در دیدار کری و سران عرب خلیج فارس چه گذشت؟

نیویورک تایمز نوشت: با گذشت یک سال از توافق هسته ای رهبران کشورهای عربی همچنان نزد آمریکا گلایه می کنند که ایران به آزمایش های موشکی خود ادامه داده، به یمن سلاح می فرستد و فعالیت خود در سوریه را افزایش داده است.
 
این نشریه آمریکایی آورده است: جان کری روز گذشته برای ملاقات با رهبران کشورهای عرب منطقه وارد منامه در بحرین شد. هدف از این ملاقات اطمینان بخشی به کشورهای عربی در زمینه برنامه های جدید دفاع موشکی و سایبری از آن ها برابر ایران می باشد. اما دیپلمات های کشورهای عربی به ویژه وزیر خارجه امارات از افزایش قدرت ایران به شدت عصبانی بوده و ایران را از همیشه خطرناک تر توصیف کرده اند.

اما به نظر کری ایران بدون سوخت هسته ای و توانایی تولید بیشتر قدرت تهدید بسیار کمتری دارد و چالش اصلی را دست یابی به سلاح هسته ای عنوان کرد.

از سوی دیگر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در این ملاقات نگرانی خود را از این موضوع ابراز کردند که با وجود رفع تهدید هسته ای فعالیت های ایران همه جا بیشتر شده است.
وزیر خارجه بحرین، شیخ خالد بن احمد الخلیفه، در کنفرانس مشترک خبری با کری گفت: برنامه موشکی ایران با حمایت کامل رهبران آن به سرعت در حال پیش رفتن است، و می بینیم مداخلات توسعه طلبانه ایران همچنان بدون کاهش ادامه دارد.

کری در مورد شرایط پس از توافق هسته ای گفت: کسی انتظار نداشت چالش های دیگری که می دانیم وجود دارند ناگهان از بین می روند.

جان کری که برای فراهم سازی مقدمات ملاقات اوباما از عربستان در ماه جاری با وزرای خارجه شورای همکاری خلیج فارس گفتگو می کرد، در پاسخ نگرانی های آن ها گفت آمریکا به برداشتن تحریم های اقتصادی علیه ایران مطابق توافق انجام شده ادامه می دهد، اما تحریم های جدیدی برای مقابله با آزمایش های موشکی ایران اعمال خواهد کرد که در شورای امنیت در حال بررسی است.

دیپلمات ها نسبت به توانایی آمریکا برای قانع کردن شورای امنیت تردید دارند. همین حالا روسیه اعلام کرده شاید آزمایش های موشکی روح قطعنامه 2231 که پس از توافق ایران صادر شده را نقض کرده باشد، اما آن ها همچنان می توانند در چارچوب معنای دقیق کلمات این قطعنامه به فعالیت خود ادامه دهند.

در واقع هم در قطعنامه های گذشته که ایران مرتبا نادیده می گرفت آمده بود: ایران نمی تواند هیچ فعالیتی مربوط به موشک های بالستیک داشته باشد. اما قطعنامه جدید که مذاکرات بر سر واژگان آن همزمان با به انجام رسیدن توافق هسته ای انجام شد رویکرد ضعیف تری را نشان می دهد. در این قطعنامه از ایران خواسته شده هیچ فعالیتی در زمینه موشک های بالستیکی که قادر به حمل تسلیحات هسته ای می باشد انجام ندهند.

مقامات ایران معتقدند زبان این قطعنامه غیرالزام آور است. آن ها همچنین اعتراضات خود را از این موضوع افزایش داده اند که شاهد مزایای برداشته شدن تحریم ها نیستند.

اما سوای جزئیات آزمایش های موشکی ایران، نارضایتی های اساسی میان واشنگتن و شرکای عربیش شکل گرفته که به سمت بی اعتمادی می رود. سعودی ها از خواندن مصاحبه اوباما با آتلانتیک بسیار شوکه و عصبانی شدند که در آن عربستان و دیگر کشورهای کوچک عربی متحد آن "مفت خور" هستند. هرچند این باور در میان دیپلمات های آمریکایی چیز تازه ای نبود، اما حتی کارکنان دفتر آقای کری هم از شنیدن آن از زبان رئیس جمهور آمریکا بهت زده شدند.

اوباما گفته بود عربستان و متحدان عربش باید راه موثری پیدا کنند تا منطقه را میان خود تقسیم کنند و به نوعی صلح سرد برسند. او این تفکر را که آمریکا باید همیشه در کنار عربستان باشد را رد کرد و گفت: این یعنی ما باید وارد منازعات آن ها شویم و از قدرت نظامی خود استفاده کنیم تا به آن ها پایان دهیم – و این نه در جهت منافع آمریکا است و نه خاورمیانه.

دونالد ترامپ از این هم فراتر رفته و در مصاحبه با نیویورک تایمز عربستان را تهدید کرده اگر همکاری بیشتری در جنگ با داعش نداشته باشد، نفت آن را تحریم می کند. هرچند دیپلمات های عرب در این گفتگوها گفتند تفاوت سخنرانی های انتخاباتی و سیاست را درک می کنند، اما اضافه کردند نظرات آقای ترامپ باعث شده نسبت به آینده روابط امنیتی تردید پیدا کنند.

با این همه شواهد چندانی در دست نیست که کشورهای عربی به دنبال توافق جدی برای رفع کاستی های دفاعی خود باشند. یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریک پیش از سفر کری اذعان کرده بود که با وجود همه گفتگوها برای ساخت سیستم دفاع موشکی منطقه ای، همچنان هیچ توافقی بر سر معماری این سیستم و محل قرارگیری رادارها و باطری های موشکی آن صورت نگرفته است.

گفتگوهای دیگری نیز در زمینه دفاع سایبری انجام گرفت، اما هیچ استراتژی کلی برای مقابله با حملات سایبری ایران به دست نیامد. فرمانده واحد سایبری آمریکا هفته گذشته در میان نمایندگان سنا گفت حملات سایبری ایران به آمریکا از زمان توافق هسته ای بسیار کم شده است، اما این حملات در منطقه به طور مرتب ادامه دارد.