امروزه می‌توان ادعا کرد که رسانه و تبلیغات رسانه‌ای در همه حوزه‌ها حرف اول را می‌زند. رسانه‌ها مرزهای ملی و فکری و فرهنگی و... را درنوردیده و به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار قدرت در عصر حاضر شناخته می‌شوند.
سیدحسن خمینی معتقد است امروزه عصر پسا فیلتر و پسا سانسور است.متن گفتگوی سیدحسن خمینی با سالنامه روزنامه آرمان به این شرح است:
با توجه به مراجعات مردمی فراوانی که به بیت امام و شخص حضرتعالی می‌شود، فکر می‌کنید مطالبات اساسی مردم در این ایام چیست؟
عدالت خواهی خواسته همیشگی مردم ما بوده که از آغازین روزهای نهضت امام بزرگوار تا به امروز به عنوان یک خواسته مهم وجود داشته و دارد. البته در هر دوره‌ای به اقتضای شرایط آن دوره، برخی مصادیق اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند.
در این دوره نیز با توجه به شرایط تحریمی سال‌های اخیر که مشکلات اقتصادی فراوانی بر کشور و مردم تحمیل کرد و این مشکلات به سایر حوزه‌های فرهنگی و سیاسی نیز کشیده شد، محور خواسته‌های مردم نیز در همین حوزه‌هاست. مردم به حق انتظار دارند که با توجه به تغییرات جدید در عرصه سیاست خارجی خصوصا در شرایط پس از برجام و سیاست داخلی به ویژه پس از انتخابات هفتم اسفند، شاهد کاهش و بهبود اوضاع باشند.
مردم در شرایط جدید نه تنها به دنبال بهبود شرایط اقتصادی، کاهش تورم و رونق کسب و کار هستند که به موازات آن خواستار عدالت سیاسی و فرهنگی نیز هستند. و این خواسته‌ها خواسته‌های به حقی است که مردم نجیب و فهیم ما دارند؛ مردمی که در سخت‌ترین شرایط پای امام و آرمان‌های امام ایستاده‌اند و از نظام و انقلاب دفاع کرده‌اند.
مجلس دهم می‌تواند نسبت به مجلس نهم تعامل بهتری با دولت داشته باشد؟
نوع مشارکت مردم در انتخابات اخیر و نتایج حاصل از آن بیانگر خواست و اراده آنان برای تغییر در وضع موجود است؛ اینکه مردم با وجود تمام محدودیت‌های پیش آمده برای انتخاب کردن، به سمت داوطلبانی گرایش پیدا کردند که قرابت و همسویی بیشتری با دولت دارند، نکته بسیار مهمی است که نباید از نظر دور بماند.
بنابراین نمایندگانی که برآمده از چنین خواست و اراده‌ای هستند طبیعتا می‌توانند تعامل بیشتر و بهتری با دولت داشته باشند. تا بتوانند در رساندن جامعه به سمت عدالت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی که خواسته اساسی این روزهای مردم‌اند، توفیق یابند.
با توجه به شرایط حساس جهانی و منطقه‌ای اهمیت رسیدن به یک وفاق ملی و سیاسی را تا چه اندازه ضروری دانسته و مسیر رسیدن به این وفاق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امام بزرگوار ما همواره به این نکته توجه می‌داد که وحدت و وفاق ملی همچنانکه رمز پیروزی انقلاب و تثبیت جمهوری اسلامی بود، عامل بقاء آن نیز هست. لذا همان اندازه که وحدت و وفاق و یکپارچگی مردم ضرورت دارد و لازم است، تفرقه و برهم خوردن یکپارچگی و وحدت مردم خطرناک است. این ضرورت خصوصا با توجه به شرایط پر آشوب و منطقه‌ای، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
فکر می‌کنید مدیریت رسانه موجود در کشور ما چقدر در بالا بردن میزان مشارکت مردم در انتخابات تاثیرگذار بود؟
اولا، امروزه می‌توان ادعا کرد که رسانه و تبلیغات رسانه‌ای در همه حوزه‌ها حرف اول را می‌زند. رسانه‌ها مرزهای ملی و فکری و فرهنگی و... را درنوردیده و به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار قدرت در عصر حاضر شناخته می‌شوند. لذا در اثرگذاری رسانه در همه حوزه‌ها جای شک و شبه‌های نیست.
ثانیا، پیوند میان تکنولوژی نوین و رسانه امروز موجب شده که هر فردی خود یک رسانه باشد و توانایی تولید و نشر اخبار، نظرات و تحلیل‌ها داشته باشد. و این امر به مراتب تاثیر‌گذاری رسانه‌ها را بیشتر کرده است.
ثالثا، در کنار اثرگذاری قطعی رسانه‌ها و افزایش تاثیر آن در پیوند با تکنولوژی‌های نوین، گرایش روز افزون مردم به شبکه‌های اجتماعی را اضافه کنید، آن وقت خواهید دید که قدرت رسانه تا چه اندازه است.
در انتخابات اخیر نیز بی‌گمان یکی از مهم‌ترین عوامل حضور و مشارکت سیاسی هدفمند مردم، همین رسانه‌ها و خصوصا شبکه‌های اجتماعی است. گستردگی، تنوع و نوآوری رسانه‌ای به ویژه در شبکه‌های اجتماعی، امروزه دنیا را به عصر پسا فیلتر و پسا سانسور مبدل ساخته است. لذا به وضوح می‌بینیم که سانسور اخبار و تلاش برای فیلتر کردن ناکام می‌ماند و تبادل اخبار از اقصی نقاط دنیا به کسری از ثانیه صورت می‌گیرد.
در همین انتخابات شما دیدید دعوت و پیام برخی بزرگان برای حضور مردم در انتخابات و حتی چگونگی حضور و رای دادن آنها، چه موجی ایجاد کرد. این موج را نه رسانه‌های رسمی و ملی که از طریق رسانه‌های مجازی و شبکه‌های اجتماعی ایجاد شد.
به عنوان استاد برجسته حوزه علمیه قم که سال‌هاست تدریس درس خارج دارید، مهم‌ترین خطری که امروز حوزه‌های علمیه را تهدید می‌کند، چیست؟ و حوزه چگونه می‌تواند با آن مقابله کند؟ اگر احساس شکاف بین جامعه و روحانیت وجود داشته باشد چه تبعاتی برای کشور دارد؟
امروزه در همه مجامع علمی پس از تخصصی کردن علوم به سمت کاربردی کردن و پویایی علوم اند؛ لذا کاربردی کردن و روشمند‌سازی علوم دو مسال‌های است که غفلت از آن موجب عقب افتادن مجامع علمی از جامعه می‌شود و در نتیجه ضعف در مواجهه با پیچیدگی‌های عصر جدید را به همراه خواهد داشت. در حوزه‌های علمیه نیز با وجود همه تلاش‌هایی که تا به امروز در این زمینه شده اما ناکافی بودن آن روشن است. در کنار این مساله، بحث محتوایی حوزه‌های علمیه نیز مطرح است. که به نظر بنده جای خالی مساله زمان و مکان و نقش آن در اجتهاد و پویایی فقه کاملا ملموس است. با وجود تاکید ویژه امام بزرگوار بر این مساله و تاثیر غیر قابل انکار آن در روزآمدی فقه و اینکه ملاحظه نقش زمان و مکان و تاثرگزاری آن مورد قبول بزرگان دیگر نیز واقع شده، اما متاسفانه هنوز شاهد فقدان برنامه‌ریزی جامع و مدوّن و تلاش برای عملیاتی کردن آن هستیم. اگر حوزه‌های علمیه نتوانند در حوزه‌های روشی و روزآمد‌سازی محتوا به مقتضای پیشرفت علوم و پیچیدگی مسائل مستحدثه، خود را مسلح نمایند، موجب فاصله افتادن و شکاف میان حوزه‌های علمیه و جامعه می‌شود که تبعات جبران‌ناپذیری خواهد داشت.
نکته دیگر که باید درباره حوزه‌های علمیه به آن توجه کرد آن است که سمّ مهلک برای حوزه‌های علمیه دولتی شدن آنهاست و اینکه به حکومت وابسته گردند. البته بحث‌های دیگری هم در این باره وجود دارد که در جای خود باید مطرح شود.
با نزدیک شدن فصل بهار و نوشدن سال، پیامی خدمت ملت بزرگوار ایران ارائه بفرمایید.
بهار بر مردم شریف ایران مبارک باد و امیدوارم سال نو سال خوب و شادی آفرینی برای آنها باشد. دل‌هایشان همیشه بهاری و لب‌هایشان خندان و زندگی مادی و معنوی ایشان همیشه آباد باشد، ان شاءالله.
ارسال نظر
