ایران و ترکیه؛ رفقای قدیمی با اختلافات جزئی

ترکیه همواره شریک اولویت دار و مهم ایران بوده ، و سفر اخیر رئیس جمهوری افق جدیدی برای توسعه و تعمیق مناسبات میان جمهوری اسلامی ایران و ترکیه خواهد بود.

برنا نوشت،تا پیش از روی‌ کار‌ آمدن حزب عدالت و توسعه، اولویت راهبردی سیاست خارجی ترکیه، عضویت در اتحادیه اروپا بود که با مخالفت‌های این اتحادیه روبه‌رو می‌شد و این مخالفت هاهمچنان هم پابرجاست. اما پس از روی کار آمدن اردوغان دکترین سیاست خارجی این کشور تغییر یافت، و این کشور تلاش می کند که با همه طرف های درگیر در منطقه ارتباط بر قرار کند و این تفکر منجر به بروز برخی اختلافات در منطقه شده، اما این کشور همواره شریک اولویت دار ایران در منطقه بوده و خواهد بود.

ترکیه و ایران از کشورهای کلیدی و تاثیرگذار درمنطقه هستند و همواره این کشور همسایه مهم و الویت دار برای ایران محسوب می شود. ایران و ترکیه از سال 1639 تا کنون هیچ گونه درگیری مرزی یا مسائل مشابه نداشته اند و مرز های دو کشور تا امروز بدون تغییر باقی مانده است. همچنین ایران و ترکیه دارای اشتراکات فرهنگی و اجتماعی می‌باشند، که داشتن مرزهای طولانی و باثبات و وجود زمینه‌های همکاری اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و مزیت های اقتصادی بی شمار می تواند در گسترش روابط  بیش از گذشته راهگشا باشد.

قطعا زمانیکه بالاترین مقام اجرایی یک کشور به کشور دیگری سفر می کند نشان دهنده اهمیت روابط میان دو کشور و حاکی از عمق روابط خوب و حسنه دارد، و پس  از روى کار آمدن روحانى، ترکیه به عنوان یکی از مقصدهاى سفر خارجى رییس دولت مطرح شد و تا به امروز دو کشور همواره در عالیترین سطح به دنبال گسترش بیش از بیش روابط با یکدیگر هستند. علیرغم تصور برخی که این سفر را مبنی بر بالا گرفتن اختلافات در اجلاس همکاری های اسلامی می دانستند، این سفر در حالی انجام شد که تدارکات این سفر از پیش تعیین شده و بیشتر جنبه اقتصادی برای دو کشور داشت.

ایران و ترکیه در این اصول یعنی اینکه مرزهای کشورها باید ثابت بماند، تجزیه در هیچ کشوری پذیرفتی نیست، کشتار و جنگ باید متوقف شود، با تروریسم به هر شکل و نام باید قاطعانه و جدی مبارزه شود و اینکه قدرتهای خارجی حق دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه را ندارند و سرنوشت هر کشوری باید توسط مردم همان کشورها رقم بخورد، اتفاق نظر دارند و با تایید برخی اختلافات جزئی در مسایل منطقه دو کشور برای رایزنی بیشتر و بویژه برای مبارزه با تروریسم و معرفی درست اسلام به جهان ، در این دیدار اعلام آمادگی کردند.

روحانی روز چهارشنبه (25 فروردین ماه) برای شرکت در سیزدهمین اجلاس سران همکاری کشورهای اسلامی در سفری 4 روزه تهران را به مقصد استانبول ترک کرد و پس از شرکت درسیزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری‌ اسلامی،  روز پنج شنبه بدون حضور در اختتامیه این مراسم، استانبول را به مقصد آنکارا ترک کرد. همچنین 7 تن از وزرا پس از عزیمت روحانی برای شرکت در دیدارها و رایزنی ها راهی آنکار شدند تا در این دور از گفت و گوها حضور داشته باشند.  

رییس جمهوری اسلامی ایران روز شنبه در مجموعه ریاست جمهوری ترکیه در آنکارا مورد استقبال رسمی و گرم «رجب طیب اردوغان» رییس جمهوری این کشور قرار گرفت، و در حاشیه این استقبال ٢١ گلوله توپ به افتخار دکتر روحانی شلیک شد و پس از نواخته شدن سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، روسای جمهور دو کشور با یکدیگر دیدار کردند.

در راستای این سفر دور روزه، ایران و ترکیه برای توسعه بیش از پیش روابط و مناسبات دو جانبه، هشت یادداشت تفاهم و موافقتنامه همکاری در بخش‌های مختلف به امضا رساندند. این اسناد که در حضور روحانی و اردوغان امضا شد، شامل موافقتنامه همکاری در رابطه با تأمین اجتماعی، یادداشت تفاهم ممنوعیت و جلوگیری از ورود، صدور و جابه‌جایی و انتقال غیر مجاز اموال فرهنگی، یادداشت تفاهم همکاری در زمینه حفظ نباتات و قرنطینه گیاهی، یادداشت تفاهم همکاری در زمینه آموزش عالی، یادداشت تفاهم همکاری بین دانشگاه علوم قضایی جمهوری اسلامی ایران و آکادمی عدالت ترکیه، یادداشت تفاهم همکاری بین مرکز ملی اندازه شناسی ایران و مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و شورای تحقیقات علمی و فنی مؤسسه‌اندازه شناسی ملی ترکیه، یادداشت تفاهم همکاری مشترک در زمینه استاندارد سازی، ارزیابی تطبیق و سنجه شناسی و آموزش و بیانیه مشترک حسن نیت بین وزارت دادگستری ایران و ترکیه است.

روحانی پس از دیدار با همتای ترک بر شتاب در روند مناسبات دوجانبه و رساندن حجم مبادلات تجاری دو کشور به مرز 30 میلیارد دلار تاکید نمود و همانطور که بارها از سوی روحانی تاکید شد.

در پایان نیز رییس جمهوری پس از سفری 4 روزه و تاکید بر گسترش همکاری به ویژه در حوزه اقتصادی راهی تهران شد.

آنچه مسلم است، فارغ از رقابت ها، اقتضای همسایگی و جایگاه ترکیه و ایران در منطقه، در روابط 2 کشور کارگر بوده و از آنجا که قرار است روابط تجاری و اقتصادی تهران- آنکارا از 30 میلیارد دلار فراتر برود باید بر اشتراک ها تمرکز کرد و زمینه سرمایه گذاری و حضور شرکت های خصوصی را بیشتر فراهم کرد.