سیاست‌ های آبی در حال غرق شدن!

بحران آب در کشور انتقادهای گوناگونی را به خود جلب کرده تا جایی که به گفته رئیس اتاق بازرگانی ایران، نقص در سیاست‌های آبی موجب ایجاد بحران های اساسی در کشور شده و همچنین سهم بخش کشاورزی در اشتغال کشور از 26 درصد در دهه 70 به 18.4 درصد کاهش پیدا کرده که یکی از علل مهم آن بحران آب است.

شعار امسال سازمان ملل «آب و مشاغل» است،این شعار برای ایران که در هر دو بخش آب و اشتغال با بحران دست و پنجه نرم می کند، معنایی متفاوت و پررنگ تر دارد لذا در این شرایط تدوین استراتژی توسعه اقتصادی کشور ضرورت دارد.

از سوی دیگر مساله آب، مساله ای فراگیر است و به حوزه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی ارتباط دارد و هیچ حوزه ای نیست که نتوان آن را به مساله آب گره زد، مهم بودن این کالا بحرانی شدن آن را زیر ذره بین نقد گذاشته به طوری که بر اساس اظهارات جلال پور رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور، بسیاری از حرکت هایی که در کشور در زمینه آب انجام شده، غیرقابل دفاع است چراکه بر آن کارهای کارشناسی کامل انجام نشده به همین دلیل امروز گفته می شود بعضی سدها نباید آبگیری شود و بعضی باید تخریب شوند؛ بعضی سدها بیش از آن که برای کشور منفعت داشته باشند، ضررهایی چند 10 برابری برای کشور داشته اند.

به گفته وی ایران تنها کشوری است که 90 درصد کشاورزی آن آبی و 10 درصد آن دیم است لذا با توجه به شرایط بحرانی ایجاد شده در کشور باید همه ظرفیت ها را به کار گیریم و از آب تجدیدپذیر در کشاورزی استفاده کنیم.

همچنین به گفته صفر معروفی، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا بحران آب ناشی از مدیریت نادرست بخش کشاورزی و آب است البته نمی‌توانیم هیچ‌یک از بخش‌ها را به تنهایی در بروز این بحران متهم کنیم، اما باید گفت که نبود یک مدیریت جامع در کارکرد آب این شرایط را ایجاد کرده است.

به گفته وی، از سوی دیگر با سیاست‌های اشتباهی که در دو دهه گذشته در کشور ایجاد شده، ارزش آب از بین رفته است به‌طوری‌که آب یک کالای بی‌ارزش تلقی می‌شود اما باید این مساله را در نظر گرفت که آب اصلی‌ترین عامل توسعه در بخش کشاورزی، صنعت یا در بخش خدمات شهری و روستایی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا با بیان اینکه بحران آب به طور کلی در کشور ناشی از خلاء مدیریتی جامع‌نگر در بخش کشاورزی، آب و بخش بازرگانی محصولات کشاورزی و خدمات جمعی وابسته به کشاورزی است اظهار کرد:اگر این مدیریت را ایجاد کنیم، در شرایط بسیار خشک‌تر از شرایط فعلی کشور می‌توان شرایط طبیعی و خوبی را داشته باشیم.

معروفی با اشاره به اینکه کمبود آب در کشور واقعیتی انکارناپذیر است، بیان کرد: مشکل عمده در این زمینه بی‌برنامه‌گی در مصرف آب، ارزش‌گذاری بر آب، نظام تولید محصولات کشاورزی، صادرات و واردات این محصولات، آب مجازی و نگرش آب مجازی به عنوان راهبرد اصلی یک مملکت است.

به گفته وی اگر برنامه‌ای جامع و چندوجهی تعریف شود، خود به خود می‌توان بحران ناشی از آب را تا حدقابل توجهی کنترل کرد و با استفاده از کشت محصولات با نیاز آبی کمتر و ارزش‌افزوده اقتصادی بالا می‌توان این کسری مخزن را کنترل کرده و امید به احیاء سفره‌های آب زیرزمینی داشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا تصریح کرد: اصولا در کشور ما وزارت جهادکشاورزی و وزارت نیرو که دو ارگان مهم برنامه‌ریز در خصوص منابع آب هستند، ارتباط تنگاتنگی در برداشت آب و نحوه صحیح مصرف آن را ندارند، بخش بازرگانی محصولات کشاورزی در زمینه صادرات و واردات نیز همسو با بخش کشاورزی نیست بنابراین وجود چنین شرایطی باعث می‌شود که هم لطمه اقتصادی به کشاورز بخورد و هم منابع آب از بین برود.

با توجه به شرایط بحرانی آب در کشور وجود یک مدیریت به هم پیوسته ومنسجم لازم و ضروری است چرا که تنها در این صورت می توان کشور را از این شرایط بیرون آورد لذا لازم است وزارت نیرو ،وزارت جهاد کشاورزی و دیگر سازمان های کشور برای حل این مساله با یکدیگر بسیج شوند.