کشف 45 میکروب جدید توسط محقق ایرانی

محمدعلی آموزگار' درباره طرح تحقیقاتی خود گفت: موضوع طرح من در رابطه با حیات میکروبی در محیط های بسیار شور و محیط های سخت است که در جریان آن توانستیم بیش از 45 میکروب جدید را که توانمندی های زیست فناوری فوق العاده ای دارند به دنیا معرفی کنیم.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران افزود: در کل دنیا حدود 12 هزار میکروب شناخته شده داریم و میکروارگانیسم هایی هستند که تاکنون در دنیا شناخته نشده اند که 45 میکروب اخیر ازجمله همین ناشناخته ها بودند.

آموزگار با بیان اینکه همه این میکروب های جدید در محیط های ایران شناسایی و جداسازی شده اند، اظهار داشت: دریاچه نمک آران و بیدگل واقع در کویر مرکزی ایران، دریاچه ای پر شور و فصلی با ساختاری بکر و منحصر به فرد است و با توجه به اهمیت این اکوسیستم و با توجه به این اصل که میکروارگانیسم ها بیش از نیمی از توده زیستی زنده کره زمین را به خود اختصاص می دهند تنوع زیستی پروکاریوتی دریاچه آران و بیدگل را در طرح تحقیقاتی خود مورد بررسی قرار دادیم.

وی که به عنوان عضو هیات علمی همکار با مرکز ملی ذخایر ژنتیک و زیستی ایران فعالیت می کند، توضیح داد: در روند انجام پژوهش با استفاده از روش های غیر وابسته به کشت تنوع زیستی، میکروارگانیسم های ساکن در منطقه (دریاچه نمک آران و بیدگل) را از طریق روش های متنوع بررسی کردیم تا درک درستی از اکولوژی منطقه به دست آوریم و اعضای غالب جامعه میکروبی
منطقه برایمان مشخص شود.

آموزگار خاطرنشان کرد: به علت شرایط سخت حاکم بر منطقه، میکروارگانیسم ها نقش بسیار کلیدی و حساسی در تعادل اکوسیستم برعهده دارند و ما در طرح خود در راستای بررسی توانمندی میکروارگانیسم های بومی دریاچه آران و بیدگل قابلیت این سویه ها را در تولید طیفی از آنزیم های هیدرولازی مورد بررسی قرار دادیم.

وی ادامه داد: به همین منظور غربالگری آنزیمی برای آنزیم های آمیلاز، پروتئاز، لیپاز، پولوناز، زایلاناز، سلولاز، کیتیناز، اینولیناز و نوکلئاز بر روی سویه های خالص جداسازی شده انجام گرفت و به ترتیب 144، 64، 3، 8، 2، 38، 128، 17، 142 سویه مثبت برای هر آنزیم مشاهده شد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: این آنزیم ها دارای کاربردهای بسیار ارزشمند و متنوعی در عرصه بیوتکنولوژی بوده و جداسازی سویه های بومی دارای قابلیت تولید این آنزیم ها در راستای دستیابی به سویه های تولیدکننده و ژن های دارای قابلیت مهندسی دارای اهمیت است.
براساس نتایج به دست آمده در پژوهش این محقق ایرانی، تنوع پروکاریوتی در دریاچه نمک آران و بیدگل بیشتر از دریاچه های نمک مورد بررسی در دیگر نقاط جهان است و باکتری ها در این محیط پر شور گروهی فراوان، متنوع و از نظر متابولیکی فعال هستند.

آموزگار که در طرح تحقیقاتی خود به کشف توانمندی های این میکروب های جدید دست زده است، توضیح داد: در این پروژه توانستیم با تعریف ژن های جدید این میکروب ها از آنها در صنایع مختلف استفاده کنیم و اهمیت و نقش آنها در پاکسازی محیط زیست را به اثبات برسانیم.

وی تصریح کرد: بعضی از میکروب های کشف شده، نفت خوار هستند و لکه های نفتی را از بین می برند، برخی آلاینده های رنگی ناشی از صنایع نساجی را برطرف می کنند و بعضی هم فلزات سنگین را از طبیعت حذف می کنند و در مجموع، اهمیت زیادی در پاکسازی محیط زیست و صنایع دارویی و غذایی دارند.

این محقق جوان، تمام میکروارگانیسم های جدید کشف شده را در بانک ژن جهانی و همچنین مرکز ملی ذخایر ژنتیک و زیستی کشور را به اسم ایران به ثبت رسانده است.
این میکروب های مفید، طرفدارانی در صنایع مختلف پیدا کرده اند به طوریکه برخی افراد برای دریافت این میکروارگانیسم ها و استفاده از آنها در فرآیندهای صنعتی به مرکز ملی ذخایر ژنتیک و زیستی ایران مراجعه کرده اند.

طرح دکتر 'محمدعلی آموزگار' با عنوان ' مطالعه منابع زیستی میکروارگانیسم های هالوفیل ایران' که با همکاری تعدادی از همکاران وی تهیه شده است، در بیست و نهمین جشنواره بین المللی خوارزمی (17 اسفندماه 1394) به عنوان رتبه دوم پژوهش های بنیادی شناخته شده و مورد تجلیل قرار گرفت.