تغییر جریان نفت و برهم خوردن بازی عربستان

افزایش تولید نفت ایران و کاهش تولید اوپک بازی عربستان را به هم می‌زند.

 همزمان با انتشار اخباری درباره احتمال برگزاری نشست میان اوپک و صادرکنندگان دیگر برای کاهش تولید نفت، ایران اعلام کرد قصد دارد تولید نفت خام خود را همچنان که وعده داده بود افزایش دهد. این درحالی بود که قبل از این کشورهای حاشیه خلیج فارس به رهبری عربستان ادعا می‌کردند حتی با وجود بازگشت ایران به بازار پس از تحریم‌ها، به هیچ وجه حاضر به کاهش تولیدات خود و بالطبع از دست دادن سهم بازار خود نیستند. اما به نظر می‌رسد کسری بودجه، بازاری اشباع شده و نفت ارزان بالاخره کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس را مجبور کرده تا فکری به حال بازار کنند. از سوی دیگر به نظر می‌رسد استقامت ایران برای به دست آوردن بازار بالاخره نتیجه داده است و اکنون تولیدکنندگان دیگر ناگزیر از انطباق خود با شرایط جدید هستند. این نکته بدان معناست که استقامت ایران و داشتن رویکرد منسجم اقتصادی سیاسی در شرایط کنونی بازار، می‌تواند نفع و برد ایران در این شطرنج اقتصادی سیاسی را رقم بزند. در این حوزه، روز جمعه برای بازار نفت (چه در داخل و چه در بعد جهانی) اخبار جالبی را دربرداشت. انتشار اظهارات وزیر نفت امارات متحده عربی درباره نشست احتمالی اوپک و تولیدکنندگان غیر اوپک، انتشار گزارش ماهانه اوپک و سازمان اطلاعات انرژی آمریکا سبب شد بهای نفت صعودی شود و وضع را در این بازار به نفع ایران تغییر دهد؛ چرا که ایران تولید خود را افزایش داده و در نهایت اقدام‌های منطقه‌ای و جهانی به رشد قیمت هم کمک خواهد کرد.

تمایل امارات برای کاهش تولید نفت

سهیل بن محمد المزروعی، وزیر انرژی امارات در مصاحبه‌ای با شبکه خبری اسکای‌نیوز گفت: شرایط کنونی بازارهای جهانی نفت خام، تولیدکنندگان این کالای راهبردی را مجبور می‌کند تا در صورتی که تولید خود را کاهش ندهند، سطح تولید کنونی خود را حفظ کنند. قیمت کنونی نفت خام به سود هیچ یک از تولیدکنندگان نیست و بازار نفت با افزایش تقاضای جهانی به توازن خواهد رسید. در همین راستا امارات از هیچ کوششی برای ثبات بازار نفت دریغ نمی‌کند. او با اظهار خوش‌بینی به آینده بازارهای جهانی نفت خام افزود:  معتقدم که بازار نفت به‌زودی به ثبات می‌رسد. وزیر انرژی امارات گفت:  انتظار دارد که کشورهای غیر عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) تولید نفت خود را روزانه ٨٠٠‌هزار بشکه کاهش دهند و بعضی از طرح‌های تولیدی در نتیجه شرایط کنونی بازار نفت متوقف شود.

رخدادهای تازه و امیدها در بازار

خبرهای تازه درحالی است که اوپک هم در گزارش روز چهارشنبه هفته گذشته خود، به کاهش تقاضای نفت در‌ سال ٢٠١٦ اشاره کرده بود. براساس گزارش این سازمان، تقاضا برای نفت در‌ سال ٢٠١٦ میلادی ١,٢٥‌میلیون بشکه در روز رشد خواهد کرد که نسبت به پیش‌بینی رشد تقاضا در ٢٠١٥ میلادی(١.٥‌میلیون بشکه در روز) کمتر است. این گزارش در کنار انتشار سخنان المزروعی تاثیری مثبت بر بازار نفت داشت.

در همین راستا قیمت محموله‌های تحویل آتی WTI به ٢٧,٣٩ دلار به ازای هر بشکه رسید. همچنین نفت برنت با ٦‌درصد رشد به ٣١.٥٣ دلار به‌ازای هر بشکه رسید. این درحالی بود که برخی تجار حاضر در بازار معتقدند افزایش قیمت این نوع نفت ممکن است منجر به آن شود که تولیدکنندگان آمریکایی ذخایر خود را با قیمتی گرانتر از معمول فروخته‌اند تا بتوانند هزینه‌های خدمات و بدهی‌هایشان را پرداخت کنند.   از سوی دیگر این اخبار روی بورس‌های جهانی نیز تاثیر داشت و با خبر نشست برای کاهش تولیدات نفتی همراه انتشار گزارش اوپک، شاخص نزدک در بورس آمریکا در پایان روز تقریبا مثبت شد اما درنهایت با کاهش بسته شد.

با این وجود، تحلیلگران معتقدند احتمال چنین اقدامی کم است و قیمت‌های نفت برنت و WTI همچنان روندی نزولی را طی می‌کند و در مقایسه هفتگی به ترتیب ٧ و ١١‌درصد کاسته شده‌اند. ‌ هانس ون کلیف، اقتصاددان ارشد انرژی در موسسهABN می‌گوید:  اظهارات وزیر نفت امارات متحده عربی درباره فشار بر قیمت نفت کارساز بود، اما در چشم‌انداز بلندمدت قیمت‌ها همچنان نزولی است و این روند تغییر نکرده است.

افزایش ٦٠‌هزار بشکه‌ای ظرفیت انتقال نفت خام ایران

با وجود افزایش قیمت نفت و احتمال نشست میان تولیدکنندگان، هنوز ایران راه زیادی تا بازپس گرفتن سهم خود دارد. گزارش ماهانه اوپک نشان می‌دهد در ماه ژانویه و پس از لغو تحریم‌ها تولید نفت ایران ٣٨‌هزار و ١٠٠ بشکه افزایش یافته و به ٢,٩٢٥‌میلیون بشکه رسیده است. این درحالی است که حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در سخنان خود در ٢٢ بهمن‌ماه اعلام کرد که تولید نفت خام ایران تا پایان امسال به ٢٣٠‌هزار بشکه در روز خواهد رسید.

به هرحال کارشناسان معتقدند افزایش تولید اوپک حاکی از عدم تمایل اوپک به بازپس دادن سهم ایران است. براساس این گزارش، از ١٣ کشور عضو اوپک ٧ کشور در این ماه بیش از ١١٠‌هزار بشکه تولید نفت خود را کاهش داده‌اند. این کشورها عبارتند از الجزایر، آنگولا، اکوادور، اندونزی، قطر، امارات و ونزوئلا که تولید نفت آنگولا بیشترین میزان کاهش را داشته است. همچنین تولید نفت ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه و عربستان در مجموع ٢٤١,٦‌هزار بشکه در روز افزایش یافته است.

در همین راستا روز گذشته مدیرعامل شرکت نفت و گاز کارون از افزایش ۶۰‌هزار بشکه‌ای ظرفیت انتقال نفت خام ایران خبر داد. محسن دهان‌زاده با بیان این‌که با انجام یک عملیات اصلاحی ظرفیت انتقال نفت خام آسماری به پالایشگاه‌های نفت ۶۰‌هزار بشکه افزایش یافت، گفت: با توجه به تعهد تامین خوراک نفت خام پالایشگاه‌های کشور، با اجرای یک پروژه اصلاحی خط لوله ۲۰ اینچ انتقال نفت آسماری واحد بهره‌برداری منصوری به خط لوله ۲۴ اینچ سراسری انتقال نفت در تلمبه‌خانه شهید مصاحب اهواز متصل شد. مدیرعامل شرکت نفت و گاز کارون با اعلام این‌که با اجرای این طرح امکان استفاده از نفت خام آسماری واحد منصوری به‌عنوان خوراک پالایشگاه‌های داخلی به میزان ۶۰‌هزار بشکه فراهم شده است، تصریح کرد: نفت تولیدی مخزن آسماری اهواز به دلیل کیفیت مطلوب، عمده‌ترین خوراک پالایشگاه‌ها به‌ویژه پالایشگاه نفت آبادان است.

این مقام مسئول با تاکید بر این‌که درحال حاضر در مجموع به‌طور متوسط روزانه بیش از ۵۰۰‌هزار بشکه نفت میادین منطقه عملیاتی کارون به پالایشگاه‌های داخلی ارسال می‌شود، اظهار داشت:  با انجام این اصلاحیه امکان هدایت نفت آسماری تولیدی واحد بهره‌برداری منصوری به خط لوله ۲۴ اینچ سراسری نفت آسماری اهواز فراهم شده است.

 بزرگترین هلدینگ پتروشیمی جهان در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند
پالایشگران برزیلی و آلمانی درپی نفت ایران

شهروند| برنامه ایران برای بازگشت به بازار فقط به تولید نفت خام و بازپس گرفتن سهم خود از آن منتهی نمی‌شود. پس از لغو تحریم‌ها یکی از برنامه‌های ایران گسترش فعالیت‌های خود در حوزه پایین‌دستی و به دست آوردن بخشی از این بازار نیز بود. در همین راستا یک منبع آگاه از مذاکره ایران و برزیل در مورد احتمال سرمایه‌گذاری ایران در پروژه‌ پالایشگاهی تحت کنترل شرکت دولتی «پترولئو برازیلیرو» خبر داده است. او در این‌باره گفت:  مذاکرات در مرحله ابتدایی قرار دارد. ایران تمایل دارد به برزیل نفت صادر کند و این نفت را در پالایشگاه‌های منطقه شمال شرق برزیل فرآوری کند و سپس آن را در بازار برزیل بفروشد. این منبع آگاه توضیح داد:  ایران نسبت به سرمایه‌گذاری در احداث پالایشگاه‌های پرمیوم یک و پرمیوم دو در ایالت‌های مارانهائو و کئارا در شمال شرق برزیل ابراز تمایل کرده است. این پالایشگاه‌ها برای تولید سوخت‌های با سولفور (گوگرد) پایین طراحی شده‌اند. درحالی‌که طرح‌های این پروژه‌ها به شرکت نفت دولتی پتروبراس تعلق دارد، اما سرمایه‌گذاری در آنها صورت نگرفته است. این منبع مشخص نکرد که آیا هرگونه سرمایه‌گذاری از سوی ایران شامل این شرکت نیز می‌شود یا نه.

از سوی دیگر مرضیه شاهدایی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از سرمایه‌گذاری ٤‌میلیارد دلاری شرکت آلمانی BASF، بزرگترین هلدینگ پتروشیمی جهان در ایران خبر داده است. در همین راستا او در دیدار با هیأت عامل ایمیدرو گفت: شرکت آلمانی بی‌ای‌اس‌اف (BASF)  آماده سرمایه‌گذاری ٤‌میلیارد دلاری در منطقه ویژه صنایع معدنی پارسیان برای احداث صنایع پتروشیمی است. به گفته مسئولان امر در این سرمایه‌گذاری قرار است شرکت آلمانی با سهم ٦٠‌درصدی ٤‌میلیارد دلار سرمایه وارد این پروژه کند و ٤٠‌درصد نیز از طرف ایرانی تامین شود. این شرکت آلمانی در نظر دارد در فاز دوم، سرمایه‌گذاری بیشتری در این حوزه انجام دهد. پیش از این نیز شاهدایی از سرمایه‌گذاری مشترک شرکت‌های آلمانی و ژاپنی در ایران خبر داده و گفته بود: شرکت‌های لینده آلمان و میتسویی ژاپن با مشارکت یکدیگر در نظر دارند در چند طرح پتروشیمی ایران به مبلغ ٤‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کنند.


منبع: شهروند