مسجد و مدرسه مشیرالسلطنه واقع در خیابان مولوی تهران یکی از بناهای تهران قدیم است که در سال ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد مشیرالسلطنه، بنایی تاریخی متعلق به دوران قاجار است که یکی از قدیمی‌ترین ساعت های تهران را در خود جای داده است.مسجد و مدرسه مشیرالسلطنه واقع در خیابان مولوی تهران یکی از بناهای تهران قدیم است که در سال ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این بنای متعلق به دوران مظفرالدین شاه قاجار توسط «احمدخان مشیرالسلطنه»، یکی از نزدیکان دربار مظفرالدین شاه ساخته شده، تا به رسم آن دوران، به عنوان باقیات و صالحاتی برای وی بر جای بماند.
نصراله حدادی، پژوهشگر و تهران‌شناس در مورد این مسجد می‌گوید: «در گذشته معمولا مدرسه و مسجد را در کنار هم و در یک بنا می‌ساختند و از ویژگی مسجد‌های بزرگ همچون مسجد مشیرالسلطنه این بود که چندین حجره برای زندگی طلاب نیز در آن‌ها وجود داشت.»
مسجد مشیرالسلطنه اگرچه دارای معماری ساده ایرانی است که عناصری همچون طاق‌های ضربی، مقرنس‌کاری، کاشی‌کاری و... در آن دیده می‌شود؛ اما علاوه بر این‌ها، ویژگی منحصر به فردی را در خود جای داده که این مسجد را از دیگر مساجد متمایز می‌کند و آن هم قرار گرفتن یکی از قدیمی‌ترین ساعت‌های وارد شده به ایران، در این مسجد است.
حدادی در این خصوص می گوید: «تهران ساعت‌های کمی داشته است که از جمله این ساعت‌های قدیمی می‌توانیم به ساعت بنای شمس العماره، ساعت مسجد جامع و همین ساعت مسجد مشیرالسلطنه اشاره کنیم. در حال حاضر مشخص نیست که کدام یک از این ساعت‌ها قدیمی‌ترین ساعت تهران است، اما به طور یقین، این ساعت جزو اولین ساعت‌هایی است که به ایران آمده است.»
ساعت مسجد مشیرالدوله مدت‌هاست که دیگر کار نمی‌کند و بر روی ۸ و ۳۰ دقیقه متوقف مانده است، حدادی توضیح می‌دهد: «قدمت این ساعت احتمالا به حدود ۱۱۰ سال پیش باز می‌گردد و احتمالا تا سال های حدود ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۵ نیز کار می‌کرده است.»
ویژگی دیگر این مسجد درختان قدیمی است که هنوز تعدادی از آن‌ها در حیاط مسجد به چشم می‌خورند، حدادی در این باره توضیح می‌دهد: «از آنجا که معمولا مردم ایران در گذشته سعی می‌کردند، زندگی هماهنگی با طبیعت داشته باشند، در سمت شرقی مساجد درختان پاییزی و در سمت غربی، درختانی مقاوم‌تر را می‌کاشتند؛ همچنین طلبه‌ها در نزدیکی حجره‌هایشان درختانی را می‌کاشتند که در تابستان برگ‌هایشان جلو ورود نور مستقیم آفتاب به درون حجره را بگیرد و در زمستان با ریختن برگ‌های این درختان بتوانند از آفتاب زمستانی استفاده کنند.»
مسجد مشیرالسلطنه هنوز پابرجاست و اهالی محل برای نماز و انجام مراسم مذهبی به آنجا مراجعه می‌کنند، اما دیگر خبری از مدرسه نیست و حجره‌های این مسجد قدیمی تبدیل به انباری‌هایی پر از وسائل بدون کاربرد و مستعمل شده‌اند که غبار تمامی این سال‌ها گردی از فراموشی را بر روی آن‌ها کشیده است.
منبع: ایلنا
ارسال نظر
