استعفای نخست وزیر ترکیه نشانه چیست؟

احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه امروز پنج شنبه از قدرت سیاسی در ترکیه کناره گیری کرد. کسی که رجب طیب اردوغان فکر می کرد یکی از بهترین یاران او و همراهان و گوش به فرمان او خواهد بود. اما کناره گیری اش از قدرت نشان داد اردوغان دیگر بسان سابق فکر نمی کند و اوغلو دیگر یار و همراه مورد اطمینان او نیست؛عدم اعتمادی که براساس آن اوغلو باید در کنگره فوق العاده حزب عدالت و توسعه از قدرت در حزب و دولت کناره گیری کند.

 6 ماه نخست وزیری اوغلو نشان داد که جنگ قدرتی پنهانی بین احمد داوود اوغلو و اردوغان در این مدت در جریان بوده است. از هنگامی که احمد داوود اوغلو کلید تغییرات در تشکیلات داخلی حزب عدالت و توسعه را بدون کسب نظر اردوغان در حزب زد صدای اختلافات برجسته و برجسته تر شد تا جایی که اردوغان خواهان کناره گیری او از قدرت شد.اوغلو یکی از مهمترین مدافعان حل مشکلات کردها به دور از جنگ مسلحانه بود اما اردوغان هیچ وقت موافق این روند نبود .اوغلو بسیار کوشید جنگ داخلی در ترکیه کلید نخورد اما این جنگ کلید خورد چون اردوغان می خواست.اردوغان می خواست سیستم سیاسی را به سلطنتی تغییر دهد، اوغلو هم همین را می خواست اما نه به سبک اردوغان که نوعی تحمیل امپراطور بر ترکیه بود.امپراطور یکی از مهمترین مدافع سرکوب داخلی ها و دانشگاهیان منتقدی بود که اوغلو از جنس آنها بود و آن را نمی پسندید.اوغلو می خواست به آزادی بیان احترام بگذارد اما اردوغان می خواست منتقدین روانه زندان شوند.

تاریخ سیاسی اردوغان رفتار به شکل یک امپراطور بوده است امپراطوری که نمی تواند مخالفان را بپذیرد اما اوغلو در 6 ماه گذشته هیچ وقت زیرسایه کامل اردوغان و امپراطور نرفت.امپراطور نگران محبوبیت داووداوغلو بعد از توافق با اتحادیه اروپا و لغو روادید ترکیه با کشورهای اروپایی و اعتماد گسترده اروپایی ها به وی بود. این اعتماد به نحوی بود که اروپایی ها بطور مکرر می گفتند به اوغلو اعتماد دارند و انتقاداتشان به اردوغان جای خود دارد.امپراطور می خواست در تمامی زمینه ها امپراطور باشد حتی استقلال بانک مرکزی باید در سایه دستورات امپراطور قرار می گرفت اما اوغلو موافق آن نبود و می کوشید بانک مرکزی ترکیه استقلال مالی داشته باشد .

نکته کلیدی در برکناری احمد داوود اوغلو علیرغم ایجاد تنش های داخلی در ترکیه و حفظ قدرت توسط اردوغان می تواند به دستور مستقیم احمد داووداوغلو به ساقط کردن جنگنده روسی برگردد که تنش های سیاسی را با روسیه سبب شد. حال سوال این است آیا اردوغان با تثبیت امپراطوری خود می خواهد روابط تیره شده اش را با پوتین بهبود ببخشد؟