رضامیرکریمی:حجم بی انصافی‌ها خیلی زیاد است

رضا میرکریمی که این روزها سکان مدیریت جشنواره جهانی فجر را علاوه بر مدیریت صنفی‌اش برعهده دارد، در پی برخی انتقادات معتقد است که "حجم بی‌انصافی‌ها خیلی زیاد است و بنای پاسخ دادن ندارم."

این کارگردان و مدیرعامل خانه سینما در آستانه‌ی برگزاری جشنواره‌ی جهانی فجر  از هدف‌هایش برای برگزاری این رویداد که اهداف بلند مدتی است،سخن گفت و در عین حال که می‌گوید "وعده برگزاری یک جشنواره بی‌نقص را نمی‌دهم چون هیچ‌کس نمی‌تواند چنین کند." اما تاکید دارد که "این دوره جشنواره تفاوت‌های چشم‌گیری نسبت به قبل دارد."

در ادامه مشروح گفت‌وگوی را درباره‌ی جشنواره‌ی جهانی فجر و برخی حاشیه‌ها مطرح شده، می‌خوانیم:

کمتر از سه روز به آغاز جشنواره‌ی فیلم فجر باقی است اما چیدمانی که این روزها در پردیس «چارسو» آماده شده است، حکایت از این دارد که شما کارهایتان را به دقیقه 90 موکول نکردید!

میرکریمی: مقدمات برگزاری جشنواره را از مرداد ماه سال گذشته که حکمم را گرفتم، شروع کردم. در وهله اول برای جشنواره هدف‌گذاری کردیم؛ به این معنا که ابتدا گفتیم که به دنبال چه سطح و چه قشری از مخاطبان هستیم و همین‌طور در دعوت‌های‌مان به دنبال چه هستیم، چه فیلم‌هایی می‌خواهیم نمایش دهیم، فیلم‌هایی که قبلا خیلی نمایش داشته‌اند یا اینکه کمی به سمت کشف آثار تازه برویم؟ همچنین در دعوت از مهمانان آیا دنبال چهره‌های مشهور و محبوب هستیم تا فرش قرمز ترتیب دهیم یا اینکه دنبال افرادی هستیم که با تجربه باشند و دانشجویان بتوانند از آنها کسب تجربه کنند؟ بنابراین وقتی تکلیف‌مان را با این تعاریف مشخص کردیم، به آسانی دریافتیم دنبال چه فیلم‌ها و چه مهمانانی هستیم و می‌خواهیم به چه شکل جشنواره را برگزار کنیم.

جشنواره را در ظاهر خیلی کوچکتر ولی در باطن خیلی پرمحتواتر برگزار می‌کنیم

این روش به ما می‌گفت که جشنواره را در ظاهر خیلی کوچکتر ولی در باطن خیلی پرمحتواتر برگزار کنیم؛ به همین دلیل پردیس «چارسو» را به عنوان کاخ جشنواره انتخاب کردیم تا بتوانیم همه اتفاقات جشنواره را اعم از بازار‌، نمایش فیلم‌ها‌، نشست‌ها و کارگاه‌ها‌، میتینگ‌های علمی و... را در یک جا رقم بزنیم. ضمن اینکه بتوانیم مهمانان‌مان را به قلب تهران بیاوریم برخلاف ادوار گذشته که فکر می‌کردیم مهمانان‌مان خیلی لذت می‌برند، اگر در هتلی پنج ستاره در کنار یک اتوبان بزرگ اسکان داشته باشند اما ما مهمان‌مان را به مرکز شهر می‌آوریم و هتل خوبی به نام هتل «فردوسی» را برایشان انتخاب کردیم و با این انتخاب، معضل ترافیک تهران از جشنواره کنار گذاشته شد چون فاصله هتل تا چارسو 10 دقیقه پیاده‌روی است و خیلی موزه‌ها مثل ایران باستان و دیگر مکان‌هایی که قرار است میزبان برنامه‌های ویژه ما باشند، همه در همین محدوده واقع شده‌اند.

گفتید که ترجیح‌ شما این بود که به جای دعوت از چهره‌های مشهور‌،افرادی صاحب‌نظر و باتجربه را دعوت کنید پس ظاهرا نگاه ویژه‌ای به مخاطبان دانشجو و آکادمی داشته‌اید؟

در این مقطع زمانی مهمانان مشهور به درد ما نمی‌خورند. همانطور که پیش از این هم گفته‌ام، در همه جای دنیا جشنواره‌های بین‌المللی براساس اهداف ملی برگزار می‌شوند. اگر اهداف ملی کشورهای کوچکی مانند امارات، جذب توریست باشد یا اینکه هویت نداشته‌شان را بازسازی و آن را به ویترین تبدیل کنند، طبیعتا در برگزاری جشنواره‌هایش باید فرش قرمز داشته باشند و چهره‌های مشهور دیگر کشورها را هم دعوت کنند تا به سیاست ویترین سازی کشورش کمک کنند اما ما به این ویترین نیازی نداریم چون سینما و سینماگران خود ساخته‌ای داریم که اتفاقا الگوی بسیاری از سینماگران دیگر کشورها هستند و اساسا در نقطه‌ای زندگی می‌کنیم که به لحاظ فرهنگی و قدرتی از غنای بالایی برخوردار است و دیگران تشنه ارتباط با ما هستند بنابراین باید از ظرفیتی که داریم، بدرستی استفاده کنیم پس ما به چنین شوهایی نیاز نداریم.

اگر اهداف ملی کشورهای کوچکی مانند امارات، جذب توریست باشد یا اینکه هویت نداشته‌شان را بازسازی و آن را به ویترین تبدیل کنند، طبیعتا در برگزاری جشنواره‌هایش باید فرش قرمز داشته باشند و چهره‌های مشهور دیگر کشورها را هم دعوت کنند تا به سیاست ویترین سازی کشورش کمک کنند اما ما به این ویترین نیازی نداریم

شاید در آینده بعد از اینکه پایه‌های جشنواره مستحکم شد، برای گسترده‌تر شدن آن ‌، بخش‌های مردمی‌تری هم به جشنواره اضافه شود ولی نیاز و فقدان امروزی ما ایجاد یک فضای علمی و فرهنگی و کارشناسی است که در جشنواره ملی‌مان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد چون جشنواره ملی به حق سبقه مردمی پیدا کرده و حالا جشنواره بین‌المللی باید با جشنواره ملی تفاوت‌هایی داشته باشد؛ به همین دلیل شکل دوم را انتخاب و از ماه‌ها پیش برنامه ریزی کردیم که برگزاری چنین جشنواره‌ای را به اطلاع دانشجویان و استادان دانشگاه‌های مختلف برسانیم که چنین فضایی هست و شما می‌توانید کوله باری از تجربیات مختلف را در رشته مورد مطالعه‌تان و نه لزوما رشته سینما، بلکه دیگر رشته‌هایی که سینما در آن ره توشه‌هایی دارد همچون جامعه شناسی‌، مردم شناسی‌، ادبیات و علوم انسانی ‌، فلسفه و ... به دست آورید چون در این چند روز، کشورهای مختلف با فرهنگ‌های گوناگون این تجربیات را در اختیار مخاطبان ما قرار می‌دهند و دانشجویان ما می‌توانند به آموزه‌های علمی و پژوهشی خود بی‌افزایند.

در این راستا خوشبختانه استقبال خیلی خوبی شد؛ نزدیک به 9 هزار مخاطب در خواست حضور در جشنواره را داشتند و با آنالیز کردن فرم‌های متقاضیان حضور در جشنواره معلوم شد حدود 55 درصد مخاطبان کارشناس و 23 درصد فوق لیسانس و دکترا هستند؛ یعنی با یک جمعیت کاملا با سواد طرفیم که این اتفاق؛ مسئولیت ما را خیلی سنگین می‌کند.

مطمئنم اگر بتوانیم بخش عمده نیاز مخاطبان را تامین کنیم که البته فقط شامل فیلم‌ها نمی‌شود بلکه شامل مباحث مهم‌تری از معرفی و نقد و بررسی تا مباحث علمی و ... می‌شود و اگر ما بتوانیم به میزان و حدی از استاندارد در این بخش‌ها برسیم، مخاطب ما سال‌های بعد چند برابر خواهد شد و‌ آن زمان جشنواره نیازمند سازماندهی و برنامه‌ریزی ویژه‌تری خواهد بود.

9 هزار نفر متقاضی هستند؟!

میرکریمی: به جز این رقم؛ 450 نفر اصحاب رسانه و نزدیک به 200 منتقد، ‌ 600 نفر اعضای خانه سینما، 250 مهمان خارجی و حدود 80 فیلمساز جوان که در بخش «دارالفنون» را هم باید اضافه کنید که تقریبا باید به حدود دو هزار نفر سرویس بدهیم اما ما در این کاخ، برای زیر هزار نفر امکان نمایش فیلم داریم.

این موضوع کار شما را سخت نمی‌کند؟

میرکریمی: قطعا. انتظار چنین استقبالی را نداشتم. هرچند وقتی حکم گرفتم، بسیاری از دوستانم می‌گفتند جشنواره‌ای را تحویل گرفته‌ای که استقبالی از آن نمی‌شود و باید برای آن سرمایه گذاری بکنی.

چون سال گذشته چنین اتفاقی افتاد...

میرکریمی: بله. با این حال اعتقاد داشتم می‌توان از یک مسیر درست مخاطب را جذب کرد ولی واقعا انتظار چنین استقبالی را نداشتم.

الان چه تمهیدی به عنوان دبیر جشنواره‌ی فجر برای جلوگیری از ازدحام اندیشیده‌اید؟

با سهمیه‌بندی بلیت‌ها، ترافیک داخل کاخ جشنواره را کنترل می‌کنیم، به این معنا که هیچ کس بدون کارت نمی‌تواند وارد شود و فرصت ثبت نام هم تمام شده است. الان مشغول دسته بندی و امتیازدهی مخاطبان هستیم که بتوانیم در ساعات مختلف پذیرای آنها باشیم.

کاری که می‌توانیم انجام دهیم، این است که کسانیکه با کارت وارد جشنواره می‌شوند، اعم از مطبوعاتی‌ها، فیلمسازان‌، دانشجویان و حتی مهمانان خارجی، برای ورود به سالن باید دوباره بلیت رزرو کنند؛ یعنی با همان کارت نمی‌توانند به سالن بروند چون ظرفیت محدود است و حتی در جایی هم مانند برج میلاد که ظرفیتش زیاد بود‌، دیده‌ایم زمان ورود به سالن چه اتفاقاتی ناخوشایندی می‌افتد که اصلا در شان جشنواره بین‌المللی نیست.

با سهمیه‌بندی بلیت‌ها، ترافیک داخل کاخ جشنواره را کنترل می‌کنیم، به این معنا که هیچ کس بدون کارت نمی‌تواند وارد شود و فرصت ثبت نام هم تمام شده است.

به ویژه وقتی قرار است برای اولین بار فیلمسازان ایرانی و خارجی با یکدیگر فیلم ببینند، حتما باید جشنواره از نظمی برخوردار باشد‌. به همین دلیل سهمیه‌های مختلفی را برای سانس‌های مختلف در نظر گرفته‌ایم و کارت‌های مختلفی با رنگ‌بندی‌های مختلف طراحی کرده‌ایم.

شبیه جشنواره‌های خارجی همچون کن؟

الگوی حرفه‌ای دنیا . مثل همه جشنواره‌های حرفه‌ای! الگویی تعریف شد که هر کس براساس نوع کارتش می‌تواند با مراجعه به سایت «سینما تیکت» دو روز قبل از نمایش هر فیلم به اندازه سهمیه‌اش، بلیت رزرو کند و در نهایت با پرینت بلیت وارد سالن شود.

در محل کاخ جشنواره در پردیس «چارسو» هم،یک کانتر داریم و لازم نیست شما روی اپلیکشن موبایل‌تان بلیت رزرو کنید. می‌توانید در صف بایستید با ارایه کارت‌تان اگر سالن جا داشته باشد، بلیت‌ را دریافت کنید.

اما این روند هم می‌تواند برایتان حاشیه ایجاد کند!

مطمئنم نظم‌پذیرکردن جمعیت زیادی از دوستان که عادت به این نظم‌پذیری ندارند و عادت داشته‌اند، خیلی هیاتی سرشان را پایین بیندازند و به سالن‌ها بروند، کار بسیار دشواری است و احتمالا از طرف آنها حمله شدیدی خواهد شد ولی ما بلند مدت فکر کردیم.

مطمئنم نظم‌پذیرکردن جمعیت زیادی از دوستان که عادت به این نظم‌پذیری ندارند و عادت داشته‌اند، خیلی هیاتی سرشان را پایین بیندازند و به سالن‌ها بروند، کار بسیار دشواری است و احتمالا از طرف آنها حمله شدیدی خواهد شد ولی ما بلند مدت فکر کردیم.

بعضی امسال مخالفت می‌کنند! اما خودشان متوجه می‌شوند کار درست نظم و سازمان می‌خواهد. مهم این است که این سیستم برای ادوار بعدی جا بیفتد همینطور الان برخی می گویند به دلیل سانسور نمی‌توانیم جشنواره بین‌المللی برگزار کنیم، من معتقدم که اتفاقا خیلی از کشورها هم این مراقبت‌ها و محدودیت‌های ما را دارند ولی جشنواره‌های خوبی برگزار می‌کنند همچون پکن‌، شانگهای،‌ قاهره و ... مشکل ما در نظم است و این بخشی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

به هر حال جمعیتی که در جشنواره حاضر می‌شود، دارای رتبه علمی متفاوتی است و جایگاه سینمایی متفاوتی دارند و باید گروه‌های مختلف قبول کنند، کسانیکه رده‌های بالاتری در سینما یا رسانه دارند، سهمیه‌های بیشتری داشته باشند. این جزو برنامه‌ریزی‌های برای هدف‌گذاری جشنواره است ولی اینکه درها را به روی همه باز کنیم یا سهمیه را آزاد بگذاریم، طبعا جمعیت زیادی به سالن‌ها راه پیدا نمی‌کند و بسیاری از افراد مهم در سالن‌ها سرپا خواهند ماند.

علاوه بر این یک سانس آخر شب که از ساعت 10 تا 12 هست را برای مردم گذاشته‌ایم؛ البته به معنی این نیست که کسانی که ثبت نام نکرده‌اند، می‌توانند وارد شوند بلکه ویژه کسانی است که قبلا ثبت نام کرده‌اند و در این سانس براحتی می‌توانند وارد سالن شوند و بیش از 80 درصد صندلی‌ها به آنان اختصاص داده می‌شود. برای مطبوعاتی‌ها هم تقریبا سه سانس در روز در نظر گرفته‌ایم.

رضا میرکریمی

برنامه مطبوعات‌ را هم یک روز زودتر شروع کرده‌اید!

بله پنج فیلم را روز ماقبل اول جشنواره نمایش می‌دهیم. البته چون باهم پخش می‌شوند، عملا سه فیلم را می‌توانند ببینند و در فضایی که کاخ جشنواره خالی است، مطبوعاتی‌ها می‌توانند راحت فیلم ببینند و از مردم کمی جلو بیافتند. ضمنا هر روز صبح دو سانس فیلم مخصوص خودشان دارند و یک سانس بازار هست که با استفاده از کارت‌شان و بدون بلیت می‌توانند در آن حاضر شوند.عملا سه سانس می‌توانند فیلم ببینند که یک سانس ویژه فیلم‌های جدید ایرانی است.

از چه ساعتی شروع می‌شود؟

از ساعت نه و 45 دقیقه صبح که سه سانس پشت هم را می‌توانند بدون بلیت ببینند ولی ظرفیت بقیه سانس‌ها محدود است و باید بلیت رزرو کنند. اگر کسی نتوانست بلیت رزرو کند، بهترین کار این است که خیلی زود در صف منتظران رزرو بایستد.

هر سالنی 5 دقیقه قبل از اکران بلیت‌هایش غیر معتبر می‌شود، یعنی اگر کسی بلیت هم داشته باشد، باید در صف رزروی‌ها بایستد و این‌ها به این دلیل است که یاد بگیریم به موقع به سالن بیاییم.

در ضمن بعد از شروع نمایش فیلم به هیچ‌وجه در سالن باز نمی‌شود. حتی اگر صندلی خالی وجود داشته باشد و می‌دانم همه این‌ها دردسرساز است چون خیلی‌ها حوصله نظم را ندارند ولی باید بپذیرند بدون نظم نمی‌توان جشنواره برگزار کرد.

جشنواره‌ای که ظرفیت محدودی دارد باید به این شکل برگزار شود، همچنانکه در کن بلیت‌های رنگ‌های مختلف شرایط خاص خود را برای ورود به سالن داشتند اما ما این جا عادت به این روال نداریم. حتی در مورد رسانه هم قطعا مشکل داریم؛ یعنی ما واقعا 240 رسانه تاثیرگذار سینمایی داریم؟

البته برای همه این‌ها کارت صادر نمی‌کنیم. برای رسانه‌های رسمی و مجوزدار کارت صادر می‌کنیم، برای هر یک سهمیه قایل می‌شویم، به هر حال ناچاریم تعدادی را انتخاب کنیم. همچنین برای سال آینده برنامه‌ای داریم بدین صورت، رسانه‌هایی که فعالیت بیشتری کرده‌اند مهم نیست مثبت یا منفی نوشته‌اند ولی در گرم شدن تنور جشنواره بیشتر کمک کرده‌اند، سهم‌شان را افزایش دهیم.

یعنی اگر ببینیم رسانه‌ای از تمام امکانات جشنواره استفاده کرده اما بازتاب خبری نداده است، ممکن است سال آینده سهمیه‌ای برایش قایل نشویم. این اطلاعات را حفظ می‌کنیم. به همین دلیل گروهی اخبار منتشر شده را گردآوری می‌کنند تا بتوانیم آنالیز کنیم که کدام رسانه‌ها بیشتر فعالیت کرده‌اند.

به هر حال مخالفِ زیادی خوب نیست ولی دو، سه مخالف، لازم است. اگر این‌ها نباشند تنور فضای تبلیغاتی جشنواره گرم نمی‌شود

سایت‌هایی این روزها علیه شما می‌نویسند که به عنوان مدیر خانه سینما، به حضورتان به عنوان دبیر جشنواره معترض هستند!

فکر می‌کنید این سایت‌ها چقدر مخاطب دارند؟! به هر حال مخالفِ زیادی خوب نیست ولی دو، سه مخالف، لازم است. اگر این‌ها نباشند تنور فضای تبلیغاتی جشنواره گرم نمی‌شود. باید از این دوستان تشکر کنم که هزینه ما را پایین آوردند و به تبلیغات ما کمک کردند بدون اینکه برای ما هزینه‌ای داشته باشد.

یک فیلم (خانه‌ای در خیابان چهل و یکم) از حضور در جشنواره کناره‌گیری کرد، جایگزینی برایش در نظر نگرفته‌اید؟

رویه خیلی غلطی است که جشنواره آن قدر بی‌حساب و کتاب باشد که 5 روز مانده به برگزاری‌اش، فیلمی اضافه کند. البته از این کناره‌گیری متأسفم و در عین حال که به این دوستان حق می‌دهم، آرزویم این است که روزی به کمک یکدیگر جشنواره‌ای برگزار کنیم که همه حسرت حضور در آن را داشته باشند و هر کس در آن حاضر شد، فکر کند موقعیتی است که به راحتی به دست نیاورده و براحتی نتواند به آن پشت کند ولی الان با شرایطی که این جشنواره دارد و سابقه‌ای که در ذهن‌ها دارد، به دوستی که فیلمش را کنار کشیده، حق می‌دهم هر چند ممکن است این رفتار غیرحرفه‌ای باشد.

فقط می‌توانم بگویم که یک سهمیه از سینمای ایران در جشنواره سوخت

مگر خودشان متقاضی حضور در جشنواره نبودند؟

بهتر است دیگر درباره آن صحبت نکنیم فقط می‌توانم بگویم که یک سهمیه از سینمای ایران در جشنواره سوخت.

معمولا درجشنواره‌هایی که کاخ دارند، داوران در خود کاخ فیلم‌ها را می‌بینند در این جا چنین امکانی دارید؟

تلاش می‌کنیم داوران با مردم فیلم ببینند ولی دو روز زودتر کارشان را شروع می‌کنند چون حجم کارشان زیاد است. ضمن اینکه می‌خواهیم در ایام جشنواره از حضور داوران در کارگاه‌ها هم استفاده کنیم. اما اگر قرار باشد صبح تا شب فقط فیلم ببینند،عملا از ظرفیت علمی آنان استفاده نکرده‌ایم. دو روز زودتر کارشان را شروع می‌کنند. در ایام جشنواره هم روزی 2 فیلم در موزه ایران باستان می‌بینند و روزی یکی دو فیلم را با مردم در کاخ جشنواره خواهند دید. عملا روز سوم کارشان تمام می‌شود و سه روز قبل از اختتامیه به نتایج آرای‌شان می‌رسند.

افتتاحیه دارید؟

نه. فقط اختتامیه داریم.

پردیس چارسو به هرحال بازار موبایل است و رستوران‌های هم در آن قرار گرفته که شرایط را برای کنترل مخاطبان واقعی جشنواره سخت می‌کند، چه تمهیدی اندیشیده‌اید؟

یک طبقه پارکینگ به جشنواره اختصاص دارد و دو آسانسور از آن طبقه مستقیم به طبقه چهارم می‌آید و در دیگر طبقات توقف ندارد و این آسانسور وی‌آی‌پی ماست. طبقه رستوران هم در اختیار جشنواره است، کسی نمی‌تواند بدون کارت و بلیت از طبقه چهارم بالا بیاید، گیت ورودی‌مان در این طبقه است.

حجم بی‌انصافی‌ها خیلی زیاد است و بنای پاسخ دادن ندارم. در واقع من به عنوان مدیر عامل خانه سینما باید به هیأت مدیره خانه سینما و روسای صنوف پاسخگو باشم که آنان عملکرد مرا در خانه سینما می‌بینند پس خیلی هم بنای ارایه گزارش کار ندارم.

بحثی که درباره منتقدان مطرح کردید، بعضی از آنان معتقدند به دلیل دبیری جشنواره کمتر وقت کردید که به کار صنفی‌تان به عنوان مدیر عامل خانه سینما بپردازید. با این شرایط خودتان بگویید که چقدر توانستید برای کارهای صنفی خانه سینما وقت بگذارید؟ و اینکه خانه سینما چقدر در این جشنواره نقش خواهد داشت؟

اتفاقا این دو به هم کمک می‌کند. اولا حجم بی‌انصافی‌ها خیلی زیاد است و بنای پاسخ دادن ندارم. در واقع من به عنوان مدیر عامل خانه سینما باید به هیأت مدیره خانه سینما و روسای صنوف پاسخگو باشم که آنان عملکرد مرا در خانه سینما می‌بینند پس خیلی هم بنای ارایه گزارش کار ندارم.

می‌گویند فلانی فوت کرد و شما فقط تشییع کردید اما خبر ندارند که چقدر کمک کردیم. الان روزی نیست که از معضل یکی از اعضای‌مان باخبر شویم و کسی را برای پیگیری نفرستیم یا کمک فوری نکنیم.

فقط می‌توانم اینجا بگویم که در مورد حمایت‌های فوری به اعضایی که آسیب پذیرند یا دچار مشکل یا بحرانی شده‌اند یا معضلات درمانی پیدا کرده‌اند، در طول سال گذشته حدود 500 درصد افزایش حمایت داشته‌ایم. به همین دلیل می‌گویم خیلی بی‌انصافی می‌کنند ولی اجازه ندارم اسم کسانی را که به آنان کمک می‌شود، بگویم.

می‌گویند فلانی فوت کرد و شما فقط تشییع کردید اما خبر ندارند که چقدر کمک کردیم. الان روزی نیست که از معضل یکی از اعضای‌مان باخبر شویم و کسی را برای پیگیری نفرستیم یا کمک فوری نکنیم. همه فعالیت‌هایی که برای این کمک‌ها شده، ثبت شده و اسنادش در خانه سینما هست. هم هیأت مدیره به آن دسترسی دارد و هم مجمع عمومی خانه سینما.

میرکریمی

در سال گذشته نزدیک یک میلیارد تومان هزینه عمرانی خانه سینما را داشتیم و 15 روز دیگر خانه سینمایی خواهید دید که کاملا تغییر کرده و بازسازی شده است

کسانی که اعتراض می‌کنند اتفاقا نگران نیستند چون در دوره‌ای که در خانه سینما بسته شده بود خیلی طبل پیروزی زدند و خوشحال بودند. الان محض رضای خدا این حرف‌ها را نمی‌زنند، اگر برایشان مهم بود، پیگیری می‌کردند که ما چه کرده‌ایم.

البته همان روز اول گفتم که این مسئولیت را با اکراه پذیرفتم. اگر هیأت مدیره گزینه دیگری داشته باشد، بسرعت از واگذاری این مسئولیت استقبال می‌کنم.

در سال گذشته نزدیک یک میلیارد تومان هزینه عمرانی خانه سینما را داشتیم و 15 روز دیگر خانه سینمایی خواهید دید که کاملا تغییر کرده و بازسازی شده است.

البته همان روز اول گفتم که این مسئولیت را با اکراه پذیرفتم. اگر هیأت مدیره گزینه دیگری داشته باشد، بسرعت از واگذاری این مسئولیت استقبال می‌کنم.

در نشست خبری جشنواره‌ی فجر گفتید تمام مسئولیت را خودتان به عهده می‌گیرید و پای همه انتخاب‌ها هم می‌ایستید، الان از این روند پشیمان نیستید؟

دبیری جشنواره فیلم به مهمان‌داری‌اش نیست که غذا به همه برسد، کاتالوگ به موقع منتشر شود یا بلیت هواپیما به موقع رزرو شود. این را می‌گویند مهمانداری! هویت کاری در دبیری جشنواره این است که باید یک شخصیت هنری و یک سلیقه حاکم باشد که بتواند جشنواره را به سمت اهداف بلندش ببرد

به نظرم باید یک مسئولیت را کامل قبول کرد، نصفه و نیمه‌اش به درد نمی‌خورد. دبیری جشنواره فیلم به مهمان‌داری‌اش نیست که غذا به همه برسد، کاتالوگ به موقع منتشر شود یا بلیت هواپیما به موقع رزرو شود. این را می‌گویند مهمانداری! هویت کاری در دبیری جشنواره این است که باید یک شخصیت هنری و یک سلیقه حاکم باشد که بتواند جشنواره را به سمت اهداف بلندش ببرد و در تمام بخش‌های کار اشراف داشته باشد. از انتخاب فیلم‌ها، انتخاب مهمانان و سیاست‌هایی که برای انتخاب آن‌ها باید داشته باشیم.

البته من به تنهایی فیلم‌ها را انتخاب نکردم بلکه رأی آخر را دادم. تعداد زیادی مشاور که اسامی‌شان اعلام شده، به من کمک کردند. ابتدا هم هدف‌گذاری برنامه را به آنان توضیح دادیم و این‌ها کمک کردند که انتخاب‌های اولیه رخ دهد و من از میان آن‌ها انتخاب کردم.

در میان فیلم‌های ایرانی آثاری را از جشنواره داخلی فجر انتخاب شدند که حضور بین‌المللی نداشتند، مثل «نفس»؟

بله. فیلم‌هایی که یا خارج از ایران در جشنواره نمایش داشته یا در ایران اکران عمومی داشته‌اند، انتخاب نشدند.

معیار انتخاب‌تان برای فیلم‌های بازار چه بود؟ چون بعضی فیلم‌ها سطوح متفاوتی دارند.

بله قبلا هم چنین نمایش‌هایی در بازار بود ولی خیلی منظم نبود اما امسال کوشیدیم به این نمایش‌ها نظم بدهیم یعنی یکی از 5 سالن اینجا را برای نمایش فیلم‌های بازار برای خارجی‌ها در نظر گرفتیم که پانارومایی از سینمای ایران را ببینند و انتخاب فیلم‌ها بیشتر براساس درخواست تهیه‌کننده، شکل گرفته است. البته سعی کردیم پراکنشی از سلیقه‌های مختلف فیلمسازی ایرانی هم در آن دیده شود.

فکر می‌کنید چه تعداد مهمان خارجی یا خبرنگار داشته باشید که حضور موثرتری در جشنواره فجر داشته باشند؟

خیلی خبرنگار خارجی نداریم.

به دلیل اینکه برگزاری جشنواره کن نزدیک است؟

نه. مشکلاتی در دعوت از خبرنگاران داریم که باید برای سال بعد این مشکلات را رفع کنیم.

چه مشکلاتی؟

مشکلاتی در گرفتن ویزایشان و هماهنگی‌هایی که از قبل باید انجام شود، وجود دارد. این موضوع خارج از سازمان سینمایی باید پیگیری شود. سال‌های گذشته این مشکل را جوری برطرف می‌کردند. در واقع خبرنگاران را با عناوین دیگری دعوت می‌کردند اما من دوست نداشتم چنین شود و معتقدم خبرنگار باید به اسم خبرنگار دعوت شود. سعی می‌کنیم سال بعد این نقیصه را برطرف کنیم.

ولی خریدار خارجی و همراهان فیلم‌های سینمایی در بخش‌های مختلف و روسای فستیوال‌ها کم نیستند. بیش از 180 نفر مهمان در این بخش داریم. حدود 30 نفر هم جوانان خارجی بخش دارالفنون هستند که از افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، ترکیه، عراق، لبنان، فلسطین و... هستند.

حضور بین‌المللی فیلم‌هایتان در جشنواره‌های خارجی و دیدار روسای فستیوال‌ها در تجربه‌ی برگزاری این جشنواره و دعوت از آنها چقدر تاثیر گذاشت؟

قطعا از همه تجربیاتم استفاده کردم. از جمله نحوه برگزاری جشنواره مثل راه‌اندازی سازمان داوطلبان که فعلا آن را با 50 عضو که اکثرا دانشجو هستند که به آنها همیاران افتخاری می‌گویم و قصد داریم تعداد آنها را برای سال‌های بعد گسترش بدهیم. به جز این هم طبیعی است از تمام ارتباطات بین‌المللی استفاده کرده‌ام. روسای فستیوال‌های مختلف را دعوت کرده‌ام.

از بازسازی سالن دانشکده سینما تئاتر بگویید!

با کمک موسسه سینما شهر در کمتر از 10 روز این سالن را بازسازی کردیم، سالنی خیلی شیک و مجهز که با امکانات کامل به جشنواره اضافه شده که بخشی از کارگاه‌ها و نمایش فیلم‌ها برای دانشجویان سینما را در این سالن برگزار خواهیم کرد.

این سالن هم بلیت فروشی دارد؟

مدیریت آن جا با خود دانشکده است و ما دخالتی نداریم ولی بیش از 100 نفر ظرفیت دارد.

اگر از من خواسته شود، حتما کارم را ادامه می‌دهم. در کشور ما مخالفت‌های خیلی عجیبی می‌شود که معلوم نیست در کجا ریشه دارد. از سوی کسانیکه که خیلی ادعای ارزشی بودن دارند تا بعضی دیگر که خیلی ادعای روشنفکری دارند، هر دو هم یک جور عمل می‌کنند و اصولا با همه چیز مخالفت می‌کنند.

طبق صحبت‌هایتان به نظر اگر سال آینده هم دبیری جشنواره به شما پیشنهاد بشود، می‌پذیرید چون برنامه‌های بلند مدت دارید؟

تمام تلاشم را می‌کنم که به دراز مدت فکر کنم، البته تا وقتی مرا بخواهند. هدف من و همه همکارانم که در بخش بین‌الملل با سابقه‌اند و به من کمک می‌کنند، این است که در بخش بین‌الملل در چند سال آینده این جشنواره به مهم‌ترین رویداد سینمایی آسیا تبدیل شود و معتقدیم که می‌توانیم.

اگر از من خواسته شود، حتما کارم را ادامه می‌دهم. در کشور ما مخالفت‌های خیلی عجیبی می‌شود که معلوم نیست در کجا ریشه دارد. از سوی کسانیکه که خیلی ادعای ارزشی بودن دارند تا بعضی دیگر که خیلی ادعای روشنفکری دارند، هر دو هم یک جور عمل می‌کنند و اصولا با همه چیز مخالفت می‌کنند.

کار من این است که تا حد امکان گرایش سیاسی و جناحی را در جشنواره وارد نکنم و همین جا هم اعلام می‌کنم دست همه کسانیکه که کشورشان را بیش از جناح فکری‌شان دوست دارند، را می‌فشارم و کمک کنند تا کاری ملی انجام شود. اما اگر اولویت‌شان با چیزی غیر از کشورشان است، ممکن است نتوانیم با هم کار کنیم. هر چند در آینده پشیمان خواهند شد.

وضعیت آقای کیارستمی را لحظه به لحظه رصد می‌کنم تا ببینم کجا می‌توانیم با ایشان تلاقی داشته باشیم که هم جشنواره از ایشان اعتبار بگیرد و هم مهمانان خارجی بتوانند با ایشان ارتباط داشته باشند.

برنامه خاصی برای آقای کیارستمی در جشنواره دارید؟ چون اغلب مهمانان خارجی حتما پیگیر احوال ایشان خواهند شد!

همه برنامه‌ها به سلامتی ایشان بستگی دارد. طبعا این موضوع برای ما مهم‌تر است. وضعیت ایشان را لحظه به لحظه رصد می‌کنم تا ببینم کجا می‌توانیم با ایشان تلاقی داشته باشیم که هم جشنواره از ایشان اعتبار بگیرد و هم مهمانان خارجی بتوانند با ایشان ارتباط داشته باشند.

افتخاری نیست که متقاضی جشنواره نبوده‌اند

فیلمسازان مطرح ایرانی که در عرصه بین‌المللی شناخته شده‌اند، چقدر با شما همکاری داشتند چون بعضی‌ از آنها گویا عدم حضورشان را در جشنواره بیشتر رسانه‌ای کردند و به نوعی به آن افتخار کردند؟

افتخاری نیست که متقاضی جشنواره نبوده‌اند. افتخاری نیست که آدم کشور خود را دست کم بگیرد بنابراین باید در این نگاه تجدید نظری صورت گیرد.

من و همکارانم برای خودمان مسئولیتی قائل هستیم و قصد داریم کاری کنیم که دیگر کسی جرأت نکند این گونه درباره جشنواره‌ و کشور خودش صحبت کند و برعکس فکر کند که با نبودن در جشنواره، فرصتی را از دست داده است. خیلی از فیلمسازان با ما همکاری کردند چون اصلا قرار است، معرفی هر فیلم توسط یک فیلمساز انجام شود. کلاس‌های زیادی را برای جوانان «دارالفنون» گذاشته‌ایم که هر یک از فیلمسازان برجسته ما یک ساعت برای آنان سخنرانی خواهند کرد. انتظار همکاری بیشتری از فیلمسازان دیگری داشتیم که صاحب موقعیت بین‌المللی بودند ولی دلخور نیستیم که همکاری نکردند و مطمئنم اگر در کارمان موفقیت داشته باشیم، آن‌ها نیز سال‌های آینده همکاری خواهند کرد.

نکته پایانی!

وعده برگزاری یک جشنواره بی‌نقص را نمی‌دهم چون هیچ‌کس نمی‌تواند چنین کند. مهم است که بعضی عادت‌ها به ویژه برای جشنواره‌ای که 33 دوره برگزار شده، عادت‌هایی است که شکل گرفته و نمی‌تواند یک شبه عوضش کرد ولی این جشنواره نسبت به دوره قبل تفاوت‌های چشمگیری خواهد داشت.