اوضاع را وخیم‌تر کرد اما سرفراز که در طول دوران ۱۸ ماهه‌اش چیزی حدود ۹۰ پست مدیریت را حذف کرد و تمام مدیران دوران ضرغامی را کنار گذاشته بود، تاوان اقداماتی را داد که در این دوران کوتاه به آن‌ها دل سپرده بود و البته چاره‌ای جز آن نداشت.

از طرفی او که از خطاهای رخ داده در برنامه‌های زنده و ایجاد حاشیه‌های تازه هراس داشت از بحث برون سپاری استقبال کرد و به تامین برنامه‌های تولیدی تاکید داشت تا درصد خطا پائین بیاید و از میزان حواشی پیرامون این سازمان کاسته شود که البته این اتفاق رخ نداد. آنچه در برنامه فتیله‌ای‌ها رخ داد نمونه مهمی از این خطاهای رخ داده بود که با اتفاقات دیگری از جمله پخش نشدن مصاحبه ظریف با عادل فردوسی‌پور، داستان عجیب و غریب خروج از کشور شهرزاد میرقلی خان، دعوای مستقیم با دولت بر سر پوشش ندادن برجام، شفاف سازی مجری پرس تی وی درباره تعرض یکی از مدیران این شبکه به او و حاشیه‌های این چنینی در تنگنا قرار گرفت تا مخالفانش را به هدف خود که‌‌ همان برکناری سرافراز در کوتاه‌ترین زمان ممکن بود نزدیک کند..

تغییرات سرافرازانه
سرافراز از‌‌ همان ابتدای دوران مدیریتش در صدا و سیما با تفکرات تازه پا به جام جم گذاشت. او که از‌‌ همان ابتدا دنبال تغییر ساختار بود و احساس می‌کرد سازمان متبوعش بیش از اندازه فربه شده برای جمع و جور کردن آشفتگی‌ها و کاستن از هزینه‌ها ادغام شبکه‌ها را در دستور کار قرار داد و با این کار بسیاری از مدیران زیر دستی و کارمندان آن‌ها را به جبهه مقابل فرستاد تا تعداد مخالفانش هر روز بیشتر از دیروز شود. او که نسبت به مدیران قبلی فرد به روز‌تر و دارای ایده‌های تازه تری به نظر می‌رسید درصدد رفع ممنوع التصویری برخی مجربان سر‌شناس و بازیگران بر آمد و باعث شد چهره‌هایی مثل فرزاد حسنی، آزاده نامداری، رضا رشیدپور و سحر قریشی اجازه فعالیت در سیما را داشته باشند اما این تغییرات نیز کمکش نکرد.

با این حال تاثیر این حواشی روی کنار رفتن زودهنگام سرافراز از مسندش آنقدری نبود که تغییرات او به دنبال داشت تا جایی که با قاطعیت می‌توان گفت امروز سرافراز هزینه تغییر ساختار و اصلاح وضع سازمان متبوعش را می‌دهد. اما نکته مهم اینجاست که بدانیم در‌‌ همان سازمان عریض طویلی که مدیرانش با رئیس کل اختلاف داشتند افراد بسیار پرنفوذ و قدرتمندی در مسند کار باقی مانده یا ارتباط‌هایی داشتند که در پی تشدید اختلاف با سرافراز باعث کنار رفتنش از این پست شدند و به نظر می‌رسد استعفایی در کار نبوده است.

هر چند سرافراز بسیاری از مدیران دوران ضرغامی را کنار گذاشت و به توان مدیران معتمدش دل سپرد اما بازگشت افراد نزدیک به ضرغامی نشان می‌دهد مدیران قبلی از ماه‌ها قبل منتظر تداوم لغزش سرافراز و بالا گرفتن حاشیه‌های دستگاه زیر دستش بودند.

حالا در شرایطی که گفته می‌شود علی عسگری رئیس جدید سازمان صدا و سیما خواهد بود از بازگشت علی دارابی که در زمان ریاست ضرغامی، معاونت سیما را برعهده داشت خبر می‌رسد که قرار است در نقش قائم مقام نفر دوم سازمان باشد. همچنین هدی فرجی هم به عنوان یکی دیگر از گزینه‌هایی که بازگشتش قریب الوقوع به نظر می‌رسد نام برده شده. فرجی که در دوران مدیریت ضرغامی بر شبکه یک ریاست می‌کرد ظاهرا قرار است در نقش معاون سیما برگردد و جای پورمحمدی را بگیرد.

بدین ترتریب باید کم کم منتظر بازگشت مدیران قبلی سازمان و مردان معتمد ضرغامی باشیم و اینکه تازه واردهای احتمالا نام آشنا چطور با بحث کمبودهای مالی کنار می‌آیند. در این میان هیچ بعید نیست اولین مدیر رده دومی دوران سرافراز که کنار خواهد رفت امیر تاجیک مدیر فعلی شبکه مستند باشد که چندی قبل به شدت به دوران مدیریت ضرغامی انتقاد کرده بود اما حالا باید یا با افراد معتمد او بسازد یا کنار برود.

از طرفی باید دید علی عسگری و مدیران تازه وارد جام جم با طرح‌های پر حاشیه چابک سازی و برون سپاری و تحولات ساختاری دوران سرافراز چگونه برخورد خواهند کرد. آیا شبکه شما، تماشا، بازار و تهران دوباره پا به عرصه وجود خواهند گذاشت و از معترضان و کارمندانی که بیکار شده بودند دلجویی می‌شود یا مدیریت جدید تن به این تغییر ساختار داده و با اصلاحات سرافرازی کنار می‌آید؟