روایتی از رایزنی‌ها در ردصلاحیت‌های مجلس هفتم

با آنکه نظارت استصوابی شورای نگهبان از دوره چهارم انتخابات مجلس شورای اسلامی آغاز شده است، از آن زمان تاکنون (انتخابات مجلس دهم)، تنها یک بار شاهد تلاش جدی رئیس‌جمهوری وقت برای استیفای حقوق کاندیداها بوده‌ایم.

سال 1382؛ انتخابات مجلس هفتم:

همه شور و نشاط جناح‌های سیاسی به‌ویژه اصلاح‌طلبان برای تدارک یک انتخابات رقابتی به‌هم‌ ریخته است. ثبت نام‌‌های گسترده با رد و عدم احراز صلاحیت داوطلبان هفتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از سوی ناظران مواجه شده است.

در میان ردصلاحیت‌شدگان، اسامی قریب به 80 نفر از نمایندگان مجلس ششم نیز دیده می‌شود. این ردصلاحیت‌ گسترده، نمایندگان مجلس ششم را به واکنش وا می‌دارد و بیش از 100 نفر از نمایندگان مجلس اصلاحات در اقدامی اعتراضی در صحن علنی تحصن می‌کنند و در ادامه برخی از آن‌ها تصمیم به استعفای جمعی می‌گیرند.

این اقدام از سوی جریان‌های سیاسی نیز بی‌واکنش نماند. برخی، از آن حمایت و برخی آن را اقدامی در جهت تضعیف نظام توصیف می‌کنند. آیت‌الله مصباح یزدی از آن به عنوان «حادثه شوم در خانه ملت» یاد می‌کند.

تحصن و استعفای جمعی نمایندگان مجلس ششم در کنار اعتراض‌ جریان‌های سیاسی نسبت به ردصلاحیت داوطلبان انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی باعث شد که دو رئیس قوه مجریه و مقننه دست به کار شوند. سید محمد خاتمی رئیس دولت اصلاحات و مهدی کروبی رئیس مجلس ششم شورای اسلامی، از رهبر انقلاب، استمداد کردند و رهبری نیز از شورای نگهبان خواست نظر رؤسای دو قوه تأمین شود.

برخی در این ایام از ضرورت تعویق در زمان برگزاری انتخابات مجلس هفتم تا رفع اختلافات و ایجاد زمینه‌های برگزاری انتخابات رقابتی با مشارکت همه طیف‌های فکری موجود در جامعه، سخن می‌گویند. اما رهبر انقلاب در همه سخنرانی‌های خود بر لزوم برگزاری انتخابات در موعد مقرر تأکید کردند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی)، رهبر انقلاب کمتر از یک ماه مانده به انتخابات، در تاریخ 15 بهمن 1382، در دیدار با اقشار مختلف مردم تأکید می کنند: انتخابات باید در موعد خود - روز اوّل اسفند - بدون حتی یک روز تأخیر انجام گیرد.

همزمان با اعتراض‌های متعدد برای تغییر رویه شورای نگهبان در امر بررسی صلاحیت‌ها، سیدمحمدخاتمی تصمیم نهایی را در راستای منویات رهبر انقلاب بر برگزاری انتخابات در موعد مقرر می‌گیرد.

در نهایت، خاتمی و کروبی در نامه‌ای خطاب به مقام معظم رهبری می‌نویسند: «گره ایجاد شده در امر انتخابات که مهمترین حادثه در عرصه مردمسالاری دینی است با راهنمایی‌های گره‌گشای حضرتعالی به اعضای محترم شورای نگهبان قابل گشوده شدن بود.»

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای متن نامه رؤسای قوای مجریه و مقننه به این شرح است:

«بسم الله الرحمن الرحیم

رهبر معظم انقلاب اسلامی آیت‌الله آقای خامنه‌ای مدظله‌ العالی با سلام و تحیت

گره ایجاد شده در امر انتخابات که مهمترین حادثه در عرصه مردم سالاری دینی است با راهنمایی‌های گره گشای حضرتعالی به اعضاء محترم شورای نگهبان قابل گشوده شدن بود.
همانگونه که مستحضرید همواره تأکید ما بر این بود که با رایزنی و تفاهم بدون اینکه از حیثیت و مکانت رهبری مایه گذاشته شود به راه حل مناسب برسیم ولی برای گشودن این گره در پی درخواست نهایی ما، بزرگوارانه دستور فرمودید که شورای نگهبان براساس داوری وزارت اطلاعات با تکیه بر اسناد متقن نظر ما را تأمین کند. در اینجا لازم می دانیم از تلاش پیگیر دفتر جنابعالی برای حل مشکل تشکر کنیم.

اینک، بدون رعایت رهنمود جنابعالی لیستی ارایه شده است که نه تنها بخش عمده تقاضای حداقلی ما را تأمین نکرده است، بلکه متأسفانه همین عمل را نیز مستند به حکم حکومتی حضرتعالی کرده‌اند که به نظر ما جفا به مقام معظم رهبری است.

با سپاس فراوان از اهتمام دلسوزانه حضرتعالی از عنایتی که فرمودید باستحضار می رسد که نظر مؤکد حضرتعالی مبنی بر برگزاری انتخابات در روز اول اسفند ماه سال جاری توسط وزارت کشور و همه همکاران دولت در سراسر کشور برگزار خواهد شد.

مهدی کروبی ـ سیدمحمد خاتمی

82/11/17»

رهبر معظم انقلاب نیز در پاسخ به نامه مشترک خاتمی و کروبی، رؤسای قوای مجریه و مقننه مبنی بر برگزاری انتخابات مجلس هفتم در روز اول اسفند تأکید کردند: تلاش مجدانه و عزم جدی شما برای برگزاری انتخابات در موعد مقرر به عنوان فریضه‌ای ملی و انقلابی موجب خرسندی است و ملت بزرگوار نیز از مسئولان انتظار دارد با وحدت و همدلی اینگونه وظایف بزرگ را به بهترین و سالم‌ترین وجه به انجام برسانند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای،‌ متن کامل پاسخ رهبر معظم انقلاب به این شرح است:

«بسم اللّه الرّحمن الرّحیم

حضرات حجج اسلام آقایان خاتمی و کروبی رئیسان محترم قوه مجریه و قوه مقننه

با سلام و تحیت و آرزوی توفیق الهی برای شما عزیزان

نامه شما که حاکی از تلاش‌های مجدانه‌تان برای انتخابات شکوهمند مجلس هفتم و عزم جدی بر انجام دادن این فریضه‌ ملی و انقلابی در وقت مقرر خود می‌باشد، موجب خرسندی و تشکر اینجانب گردید.

امروز کشور بیش از هر زمان، نیازمند وحدت و همدلی مسئولان محترم است و ملت بزرگوار نیز همین انتظار را از مدیران کشور دارند. انتخابات برای مصالح کشور و ملت ما دارای اهمیت حیاتی است و باید سالم، با نشاط و پرشور برگزار گردد. این یکی از وظایف مسئولان و ادای دین در برابر ملت فداکار و مجاهدات و خون‌های مطهر شهیدان است و بخاطر آن شایسته است که برخی گلایه‌های دستگاه‌ها از یکدیگر نادیده گرفته شود و همه دست در دست، اینگونه وظایف بزرگ را به بهترین و سالم‌ترین وجه به انجام برسانند.

بار دیگر از شما آقایان محترم و نیز از شورای محترم نگهبان و دیگر دست اندرکاران و مجریان انتخابات تشکر می‌کنم و امیدوارم دعای حضرت بقیه‌الله ارواحنا فداه شامل حال ملت ایران و مسئولان کشور گردد.

82/11/18»

تحصن نمایندگان مجلس ششم در آستانه برگزاری انتخابات مجلس هفتم بدون رسیدن به نتیجه مورد نظر برای تغییر نظر شورای نگهبان در ردصلاحیت‌ها پایان می‌یابد و انتخابات با ردصلاحیت‌ تعداد ۳۶۱۷ نفر از داوطلبان‌ برگزار می‌شود.

در اولین جلسه از دوره هفتم مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۳۸۳/۰۳/۰۷، سید عبدالواحد موسوی‌لاری وزیر کشور دولت اصلاحات برای ارائه گزارش از روند برگزاری انتخابات مجلس هفتم در صحن علنی سخنرانی می‌کند.

موسوی‌لاری در ارائه گزارش خود از برگزاری انتخابات مجلس هفتم می‌گوید: «هیئت‌های‌ اجرایی‌ در بررسی‌های‌ قانونی‌ خود و با استفاده‌ از سوابقی‌ که‌ در چارچوب‌ قانون‌ و همراه‌ با سند و مدرک‌ بود، صلاحیت‌ تعداد ۴۳۴ نفر از داوطلبان‌ (۸هزار و ۱۷۲ نفر برای انتخابات مجلس هفتم ثبت نام کردند) را رد کردند و در مرحله‌ بعد، هیئت‌های‌ نظارت‌ استان‌ و هیئت‌ مرکزی‌ نظارت‌، صلاحیت‌ تعداد ۳۶۱۷ نفر از داوطلبان‌ را رد نمودند.»

وی همچنین اضافه می‌کند: «برای‌ تعداد ۱۵۹۹ نفر، عنوان‌ عدم‌ احراز بدون‌ ذکر استناد قانونی‌ بعنوان‌ مستند ردصلاحیت‌ ذکر شده‌ بود. همچنین‌ تعداد ‌۱۸۲۸ مورد به‌ عنوان‌ عدم‌ التزام‌ به‌ اسلام‌ و ولایت‌ مطلقه‌ فقیه‌ و تعداد ۱۴۰۹ مورد اتهام‌ عدم‌ التزام‌ به‌ نظام‌ جمهوری‌ اسلامی‌ و وفاداری‌ به‌ قانون‌ اساسی‌ و تعداد ۷۵۱ مورد به‌ اتهام‌ سوء شهرت‌ در محل‌ و تعداد ۵۵ مورد اتهام‌ اعتیاد یا قاچاقچی‌ مواد مخدر و ۳۵ مورد، اتهام‌ وابستگان‌ به‌ رژیم‌ سابق‌ از قبیل‌ عضویت‌ در ساواک‌ و فراماسونری‌ برای‌ داوطلبان‌ ذکر شده‌ بود.»

وزیر کشور دولت اصلاحات گزارش می‌دهد: «تعداد ۸۵ نفر از نمایندگان‌ مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ و تعداد ۱۴۶۰نفر از ایثارگران‌ و تعداد ۲۲۵ نفر از اساتید دانشگاه‌ نیز در بین‌ ردصلاحیت‌شدگان‌ بودند. رد صلاحیت‌ گسترده‌ و با کیفیت‌ مذکور، واکنش‌های‌ گسترده‌ای‌ را در جامعه‌ و در بین‌ مسئولان‌عالی‌ نظام‌ در پی‌ داشت‌»

طبق اسناد موجود در خانه ملت نمایندگان به این سخنان وزیر کشور اعتراض می‌کنند و درخواست تذکر می‌دهند که موسوی لاری پاسخ می‌دهد: این‌ گزارش‌ است‌! گزارش‌ که‌ تذکر ندارد!

منبع: روز نو