اما و اگرهای انتخاب نماینده منتخب اصفهان

طبق خبرهای رسیده؛ مینو خالقی پس از رد صلاحیت اولیه به دلیل اینکه پدر وی از انقلابیون با سابقه اصفهان است و با احمد سالک که از افراد پرنفوذ اصفهان است، رفاقتی دیرینه دارد، توانسته با گرفتن نامه‌ای از سالک و امام‌جمعه اصفهان، تأیید صلاحیت وی را اخذ کند

پس از رد صلاحیت چهره‌های مطرح اصلاح‌طلب در سراسر کشور برای انتخابات دهم مجلس شورای اسلامی، کمتر کسی تصور می‌کرد که اصلاح‌طلبان با همین نیروهای باقی مانده در کارزار انتخابات، بتوانند در بسیاری از کلانشهرها از جمله تهران و اصفهان، شیراز، تبریز و... گوی سبقت را از اصول‌گرایانی که بدون هیچ مشکل و دغدغه‌ای وارد میدان رقابت شده بودند، بربایند. 

زمانی که صف طولانی چهره‌های سیاسی در استان اصفهان رد صلاحیت شدند، کمتر کسی امید به معرفی لیست از سوی اصلاح‌طلبان داشت؛ چه برسد به اینکه لیست پنج نفره باشد و چهار نفر از پنج نفر در رقابت با زوج همیشگی کامران- اخوان در انتخابات پیروز شوند! در میان نام‌های تأیید صلاحیت شده اصفهان، برای اولین بار نام مینو خالقی دانشجوی دکترای حقوق مطرح شد.

مینو خالقی در میان پنج نامزد اصلاح‌طلب اصفهان کمترین تبلیغ و کمترین هزینه را کرد. در روزهایی که خیابان‌های اصلی و فرعی اصفهان با پوسترهای اصول‌گرایان فرش شده بود، او به کمک جوانان اصلاح‌طلب، ستاد کوچکی راه‌اندازی کرد که در عرض یک هفته تبدیل به ستاد سومین نماینده منتخب مردم اصفهان شد! بانوی 30 ساله‌ای که تا شش ماه پیش کمتر کسی نامی از او شنیده بود به دلیل موضوع رد صلاحیت‌اش (ابطال آراء پیروزی) بعد از کسب رای سوم مردم اصفهان در انتخابات مجلس دهم از سوی شورای نگهبان در نوروز 95 به چهره‌ای سیاسی تبدیل شد.

 دلایل ابطال رای منتخب اصفهان
یک منبع آگاه در اصفهان به خبرنگار وقایع اتفاقیه گفت: دلیل رد صلاحیت منتخب سوم مردم اصفهان در مجلس، یک موضوع شخصی اعلام شده است. البته وزارت کشور از اعلام دلیل رد صلاحیت خالقی به وی اظهار بی‌اطلاعی کرده است ولی سیامک ره‌پیک، عضو حقوقدان شورای نگهبان طی اظهاراتی با اشاره به اختیارات این شورا برای ابطال آراء منتخبان مجلس اعلام کرد که یکی از نمایندگان حوزه انتخابیه اصفهان، در مرحله دوم انتخاب خواهد شد.

در انتخابات هفتم اسفند ماه، براساس نتایج اعلام شده از سوی وزارت کشور، حمیدرضا فولادگر با ۲۰۰ هزار و ۶۹۰ رای، ناهید تاج‌الدین با ۱۹۵ هزار و ۶۶ رای، مینو خالقی با ۱۹۳ هزار و ۳۹۹ رای، حیدرعلی عابدی با ۱۷۹ هزار و ۲۳۰ رای و احمد سالک با ۱۷۶هزار و ۸۰۷ رای در حوزه انتخابیه اصفهان انتخاب شده‌اند. ناهید تاج‌الدین، مینو خالقی و حیدرعلی عابدی، نامزدهای مورد حمایت اصلاح‌طلبان و حمیدرضا فولادگر و احمد سالک، نامزدهای مورد حمایت اصول‌گرایان در اصفهان بودند.
سیامک ره‌پیک، عضو حقوقدان شورای نگهبان و سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات اعلام کرد که صحت انتخابات اصفهان به طور کلی تأیید شده اما تکلیف نماینده پنجم این شهر در انتخابات میان‌ دوره‌‌ای مشخص می‌شود. انتخابات میان دوره‌ای مجلس، سال آینده همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری خواهد بود.

همچنین استاندار اصفهان نیز طبق اظهاراتی بیان کرده است: ما از وزیر کشور خواستیم تا علت ابطال آراء منتخب سوم اعلام شود که این موضوع اکنون در حال پیگیری است و باید منتظر نتایج بمانیم.

رسول زرگرپور با بیان اینکه تصمیم شورای نگهبان درباره حوزه انتخابیه اصفهان فصل‌الخطاب است، گفت: نامه شورای نگهبان مبنی بر رد صلاحیت خانم خالقی روز ۲۹ اسفند به استانداری رسیده، بدون اینکه دلیل این اقدام روشن باشد.
مینو خالقی نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده که ارتکاب هیچ تخلف تبلیغاتی به او ابلاغ نشده و جلسه‌ای هم با اعضای شورای نگهبان یا هیئت نظارت نداشته است.

 وی در بیانیه خود نوشته است: مسلما در این میان مسئله آرای مردم به عنوان حق‌الناس که مورد تأکید رهبری است و حق اینجانب به عنوان شهروندی که با انواع افترا، مورد هجمه واقع شده است، مطرح بوده و دقت نظر مسئولان امر و در نظر گرفتن ادله قطعیه شرعیه و قانونی از نهادهای نظارتی که بنا بر پیکره نظام اسلامی و قانون اساسی شکل گرفته‌اند مورد انتظار است.

شورای هماهنگی جبهه اصلاحات استان اصفهان هم در نامه‌ای سرگشاده به حسن روحانی، رئیس جمهور ایران به این موضوع اعتراض کرده و خواهان رسیدگی به این اقدام شورای نگهبان شده است.

ابطال آراء مینو خالقی نماینده منتخب مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه اصفهان، چنان غافلگیر کننده بود که نماینده‌ اصلاح‌طلب منتخب مردم تهران در این‌باره گفت: ابطال آراء یک منتخب پس از انتخابات به لحاظ قانونی ایراد دارد. محمود صادقی در تحلیلی حقوقی از موضوع رد صلاحیت و ابطال آراء مینو خالقی منتخب مردم اصفهان با بیان اینکه تفسیر شورای نگهبان این است که نظارت بر انتخابات استصوابی است و این نظارت شامل همه مراحل انتخاباتی است، تأکید کرد: ماده سه قانون انتخابات، این مسئله را این‌گونه تصریح می‌کند که «شورای نگهبان بر همه مراحل انتخابات نظارت خواهد کرد» ما این نکته را به همین شکل می‌پذیریم اما نکته اینجاست که این نظارت بر اقدامی است که وزارت کشور انجام می‌دهد.

پیش از رد صلاحیت مینو خالقی چه گذشت؟

البته طبق خبرهای رسیده؛ مینو خالقی پس از رد صلاحیت اولیه به دلیل اینکه پدر وی از انقلابیون با سابقه اصفهان است و با احمد سالک که از افراد پرنفوذ اصفهان است، رفاقتی دیرینه دارد، توانسته با گرفتن نامه‌ای از سالک و امام‌جمعه اصفهان، تأیید صلاحیت وی را اخذ کند.

بنابراین گزارش، بعد از آنکه شرایط رای آوری اصلاح‌طلبان به نحوی شد که ممکن است اصول‌گرایان تسلط بر فضای سیاسی در این شهر را پس از 12 سال از دست دهند، برخی از فعالان سیاسی اصول‌گرا، دست به اقداماتی علیه نماینده‌ منتخب زده‌اند. آنطور که یک منبع مطلع می‌گوید: بعد از تأیید صلاحیت مینو خالقی با وساطت بزرگان سیاسی جریان اصول‌گرا، این نماینده پیروز شد و بعد از آن یک موضوع شخصی را زبان به زبان مطرح کرده‌اند. بعد از این کسانی که وساطت کرده بودند، تأییدیه خود را از وی پس گرفته و موجب رد صلاحیت خالقی شده‌اند.

البته تا آخرین لحظات شمارش آرا، بجز حمیدرضا فولادگر، چهار منتخب اصفهان همگی از لیست اصلاح‌طلبان بودند ولی در دقیقه نود اعلام شد که احمد سالک، نماینده فعلی مجلس در رتبه پنجم قرار گرفته است و به جای علیرضا آجودانی راهی خانه ملت می‌شود. وقتی شایعه تغییر یک نماینده در شهر پیچید همه نگاه‌ها به سالک دوخته شد. اصلاح‌طلبان امیدوار بودند با بازشماری آرا، سالک حذف شود و آجودانی ردای نمایندگی بر تن کند اما این آرزو ساعتی بعد رنگ باخت. یکی از اعضای ارشد ستاد سالک همان زمان بعد از تکذیب حذف سالک، خبری داد که اصلاح‌طلبان را در بهت فرو برد. «مینو خالقی رد صلاحیت شده است» هر چند در ابتدا بسیاری می‌گفتند این شایعه جناح رقیب برای ایجاد موج خبری است اما کم‌کم مشخص شد وزارت کشور و شورای نگهبان نیز همان خبر ستاد سالک را تأیید کرده‌اند.

موضوعی که در تعطیلات نوروز در فضای مجازی با واکنش‌های زیادی مواجه شد و اعتراض و اظهار نظرهای مختلف کاربران را به همراه داشت و البته جمعی از جوانان اصلاح‌طلب اصفهان نیز با جدیت به دنبال بازگشت مینو خالقی به مجلس بودند.

طبق اظهارات یکی از فعالان سیاسی اصفهان؛ در صورتی که مینو خالقی رد صلاحیت شود، نفر ششم اصفهان یعنی علیرضا آجودانی که نماینده حزب اعتدال و توسعه است چون 25 درصد آرا را کسب کرده است، باید جایگزین خالقی شود و طبق قانون نیازی به برگزاری انتخابات میان دوره‌ای نیست. وی همچنین تأکید کرد که تا لحظات آخر اعلام نهایی نتایج آرا، آجودانی نفر پنجم بود ولی در نتیجه نهایی با 869 عدد اختلاف رای، وی به عنوان نفر ششم معرفی شد و احمد سالک به عنوان نفر پنجم انتخابات معرفی شده است. این منبع آگاه اعلام کرد که تعداد آرای احمد سالک 176807 رای و آراء علیرضا آجودانی 175938 رای اعلام شده است.

واکاوی حقوقی ابطال آراء مینو خالقی

البته در این میان بهمن کشاورز، طی یادداشتی به واکاوی حقوقی ابطال آراء مینو خالقی پرداخته و در بخشی از این یادداشت آورده است: موضوع منتفی شدن انتخاب سرکار خانم مینو خالقی، برگزیده سوم مردم اصفهان، فعلا موضوع روز است. صورت مسئله برای ما روشن نیست زیرا خود ایشان در مطلبی که به تاریخ هفتم فروردین 95 در کانال اختصاصی خود گذاشته‌اند اعلام فرمودند: «همان‌طور که مستحضرید بنا به مصاحبه رسمی سخنگوی محترم هیئت نظارت بر انتخابات، آرای اینجانب ابطال گشته و اصلا مسئله رد صلاحیت مطرح نیست...» این بیان هرچند روشن است اما ناچار ابهاماتی در ذهن ایجاد می‌کند زیرا صلاحیت این سرکار خانم مورد تأیید هیئت نظارت و هیئت اجرایی بوده و مآلاً باعث شده است که ایشان امکان شرکت در انتخابات را پیدا کنند.

با توجه به اینکه شخصا فرموده‌اند موضوع صلاحیت مطرح نیست ناچار باید به این نتیجه برسیم که ایشان صالح تشخیص داده شده‌اند.

مضافا اینکه آقای استاندار اصفهان فرموده‌اند صحت انتخابات در اصفهان تأیید شده اما شورای نگهبان صحت انتخاب نفر سوم را تأیید نکرده است و در متن نامه شورای نگهبان به علت ماجرا اشاره‌ای نشده است. بنابراین فعلا با پدیده‌ای تحت عنوان «ابطال آراء یکی از منتخبین» مواجه هستیم که درخور تامل است.

زیرا بحث ابطال صندوق یا ابطال انتخابات یک منطقه یا یک شهر مطرح نیست بلکه گفته شده آراء مردم به خانم محترم مذکور ابطال گشته است. از طرفی هرچند اعلام شده بحث ردصلاحیت مطرح نیست اما به موجب تبصره ماده 50 قانون انتخابات «ردصلاحیت داوطلبان نمایندگی باید مستند به قانون و براساس مدارک و اسناد معتبر باشد.» بنابراین به طریق اولی وقتی نماینده‌ای عملا انتخاب شده و مردم به او رای داده‌ باشند سلب عنوان نمایندگی از او کاری دشوارتر و مهم‌تر است و به سادگی میسر نیست زیرا که فرموده‌اند: «میزان رای مردم است.» در عین حال درصورتی که ابطال آراء یک نماینده منتخب (و نه ابطال صندوق یا ابطال انتخابات) مطرح باشد، چنین ابطالی مستلزم آن است که صندوق‌های مربوط به انتخابات شهر مورد نظر گشوده و نام کاندیدا در تک تک اوراق رای ابطال و آراء مجددا شمرده شود که چنین اقدامی عملا میسر نیست.
آنطور که بهمن کشاورز نوشته، درصورت درخواست داوطلب باید دلایل و مدارک ردصلاحیت توسط مرجع رسیدگی کننده به ترتیب زیر به اطلاع وی رسانده شود: «چنانچه شخص داوطلب در معرض هتک حرمت باشد دلایل و مدارک حضورا به اطلاع وی می‌رسد و اگر فی‌المجلس و به طور کتبی تقاضا کند دلایل به صورت کتبی به وی تسلیم خواهد شد و در مواردی که مورد با حیثیت اشخاص دیگر مرتبط باشد صرفا به صورت شفاهی و حضوری به اطلاع داوطلب می‌رسد.» هرچند در این مورد تصریح شده است که مورد ردصلاحیت نیست اما بدون تردید علت حذف داوطلب باید به او اعلام شود و خود اوست که اختیار دارد مورد یا موارد اعلامی را علنی یا رسانه‌ای بکند یا نکند.

با این حال شورای هماهنگی جبهه اصلاحات اصفهان در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهوری تأکید کرده است؛ با احترام پیرو نامه قبلی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات استان اصفهان در اعتراض به رد صلاحیت سرکار خانم مینو خالقی منتخب سوم مردم اصفهان جهت نمایندگی مجلس شورای اسلامی که در اقدامی نادر و بدون توجه به اعتراضات گروه‌های مردمی و منتخب مذکور از سوی شورای نگهبان انجام گردید متاسفانه تاکنون درخصوص اقدامات انجام شده از سوی دولت محترم و ستاد انتخابات کشور اعلام نگردیده است و اصلاح‌طلبان اصفهان به صورت مداوم از سوی همشهریان و دیگر هم‌وطنان در اقصی نقاط کشور در این خصوص مورد سؤال قرار می‌گیرند.

سخنگوی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات طی مصاحبه‌ای تعیین تکلیف نماینده حوزه را به انتخابات میان دوره‌ای موکول نموده است که این مطلب نیز خود محل اعتراض است، زیرا بر اساس رویه‌های جاری بایستی نفر بعدی جایگزین گردد که این موضوع نیز مورد توجه قرار نگرفته است. مجددا از محضر جنابعالی درخواست می‌گردد درخصوص رعایت امانت مردم و حفظ حقوق شهروندی دستور لازم صادر و مردم اصفهان را در پشتیبانی از نظام مقدس جمهوری اسلامی و دولت منتخب مردم دلگرم‌تر فرمایید.

منبع: وقایع اتفاقیه