خانه‌ای که به جای مرکز فرهنگی لوکیشن سریال شد!

42 سال پس از فوت جلا‌آل احمد و در آستانه دومین سالمرگ سیمین دانشور، منزل این زوج نویسنده ایرانی در منطقه تجریش تهران که در دو سال گذشته محل مناقشات زیادی برای تصاحب و تغییر وضعیت فعلی‌اش بوده است، با مبدل شدن به لوکشین فیلمبرداری یکی از سریال‌های تلویزیونی رسانه ملی بار دیگر در معرض تغییر کاربری قرار گرفته است.

سریال تلویزیونی «بچه‌های نسبتاً بد» به کارگردانی سیروس مقدم و تهیه کنندگی سیدکمال طباطبایی که این شب‌ها از شبکه یک سیما در حال پخش است، لوکیشن منزل یکی از شخصیت‌های اصلی خود در این سریال را به این خانه تاریخی برده است و بر اساس آنچه شب‌ها از تلویزیون می‌توان مشاهده کرد، شاهد به وجود آمدن تغییراتی در ظاهر این خانه از جمله تغییر مکان تابلوها و یا نصب برخی وسائل تزئینی به دیوار و چیدمان این منزل که در 48 سال گذشته بدون تغییر باقی مانده بود، شده است. بر اینها باید افزود تاثیرات ورود و خروج و نصب احتمالی ابزار و وسائل فیلمبرداری و نورپرداری این سریال‌ها را.

در مورد چگونگی و شیوه اعمال این تغییرات پس از پاسخ ندادن تهیه‌کننده این سریال تلویزیونی، به تماس با افشین قلی‌پور مدیر تولید این سریال منجر شد که وی نیز در این زمینه تنها به ذکر این جمله اکتفا کرد که: به هر حال بچه‌های گروه، خانم ویکتوریا دانشور (خواهر سیمین دانشور) و همسرشان را راضی کردند که این اتفاق بیفتد.

این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که منزل سیمین دانشور و جلال‌آل احمد در سال 1383 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 11466 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و بر همین اساس هر گونه دخل و تصرف در آن و نیز ایجاد تغییرات در ظاه و حتی درون آن یناز به صدور مجوز و نظارت سازمان میاث فرهنگی دارد.

خانه رویایی آل‌احمد و دانشور

منزل سیمین دانشور و جلال‌آل احمد در منطقه تجریش تهران واقع است. بر اساس آنچه از دستنوشته‌های آل‌احمد باقی‌مانده، او این خانه را روی قطعه زمینی که از سوی وزارت اوقاف وقت به آموزش و پرورش و در نهایت به او واگذار شده و او این بنا را با دستان خودش در سال 1332 ساخته و پس از رجعت سیمین دانشور از آمریکا، این زوج در آن مستقر شده‌اند.

این خانه جدای از 420 مترمربع عرصه و 220 مترمربع زیربنا در دوطبقه که از سال 32 تا 92 به مدت شصت سال محل زندگی آل‌احمد و دانشور بوده است، در سال‌های گذشته نیز محل آمد و شد بسیاری از چهره‌های سیاسی و فرهنگی ایران بوده است؛ از امام موسی صدر تگرفته ا دانشجویان دانشور در سال‌های حیات وی.

این خانه همچنین در درون خود یادگارهای ارزشمندی مانند اتاق کار دانشور که وی در آن آثار درخشانی مانند «سو و شون» را خلق کرده و نیز کتابخانه شخصی آل‌احمد و دانشور را داراست که برخی از کتاب‌های آن با حاشیه‌نویسی این دو چهره سرشناس ادبیات ایران همراه بوده و در قفسه‌های آن نگهداری می‌شود و در کنار تمامی این موارد برخی از تابلوها و تصاویر نصب شده بر دیوار این خانه که به طور اعم شامل تصاویر آل‌احمد و دانشور می‌شود، سال‌های سال بدون تغییر در این منزل نصب بوده‌اند.

پس از فوت دانشور در زمستان سال 90 تا کنون خواهر سیمین دانشور به همراه همسر وی در این منزل ساکن شده‌اند و سال گذشته نیز برای جبران برخی آسیب‌های وارد شده به این منزل، دست به انجام برخی تعمیرات در ساختمان داخلی آن زدند.

در کنار این موضوع و بر اساس وصیت‌نامه سیمین دانشور یک سوم از اموال وی به لیلی ریاحی فرزندخوانده او واگذار شده که این واگذاری پس از یک مناقشه حقوقی بلندمدت میان وی و خانواده دانشور صورت گرفت. این در حالی است که تمامی طرفین این دعوا پیش از این وعده تبدیل این منزل به یک مرکز فرهنگی برای حضور اهالی فرهنگ و ادب در آن را داده بودند و حتی در ماه‌های ابتدایی پس از فوت دانشور نیز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اقدام به کُدگذاری تمامی اموال موجود در این منزل برای ثبت و حفظ تاریخی آن کرده بود.


شکایت میراث فرهنگی از تصرف منزل دانشور و آل‌احمد

آنچه این روزها بر این خانه گذشته و حضور عوامل فیلمبرداری یک مجموعه تلویزیون در این منزل و ایجاد تغییرات در آن برای ضبط بخش‌هایی از این کار تلویزونی است. خبرنگار مهر برای پیگیری این موضوع که آیا این اتفاق با اجازه و نظارت سازمان میراث فرهنگی و اداره کل میراث فرهنگی استان تهران صورت گرفته یا خیر با مسعود نصرتی مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران گفتگو کرد که وی ضمن اعلام اینکه هیچ‌گونه مجوزی در این رابطه صادر نشده است، گفت: به طور قطع از عوامل مرتبط با این واقعه به مراجع قانونی شکایت می‌شود.

نصرتی همچنین تصریح کرد: وقتی منزل و یا بنایی به عنوان میراث فرهنگی ملی ثبت می‌شود، صرف نظر از اینکه تحت تملک چه کسی باشد، اگر تحت هر نوع تعرض و خدشه‌ای قرار بگیرد و هر نوع تغییر و تحولی بخواهد در آن اتفاق بیفتد باید از سازمان میراث فرهنگی برای این منظور مجوز گرفته شود. مگر اینکه شورای فنی سازمان پس از بررسی آن منزل اجازه انجام برخی تغییرات مانند طرح‌های مرمتی را برای آن صادر کند.

وی افزود: بحث خانه‌هایی از این دست که متعلق به مفاخر ماست حتی اگر ثبت تاریخی هم نشده باشد، به دلیل اینکه زندگی یک شخصیت بزرگ فرهنگی تاریخی در آن رخ داده است، نباید در معرض تعرض و تخریب قرار بگیرد که متاسفانه چند روز قبل در مورد منزل مرحوم غلامحسین بنان شاهد آن بودیم. شاید این منازل حتی معماری قابل توجهی نداشته باشند اما شاخصه‌های فرهنگی ویژه‌‌ای به خاطر زندگی آن فرد خاص را دارند. در همه جای دنیا رسم بر نگهداری این منزل است اما در ایران متاسفانه این موضوع مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران تاکید کرد: من به طور حتم این مساله را پیگیری می‌کنم و اعتراض و شکایت خودمان را اعلام خواهیم کرد. هر نوع حرکتی در این منزل حتی کوبیدن یک میخ به دیوار هم منع قانونی دارد. شاید مالکیت ملک با ما نباشد اما مالکیت معنوی آن با ماست و حق پیگیری آن برای ما محفوظ است.