بهمن کشاورز:در قوانین موجود ضابطه ای ندیدم که به شورای نگهبان اجازه ابطال آرا یک کاندیدا را بدهد

رئیس اتحادیه سراسری کانون های وکلای ایران گفت:تا آنجا که بنده به خاطر دارم و ذهنم یاری می کند بحث ابطال آرا کاندیدایی که صلاحیت او مورد تائید قرار گرفته تاکنون مطرح نبوده است از اینرو به نظر می رسد که این مطلب تازگی داشته باشد.

به گزاش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید،موضوع اخیر در مورد ابطال آرا مینو خالقی منتخب سوم مردم اصفهان در دهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی مباحث بسیاری را فراهم کرد. از یک سو شورای نگهبان با توسل به موضوع حق نظارت استصوابی این حق را برای خود مسلم می داند و از سوی دیگر  این ابهام وجود دارد که چنین قانونی وجود ندارد. در کنار این مباحث مسبوق به سابقه بودن این امر نیز محل اختلاف است که بهمن کشاورز رئیس اتحادیه سراسری کانون های وکلای ایران این موضوع را نه تنها بی سابقه دانست بلکه اشاره کرد طبق قوانین موجود شورای نگهبان مجوز ابطال آرا یک کاندیدا را ندارد. مشروح گفت و گوی بهمن کشاورز با برنا را در ادامه می‌خوانید:

آیا شما از ماجرای ابطال آرای خانم مینو خالقی اطلاعی دارید؟

اطلاعات من در حدی است که در مطبوعات و خبرگزاری ها منعکس شده است و بدیهی است اطلاع مستقیمی ندارم. بر این اساس گویا شورای  محترم نگهبان اعلام کرده است آرا سرکار خانم مینو خالقی ابطال شده و از اینرو منتخب سوم اصفهان حذف شده است.

درمورد جزئیات آیا چیزی می دانید ؟

آن طور که خود سرکار مینو خالقی در کانل ویژه خود اعلام کرده اند گویا مسئله رد صلاحیت مطرح نیست و اکنون نیز موضوع در حال پیگیری است. در عین حال استاندار اصفهان اینطور اعلام کرده اند که از شورای محترم نگهبان مسئله ابطال آرا  به ایشان ابلاغ شده اما در خصوص علت چیزی اعلام نکرده است.

به نظر شما آیا ویژگی خاصی در این ماجرا وجود دارد ؟

تا آنجا که بنده به خاطر دارم و ذهنم یاری می کند بحث ابطال آرا کاندیدایی که صلاحیت او مورد تائید قرار گرفته تا کنون مطرح نبوده است از اینرو به نظر می رسد که این مطلب تازگی داشته باشد

به نظر شما علت وقوع این ماجرا چیست و چگونه واقع شده است ؟

در این خصوص پیش از آنکه شورای محترم نگهبان جزئیات و تفصیل نظر خود را اعلام کند نمی توان نظر قطعی و روشنی داد زیرا صورت مسئله از نظر ما فعلا مبهم است. توضیح می دهم باز هم تا انجا که ذهن یاری می کند مسئله ابطال رای می تواند در موارد خاصی مطرح شود. در این راستا می توان به این موارد اشاره کرد: مثلا آرا سفید یا آرای مهر نشده که از صندوق استخراج شده باشد یا آرا حاوی اسامی افرادی باشد که تائید صلاحیت نشده باشند یا ناخوانا باشد این ها آرایی هستند که ابطال می شوند، همچنین آرایی که با شناسنامه افراد مرده اخذ شده باشد یا بیش از تعداد تعرفه ها و یا با تقلب و تزویر جمع آوری شده باشد و ... در شرایطی که تعداد آرا اهمیت پیدا می کند جزو آرایی هستند که ابطال می شوند و  به حساب نمی آیند. بنابراین ملاحظه می کنید مسئله بطلان یا ابطال در مورد هر رای خاص یا تعدادی از آرا خاص می تواند مطرح شود و رسیدن به مرحله باطل کردن و ابطال مستلزم رسیدگی و بررسی است که شاید به جز بازنگری و بازشماری آرا ممکن نباشد اما تا کنون بنده به یاد ندارم آرا یک کاندیدا را به طور کلی ابطال کرده باشند. در این مورد با مقوله اخیر مواجه هستیم که همانطور که عرض کردم تا زمانی که جزئیات قضیه روشن نشود قادر به اظهار نظر صریح نخواهیم بود.

 در این گونه موارد روش بررسی چیست ؟

روشی که به کار می رود در مورد رد صلاحیت است و تا آنجا که به یاد دارم در متن قوانین مربوط چه قانون انتخابات و چه قوانینی که مجمع محترم تشخیص مصلحت در خصوص انتخابات تصویب کرده است گفته شده است روش رسیدگی به اعتراض افرادی که صلاحیتشان رد شده است چنین و چنان است. انچه مسلم است در همه این موارد گفته شد رسیدگی ها باید بر اساس دلایل اثباتی و شواهد باشد و در عین حال ایضا گفته شده است حق اعتراض برای کسانی که صلاحیتشان رد می شود باقی است حتی گفته شده چنانچه شورای نگهبان صلاحیت شخصی را تایید کرده و بعد آن را رد نماید باز امکان اعتراض به شورای نگهبان خواهد بود و شورای نگهبان باید در زمان محدودی به این اعتراض رسیدگی و اعلام نظر کند. بنابراین ناچارا می توان اینگونه نتیجه گرفت که وقتی عدم صلاحیت به این طریق مورد بحث قرار می گیرد و حق اعتراض برای افراد وجود دارد در مواردی نظیر آنچه امروز مطرح می شود به قیاس اولویت باید به این فرد یا افراد حق داده شود که از خود دفاع کند و طبیعی است اعمال این حق میسر نیست مگر بعد از آنکه فرد ذینفع  از آنچه موجب شده آراء وی باطل شود مطلع شده باشد.

آیا صورت مسئله را اینگونه نمی توان نگریست که به هر حال آرایی داده شده است  که متعلق به این خانم بوده است حال ابطال آرا با مسائلی با عنوان حقوق مردم اصطکاک دارد ؟

بدون شک همینطور است به عبارت دیگر در این ماجرا نه فقط سرکار خانم مینو خالقی به عنوان فردی که منتخب هستند و به ایشان رای داده شده است مطرح هستند. بلکه آنانی هم که به ایشان رای داده اند ذینفع محسوب می شوند. اینکه در متون قانونی موجود برای این مورد ضوابط و قواعدی  وجود دارد از نظر من روشن نیست. تا آنجا که من به یاد دارم چنین حالتی را قانونگذار پیش بینی نکرده است و طبیعتا روش رسیدگی به اعتراض روشن نیست اما به هر حال اقدامی است که انجام شده است و با قیاس و توسل به قوانبن عمومی باید برای فردی که در این حوزه قرار گرفته حق دفاع به طور مطلوب و قابل قبولی برقرار شود تا او بتواند از خود دفاع کند و احیانا آنچه را که باعث ابطال آرا او شده نفی کند و از بین ببرد البته بحث رای دهندگان در جای خود مطرح است که نمی دانم در مورد آن چه می توان کرد.

با این تفاسیر آیا شورای نگهبان به لحاظ قانونی اجازه چنین کاری را داشته است یا خیر؟

همانطور که عرض کردم من در قوانین موجود ضابطه ای  ندیدم که به شورای نگهبان این اجازه را داشته باشد که آرا مربوط به یک کاندیدای مشخص را که در مورد  آنها، شرایط بطلان یا وجود ندارد یا بیان نشده ابطال کند. درست است شورای نگهبان به تفسیری که خود از اصل 99 قانون اساسی دارد، نظارت استصوابی بر انتخابات دارد و این نظارت از آغاز تا انجام انتخابات را در بر می گیرد اما باز هم بر اساس قواعد موجود محدوده این نظارت نمی تواند از محدوده قوانین بیرون  برود و حرف آخر را در همه موارد قانون باید بزند اگر در جایی قانون وجود نداشته و ابهام بوده است قطعا مشکل خواهد بود که سلب حقی را که از حقوق اجتماعی افراد است بدون استناد به  قانون بتوانیم انجام بدهیم البته امیدوارم با اطلاعاتی که بعدا به دست خواهد آمد ابعاد قضیه روشن و بحث دقیق تر و واضح تر ممکن شود.