ابعاد اقتصادی سفر رئیس جمهور به فرانسه و ایتالیا

آن‌طور که صادق‌حسین جابری‌انصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه به خبرگزاری «فارس» گفته است قطعا در سفر به فرانسه درباره پژو بحث خواهد شد؛ اما اینکه قرارداد همکاری دوباره با این شرکت امضا شود یا خیر، بستگی به رفتار آنها دارد

 حالا که برجام به سرانجام رسیده، نوبت به اجرای سیاست‌های پسابرجام است. سیاست‌هایی که بخش بزرگی از آن اقتصادی است و بخش بزرگ‌تر این سیاست‌های اقتصادی هموار کردن راه برای سلامی دوباره به غول‌های اقتصادی دنیاست. اینجاست که اقتصاد سیاسی بیش از پیش نمایان می‌شود. انگار باید سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری به فرانسه و ایتالیا لغو می‌شد تا امروز فرای سفرهای نمادین و با خیالی آسوده از برداشته شدن تحریم‌ها برای مذاکره درباره مبادلات تجاری به این دو کشور سفر کند. پیش‌تر قرار بود روحانی 23 آبان امسال به پاریس و رم سفر کند؛ اما حالا این سفر روز دوشنبه انجام خواهد شد. سفری که به‌طور قطع دستاوردهای اقتصادی فراوانی برای هر سه  کشور خواهد داشت. برآوردها از تاریخ همکاری‌های تجاری تهران  و پاریس نشان می‌دهد که این کشور برای ایران در سه حوزه مهم است. خودروسازی، نفت و صنعت هواپیمایی؛ سه حوزه‌ای که به گفته ناظران اقتصادی می‌تواند مشوق اصلی همکاری دوباره ایران و فرانسه باشد. ایتالیایی‌ها هم، در حوزه نفت و خودروسازی جزء شریکان دیرینه ایران هستند.

  میهمانان جدید خیابان‌های ایران
پژو و رنو دو خودرویی هستند که خیلی‌ها فرانسه را با آنها می‌شناسند. این دو شرکت که یاران دیرینه شرکت‌های خودروسازی ایران‌خودرو و پارس‌خودرو هستند، پس از توافق لوزان و با گرم شدن تنور مذاکرات ایران و 6 قدرت جهانی، گوی سبقت را از رقبای خود ربودند و با مسئولان ایران وارد مذاکره شدند. فرانسوی‌ها اعلام کرده بودند که همزمان با برداشته شدن تحریم‌ها خط تولید پژو 208، 2008 و 301 و رنو کوید (Kwid) را در ایران راه‌اندازی خواهند کرد؛ حالا وقت عمل است. گفته شده در سفر دوشنبه روحانی به فرانسه قرار است مذاکرات خودرویی هم صورت بگیرد. آن‌طور که صادق‌حسین جابری‌انصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه به خبرگزاری «فارس» گفته است «قطعا در این سفر درباره پژو بحث خواهد شد؛ اما اینکه قرارداد همکاری دوباره با این شرکت امضا شود یا خیر، بستگی به رفتار آنها دارد.» به گفته انصاری «باید ببینیم طرف فرانسوی چه برخوردی برای بازگشت به ایران خواهد داشت و پس از آن در مورد امضای قرارداد با این شرکت تصمیم‌گیری خواهیم کرد.» با این حال سرمایه‌گذاری خودرو در ایران شرط و شروطی هم دارد. بر اساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت خودروهایی که به‌صورت مشترک تولید می‌شوند، در سال اول 40 درصد داخلی‌سازی می‌شوند و این داخلی‌سازی در سال دوم به 80 درصد می‌رسد.

  ایرباس امروز در تهران

صنعت هواپیمایی شاید پاشنه آشیل حمل و نقل در کشور باشد؛ صنعتی که گفته می‌شود تا 10 سال دیگر به چیزی نزدیک به 400 تا 500 فروند هواپیما نیاز پیدا خواهد کرد. اما حل مناقشه هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌ها نگرانی درباره تامین این میزان هواپیما را برطرف کرده است و تنها مشکل اصلی، کمبود منابع برای خرید هواپیماست. این در شرایطی است که احمدرضا بیاتی، دبیر اجلاس هوانوردی ایران 2016  دیروز اعلام کرد: «امروز مسئولان ایرباس برای فروش هواپیما به ایران سفر خواهند کرد.» او البته این را هم گفته است که «شاید در خرید هواپیما طی یکی‌دو سال اول پس از تحریم موفق نباشیم و نتوانیم خریدی را انجام دهیم. براین اساس اولویت اول ما اجاره هواپیماست.» دبیر اجلاس هوانوردی ایران 2016 در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه آیا شرکت هواپیمایی بوئینگ نیز به ایران می‌آید توضیح داده است: «این شرکت به دلیل مشکلات مربوط به ویزا در اجلاس حضور نخواهد داشت.» درباره تعداد هواپیماهای خریداری‌شده از زمان اجرای برجام تا به امروز آمار رسمی اعلام نشده است. اما بر اساس گفته‌های مسئولان سازمان هوانوردی مذاکره برای خرید 10 فروند هواپیما تا پایان سال انجام شده است. خبرگزاری «رویترز» هم گزارش داده است که تصمیم ایران برای خرید فوری ۱۰۰ تا ۲۰۰ فروند هواپیما که بر اساس قیمت‌های فعلی بیش از ۲۰ میلیارد دلار بودجه می‌خواهد، صنعت هواپیماسازی جهان را که اکنون با افت بازار مواجه شده، به جنب و جوش انداخته است.

  بازگشت توتال و انی

اواخر دهه 70 بود که شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال فرانسه برای توسعه بخش بالادستی فاز ۱۱ پارس جنوبی و ساخت یک کارخانه حدود ۱۰ میلیون تنی تولید LNG به توافق رسیدند و تفاهمنامه‌ای بین دو طرف امضا شد. اما تحریم‌های بین‌المللی سبب شد تا این توافق عمر زیادی نداشته باشد و این شرکت در اجرای عملیات توسعه‌ای فاز ۱۱ تعلل کرد و موجب شد از پروژه کنار گذاشته شود. اما حالا و با لغو تحریم‌ها فرصتی مناسب برای همکاری نفتی میان ایران و فرانسه به وجود آمده است. بعد از نشست لوزان شرکت انی (Eni) ایتالیا هم به‌عنوان یکی از غول‌های نفتی اروپا از اشتیاق خود برای بازگشت به ایران خبر داده ‌بود. انی که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفت و گاز اروپا به شمار می‎رود، از اواخر فروردین امسال نسبت به حضور دوباره در بازار ایران ابراز علاقه کرد. البته این شرکت ایتالیایی با وجود تحریم نفتی ایران توسط 28 کشور عضو اتحادیه اروپا کماکان به خرید نفت خام ایران در قالب بازپرداخت منابع مالی قراردادهای بیع متقابل اقدام می‌کند.

منبع: فرهیختگان